'Swing states' kunnen koers VS van de komende jaren bepalen
WASHINGTON (ANP) - De meeste stemmen krijgen en toch de presidentverkiezingen verliezen. Het kan in de Verenigde Staten en het overkwam Hillary Clinton, de tegenstander van Donald Trump in 2016. Zij kreeg zo'n 2,9 miljoen stemmen meer. De strijd om het presidentschap draait ook dit jaar niet alleen om het winnen van de gunst van de meeste kiezers, maar ook vooral om het veroveren van strategisch belangrijke staten. Kiezers in de zogenoemde 'swing states' hebben grote invloed op wie er straks in het Witte Huis zit: Trump of zijn Democratische uitdager Joe Biden.
Dat de stem van sommige kiezers belangrijker kan zijn dan die van anderen, komt doordat de president niet direct wordt gekozen. Elke staat heeft een bepaald aantal kiesmannen. Het Kiescollege van de in totaal 538 kiesmannen kiest uiteindelijk de president. In vrijwel alle staten geldt het 'winner-take-all-principe': de kandidaat die de meeste stemmen in een staat krijgt, krijgt ook alle kiesmannen van die staat achter zich.
In sommige staten staat de uitslag vrijwel vast. New York en Californië gingen de afgelopen decennia steevast naar de Democraten. Zuidelijke staten als Mississippi en Alabama gelden als Republikeinse bolwerken. De staten die in de laatste verkiezingen niet telkens naar dezelfde partij zijn gegaan - de 'swing states' - gaan mogelijk de doorslag geven. Het gaat om staten als Florida (29 kiesmannen), Pennsylvania (20), Ohio (18), Michigan (16) en North Carolina (15), Arizona (11) en Wisconsin (10).
Verkiezingen Trump-Clinton
Het Amerikaanse kiesstelsel kan leiden tot een situatie waarin een kandidaat wel de meerderheid van de stemmen krijgt, maar niet een meerderheid aan kiesmannen. Clinton kreeg verreweg de meeste stemmen in staten als Californië en New York, maar die leverden haar evenveel kiesmannen op als wanneer ze nipt had gewonnen. Trump stelde daar krappe overwinningen tegenover in staten als Pennsylvania, Michigan en Wisconsin en kreeg alle kiesmannen uit die staten. Hoewel Clinton landelijk bijna 66 miljoen stemmen (48,2 procent) kreeg tegen bijna 63 miljoen (46,1 procent) voor Trump, bleef voor de Democraten de teller wat betreft kiesmannen steken op 232. Trump kreeg er 306.
Dat een 'swing state' de doorslag kan geven, bleek ook in 2000. Toen versloeg George W. Bush de Democraat Al Gore met 271 tegen 266 kiesmannen nadat Bush met enkele honderden stemmen verschil de staat Florida had gewonnen. Gore kreeg landelijk een half miljoen stemmen meer dan zijn Republikeinse rivaal, maar verloor toch. Het was de eerste keer sinds 1888 dat de kandidaat met de meeste stemmen niet de meeste kiesmannen kreeg.
Ook staten die niet als 'swing state' worden gezien, kunnen veranderen van politieke kleur. In Texas (38 kiesmannen) speelt bijvoorbeeld mee dat de Spaanstalige minderheid daar een steeds groter deel van de bevolking uitmaakt. In de laatste Senaatsverkiezing in 2018 wist de jonge Democraat Beto O'Rourke er bijna de Republikeinse senator Ted Cruz te verslaan. Een nederlaag in een staat als Texas zou dan ook zomaar Trumps lot kunnen bezegelen.
Meer uit Politiek
DEN HAAG (ANP) - De partijen die betrokken zijn bij de Rotterdamse haven hebben in een brief aan informateur Sybrand Buma gepleit voor tien maatregelen die een nieuw kabinet zou moeten nemen om de haven "toekomstbestendig, concurrerend en duurzaam" te houden. De provincie Zuid-Holland, gemeente Rotterdam, het Havenbedrijf Rotterdam, ondernemersvereniging Deltalinqs en Economic Board Zuid-Holland roepen de formerende politieke partijen (D66 en CDA) onder meer op te zorgen voor "langjarig stabiel beleid".
5 uur geleden
MAASTRICHT (ANP) - De provincie Limburg roept informateur Sybrand Buma en de formerende politieke partijen op extra aandacht te besteden aan de industrie en de toekomst van chemiecomplex Chemelot. Volgens de provincie komen steeds meer bedrijven op het terrein in de knel, onder meer door hoge energiekosten en omdat het ze moeilijk lukt te verduurzamen. "Op Chemelot is het wat dat betreft echt één voor twaalf, dus hoogste tijd om als rijksoverheid van goede plannen naar daadkrachtige actie te komen", stelt de provincie mede namens Limburgse gemeenten, werkgevers en Chemelot zelf.
12 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Zorgminister Jan Anthonie Bruijn roept mensen op om geen medicijnen online te kopen. Dat deed hij in het televisieprogramma Goedemorgen Nederland naar aanleiding van het nieuws dat tientallen mensen mogelijk zijn overleden na het gebruik van medicijnen die via de website Funcaps waren besteld. "Niet voor niks zijn geneesmiddelen alleen maar op recept verkrijgbaar, ga naar de huisarts", aldus de VVD-minister.
13 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - D66 en CDA willen de komende drie weken "echt keuzes maken", zeggen Rob Jetten (D66) en Henri Bontenbal (CDA) maandag na hun sessies over asiel en migratie. De partijen ontvingen verscheidene experts op dit gebied, die de beide voormannen "flink wat huiswerk" hebben meegegeven, aldus Jetten.
1 dag geleden
DEN HAAG (ANP) - De renovatie van het Binnenhof is nog duurder en duurt nog langer dan eerder gedacht. De megaverbouwing kost minstens 2,7 miljard euro en is in de zomer van 2031 klaar, is de nieuwste verwachting. Eerder ging het nog om een bedrag van 2 miljard euro.
1 dag geleden
DEN HAAG (ANP) - Richard van Zwol, de voorzitter van de staatscommissie achter een veelbesproken rapport over bevolkingsgroei, heeft onderhandelende partijen D66 en CDA geadviseerd de spreidingswet te behouden. Het huidige demissionaire kabinet-Schoof was juist van plan deze wet in te trekken, tot onvrede van onder andere de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG).
1 dag geleden
DEN HAAG (ANP) - Het plan van het demissionaire kabinet om werkgevers toch toe te staan inhoudingen te doen op het minimumloon van arbeidsmigranten, is volgens Emile Roemer "spijtig". "Hiermee houd je in stand dat er ongelooflijk misbruik gemaakt kan worden", zei hij maandagochtend voor zijn ontmoeting met informateur Sybrand Buma en partijleiders Rob Jetten (D66) en Henri Bontenbal (CDA).
1 dag geleden