'Swing states' kunnen koers VS van de komende jaren bepalen
WASHINGTON (ANP) - De meeste stemmen krijgen en toch de presidentverkiezingen verliezen. Het kan in de Verenigde Staten en het overkwam Hillary Clinton, de tegenstander van Donald Trump in 2016. Zij kreeg zo'n 2,9 miljoen stemmen meer. De strijd om het presidentschap draait ook dit jaar niet alleen om het winnen van de gunst van de meeste kiezers, maar ook vooral om het veroveren van strategisch belangrijke staten. Kiezers in de zogenoemde 'swing states' hebben grote invloed op wie er straks in het Witte Huis zit: Trump of zijn Democratische uitdager Joe Biden.
Dat de stem van sommige kiezers belangrijker kan zijn dan die van anderen, komt doordat de president niet direct wordt gekozen. Elke staat heeft een bepaald aantal kiesmannen. Het Kiescollege van de in totaal 538 kiesmannen kiest uiteindelijk de president. In vrijwel alle staten geldt het 'winner-take-all-principe': de kandidaat die de meeste stemmen in een staat krijgt, krijgt ook alle kiesmannen van die staat achter zich.
In sommige staten staat de uitslag vrijwel vast. New York en Californië gingen de afgelopen decennia steevast naar de Democraten. Zuidelijke staten als Mississippi en Alabama gelden als Republikeinse bolwerken. De staten die in de laatste verkiezingen niet telkens naar dezelfde partij zijn gegaan - de 'swing states' - gaan mogelijk de doorslag geven. Het gaat om staten als Florida (29 kiesmannen), Pennsylvania (20), Ohio (18), Michigan (16) en North Carolina (15), Arizona (11) en Wisconsin (10).
Verkiezingen Trump-Clinton
Het Amerikaanse kiesstelsel kan leiden tot een situatie waarin een kandidaat wel de meerderheid van de stemmen krijgt, maar niet een meerderheid aan kiesmannen. Clinton kreeg verreweg de meeste stemmen in staten als Californië en New York, maar die leverden haar evenveel kiesmannen op als wanneer ze nipt had gewonnen. Trump stelde daar krappe overwinningen tegenover in staten als Pennsylvania, Michigan en Wisconsin en kreeg alle kiesmannen uit die staten. Hoewel Clinton landelijk bijna 66 miljoen stemmen (48,2 procent) kreeg tegen bijna 63 miljoen (46,1 procent) voor Trump, bleef voor de Democraten de teller wat betreft kiesmannen steken op 232. Trump kreeg er 306.
Dat een 'swing state' de doorslag kan geven, bleek ook in 2000. Toen versloeg George W. Bush de Democraat Al Gore met 271 tegen 266 kiesmannen nadat Bush met enkele honderden stemmen verschil de staat Florida had gewonnen. Gore kreeg landelijk een half miljoen stemmen meer dan zijn Republikeinse rivaal, maar verloor toch. Het was de eerste keer sinds 1888 dat de kandidaat met de meeste stemmen niet de meeste kiesmannen kreeg.
Ook staten die niet als 'swing state' worden gezien, kunnen veranderen van politieke kleur. In Texas (38 kiesmannen) speelt bijvoorbeeld mee dat de Spaanstalige minderheid daar een steeds groter deel van de bevolking uitmaakt. In de laatste Senaatsverkiezing in 2018 wist de jonge Democraat Beto O'Rourke er bijna de Republikeinse senator Ted Cruz te verslaan. Een nederlaag in een staat als Texas zou dan ook zomaar Trumps lot kunnen bezegelen.
Meer uit Politiek
DEN HAAG (ANP) - Partijleiders Rob Jetten van D66 en Henri Bontenbal van het CDA willen meer mogelijkheden vinden om te investeren. De huidige begrotingsregels zitten dat vaak in de weg, zei Bontenbal maandag voorafgaand aan een dag gesprekken met financiële en economische experts. Wat Jetten wil horen van die experts: "hoe zouden we anders kunnen kijken naar de rol van de overheid als aanjager van die economische ontwikkeling?"
1 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - De helft van de Nederlanders vindt dat de overheid gemeenten mag verplichten asielzoekers op te vangen om de hulpverlening eerlijk te verdelen. Dat blijkt uit een analyse van het ANP van een stelling over de spreidingswet van Kieskompas. Ongeveer 41 procent is het er niet mee eens.
5 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Defensie heeft "niet het beeld" dat de drones die dit weekend boven militaire vliegbasis Volkel vlogen, wapens bij zich hadden. Dat zei demissionair minister van Defensie Ruben Brekelmans in tv-programma Buitenhof. Op die basis zijn onder andere gevechtsvliegtuigen gestationeerd. "Die zijn daar goed beschermd," aldus de VVD-minister.
1 dag geleden
VOLKEL (ANP) - Zaterdagavond zijn niet alleen drones waargenomen boven luchthaven en vliegbasis Eindhoven, maar ook weer boven Volkel. Dat heeft staatssecretaris Gijs Tuinman van Defensie zondag gezegd in WNL op Zondag.
1 dag geleden
DEN HAAG (ANP) - Het kabinetsplan om de NPO meer tijd te laten inruimen voor reclame, moet jaarlijks ongeveer 12 miljoen euro opleveren. De ministerraad is vrijdag akkoord gegaan met dit plan van demissionair minister Gouke Moes (Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, BBB), waar media donderdag al over berichtten.
2 dagen geleden
DEN HAAG (ANP) - Landbouwminister Femke Wiersma verwacht een "positieve grondhouding" van de Europese Commissie als het gaat om een nieuwe uitzondering die Nederlandse boeren ruimte geeft meer mest uit te rijden. Dat zei de demissionaire BBB-minister vrijdag voor het begin van de ministerraad. Ze legt een verband tussen de mestregels en een internationaal handelsverdrag.
3 dagen geleden
DEN HAAG (ANP) - Nederland is gebaat bij een "gretig" kabinet dat voortvarend aan de slag wil met klimaatbeleid. Met die boodschap is voorzitter Kees Vendrik van het Nationaal Klimaat Platform aangeschoven bij informateur Sybrand Buma en de onderhandelaars over een nieuw kabinet namens D66 en CDA.
3 dagen geleden