'Swing states' kunnen koers VS van de komende jaren bepalen
WASHINGTON (ANP) - De meeste stemmen krijgen en toch de presidentverkiezingen verliezen. Het kan in de Verenigde Staten en het overkwam Hillary Clinton, de tegenstander van Donald Trump in 2016. Zij kreeg zo'n 2,9 miljoen stemmen meer. De strijd om het presidentschap draait ook dit jaar niet alleen om het winnen van de gunst van de meeste kiezers, maar ook vooral om het veroveren van strategisch belangrijke staten. Kiezers in de zogenoemde 'swing states' hebben grote invloed op wie er straks in het Witte Huis zit: Trump of zijn Democratische uitdager Joe Biden.
Dat de stem van sommige kiezers belangrijker kan zijn dan die van anderen, komt doordat de president niet direct wordt gekozen. Elke staat heeft een bepaald aantal kiesmannen. Het Kiescollege van de in totaal 538 kiesmannen kiest uiteindelijk de president. In vrijwel alle staten geldt het 'winner-take-all-principe': de kandidaat die de meeste stemmen in een staat krijgt, krijgt ook alle kiesmannen van die staat achter zich.
In sommige staten staat de uitslag vrijwel vast. New York en Californië gingen de afgelopen decennia steevast naar de Democraten. Zuidelijke staten als Mississippi en Alabama gelden als Republikeinse bolwerken. De staten die in de laatste verkiezingen niet telkens naar dezelfde partij zijn gegaan - de 'swing states' - gaan mogelijk de doorslag geven. Het gaat om staten als Florida (29 kiesmannen), Pennsylvania (20), Ohio (18), Michigan (16) en North Carolina (15), Arizona (11) en Wisconsin (10).
Verkiezingen Trump-Clinton
Het Amerikaanse kiesstelsel kan leiden tot een situatie waarin een kandidaat wel de meerderheid van de stemmen krijgt, maar niet een meerderheid aan kiesmannen. Clinton kreeg verreweg de meeste stemmen in staten als Californië en New York, maar die leverden haar evenveel kiesmannen op als wanneer ze nipt had gewonnen. Trump stelde daar krappe overwinningen tegenover in staten als Pennsylvania, Michigan en Wisconsin en kreeg alle kiesmannen uit die staten. Hoewel Clinton landelijk bijna 66 miljoen stemmen (48,2 procent) kreeg tegen bijna 63 miljoen (46,1 procent) voor Trump, bleef voor de Democraten de teller wat betreft kiesmannen steken op 232. Trump kreeg er 306.
Dat een 'swing state' de doorslag kan geven, bleek ook in 2000. Toen versloeg George W. Bush de Democraat Al Gore met 271 tegen 266 kiesmannen nadat Bush met enkele honderden stemmen verschil de staat Florida had gewonnen. Gore kreeg landelijk een half miljoen stemmen meer dan zijn Republikeinse rivaal, maar verloor toch. Het was de eerste keer sinds 1888 dat de kandidaat met de meeste stemmen niet de meeste kiesmannen kreeg.
Ook staten die niet als 'swing state' worden gezien, kunnen veranderen van politieke kleur. In Texas (38 kiesmannen) speelt bijvoorbeeld mee dat de Spaanstalige minderheid daar een steeds groter deel van de bevolking uitmaakt. In de laatste Senaatsverkiezing in 2018 wist de jonge Democraat Beto O'Rourke er bijna de Republikeinse senator Ted Cruz te verslaan. Een nederlaag in een staat als Texas zou dan ook zomaar Trumps lot kunnen bezegelen.
Meer uit Politiek
DEN HAAG (ANP) - De VVD voelt er nog altijd weinig voor om investeringen in het toekomstige verdienvermogen van de economie te financieren door de staatsschuld te laten oplopen. Dat heeft Wendy van Eijk, de financiële specialist van de VVD-fractie in de Tweede Kamer, gezegd tijdens het debat over de najaarsnota.
19 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - De Raad van State geeft demissionair asielminister David van Weel (VVD) gelijk in een rechtszaak die is aangespannen door een Ethiopische asielzoeker. De vrouw vroeg in 2022 asiel aan in Nederland, omdat ze bang was voor geweld in de Ethiopische regio Tigray. Maar volgens Van Weel was in de stad in die regio waar zij vandaan kwam, namelijk Mek'ele, geen sprake van willekeurig geweld en gewapend conflict. Dat heeft hij volgens de hoge bestuursrechter voldoende onderbouwd.
19 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - De ChristenUnie blijft bereid constructief samen te werken met het toekomstige kabinet, maar dat moet dan wel "zelfbeheersing" betrachten bij kwesties die voor die partij belangrijk zijn. Dat heeft partijleider Mirjam Bikker gezegd na afloop van een gesprek met informateur Rianne Letschert. Zij doelde met name op medisch-ethische wetgeving en de vrijheid van christelijke scholen.
20 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Gemeenteambtenaren die paspoorten en identiteitskaarten uitgeven, moeten een Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG) hebben, vindt het kabinet. Demissionair staatssecretaris Eddie van Marum (Binnenlandse Zaken, BBB) wil daarom de regels aanpassen. De aanscherping is bedoeld om fraude te voorkomen en moet ook voor uitzendkrachten gaan gelden.
1 dag geleden
DEN HAAG (ANP) - Het zou "zeer ongewenst" zijn als de Europese Unie zonder instemming van België gebruik gaat maken van bevroren Russische tegoeden. Dat zei demissionair premier Dick Schoof dinsdag in een debat over de EU-top later deze week waar een besluit valt over financiële steun aan Oekraïne voor de komende twee jaar.
1 dag geleden
DEN HAAG (ANP) - Informateur Rianne Letschert spreekt woensdag met de leiders van zeven kleinere fracties. Het gaat om de fractievoorzitters van de ChristenUnie, Volt, DENK, Partij voor de Dieren, BBB, SGP en SP. Tussendoor en ook 's avonds overlegt ze met de leiders van D66, CDA en VVD.
1 dag geleden
DEN HAAG (ANP) - De Tweede Kamer heeft dinsdag meerdere moties aangenomen waarin staat dat Nederland de Amerikaanse militaire acties in het Caribisch gebied niet moet steunen. De Kamer wil niet dat Nederland militaire steun biedt, helpt bij de voorbereidingen of inlichtingen deelt met de Verenigde Staten. Ook heeft de Kamer militaire steun voor het Caribische deel van het koninkrijk uitgesproken.
1 dag geleden