Schatting: Oranjes verdienden ruim half miljard euro aan kolonies
DEN HAAG (ANP) - De Oranjes hebben omgerekend naar hedendaagse prijzen zeker 545 miljoen euro verdiend aan de Nederlandse kolonies, waar slavernij wijdverbreid was. Dat is een van de resultaten van het onderzoek naar het slavernijverleden dat het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties uit heeft laten voeren op verzoek van Tweede Kamerleden. Het gaat om een eerste schatting over de periode van 1675 tot 1770.
Willem III, IV en V hadden als stadhouder een belangrijke politieke functie in de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden, een voorloper van Nederland. Hun "koloniaal profijt" maakt de helft uit van de nu bekende inkomsten van de stadhouders in genoemde periode.
De Oranjes hebben op uiteenlopende manieren geprofiteerd van de kolonies en dus van slavernij, valt te lezen in het onderzoek. De Vereenigde Oostindische Compagnie (VOC) was bijvoorbeeld een belangrijke koloniale inkomstenbron. De adellijke familie heeft niet geïnvesteerd in de VOC. Maar de aandeelhouders hebben bij oprichting geregeld dat de Oranjes kregen uitbetaald alsof zij circa 3 procent van de aandelen hadden. Zij hebben vervolgens regelmatig hun invloed gebruikt om problemen op te lossen voor de handelsonderneming.
Eerste schatting
Minister Hanke Bruins Slot (Binnenlandse Zaken) heeft het boek, dat de basis moet vormen voor verder onderzoek, donderdag in ontvangst genomen in de Koninklijke Schouwburg in Den Haag. Het onderzoek is uitgevoerd door meerdere instituten en onder aanvoering van het Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde in Leiden.
Historici zeggen al langer dat de familie Van Oranje-Nassau zeer betrokken was bij de koloniale overheersing van het toenmalige Nederlands-Indië, Suriname en de Caraïbische eilanden. Het was nog niet bekend hoe groot de financiële belangen waren. De auteurs van het boek hebben een eerste inschatting gemaakt op basis van de nu bekende bronnen.
Gevoelig moment
De resultaten komen op een gevoelig moment naar buiten. Op 1 juli aanstaande wordt herdacht dat 150 jaar geleden feitelijk een einde kwam aan de slavernij onder Nederlands bewind. Bij een herdenking in het Oosterpark in Amsterdam zal de koning die dag een toespraak houden. Ingewijden verwachten dat hij de excuses die Mark Rutte eerder aanbood voor dit verleden zal herhalen.
Oud-hoogleraar Gert Oostindie (Universiteit Leiden) geeft leiding aan een uitgebreider onderzoek naar de rol van het Huis Oranje-Nassau in de koloniale geschiedenis. Hij is hier eind 2022 mee begonnen en verwacht drie jaar nodig te hebben.
Meer uit Binnenland
WAGENINGEN (ANP) - Het aantal grijze zeehonden in de Waddenzee blijft groeien. Afgelopen winter werden meer dan 3000 pups en ruim 12.000 volwassen dieren geteld, blijkt uit internationaal onderzoek waaraan ook Wageningen Marine Research deelnam.
40 minuten geleden
HOUTEN (ANP) - De eerste regionale tropennacht van dit jaar is gemeten, meldt Weeronline. Bij de weerstations Vlissingen en Hoek van Holland kwam de temperatuur in de nacht van dinsdag op woensdag niet onder de 20 graden. Het is de eerste tropennacht sinds 13 augustus 2024.
42 minuten geleden
AMSTERDAM (ANP) - Bijna een op de acht Nederlanders lijdt aan slapeloosheid waardoor de maatschappij geconfronteerd wordt met een economische schade van 3 miljard euro per jaar. Dat staat in een studie van instituut SEO Economisch Onderzoek (SEO).
56 minuten geleden
UTRECHT (ANP) - Smartphones, laptops en tablets belanden massaal op afvalbergen en zelfs voor een deel in verbrandingsovens, terwijl ze nog goed te repareren zouden zijn. Volgens onderzoek van CE Delft, in opdracht van Natuur & Milieu, moet het met gericht overheidsbeleid mogelijk zijn om alleen al zo'n 800.000 mobiele telefoons extra te repareren of te 'refurbishen' voor een volgende ronde.
2 uur geleden
ARNHEM (ANP) - De provincie Gelderland roept het Rijk op te kijken naar snellere procedures voor het uitbreiden van het overvolle stroomnet. Onlangs werd duidelijk dat de uitbreiding van het net in grote delen van het land, waaronder Gelderland, forse vertraging oploopt. Volgens gedeputeerde Ans Mol (BBB) zijn de ruimtelijke procedures voor de bouw van nieuwe hoogspanningsstations vaak lang en ingewikkeld.
11 uur geleden
AMSTERDAM (ANP) - Douwe Bob heeft besloten om voorlopig uit Nederland te vertrekken om "de veiligheid van m'n gezin en mezelf te waarborgen". Dat schrijft de zanger in een bericht op Instagram. Hij voegt eraan toe dat hij dat doet op advies van de politie.
11 uur geleden
DE BILT (ANP) - Behalve voor de hitte geldt er in Nederland op woensdag ook een weerwaarschuwing voor onweer. In de loop van woensdagmiddag is er vooral in de oostelijke helft van het land kans op "enkele stevige onweersbuien", meldt het KNMI.
12 uur geleden