Schatting: Oranjes verdienden ruim half miljard euro aan kolonies
DEN HAAG (ANP) - De Oranjes hebben omgerekend naar hedendaagse prijzen zeker 545 miljoen euro verdiend aan de Nederlandse kolonies, waar slavernij wijdverbreid was. Dat is een van de resultaten van het onderzoek naar het slavernijverleden dat het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties uit heeft laten voeren op verzoek van Tweede Kamerleden. Het gaat om een eerste schatting over de periode van 1675 tot 1770.
Willem III, IV en V hadden als stadhouder een belangrijke politieke functie in de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden, een voorloper van Nederland. Hun "koloniaal profijt" maakt de helft uit van de nu bekende inkomsten van de stadhouders in genoemde periode.
De Oranjes hebben op uiteenlopende manieren geprofiteerd van de kolonies en dus van slavernij, valt te lezen in het onderzoek. De Vereenigde Oostindische Compagnie (VOC) was bijvoorbeeld een belangrijke koloniale inkomstenbron. De adellijke familie heeft niet geïnvesteerd in de VOC. Maar de aandeelhouders hebben bij oprichting geregeld dat de Oranjes kregen uitbetaald alsof zij circa 3 procent van de aandelen hadden. Zij hebben vervolgens regelmatig hun invloed gebruikt om problemen op te lossen voor de handelsonderneming.
Eerste schatting
Minister Hanke Bruins Slot (Binnenlandse Zaken) heeft het boek, dat de basis moet vormen voor verder onderzoek, donderdag in ontvangst genomen in de Koninklijke Schouwburg in Den Haag. Het onderzoek is uitgevoerd door meerdere instituten en onder aanvoering van het Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde in Leiden.
Historici zeggen al langer dat de familie Van Oranje-Nassau zeer betrokken was bij de koloniale overheersing van het toenmalige Nederlands-Indië, Suriname en de Caraïbische eilanden. Het was nog niet bekend hoe groot de financiële belangen waren. De auteurs van het boek hebben een eerste inschatting gemaakt op basis van de nu bekende bronnen.
Gevoelig moment
De resultaten komen op een gevoelig moment naar buiten. Op 1 juli aanstaande wordt herdacht dat 150 jaar geleden feitelijk een einde kwam aan de slavernij onder Nederlands bewind. Bij een herdenking in het Oosterpark in Amsterdam zal de koning die dag een toespraak houden. Ingewijden verwachten dat hij de excuses die Mark Rutte eerder aanbood voor dit verleden zal herhalen.
Oud-hoogleraar Gert Oostindie (Universiteit Leiden) geeft leiding aan een uitgebreider onderzoek naar de rol van het Huis Oranje-Nassau in de koloniale geschiedenis. Hij is hier eind 2022 mee begonnen en verwacht drie jaar nodig te hebben.
Meer uit Binnenland
HILVERSUM (ANP) - De afscheidsaankondiging van Frits Spits in De Taalstaat is verkozen tot het Radiomoment van het jaar 2025. Dat werd zondagmiddag bekendgemaakt in een speciale uitzending van het Omroep MAX-radioprogramma De Perstribune op NPO Radio 1.
6 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - D66-leider Rob Jetten is diep geschokt door de dodelijke steekpartij in Suriname, waar volgens Surinaamse media negen mensen bij zijn omgekomen. Een man heeft in Meerzorg zijn eigen kinderen en buren doodgestoken. De politie schoot hem in zijn benen en wist hem te overmeesteren.
6 uur geleden
AMSTERDAM (ANP) - De politie heeft niemand aangehouden na de urenlange ongeregeldheden zaterdagavond in de Amsterdamse wijk Floradorp. Dat zegt een woordvoerder zondag. "We hebben in Floradorp inzet gedaan om de brandweer zo veilig mogelijk hun werk te laten doen", aldus de zegsvrouw.
10 uur geleden
HOUTEN (ANP) - De eerste helft van januari wordt het iets kouder dan de gemiddelde dagtemperatuur van 6 graden, voorspelt Weeronline. De tweede helft van de maand is nog onzeker, maar volgens de voorspeller is de kans groot dat de hele maand kouder verloopt dan gemiddeld in de afgelopen dertig jaar. Dat zou dan voor het eerst sinds 2021 zijn.
11 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Twee derde van de Nederlanders is voor een landelijk vuurwerkverbod. Dat komt naar voren uit een enquête van Kieskompas en het ANP die meer dan 56.000 Nederlanders hebben ingevuld. Een op de tien Nederlanders heeft geen uitgesproken mening.
14 uur geleden
AMSTERDAM (ANP) - Een seniorenflat aan het Kramatplantsoen in de Indische Buurt in Amsterdam is in de nacht van zaterdag op zondag ontruimd vanwege brand. Dat meldt de Veiligheidsregio Amsterdam-Amstelland op X.
22 uur geleden
ZALTBOMMEL (ANP) - Met een ludieke zwemactie heeft Maarten van der Weijden zaterdag ruim 10.500 euro opgehaald voor onderzoek naar kanker. Mensen konden doneren terwijl de voormalige topzwemmer in het zwembad van Zaltbommel bezig was met een wereldrecordpoging achteruitzwemmen.
1 dag geleden