Schatting: Oranjes verdienden ruim half miljard euro aan kolonies
DEN HAAG (ANP) - De Oranjes hebben omgerekend naar hedendaagse prijzen zeker 545 miljoen euro verdiend aan de Nederlandse kolonies, waar slavernij wijdverbreid was. Dat is een van de resultaten van het onderzoek naar het slavernijverleden dat het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties uit heeft laten voeren op verzoek van Tweede Kamerleden. Het gaat om een eerste schatting over de periode van 1675 tot 1770.
Willem III, IV en V hadden als stadhouder een belangrijke politieke functie in de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden, een voorloper van Nederland. Hun "koloniaal profijt" maakt de helft uit van de nu bekende inkomsten van de stadhouders in genoemde periode.
De Oranjes hebben op uiteenlopende manieren geprofiteerd van de kolonies en dus van slavernij, valt te lezen in het onderzoek. De Vereenigde Oostindische Compagnie (VOC) was bijvoorbeeld een belangrijke koloniale inkomstenbron. De adellijke familie heeft niet geïnvesteerd in de VOC. Maar de aandeelhouders hebben bij oprichting geregeld dat de Oranjes kregen uitbetaald alsof zij circa 3 procent van de aandelen hadden. Zij hebben vervolgens regelmatig hun invloed gebruikt om problemen op te lossen voor de handelsonderneming.
Eerste schatting
Minister Hanke Bruins Slot (Binnenlandse Zaken) heeft het boek, dat de basis moet vormen voor verder onderzoek, donderdag in ontvangst genomen in de Koninklijke Schouwburg in Den Haag. Het onderzoek is uitgevoerd door meerdere instituten en onder aanvoering van het Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde in Leiden.
Historici zeggen al langer dat de familie Van Oranje-Nassau zeer betrokken was bij de koloniale overheersing van het toenmalige Nederlands-Indië, Suriname en de Caraïbische eilanden. Het was nog niet bekend hoe groot de financiële belangen waren. De auteurs van het boek hebben een eerste inschatting gemaakt op basis van de nu bekende bronnen.
Gevoelig moment
De resultaten komen op een gevoelig moment naar buiten. Op 1 juli aanstaande wordt herdacht dat 150 jaar geleden feitelijk een einde kwam aan de slavernij onder Nederlands bewind. Bij een herdenking in het Oosterpark in Amsterdam zal de koning die dag een toespraak houden. Ingewijden verwachten dat hij de excuses die Mark Rutte eerder aanbood voor dit verleden zal herhalen.
Oud-hoogleraar Gert Oostindie (Universiteit Leiden) geeft leiding aan een uitgebreider onderzoek naar de rol van het Huis Oranje-Nassau in de koloniale geschiedenis. Hij is hier eind 2022 mee begonnen en verwacht drie jaar nodig te hebben.
Meer uit Binnenland
VUGHT (ANP) - De PI Vught is van plan aangifte te doen, nadat vrijdag op een afdeling van het Penitentiair Psychiatrisch Centrum (PPC) drie medewerkers werden gegijzeld door een gedetineerde. Dit meldt de Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI) zaterdag.
13 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Marco Borsato treedt het komende jaar niet op. Dat laat zijn management zaterdag weten aan het ANP, in reactie op de uitnodiging die André Rieu de zanger deed.
14 uur geleden
HILVERSUM (ANP) - Erik de Zwart onderzoekt de mogelijkheden voor een digitaal televisiekanaal over treinen. Dat laat hij zaterdag aan het ANP weten. De Zwart voert hierover op dit moment gesprekken met kabelaars als Ziggo en KPN. Volgens de mediaondernemer blijkt uit een representatief onderzoek dat hij heeft gedaan dat twee op de drie Nederlanders hier interesse voor zouden hebben.
15 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Demissionair minister Gouke Moes (OCW) heeft vrijdag telefonisch gesproken met cabaretier Niels van der Laan over de doodsbedreigingen aan zijn adres. Dat laat een woordvoerder van Van der Laan zaterdag aan het ANP weten. Het was een "privégesprek" waarover zij verder geen details deelt.
17 uur geleden
ERMELO (ANP) - Een tweede persoon is overleden na een eenzijdig verkeersongeval in het Gelderse Ermelo. Het gaat om een 26-jarige man uit de gemeente Nunspeet, meldt de politie. De slachtoffers reden rond 20.50 uur op vrijdagavond tegen een boom aan, waarna de auto in brand vloog.
17 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Dit jaar wordt naar verwachting het op een na zonnigste jaar sinds het begin van de metingen, denkt Weeronline. Het aantal zonuren staat nu op 2064 uur en als december zoals gebruikelijk verloopt, zal dat uitkomen op 2111 uur. Alleen in 2022 was het zonniger met 2233 uur.
18 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Tientallen bekende Nederlandse mannen, onder wie koning Willem-Alexander, zijn zich het afgelopen jaar bewuster geworden van het gevoel van onveiligheid dat veel vrouwen in Nederland ervaren. Het AD komt zaterdag met een publicatie waarin meer dan vijftig mannen zich uitspreken over de veiligheid van vrouwen.
18 uur geleden