Schatting: Oranjes verdienden ruim half miljard euro aan kolonies
DEN HAAG (ANP) - De Oranjes hebben omgerekend naar hedendaagse prijzen zeker 545 miljoen euro verdiend aan de Nederlandse kolonies, waar slavernij wijdverbreid was. Dat is een van de resultaten van het onderzoek naar het slavernijverleden dat het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties uit heeft laten voeren op verzoek van Tweede Kamerleden. Het gaat om een eerste schatting over de periode van 1675 tot 1770.
Willem III, IV en V hadden als stadhouder een belangrijke politieke functie in de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden, een voorloper van Nederland. Hun "koloniaal profijt" maakt de helft uit van de nu bekende inkomsten van de stadhouders in genoemde periode.
De Oranjes hebben op uiteenlopende manieren geprofiteerd van de kolonies en dus van slavernij, valt te lezen in het onderzoek. De Vereenigde Oostindische Compagnie (VOC) was bijvoorbeeld een belangrijke koloniale inkomstenbron. De adellijke familie heeft niet geïnvesteerd in de VOC. Maar de aandeelhouders hebben bij oprichting geregeld dat de Oranjes kregen uitbetaald alsof zij circa 3 procent van de aandelen hadden. Zij hebben vervolgens regelmatig hun invloed gebruikt om problemen op te lossen voor de handelsonderneming.
Eerste schatting
Minister Hanke Bruins Slot (Binnenlandse Zaken) heeft het boek, dat de basis moet vormen voor verder onderzoek, donderdag in ontvangst genomen in de Koninklijke Schouwburg in Den Haag. Het onderzoek is uitgevoerd door meerdere instituten en onder aanvoering van het Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde in Leiden.
Historici zeggen al langer dat de familie Van Oranje-Nassau zeer betrokken was bij de koloniale overheersing van het toenmalige Nederlands-Indië, Suriname en de Caraïbische eilanden. Het was nog niet bekend hoe groot de financiële belangen waren. De auteurs van het boek hebben een eerste inschatting gemaakt op basis van de nu bekende bronnen.
Gevoelig moment
De resultaten komen op een gevoelig moment naar buiten. Op 1 juli aanstaande wordt herdacht dat 150 jaar geleden feitelijk een einde kwam aan de slavernij onder Nederlands bewind. Bij een herdenking in het Oosterpark in Amsterdam zal de koning die dag een toespraak houden. Ingewijden verwachten dat hij de excuses die Mark Rutte eerder aanbood voor dit verleden zal herhalen.
Oud-hoogleraar Gert Oostindie (Universiteit Leiden) geeft leiding aan een uitgebreider onderzoek naar de rol van het Huis Oranje-Nassau in de koloniale geschiedenis. Hij is hier eind 2022 mee begonnen en verwacht drie jaar nodig te hebben.
Meer uit Binnenland
AMSTERDAM (ANP) - Ook de strafzaak tegen Raily B., verdacht van het leiden van een groep die een moordaanslag zou hebben voorbereid op Peter R. de Vries, heeft last van de problemen die advocaten hebben met de nieuwe toezichtsregels in de Extra Beveiligde Inrichting (EBI) in Vught. De zaak loopt daardoor mogelijk vertraging op.
11 minuten geleden
LONDEN/DEN HAAG (ANP) - Juist nu de vredesplannen van Oekraïne, zijn Europese bondgenoten en de VS vaart lijken te krijgen, moet Oekraïne meer militaire hulp ontvangen, vindt defensieminister Ruben Brekelmans. Dan staat het sterker in de onderhandelingen met Rusland. Brekelmans deed die oproep tijdens een inzamelingsoverleg van een veertigtal landen dat Oekraïne helpt.
2 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Het demissionaire kabinet begrijpt dat het gevoel van onveiligheid onder de Joodse gemeenschap toeneemt, maar is van mening dat er momenteel al alles aan wordt gedaan om de gemeenschap in Nederland te beschermen. Dat zei demissionair veiligheidsminister Foort van Oosten (VVD) na vragen tijdens het wekelijkse vragenuurtje over de aanslag afgelopen zondag op een joods feest in Australië.
2 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - De Oekraïense president Volodymyr Zelensky heeft zwart op wit staan welk land bereid is om troepen te sturen na het ingaan van een staakt-het-vuren met Rusland, zei hij tijdens een persconferentie dinsdag met demissionair premier Dick Schoof. Hij is alleen niet van plan om te vertellen wat die toezeggingen zijn voordat het bestand van kracht is.
3 uur geleden
GRONINGEN (ANP) - In de provincie Groningen is dinsdagmiddag een aardbeving geweest. Die had volgens voorlopige metingen een kracht van 2.0. Zulke aardbevingen kunnen voelbaar zijn. Het epicentrum lag bij het dorp Woudbloem in de gemeente Midden-Groningen, enkele kilometers ten oosten van de stad Groningen. De beving gebeurde om 13.18 uur.
4 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Medewerkers van het Juliana Kinderziekenhuis in Den Haag worden niet vervolgd voor verwijtbaar handelen rond de dood van een 3-jarige patiënt in maart 2023. Dat maakt het OM dinsdag bekend.
4 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - De Europese Unie is ervan overtuigd dat Rusland zal opdraaien voor de oorlogsschade in Oekraïne. Dat zegt EU-buitenlandchef Kaja Kallas tegen het ANP bij de oprichtingsbijeenkomst voor een schadeclaimcommissie voor Oekraïne in Den Haag.
4 uur geleden