Schatting: Oranjes verdienden ruim half miljard euro aan kolonies
DEN HAAG (ANP) - De Oranjes hebben omgerekend naar hedendaagse prijzen zeker 545 miljoen euro verdiend aan de Nederlandse kolonies, waar slavernij wijdverbreid was. Dat is een van de resultaten van het onderzoek naar het slavernijverleden dat het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties uit heeft laten voeren op verzoek van Tweede Kamerleden. Het gaat om een eerste schatting over de periode van 1675 tot 1770.
Willem III, IV en V hadden als stadhouder een belangrijke politieke functie in de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden, een voorloper van Nederland. Hun "koloniaal profijt" maakt de helft uit van de nu bekende inkomsten van de stadhouders in genoemde periode.
De Oranjes hebben op uiteenlopende manieren geprofiteerd van de kolonies en dus van slavernij, valt te lezen in het onderzoek. De Vereenigde Oostindische Compagnie (VOC) was bijvoorbeeld een belangrijke koloniale inkomstenbron. De adellijke familie heeft niet geïnvesteerd in de VOC. Maar de aandeelhouders hebben bij oprichting geregeld dat de Oranjes kregen uitbetaald alsof zij circa 3 procent van de aandelen hadden. Zij hebben vervolgens regelmatig hun invloed gebruikt om problemen op te lossen voor de handelsonderneming.
Eerste schatting
Minister Hanke Bruins Slot (Binnenlandse Zaken) heeft het boek, dat de basis moet vormen voor verder onderzoek, donderdag in ontvangst genomen in de Koninklijke Schouwburg in Den Haag. Het onderzoek is uitgevoerd door meerdere instituten en onder aanvoering van het Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde in Leiden.
Historici zeggen al langer dat de familie Van Oranje-Nassau zeer betrokken was bij de koloniale overheersing van het toenmalige Nederlands-Indië, Suriname en de Caraïbische eilanden. Het was nog niet bekend hoe groot de financiële belangen waren. De auteurs van het boek hebben een eerste inschatting gemaakt op basis van de nu bekende bronnen.
Gevoelig moment
De resultaten komen op een gevoelig moment naar buiten. Op 1 juli aanstaande wordt herdacht dat 150 jaar geleden feitelijk een einde kwam aan de slavernij onder Nederlands bewind. Bij een herdenking in het Oosterpark in Amsterdam zal de koning die dag een toespraak houden. Ingewijden verwachten dat hij de excuses die Mark Rutte eerder aanbood voor dit verleden zal herhalen.
Oud-hoogleraar Gert Oostindie (Universiteit Leiden) geeft leiding aan een uitgebreider onderzoek naar de rol van het Huis Oranje-Nassau in de koloniale geschiedenis. Hij is hier eind 2022 mee begonnen en verwacht drie jaar nodig te hebben.
Meer uit Binnenland
DIEMEN (ANP) - Voorlopig komen alleen mensen met zeer zwaar overgewicht mogelijk in aanmerking voor vergoeding van obesitasmedicijnen Wegovy en Mounjaro door de zorgverzekering. Dat maakte het Zorginstituut woensdag bekend. Het gaat om mensen met een Body Mass Index vanaf 30 met ziektes die daarmee samenhangen en om mensen met een BMI van meer dan 35.
2 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Onder de Surinaamse president Ronald Venetiaan werden de banden tussen Suriname en Nederland sterker, aldus demissionair premier Dick Schoof. Het presidentschap van Venetiaan was "een periode waarin de relatie met Nederland verder verdiepte, gebaseerd op wederzijdse betrokkenheid tussen beide landen".
5 uur geleden
TEXEL (ANP) - De gemeenteraad van Texel wil niet langer dat studenten van het Utrechtsch Studenten Werkkamp (USW) in de zomer de stranden bewaken. Negen raadsleden stemden voor het plan van GroenLinks, PvdA, CDA en D66, en zes tegen.
6 uur geleden
DEN BOSCH (ANP) - Een verpleegkundige die vorig jaar is veroordeeld in een zedenzaak, heeft van het tuchtcollege in Den Bosch een algeheel beroepsverbod voor de zorg gekregen. De zorgverlener heeft een ernstig beperkte vrouw van 71 seksueel misbruikt. Dat gebeurde in de privésfeer, maar het tuchtcollege vindt de zaak dermate ernstig dat een beroepsverbod passend is.
6 uur geleden
AMSTERDAM (ANP) - Bob Vylan is het Openbaar Ministerie dankbaar dat het de uitlatingen van het duo tijdens een optreden in Paradiso in september niet strafbaar achtte. Dat schrijft de Britse formatie woensdagavond op Instagram.
8 uur geleden
HILVERSUM (ANP) - Paulien Cornelisse heeft voor het eerst de NS Publieksprijs gewonnen. De schrijfster kreeg met haar boek De verwarde cavia - Terug op kantoor de meeste stemmen van het publiek, werd bekendgemaakt in het programma EenVandaag op NPO 1.
8 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Basisscholen moeten vanaf 2030 de norm halen voor digitale veiligheid van de leersystemen. Demissionair staatssecretaris Koen Becking (basisonderwijs) schrijft in een brief aan de Tweede Kamer dat de scholen daarvoor in 2027 duidelijk moeten hebben hoe het met de digitale veiligheid is gesteld.
9 uur geleden