Schatting: Oranjes verdienden ruim half miljard euro aan kolonies
DEN HAAG (ANP) - De Oranjes hebben omgerekend naar hedendaagse prijzen zeker 545 miljoen euro verdiend aan de Nederlandse kolonies, waar slavernij wijdverbreid was. Dat is een van de resultaten van het onderzoek naar het slavernijverleden dat het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties uit heeft laten voeren op verzoek van Tweede Kamerleden. Het gaat om een eerste schatting over de periode van 1675 tot 1770.
Willem III, IV en V hadden als stadhouder een belangrijke politieke functie in de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden, een voorloper van Nederland. Hun "koloniaal profijt" maakt de helft uit van de nu bekende inkomsten van de stadhouders in genoemde periode.
De Oranjes hebben op uiteenlopende manieren geprofiteerd van de kolonies en dus van slavernij, valt te lezen in het onderzoek. De Vereenigde Oostindische Compagnie (VOC) was bijvoorbeeld een belangrijke koloniale inkomstenbron. De adellijke familie heeft niet geïnvesteerd in de VOC. Maar de aandeelhouders hebben bij oprichting geregeld dat de Oranjes kregen uitbetaald alsof zij circa 3 procent van de aandelen hadden. Zij hebben vervolgens regelmatig hun invloed gebruikt om problemen op te lossen voor de handelsonderneming.
Eerste schatting
Minister Hanke Bruins Slot (Binnenlandse Zaken) heeft het boek, dat de basis moet vormen voor verder onderzoek, donderdag in ontvangst genomen in de Koninklijke Schouwburg in Den Haag. Het onderzoek is uitgevoerd door meerdere instituten en onder aanvoering van het Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde in Leiden.
Historici zeggen al langer dat de familie Van Oranje-Nassau zeer betrokken was bij de koloniale overheersing van het toenmalige Nederlands-Indië, Suriname en de Caraïbische eilanden. Het was nog niet bekend hoe groot de financiële belangen waren. De auteurs van het boek hebben een eerste inschatting gemaakt op basis van de nu bekende bronnen.
Gevoelig moment
De resultaten komen op een gevoelig moment naar buiten. Op 1 juli aanstaande wordt herdacht dat 150 jaar geleden feitelijk een einde kwam aan de slavernij onder Nederlands bewind. Bij een herdenking in het Oosterpark in Amsterdam zal de koning die dag een toespraak houden. Ingewijden verwachten dat hij de excuses die Mark Rutte eerder aanbood voor dit verleden zal herhalen.
Oud-hoogleraar Gert Oostindie (Universiteit Leiden) geeft leiding aan een uitgebreider onderzoek naar de rol van het Huis Oranje-Nassau in de koloniale geschiedenis. Hij is hier eind 2022 mee begonnen en verwacht drie jaar nodig te hebben.
Meer uit Binnenland
DEN BOSCH (ANP) - De actie Serious Request van NPO 3FM heeft na drie dagen 7.423.618 euro opgeleverd. Dat werd zondagavond bekendgemaakt. Dit jaar staat Serious Request in het teken van Spieren voor Spieren, een stichting die zich inzet voor kinderen met een spierziekte.
5 uur geleden
ZUIDOOST-POLEN (ANP) - De Nederlandse militairen die sinds anderhalve week het Poolse luchtruim bewaken, moesten al meermaals in actie komen. Het was wel steeds loos alarm, zegt de leiding van de missie. Het herhaalde alarm zette wel meteen "iedereen op scherp" en "maakt duidelijk hoe tastbaar de dreiging is", zegt commandant Wesley Dijkshoorn.
7 uur geleden
AMSTERDAM (ANP) - Enkele honderden mensen hebben zondag op de Dam in Amsterdam het joodse feest Chanoeka gevierd. Tijdens de nationale chanoekaviering werd de achtste kaars van de chanoekia, een speciale negenarmige kandelaar, aangestoken. Er waren speeches van onder anderen demissionair vicepremier Mona Keijzer, waarnemend burgemeester van Tilburg Onno Hoes en rabbijn Shimon Evers. De viering verliep rustig.
7 uur geleden
APELDOORN (ANP) - De politie heeft bij een kleine extreemrechtse demonstratie in Apeldoorn vier betogers aangehouden. Drie van hen hadden fakkels afgestoken en een droeg gezichtsbedekking, laat een woordvoerder weten. Dat was in strijd met de voorwaarden voor het protest.
8 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - De kortste dag van het jaar is geweest. Vanaf nu worden de dagen langer en de nachten korter. Het wordt 's ochtends steeds iets vroeger licht en het wordt 's avonds steeds iets later donker.
8 uur geleden
UTRECHT (ANP) - Camiel Jansen is de nieuwe Componist der Nederlanden. Dat is zondag bekendgemaakt in TivoliVredenburg Utrecht tijdens de viering van het 10-jarig bestaan van de titel. De 34-jarige Jansen is de zesde Componist der Nederlanden en volgt Anne-Maartje Lemereis op, die de afgelopen twee jaar ambassadeur was van het Nederlandse muziekleven.
9 uur geleden
ZUIDOOST-POLEN (ANP) - Nederlands hoogste militair heeft vier dagen voor kerst opgetreden als 'postillon d'amour' voor twee uitgezonden militairen. Commandant der Strijdkrachten Onno Eichelsheim bezorgde hoogstpersoonlijk een romantische boodschap voor een luitenant die helpt het Poolse luchtruim te verdedigen. Eichelsheim kreeg het kaartje mee van diens vriendin, die in Bosnië dient.
10 uur geleden