Schatting: Oranjes verdienden ruim half miljard euro aan kolonies
DEN HAAG (ANP) - De Oranjes hebben omgerekend naar hedendaagse prijzen zeker 545 miljoen euro verdiend aan de Nederlandse kolonies, waar slavernij wijdverbreid was. Dat is een van de resultaten van het onderzoek naar het slavernijverleden dat het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties uit heeft laten voeren op verzoek van Tweede Kamerleden. Het gaat om een eerste schatting over de periode van 1675 tot 1770.
Willem III, IV en V hadden als stadhouder een belangrijke politieke functie in de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden, een voorloper van Nederland. Hun "koloniaal profijt" maakt de helft uit van de nu bekende inkomsten van de stadhouders in genoemde periode.
De Oranjes hebben op uiteenlopende manieren geprofiteerd van de kolonies en dus van slavernij, valt te lezen in het onderzoek. De Vereenigde Oostindische Compagnie (VOC) was bijvoorbeeld een belangrijke koloniale inkomstenbron. De adellijke familie heeft niet geïnvesteerd in de VOC. Maar de aandeelhouders hebben bij oprichting geregeld dat de Oranjes kregen uitbetaald alsof zij circa 3 procent van de aandelen hadden. Zij hebben vervolgens regelmatig hun invloed gebruikt om problemen op te lossen voor de handelsonderneming.
Eerste schatting
Minister Hanke Bruins Slot (Binnenlandse Zaken) heeft het boek, dat de basis moet vormen voor verder onderzoek, donderdag in ontvangst genomen in de Koninklijke Schouwburg in Den Haag. Het onderzoek is uitgevoerd door meerdere instituten en onder aanvoering van het Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde in Leiden.
Historici zeggen al langer dat de familie Van Oranje-Nassau zeer betrokken was bij de koloniale overheersing van het toenmalige Nederlands-Indië, Suriname en de Caraïbische eilanden. Het was nog niet bekend hoe groot de financiële belangen waren. De auteurs van het boek hebben een eerste inschatting gemaakt op basis van de nu bekende bronnen.
Gevoelig moment
De resultaten komen op een gevoelig moment naar buiten. Op 1 juli aanstaande wordt herdacht dat 150 jaar geleden feitelijk een einde kwam aan de slavernij onder Nederlands bewind. Bij een herdenking in het Oosterpark in Amsterdam zal de koning die dag een toespraak houden. Ingewijden verwachten dat hij de excuses die Mark Rutte eerder aanbood voor dit verleden zal herhalen.
Oud-hoogleraar Gert Oostindie (Universiteit Leiden) geeft leiding aan een uitgebreider onderzoek naar de rol van het Huis Oranje-Nassau in de koloniale geschiedenis. Hij is hier eind 2022 mee begonnen en verwacht drie jaar nodig te hebben.
Meer uit Binnenland
AMSTERDAM (ANP) - Spelers en supporters van Ajax en Heracles Almelo hebben met applaus stilgestaan bij de vermoorde Lisa uit Abcoude. Beide ploegen stopten in de zeventiende minuut met voetballen in de Johan Cruijff ArenA. Op de borden langs het veld verscheen de boodschap: Wij eisen de nacht op - laat vrouwen veilig thuiskomen. Op televisieschermen achter beide doelen stond de tekst: Lieve Lisa dapp're strijder.
1 uur geleden
AMSTERDAM (ANP) - SAIL in Amsterdam heeft de afgelopen vijf dagen ongeveer 2,5 miljoen bezoekers getrokken. Dat zei algemeen directeur Mitra van Raalten na afloop van het zeilevenement. Dat is meer dan de vorige editie in 2015, toen er bijna 2,3 miljoen mensen waren. Een record is het niet: in 2005 trok SAIL 2,6 miljoen mensen.
1 uur geleden
ROTTERDAM (ANP) - Na een week van meerdere verhalen van seksueel geweld tegen vrouwen en de moord op de 17-jarige Lisa, hebben meer mensen zich aangesloten bij de wekelijkse Mars tegen Femicide in Rotterdam. Er lopen zo'n vijfhonderd mensen mee, beduidend meer dan vorige zondag. De stoet kan rekenen op aansporend getoeter vanuit auto's, en applaus en omhooggestoken duimpjes van mensen op terrassen waar de scanderende mensen langslopen.
1 uur geleden
AMSTERDAM (ANP) - De eerste tallships en andere historische zeilschepen hebben zondag rond 14.00 uur onder grote belangstelling Amsterdam weer verlaten. Daarmee is SAIL in Amsterdam, dat woensdag begon, bijna afgelopen. Tijdens de SAIL-Out Parade varen de schepen de komende uren in een stoet de haven uit, met voorop de Shabab Oman II en de Portugese NRP Sagres.
4 uur geleden
ISTANBUL (ANP) - De vader van de twee Nederlandse jongens die zijn overleden in een hotel in Istanbul, is buiten levensgevaar. Dat meldt een woordvoerder van het ministerie van Buitenlandse Zaken. De man ligt nog in een ziekenhuis in de Turkse stad en wordt daar verder behandeld.
5 uur geleden
NIEUWVEEN (ANP) - Door een aanrijding in Nieuwveen (Zuid-Holland) is in de nacht van zaterdag op zondag een 19-jarige fietsster uit het naburige Nieuwkoop zwaargewond geraakt. De bestuurder van de betrokken auto, een goudkleurige BMW, is na het ongeluk doorgereden. Zondagochtend heeft de politie een 22-jarige man uit Hoofddorp aangehouden.
6 uur geleden
HILVERSUM (ANP) - Sven Kockelmann presenteert zondagavond een extra uitzending van zijn politieke praatprogramma Café Kockelmann. De extra aflevering staat in het teken van de laatste politieke ontwikkelingen in Den Haag, nu alle bewindslieden van NSC vrijdag ontslag namen. De uitzending is om 21.25 uur te zien op NPO 1.
7 uur geleden