Schatting: Oranjes verdienden ruim half miljard euro aan kolonies
DEN HAAG (ANP) - De Oranjes hebben omgerekend naar hedendaagse prijzen zeker 545 miljoen euro verdiend aan de Nederlandse kolonies, waar slavernij wijdverbreid was. Dat is een van de resultaten van het onderzoek naar het slavernijverleden dat het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties uit heeft laten voeren op verzoek van Tweede Kamerleden. Het gaat om een eerste schatting over de periode van 1675 tot 1770.
Willem III, IV en V hadden als stadhouder een belangrijke politieke functie in de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden, een voorloper van Nederland. Hun "koloniaal profijt" maakt de helft uit van de nu bekende inkomsten van de stadhouders in genoemde periode.
De Oranjes hebben op uiteenlopende manieren geprofiteerd van de kolonies en dus van slavernij, valt te lezen in het onderzoek. De Vereenigde Oostindische Compagnie (VOC) was bijvoorbeeld een belangrijke koloniale inkomstenbron. De adellijke familie heeft niet geïnvesteerd in de VOC. Maar de aandeelhouders hebben bij oprichting geregeld dat de Oranjes kregen uitbetaald alsof zij circa 3 procent van de aandelen hadden. Zij hebben vervolgens regelmatig hun invloed gebruikt om problemen op te lossen voor de handelsonderneming.
Eerste schatting
Minister Hanke Bruins Slot (Binnenlandse Zaken) heeft het boek, dat de basis moet vormen voor verder onderzoek, donderdag in ontvangst genomen in de Koninklijke Schouwburg in Den Haag. Het onderzoek is uitgevoerd door meerdere instituten en onder aanvoering van het Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde in Leiden.
Historici zeggen al langer dat de familie Van Oranje-Nassau zeer betrokken was bij de koloniale overheersing van het toenmalige Nederlands-Indië, Suriname en de Caraïbische eilanden. Het was nog niet bekend hoe groot de financiële belangen waren. De auteurs van het boek hebben een eerste inschatting gemaakt op basis van de nu bekende bronnen.
Gevoelig moment
De resultaten komen op een gevoelig moment naar buiten. Op 1 juli aanstaande wordt herdacht dat 150 jaar geleden feitelijk een einde kwam aan de slavernij onder Nederlands bewind. Bij een herdenking in het Oosterpark in Amsterdam zal de koning die dag een toespraak houden. Ingewijden verwachten dat hij de excuses die Mark Rutte eerder aanbood voor dit verleden zal herhalen.
Oud-hoogleraar Gert Oostindie (Universiteit Leiden) geeft leiding aan een uitgebreider onderzoek naar de rol van het Huis Oranje-Nassau in de koloniale geschiedenis. Hij is hier eind 2022 mee begonnen en verwacht drie jaar nodig te hebben.
Meer uit Binnenland
HILVERSUM (ANP) - Bohemian Rhapsody van Queen heeft ook dit jaar de meeste stemmen gekregen voor de NPO Radio 2 Top 2000. De klassieker, die dit jaar precies vijftig jaar bestaat, staat voor de 22e keer bovenaan, is maandag bekendgemaakt in het Top 2000 Café in Beeld & Geluid in Hilversum. Piano Man van Billy Joel is in de 27e editie van de populaire eindejaarslijst de nummer twee en plek drie wordt bezet door Hotel California van Eagles.
24 minuten geleden
AMSTERDAM (ANP) - Filmregisseur Frans Weisz is op 87-jarige leeftijd overleden. Dat bevestigt producent Matthijs van Heijningen, die zijn laatste film produceerde en goed bevriend met hem was, aan het ANP na berichtgeving hierover van NRC. Weisz leed aan de ziekte van Alzheimer.
4 uur geleden
BREDA (ANP) - Het Openbaar Ministerie heeft maandag bij de rechtbank in Breda twaalf jaar cel geëist tegen de 43-jarige Werner de R. voor het doden van de Tilburgse Hennie de Laat (58). Het lichaam van de vrouw werd op 23 december 2017 gevonden in een brandgang bij de Hoogvensestraat in haar woonplaats. Zij was onder meer in haar borst gestoken en haar keel was doorgesneden. "Zeer bruut geweld", aldus de officier van justitie, waarbij het slachtoffer "als oud vuil is achtergelaten".
5 uur geleden
VUGHT (ANP) - Corné H., de man die wordt verdacht van het gijzelen van drie medewerkers in de gevangenis in Vught op vrijdag, zit in die gevangenis in afzondering. Dat zegt zijn advocaat Petra Breukink. Zij zegt verder dat Corné H. een disciplinaire straf heeft gekregen.
5 uur geleden
ARNHEM (ANP) - De rechtbank in Arnhem buigt zich vrijdagmiddag opnieuw over de vraag of de provincie Gelderland een zogeheten 'probleemwolf' mag laten afschieten. De Faunabescherming en Animal Rights hebben de rechter gevraagd om de opdracht hiervoor te schorsen. In mei stapten de dierenorganisaties ook al naar de rechter toen de provincie een afschotvergunning gaf, maar hun verzoek werd afgewezen.
6 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Het demissionaire kabinet maakt in eerste instantie 700 miljoen euro extra vrij voor Oekraïne. Dat is een reactie op de aangenomen motie van GroenLinks-PvdA om volgend jaar 2 miljard extra uit te trekken voor de regering in Kyiv. Begin volgend jaar bekijkt het kabinet waar de rest van het geld vandaan moet komen.
7 uur geleden
TER APEL (ANP) - In het aanmeldcentrum in Ter Apel verbleven het gehele weekeinde meer dan 2000 asielzoekers. Dat is boven de afgesproken grens, en daarom moet opvangorgaan COA weer dwangsommen betalen. De drukte op het terrein was zo'n twee weken onder de limiet gebleven.
8 uur geleden