Schatting: Oranjes verdienden ruim half miljard euro aan kolonies
DEN HAAG (ANP) - De Oranjes hebben omgerekend naar hedendaagse prijzen zeker 545 miljoen euro verdiend aan de Nederlandse kolonies, waar slavernij wijdverbreid was. Dat is een van de resultaten van het onderzoek naar het slavernijverleden dat het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties uit heeft laten voeren op verzoek van Tweede Kamerleden. Het gaat om een eerste schatting over de periode van 1675 tot 1770.
Willem III, IV en V hadden als stadhouder een belangrijke politieke functie in de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden, een voorloper van Nederland. Hun "koloniaal profijt" maakt de helft uit van de nu bekende inkomsten van de stadhouders in genoemde periode.
De Oranjes hebben op uiteenlopende manieren geprofiteerd van de kolonies en dus van slavernij, valt te lezen in het onderzoek. De Vereenigde Oostindische Compagnie (VOC) was bijvoorbeeld een belangrijke koloniale inkomstenbron. De adellijke familie heeft niet geïnvesteerd in de VOC. Maar de aandeelhouders hebben bij oprichting geregeld dat de Oranjes kregen uitbetaald alsof zij circa 3 procent van de aandelen hadden. Zij hebben vervolgens regelmatig hun invloed gebruikt om problemen op te lossen voor de handelsonderneming.
Eerste schatting
Minister Hanke Bruins Slot (Binnenlandse Zaken) heeft het boek, dat de basis moet vormen voor verder onderzoek, donderdag in ontvangst genomen in de Koninklijke Schouwburg in Den Haag. Het onderzoek is uitgevoerd door meerdere instituten en onder aanvoering van het Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde in Leiden.
Historici zeggen al langer dat de familie Van Oranje-Nassau zeer betrokken was bij de koloniale overheersing van het toenmalige Nederlands-Indië, Suriname en de Caraïbische eilanden. Het was nog niet bekend hoe groot de financiële belangen waren. De auteurs van het boek hebben een eerste inschatting gemaakt op basis van de nu bekende bronnen.
Gevoelig moment
De resultaten komen op een gevoelig moment naar buiten. Op 1 juli aanstaande wordt herdacht dat 150 jaar geleden feitelijk een einde kwam aan de slavernij onder Nederlands bewind. Bij een herdenking in het Oosterpark in Amsterdam zal de koning die dag een toespraak houden. Ingewijden verwachten dat hij de excuses die Mark Rutte eerder aanbood voor dit verleden zal herhalen.
Oud-hoogleraar Gert Oostindie (Universiteit Leiden) geeft leiding aan een uitgebreider onderzoek naar de rol van het Huis Oranje-Nassau in de koloniale geschiedenis. Hij is hier eind 2022 mee begonnen en verwacht drie jaar nodig te hebben.
Meer uit Binnenland
BREDA (ANP) - In de nacht van zaterdag op zondag is rond 02.30 uur brand uitgebroken in een monumentaal landhuis aan de Burgstsedreef in de wijk Haagse Beemden in Breda, meldt de Veiligheidsregio Midden- en West-Brabant. Het vuur woedt op landgoed Burgst, dat omringd is door bos en nabij een woonwijk ligt. Mogelijk ondervindt de omgeving hinder van rookontwikkeling.
14 minuten geleden
MAASTRICHT (ANP) - In Limburg zijn hagelstenen zo groot als knikkers naar beneden gekomen, zegt Buienradar. Het KNMI waarschuwde eerder al voor onweer en mogelijk wateroverlast in het zuiden van de provincie.
9 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - De overheid moet mede-aandeelhouder worden van 'strategisch relevante' defensiebedrijven, bepleit Frans Timmermans zaterdagavond in de talkshow Dit is Tijs. "Die bedrijven hebben maar één klant, en dat is de belastingbetaler", aldus de leider van de grootste oppositiepartij GroenLinks-PvdA. Daarom vindt hij dat de overheid er ook wat over te zeggen moet hebben.
9 uur geleden
WEERT (ANP) - Een 42-jarige Poolse man is zaterdag overleden tijdens het zwemmen in een meer bij het Limburgse Weert. Het gaat volgens de politie om een noodlottig ongeval.
9 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Het aantal meldingen over verwaarloosde huisdieren is vorig jaar verder toegenomen, meldt de Landelijke Inspectie Dierenwelzijn (LID). Vooral het aantal verwaarloosde katten is gestegen.
13 uur geleden
HILVERSUM (ANP) - Het protest van enkele tientallen activisten van Extinction Rebellion (XR) op het Media Park in Hilversum, bij het gebouw van de NOS, is zonder incidenten verlopen. De actie, die rond het middaguur begon, is omstreeks 14.30 uur beëindigd.
13 uur geleden
HILVERSUM (ANP) - Tientallen activisten van Extinction Rebellion voeren actie op het Media Park in Hilversum, bij een gebouw van de NOS. Ze vinden dat de berichtgeving van de omroep over klimaatzaken is gebaseerd op "misleidende frames" en stellen dat de NOS een duidelijker verband moet leggen tussen "de klimaatcrisis en extreem weer". Ook pleiten ze voor een wekelijks "klimaatjournaal waarin klimaatrechtvaardigheid centraal staat".
16 uur geleden