Schatting: Oranjes verdienden ruim half miljard euro aan kolonies
DEN HAAG (ANP) - De Oranjes hebben omgerekend naar hedendaagse prijzen zeker 545 miljoen euro verdiend aan de Nederlandse kolonies, waar slavernij wijdverbreid was. Dat is een van de resultaten van het onderzoek naar het slavernijverleden dat het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties uit heeft laten voeren op verzoek van Tweede Kamerleden. Het gaat om een eerste schatting over de periode van 1675 tot 1770.
Willem III, IV en V hadden als stadhouder een belangrijke politieke functie in de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden, een voorloper van Nederland. Hun "koloniaal profijt" maakt de helft uit van de nu bekende inkomsten van de stadhouders in genoemde periode.
De Oranjes hebben op uiteenlopende manieren geprofiteerd van de kolonies en dus van slavernij, valt te lezen in het onderzoek. De Vereenigde Oostindische Compagnie (VOC) was bijvoorbeeld een belangrijke koloniale inkomstenbron. De adellijke familie heeft niet geïnvesteerd in de VOC. Maar de aandeelhouders hebben bij oprichting geregeld dat de Oranjes kregen uitbetaald alsof zij circa 3 procent van de aandelen hadden. Zij hebben vervolgens regelmatig hun invloed gebruikt om problemen op te lossen voor de handelsonderneming.
Eerste schatting
Minister Hanke Bruins Slot (Binnenlandse Zaken) heeft het boek, dat de basis moet vormen voor verder onderzoek, donderdag in ontvangst genomen in de Koninklijke Schouwburg in Den Haag. Het onderzoek is uitgevoerd door meerdere instituten en onder aanvoering van het Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde in Leiden.
Historici zeggen al langer dat de familie Van Oranje-Nassau zeer betrokken was bij de koloniale overheersing van het toenmalige Nederlands-Indië, Suriname en de Caraïbische eilanden. Het was nog niet bekend hoe groot de financiële belangen waren. De auteurs van het boek hebben een eerste inschatting gemaakt op basis van de nu bekende bronnen.
Gevoelig moment
De resultaten komen op een gevoelig moment naar buiten. Op 1 juli aanstaande wordt herdacht dat 150 jaar geleden feitelijk een einde kwam aan de slavernij onder Nederlands bewind. Bij een herdenking in het Oosterpark in Amsterdam zal de koning die dag een toespraak houden. Ingewijden verwachten dat hij de excuses die Mark Rutte eerder aanbood voor dit verleden zal herhalen.
Oud-hoogleraar Gert Oostindie (Universiteit Leiden) geeft leiding aan een uitgebreider onderzoek naar de rol van het Huis Oranje-Nassau in de koloniale geschiedenis. Hij is hier eind 2022 mee begonnen en verwacht drie jaar nodig te hebben.
Meer uit Binnenland
UTRECHT (ANP) - De verdachte van de koperdiefstal op het treintraject tussen 't Harde en Zwolle heeft in totaal zeven kabels langs het spoor vernield. Halverwege maandagochtend zijn zes van de zeven kabels gerepareerd. "Vanwege de omvang van de schade kost het een hoop tijd om alles te repareren", meldt een woordvoerder van ProRail.
10 minuten geleden
BRUSSEL (ANP) - Het kabinet trekt nog eens 250 miljoen euro uit om defensiemateriaal uit de VS voor Oekraïne te kopen. Dat heeft demissionair minister Ruben Brekelmans (Defensie) maandag in Brussel aangekondigd. Aankopen via de VS zijn "de enige manier om in heel korte tijd meer munitie voor luchtverdediging die kant op te krijgen", zei Brekelmans.
1 uur geleden
AMERSFOORT (ANP) - Reizigersvereniging Rover en Translink, het bedrijf achter de ov-chipkaart, zijn een rechtszaak gestart tegen Kings Online, dat via twee websites ov-chipkaarten verkoopt voor "buitensporig hoge tarieven". Volgens de aanklagers zijn meerdere exploitanten door hun toedoen gestopt met het via websites aanbieden van te dure ov-chipkaarten en is Kings Online de laatste uitbater die een halt toegeroepen moet worden.
2 uur geleden
UTRECHT (ANP) - Van en naar Noord-Nederland rijden maandagochtend veel minder tot geen treinen, meldt ProRail. Het traject tussen Lelystad en Zwolle ligt sinds zondagavond plat, nadat daar veel schade aan het spoor was ontstaan door een poging tot koperdiefstal. Op de enige omreisroute, tussen Amersfoort en Barneveld, is een seinstoring ontstaan. "Hierdoor kunnen ook op dit traject minder treinen rijden", aldus de spoorbeheerder.
3 uur geleden
UTRECHT (ANP) - De treinhinder die is ontstaan door een poging tot koperdiefstal in Zwolle duurt naar verwachting nog tot het einde van maandagmiddag. In de NS-reisplanner, die maandagochtend vroeg is bijgewerkt, is te zien dat tot zeker 15.00 uur geen treinen rijden tussen 't Harde en Zwolle en tussen Zwolle en Lelystad.
4 uur geleden
HENGELO (ANP) - Bij een aanrijding op de A35 bij Hengelo is een persoon overleden. Dat meldt de politie op X. De politie doet onderzoek, waardoor de snelweg vanaf Borne-West richting Enschede is afgesloten.
6 uur geleden
DEN BOSCH (ANP) - Op het Stationsplein in Den Bosch heeft in de nacht van zondag op maandag een steekincident plaatsgevonden. Rond 00.15 uur kreeg de politie een melding van een beroving, waarna een slachtoffer met steekwonden werd aangetroffen. Dat bevestigt een woordvoerder van de politie Oost-Brabant.
9 uur geleden