Schatting: Oranjes verdienden ruim half miljard euro aan kolonies
DEN HAAG (ANP) - De Oranjes hebben omgerekend naar hedendaagse prijzen zeker 545 miljoen euro verdiend aan de Nederlandse kolonies, waar slavernij wijdverbreid was. Dat is een van de resultaten van het onderzoek naar het slavernijverleden dat het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties uit heeft laten voeren op verzoek van Tweede Kamerleden. Het gaat om een eerste schatting over de periode van 1675 tot 1770.
Willem III, IV en V hadden als stadhouder een belangrijke politieke functie in de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden, een voorloper van Nederland. Hun "koloniaal profijt" maakt de helft uit van de nu bekende inkomsten van de stadhouders in genoemde periode.
De Oranjes hebben op uiteenlopende manieren geprofiteerd van de kolonies en dus van slavernij, valt te lezen in het onderzoek. De Vereenigde Oostindische Compagnie (VOC) was bijvoorbeeld een belangrijke koloniale inkomstenbron. De adellijke familie heeft niet geïnvesteerd in de VOC. Maar de aandeelhouders hebben bij oprichting geregeld dat de Oranjes kregen uitbetaald alsof zij circa 3 procent van de aandelen hadden. Zij hebben vervolgens regelmatig hun invloed gebruikt om problemen op te lossen voor de handelsonderneming.
Eerste schatting
Minister Hanke Bruins Slot (Binnenlandse Zaken) heeft het boek, dat de basis moet vormen voor verder onderzoek, donderdag in ontvangst genomen in de Koninklijke Schouwburg in Den Haag. Het onderzoek is uitgevoerd door meerdere instituten en onder aanvoering van het Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde in Leiden.
Historici zeggen al langer dat de familie Van Oranje-Nassau zeer betrokken was bij de koloniale overheersing van het toenmalige Nederlands-Indië, Suriname en de Caraïbische eilanden. Het was nog niet bekend hoe groot de financiële belangen waren. De auteurs van het boek hebben een eerste inschatting gemaakt op basis van de nu bekende bronnen.
Gevoelig moment
De resultaten komen op een gevoelig moment naar buiten. Op 1 juli aanstaande wordt herdacht dat 150 jaar geleden feitelijk een einde kwam aan de slavernij onder Nederlands bewind. Bij een herdenking in het Oosterpark in Amsterdam zal de koning die dag een toespraak houden. Ingewijden verwachten dat hij de excuses die Mark Rutte eerder aanbood voor dit verleden zal herhalen.
Oud-hoogleraar Gert Oostindie (Universiteit Leiden) geeft leiding aan een uitgebreider onderzoek naar de rol van het Huis Oranje-Nassau in de koloniale geschiedenis. Hij is hier eind 2022 mee begonnen en verwacht drie jaar nodig te hebben.
Meer uit Binnenland
EDE (ANP) - De 64-jarige man die op eerste kerstdag in Ede op een ruziënde groep mensen zou zijn ingereden, blijft veertien dagen langer in voorarrest. Een woordvoerster van het Openbaar Ministerie zegt dat de man uit Ede maandagochtend is voorgeleid bij de rechter-commissaris op verdenking van poging tot doodslag. De rechter besloot het voorarrest van de verdachte te verlengen.
57 minuten geleden
HILVERSUM (ANP) - De politie bereidt zich voor op een jaarwisseling als alle andere. Dat zegt de nationaal commandant jaarwisseling van de politie, Paul Entken. Er zijn geen signalen voor grote onrust of groepen die zich bewust tegen de politie willen keren. Komende jaarwisseling is naar verwachting de laatste waarop consumenten vuurwerk mogen afsteken. "We beseffen ons terdege dat dit jaar een bijzonder jaar kan zijn, maar we zien nog niet veel heel andere dingen dan andere jaren."
2 uur geleden
HEEMSKERK (ANP) - De politie zoekt onder meer met een boot op het water van Park Scheybeeck in Beverwijk naar de vermiste Milan (16). De Oekraïense jongen raakte vorige week donderdag vermist in het nabijgelegen Heemskerk. Hij heeft een verstandelijke beperking en moeite met praten.
2 uur geleden
HOUTEN (ANP) - De jaarwisseling verloopt op de meeste plaatsen droog, verwacht Weeronline. Lokaal kunnen buien voorkomen. Daarnaast is het veelal bewolkt, al komen ook wat opklaringen voor.
3 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Op enkele snelwegen in het grensgebied met Duitsland is het maandagochtend druk, onder meer door grenscontroles. Ook zijn er vermoedelijk veel mensen op weg naar Duitsland om daar vuurwerk in te slaan, zegt een medewerker van ANWB Verkeersinformatie, hoewel hij een slag om de arm houdt.
3 uur geleden
AMSTERDAM (ANP) - Bij ongeregeldheden in de Amsterdamse wijk Floradorp heeft de politie zondagavond tien mensen aangehouden. Negen van hen zijn inmiddels weer op vrije voeten, de tiende verdachte zat maandagochtend nog vast, laat een woordvoerder van de politie weten. Hij wordt verdacht van brandstichting.
4 uur geleden
HEEMSKERK (ANP) - Er is maandag geen nieuwe zoektocht naar de vermiste tiener Milan met vrijwilligers gepland, meldt de politie. Wel zoekt de politie "onverminderd" door naar de 16-jarige, die sinds vorige week donderdag vanuit Heemskerk vermist is.
4 uur geleden