Schatting: Oranjes verdienden ruim half miljard euro aan kolonies
DEN HAAG (ANP) - De Oranjes hebben omgerekend naar hedendaagse prijzen zeker 545 miljoen euro verdiend aan de Nederlandse kolonies, waar slavernij wijdverbreid was. Dat is een van de resultaten van het onderzoek naar het slavernijverleden dat het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties uit heeft laten voeren op verzoek van Tweede Kamerleden. Het gaat om een eerste schatting over de periode van 1675 tot 1770.
Willem III, IV en V hadden als stadhouder een belangrijke politieke functie in de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden, een voorloper van Nederland. Hun "koloniaal profijt" maakt de helft uit van de nu bekende inkomsten van de stadhouders in genoemde periode.
De Oranjes hebben op uiteenlopende manieren geprofiteerd van de kolonies en dus van slavernij, valt te lezen in het onderzoek. De Vereenigde Oostindische Compagnie (VOC) was bijvoorbeeld een belangrijke koloniale inkomstenbron. De adellijke familie heeft niet geïnvesteerd in de VOC. Maar de aandeelhouders hebben bij oprichting geregeld dat de Oranjes kregen uitbetaald alsof zij circa 3 procent van de aandelen hadden. Zij hebben vervolgens regelmatig hun invloed gebruikt om problemen op te lossen voor de handelsonderneming.
Eerste schatting
Minister Hanke Bruins Slot (Binnenlandse Zaken) heeft het boek, dat de basis moet vormen voor verder onderzoek, donderdag in ontvangst genomen in de Koninklijke Schouwburg in Den Haag. Het onderzoek is uitgevoerd door meerdere instituten en onder aanvoering van het Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde in Leiden.
Historici zeggen al langer dat de familie Van Oranje-Nassau zeer betrokken was bij de koloniale overheersing van het toenmalige Nederlands-Indië, Suriname en de Caraïbische eilanden. Het was nog niet bekend hoe groot de financiële belangen waren. De auteurs van het boek hebben een eerste inschatting gemaakt op basis van de nu bekende bronnen.
Gevoelig moment
De resultaten komen op een gevoelig moment naar buiten. Op 1 juli aanstaande wordt herdacht dat 150 jaar geleden feitelijk een einde kwam aan de slavernij onder Nederlands bewind. Bij een herdenking in het Oosterpark in Amsterdam zal de koning die dag een toespraak houden. Ingewijden verwachten dat hij de excuses die Mark Rutte eerder aanbood voor dit verleden zal herhalen.
Oud-hoogleraar Gert Oostindie (Universiteit Leiden) geeft leiding aan een uitgebreider onderzoek naar de rol van het Huis Oranje-Nassau in de koloniale geschiedenis. Hij is hier eind 2022 mee begonnen en verwacht drie jaar nodig te hebben.
Meer uit Binnenland
TER APEL (ANP) - Vakbond CNV is positief over nieuwe, ingestelde veiligheidsmaatregelen rondom "de beruchte" buslijn Emmen-Stadskanaal, die via Ter Apel gaat. Asielzoekers maken gebruik van de lijn en de afgelopen periode is het aantal incidenten fors toegenomen, meldde busvervoerder Qbuzz eerder deze week. Het gaat dan om intimidatie, bedreigingen en fysiek geweld aan het adres van buschauffeurs, stelt CNV.
1 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Het rode gebied in het reisadvies voor het grensgebied van Thailand en Cambodja is door het ministerie van Buitenlandse Zaken uitgebreid. In plaats van een rood reisadvies voor stroken van 20 kilometer vanaf de grens beide kanten op, gaat het nu om 50 kilometer. Volgens het ministerie is de situatie ter plekke "gevaarlijk en onvoorspelbaar".
1 uur geleden
DEN HAAG/DEN BOSCH (ANP) - In de provincies Noord-Brabant, Zeeland en Zuid-Holland is bezorgd gereageerd op het nieuws dat de problemen aan de Haringvlietbrug erger zijn dan verwacht. De in 1964 geopende brug, onderdeel van de A29, is voor het verkeer een belangrijke schakel tussen deze drie provincies. Demissionair minister Robert Tieman (Infrastructuur) meldde donderdag dat lasverbindingen op korte termijn versterkt moeten worden om te voorkomen dat flinke scheuren ontstaan.
2 uur geleden
AMERSFOORT (ANP) - Mensen met verward gedrag moeten meer passende woon- en behandelplekken krijgen, vindt belangenorganisatie MIND. Die zet zich in voor cliënten in de geestelijke gezondheidszorg en hun naasten.
2 uur geleden
AMSTERDAM (ANP) - Het gerechtshof in Amsterdam heeft donderdag in hoger beroep straffen van 9,5 tot 15,5 jaar opgelegd aan zeven verdachten in de zaak rond de overval op een waardetransport in Amsterdam-Noord op 19 mei 2021. Tijdens een achtervolging schoten de vluchtende overvallers op de politie. Zes verdachten zijn daarom niet alleen voor de overval maar ook voor dat schieten veroordeeld.
3 uur geleden
HAARLEM (ANP) - Het Openbaar Ministerie gaat het Noord-Hollandse Statenlid Ronald van Tiggelen (PVV) vervolgen voor het aanrijden van een demonstrante van Extinction Rebellion op 3 maart. Dat laat de advocaat van de 67-jarige activiste weten. Het OM bevestigt een 73-jarige man uit Zandvoort te gaan vervolgen, maar noemt geen naam.
3 uur geleden
AMERSFOORT (ANP) - Mensen die een gevangenisstraf hebben uitgezeten of zorg hebben gekregen, hebben moeite om te leren hoe ze meer op eigen benen kunnen staan. Dat stelt de ggz. "Voor de meest kwetsbare mensen zijn de overgangen in ons systeem te groot. Zonder langdurige begeleiding en een woonplek lopen zij vast. Met soms alle gevolgen van dien", zegt Ruth Peetoom, voorzitter van de brancheorganisatie voor de geestelijke gezondheidszorg.
3 uur geleden