Schatting: Oranjes verdienden ruim half miljard euro aan kolonies
DEN HAAG (ANP) - De Oranjes hebben omgerekend naar hedendaagse prijzen zeker 545 miljoen euro verdiend aan de Nederlandse kolonies, waar slavernij wijdverbreid was. Dat is een van de resultaten van het onderzoek naar het slavernijverleden dat het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties uit heeft laten voeren op verzoek van Tweede Kamerleden. Het gaat om een eerste schatting over de periode van 1675 tot 1770.
Willem III, IV en V hadden als stadhouder een belangrijke politieke functie in de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden, een voorloper van Nederland. Hun "koloniaal profijt" maakt de helft uit van de nu bekende inkomsten van de stadhouders in genoemde periode.
De Oranjes hebben op uiteenlopende manieren geprofiteerd van de kolonies en dus van slavernij, valt te lezen in het onderzoek. De Vereenigde Oostindische Compagnie (VOC) was bijvoorbeeld een belangrijke koloniale inkomstenbron. De adellijke familie heeft niet geïnvesteerd in de VOC. Maar de aandeelhouders hebben bij oprichting geregeld dat de Oranjes kregen uitbetaald alsof zij circa 3 procent van de aandelen hadden. Zij hebben vervolgens regelmatig hun invloed gebruikt om problemen op te lossen voor de handelsonderneming.
Eerste schatting
Minister Hanke Bruins Slot (Binnenlandse Zaken) heeft het boek, dat de basis moet vormen voor verder onderzoek, donderdag in ontvangst genomen in de Koninklijke Schouwburg in Den Haag. Het onderzoek is uitgevoerd door meerdere instituten en onder aanvoering van het Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde in Leiden.
Historici zeggen al langer dat de familie Van Oranje-Nassau zeer betrokken was bij de koloniale overheersing van het toenmalige Nederlands-Indië, Suriname en de Caraïbische eilanden. Het was nog niet bekend hoe groot de financiële belangen waren. De auteurs van het boek hebben een eerste inschatting gemaakt op basis van de nu bekende bronnen.
Gevoelig moment
De resultaten komen op een gevoelig moment naar buiten. Op 1 juli aanstaande wordt herdacht dat 150 jaar geleden feitelijk een einde kwam aan de slavernij onder Nederlands bewind. Bij een herdenking in het Oosterpark in Amsterdam zal de koning die dag een toespraak houden. Ingewijden verwachten dat hij de excuses die Mark Rutte eerder aanbood voor dit verleden zal herhalen.
Oud-hoogleraar Gert Oostindie (Universiteit Leiden) geeft leiding aan een uitgebreider onderzoek naar de rol van het Huis Oranje-Nassau in de koloniale geschiedenis. Hij is hier eind 2022 mee begonnen en verwacht drie jaar nodig te hebben.
Meer uit Binnenland
AMSTERDAM (ANP) - De landelijke en regionale media willen dat het volgende kabinet iets doet aan de dominante positie van grote Amerikaanse en Chinese techbedrijven. Die gebruiken kunstmatige intelligentie (AI) om ongecontroleerde en vaak onbetrouwbare informatie te delen. "Dit vormt een ernstige bedreiging voor de democratische weerbaarheid, maar ook voor de strategische autonomie en daarmee de veiligheid van Nederland", zeggen de media-organisaties donderdag in een gezamenlijke brief aan informateur Sybrand Buma.
5 minuten geleden
AMSTERDAM (ANP) - Jongeren tussen de 10 en 16 jaar sturen gemiddeld een tot drie keer per maand een Tikkie naar hun ouders. Uit onderzoek van BUUT, een digitale bank voor jongeren, blijkt dat 54 procent van de ouders regelmatig extra geld overmaakt via een betaalverzoek. Vaak doen ouders dit zonder daar vragen over te stellen.
2 uur geleden
MAASTRICHT (ANP) - Het is aantrekkelijker geworden om in Maastricht te wonen. Dat meldt Atlas voor Gemeenten, een bedrijf dat jaarlijks een "woonaantrekkelijkheidsindex" opstelt voor de 50 grootste gemeenten.
2 uur geleden
MOERDIJK (ANP) - Het dorp Moerdijk in Noord-Brabant verdwijnt. Daarmee heeft de gemeenteraad woensdagavond ingestemd. Het plan kreeg 19 stemmen voor en 3 stemmen tegen. Ook een motie over een verbeterde compensatieregeling voor huisverkoop werd aangenomen.
8 uur geleden
WILLEMSTAD (ANP) - Enkele honderden Curaçaoënaars zijn woensdagmiddag (lokale tijd) naar luchthaven Hato gegaan om de nationale voetbalselectie te verwelkomen die vanuit Jamaica was aangekomen. Het gaat om fanatieke supporters, vrienden en familie van de spelers. Hierdoor was het erg druk op de luchthaven.
8 uur geleden
MOERDIJK (ANP) - In een laatste poging hebben inwoners van Moerdijk de gemeenteraad gevraagd het Noord-Brabantse dorp niet te laten verdwijnen. Elf mensen spraken de raadsleden tijdens de informatieavond voorafgaand aan de gemeenteraad toe namens zichzelf, dorpsgenoten of ondernemers. Woensdagavond stemt de raad over het voornemen ruimte te maken voor energie-infrastructuur, groei en verduurzaming.
9 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Opnieuw zijn verdachten veroordeeld tot cel- en taakstraffen voor de rellen op het Malieveld in Den Haag van afgelopen september. De hoogste straf is drie maanden cel, waarvan een voorwaardelijk. De veroordelingen betreffen vier mannen tussen de 22 en 53 jaar.
10 uur geleden