Schatting: Oranjes verdienden ruim half miljard euro aan kolonies
DEN HAAG (ANP) - De Oranjes hebben omgerekend naar hedendaagse prijzen zeker 545 miljoen euro verdiend aan de Nederlandse kolonies, waar slavernij wijdverbreid was. Dat is een van de resultaten van het onderzoek naar het slavernijverleden dat het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties uit heeft laten voeren op verzoek van Tweede Kamerleden. Het gaat om een eerste schatting over de periode van 1675 tot 1770.
Willem III, IV en V hadden als stadhouder een belangrijke politieke functie in de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden, een voorloper van Nederland. Hun "koloniaal profijt" maakt de helft uit van de nu bekende inkomsten van de stadhouders in genoemde periode.
De Oranjes hebben op uiteenlopende manieren geprofiteerd van de kolonies en dus van slavernij, valt te lezen in het onderzoek. De Vereenigde Oostindische Compagnie (VOC) was bijvoorbeeld een belangrijke koloniale inkomstenbron. De adellijke familie heeft niet geïnvesteerd in de VOC. Maar de aandeelhouders hebben bij oprichting geregeld dat de Oranjes kregen uitbetaald alsof zij circa 3 procent van de aandelen hadden. Zij hebben vervolgens regelmatig hun invloed gebruikt om problemen op te lossen voor de handelsonderneming.
Eerste schatting
Minister Hanke Bruins Slot (Binnenlandse Zaken) heeft het boek, dat de basis moet vormen voor verder onderzoek, donderdag in ontvangst genomen in de Koninklijke Schouwburg in Den Haag. Het onderzoek is uitgevoerd door meerdere instituten en onder aanvoering van het Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde in Leiden.
Historici zeggen al langer dat de familie Van Oranje-Nassau zeer betrokken was bij de koloniale overheersing van het toenmalige Nederlands-Indië, Suriname en de Caraïbische eilanden. Het was nog niet bekend hoe groot de financiële belangen waren. De auteurs van het boek hebben een eerste inschatting gemaakt op basis van de nu bekende bronnen.
Gevoelig moment
De resultaten komen op een gevoelig moment naar buiten. Op 1 juli aanstaande wordt herdacht dat 150 jaar geleden feitelijk een einde kwam aan de slavernij onder Nederlands bewind. Bij een herdenking in het Oosterpark in Amsterdam zal de koning die dag een toespraak houden. Ingewijden verwachten dat hij de excuses die Mark Rutte eerder aanbood voor dit verleden zal herhalen.
Oud-hoogleraar Gert Oostindie (Universiteit Leiden) geeft leiding aan een uitgebreider onderzoek naar de rol van het Huis Oranje-Nassau in de koloniale geschiedenis. Hij is hier eind 2022 mee begonnen en verwacht drie jaar nodig te hebben.
Meer uit Binnenland
DEN HAAG (ANP) - Demissionair minister Mona Keijzer (Asiel en Migratie, BBB) heeft vrijdagmorgen busbedrijf Qbuzz ten onrechte aangewezen als verantwoordelijke voor de pendelbus van en naar het Groningse Ter Apel. Dat laat het ministerie van Asiel en Migratie weten na vragen van het ANP.
1 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - De speciale pendelbus die rijdt tussen station Emmen en het asielzoekerscentrum in Ter Apel is niet meer gratis. Dat schrijft demissionair minister Mona Keijzer (Asiel, BBB) vrijdag aan de Tweede Kamer. De kaartjesverkoop was gestopt vanwege overlast door wanbetalers.
2 uur geleden
DEN BOSCH (ANP) - De teller van 3FM Serious Request staat na een dag actievoeren op 4.306.428 euro. Dat is vrijdagavond bekendgemaakt op NPO 3FM. Niet eerder werd er op de eerste dag van de actie zoveel geld opgehaald.
4 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Het COA heeft van het ministerie van Asiel en Migratie (A&M) de opdracht gekregen om nareizigers naar een hotel te brengen in de gemeente waar ze uiteindelijk ook een huis moeten krijgen. Demissionair minister Mona Keijzer heeft gemeenten dat via een brief laten weten, het ANP zag die brief in. Het doel is dat er zo plek vrijkomt in asielzoekerscentra en mensen eerder kunnen beginnen met het opbouwen van een leven in de gemeente waar ze uiteindelijk een huis moeten krijgen.
5 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Werkgevers die verzuimen de regels tegen schijnzelfstandigheid na te komen, krijgen ook in 2026 nog geen boete. Wel wil het kabinet dat volgend jaar boetes worden opgelegd aan werkgevers en werkenden die opzettelijk de zzp-wetgeving overtreden.
5 uur geleden
AMERSFOORT (ANP) - Qbuzz verwijst vrijdag naar een eerder statement waarin staat dat het vervoersbedrijf niet de opdrachtgever en uitvoerder is van de pendeldienst tussen het azc van Ter Apel en station Emmen. Dat terwijl demissionair asielminister Mona Keijzer (BBB) vrijdagochtend zei dat Qbuzz de beveiliging moet regelen voor de pendelbus.
6 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Koning Willem-Alexander geeft zijn kersttoespraak dit jaar vanuit de vestibule van Paleis Huis ten Bosch. Dat meldt de Rijksvoorlichtingsdienst vrijdag. In 2019 en 2021 kwam de kersttoespraak ook vanuit de centrale entreehal van het Haagse woonpaleis.
7 uur geleden