Schatting: Oranjes verdienden ruim half miljard euro aan kolonies
DEN HAAG (ANP) - De Oranjes hebben omgerekend naar hedendaagse prijzen zeker 545 miljoen euro verdiend aan de Nederlandse kolonies, waar slavernij wijdverbreid was. Dat is een van de resultaten van het onderzoek naar het slavernijverleden dat het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties uit heeft laten voeren op verzoek van Tweede Kamerleden. Het gaat om een eerste schatting over de periode van 1675 tot 1770.
Willem III, IV en V hadden als stadhouder een belangrijke politieke functie in de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden, een voorloper van Nederland. Hun "koloniaal profijt" maakt de helft uit van de nu bekende inkomsten van de stadhouders in genoemde periode.
De Oranjes hebben op uiteenlopende manieren geprofiteerd van de kolonies en dus van slavernij, valt te lezen in het onderzoek. De Vereenigde Oostindische Compagnie (VOC) was bijvoorbeeld een belangrijke koloniale inkomstenbron. De adellijke familie heeft niet geïnvesteerd in de VOC. Maar de aandeelhouders hebben bij oprichting geregeld dat de Oranjes kregen uitbetaald alsof zij circa 3 procent van de aandelen hadden. Zij hebben vervolgens regelmatig hun invloed gebruikt om problemen op te lossen voor de handelsonderneming.
Eerste schatting
Minister Hanke Bruins Slot (Binnenlandse Zaken) heeft het boek, dat de basis moet vormen voor verder onderzoek, donderdag in ontvangst genomen in de Koninklijke Schouwburg in Den Haag. Het onderzoek is uitgevoerd door meerdere instituten en onder aanvoering van het Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde in Leiden.
Historici zeggen al langer dat de familie Van Oranje-Nassau zeer betrokken was bij de koloniale overheersing van het toenmalige Nederlands-Indië, Suriname en de Caraïbische eilanden. Het was nog niet bekend hoe groot de financiële belangen waren. De auteurs van het boek hebben een eerste inschatting gemaakt op basis van de nu bekende bronnen.
Gevoelig moment
De resultaten komen op een gevoelig moment naar buiten. Op 1 juli aanstaande wordt herdacht dat 150 jaar geleden feitelijk een einde kwam aan de slavernij onder Nederlands bewind. Bij een herdenking in het Oosterpark in Amsterdam zal de koning die dag een toespraak houden. Ingewijden verwachten dat hij de excuses die Mark Rutte eerder aanbood voor dit verleden zal herhalen.
Oud-hoogleraar Gert Oostindie (Universiteit Leiden) geeft leiding aan een uitgebreider onderzoek naar de rol van het Huis Oranje-Nassau in de koloniale geschiedenis. Hij is hier eind 2022 mee begonnen en verwacht drie jaar nodig te hebben.
Meer uit Binnenland
AMSTERDAM (ANP) - De politie zoekt twee vermoedelijk Nederlandse mannen die mogelijk meer weten over de omstandigheden rond de dood van een 11-jarig meisje in België. Dat gebeurde op 9 januari 2023. Een woning aan de Nieuwdreef in Antwerpen werd toen onder vuur genomen. De kogels gingen door de garage, waar zich een keuken bevond waar het gezin aan het eten was. Het meisje kwam om, haar vader (58) en zussen van 13 en 18 jaar raakten lichtgewond.
9 minuten geleden
DEN HAAG (ANP) - Demissionair landbouwminister Femke Wiersma heeft de Tweede Kamer excuses aangeboden omdat ze niet heeft laten weten dat het haar niet lukte om het stroomstootverbod in de veehouderij in te voeren op 1 juli 2025. Dat deed ze in het debat over de kwestie nadat er ongeduld uit de Kamer had geklonken. "Het is heel stom" en "dat had wel gemoeten, dat is een fout", gaf de BBB-minister toe.
20 minuten geleden
DEN HAAG (ANP) - Jesse Klaver van GroenLinks-PvdA ziet in het formatiestuk van D66 en CDA voldoende reden om te gaan praten over het vormen van een meerderheidskabinet. Dat schrijft Klaver op X.
3 uur geleden
AMSTERDAM (ANP) - De 41-jarige Sherwin Peterhof, wiens lichaam half augustus werd gevonden in een maisveld net over de grens met België, zou zijn gedood bij een ruzie over gestolen geld. Dat bleek tijdens een eerste zitting tegen Priscilla B.(40). De vrouw wordt ervan verdacht met anderen betrokken te zijn geweest bij zijn dood en het wegmaken van het lichaam. "Zij is de spil", zei de officier van justitie. B. ontkende dinsdag in de Amsterdamse rechtbank in tranen.
4 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - VVD-leider Dilan Yeşilgöz wil de komende tijd graag verder praten met D66 en het CDA over "een centrumrechtse samenwerking", waar zij het eerder steevast had over een "centrumrechts kabinet". Volgens Yeşilgöz doet de verkiezingsuitslag het meeste recht aan een dergelijke samenwerking.
4 uur geleden
GRONINGEN (ANP) - De Groningse gedeputeerde Susan Top krijgt voorlopig de kwesties rond gaswinning en mijnbouw weer onder haar hoede, nu haar collega Karin Dekker (GroenLinks) haar functie heeft neergelegd. De partijloze Top, oud-secretaris van het Groninger Gasberaad, beheerde die portefeuille ook in het vorig jaar gevallen college.
4 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - D66 en het CDA willen onder meer de spreidingswet behouden, een tijdelijke verblijfsvergunning voor drie jaar invoeren en twee asielstatussen invoeren. Verder worden de laatste stikstofdoelen wat de partijen betreft nog steeds in 2035 gehaald. Dat staat in hun gezamenlijke formatiestuk, dat zij dinsdagmiddag publiceerden.
4 uur geleden