Rutte zinspeelt op NAVO-norm van 3 procent
BRUSSEL (ANP) - De NAVO-landen zouden zich moeten spiegelen aan de Koude Oorlog, toen "Europeanen veel meer dan 3 procent" van hun bruto binnenlands product (bbp) aan hun defensie besteedden, vindt NAVO-topman Mark Rutte. "De gevaren voor onze vrijheid en veiligheid zijn net zo groot - zo niet groter."
De NAVO-landen spraken onder grote Amerikaanse druk tien jaar geleden af minstens 2 procent van hun bbp in defensie te steken. Maar "we zullen veel meer dan 2 procent nodig hebben", zei Rutte in zijn eerste grote toespraak sinds zijn aantreden als secretaris-generaal. "We zijn niet klaar voor wat in vier tot vijf jaar op ons af komt."
Rutte verbindt zich nog niet met zoveel woorden aan dit concrete nieuwe streefdoel, zei hij. "We hebben meer tijd nodig om dat met de bondgenoten te bespreken." De Financial Times berichtte donderdag dat de 32 NAVO-landen zich inmiddels beraden over het opkrikken van de norm naar 3 procent in 2030. Volgens de Britse zakenkrant is er ook sprake van een tussendoel van 2,5 procent.
Wettelijk vastleggen
Van de NAVO-landen voldoen er inmiddels 23 aan de oude afspraak van 2 procent. Nederland lukt dat ook voor het eerst, en de Tweede Kamer is bezig de norm nu ook wettelijk vast te leggen.
Rutte riep ook Europese burgers op om hun politici te manen om meer in defensie te steken. Het verhogen van het defensiebudget is momenteel zijn "belangrijkste punt", onderstreepte hij. "Het is tijd om op een oorlogsmentaliteit over te gaan en de turbo te zetten op onze defensieproductie en defensie. We zijn niet in oorlog, maar ook zeker niet in vredestijd", waarschuwde de oud-premier voor een gehoor van honderden Brusselse beleidsmakers, veiligheidsexperts en journalisten. We moeten "de volgende grote oorlog op NAVO-grondgebied voorkomen".
Donald Trump
De aankomende Amerikaanse president Donald Trump heeft gedreigd dat Europese bondgenoten niet meer op de VS kunnen rekenen als zij hun defensie-uitgaven niet opschroeven. Maar grote NAVO-landen als Spanje en Italië zijn nog ver van de norm verwijderd. Laat staan van een mogelijk verhoogd doel. Bij een verhoging naar 3 procent zou Nederland al gauw 10 miljard euro extra aan defensie moeten spenderen.
Critici waarschuwen dat te veel haast kwakkelende Europese economieën in het nauw kan brengen. Ook zou er te weinig menskracht en wapentuig voorhanden zijn om het geld goed te kunnen uitgeven. Verder zouden al te voortvarende NAVO-landen het gevaar lopen hun geld inefficiënt te besteden en dubbel werk te doen.
Meer uit Binnenland
EINDHOVEN (ANP) - Mocht PSV zondag landskampioen worden in de Eredivisie, dan wordt de ploeg van Peter Bosz een dag later gehuldigd in Eindhoven. De huldiging is op het Stadhuisplein en is op verschillende plekken op grote schermen te volgen, maakte de gemeente donderdag bekend.
15 minuten geleden
DEN HAAG (ANP) - Milieuorganisaties blijven het "onverantwoord en onacceptabel" vinden om Lelystad Airport open te stellen voor vakantievluchten. Het kabinet heeft volgens ingewijden plannen om er maximaal 10.000 passagiersvluchten per jaar toe te staan én F-35-gevechtsvliegtuigen te stationeren. "Civiele en militaire luchtvaart zijn fundamenteel verschillende kwesties, maar worden nu bewust door elkaar gehaald", reageren Greenpeace en Milieudefensie.
39 minuten geleden
DEN HAAG (ANP) - De overheid moet de samenleving meer ruimte geven om te helpen bij de oplossingen voor taaie vraagstukken, bijvoorbeeld als het gaat om de woningcrisis of stikstofcrisis. Dat adviseert de Raad voor de leefomgeving en infrastructuur (Rli) donderdag aan minister-president Dick Schoof. De raad heeft gekeken naar vastgelopen problemen die soms al tientallen jaren spelen in Nederland. De samenwerking tussen overheid en burgers kan veel beter, concludeert de Rli.
51 minuten geleden
ROTTERDAM/LEIDEN (ANP) - De NL-Alerts die donderdagochtend werden verstuurd in Leiden en in het gebied van de Botlek tot Goeree-Overflakkee, zijn ingetrokken. In Leiden heeft de brandweer de uitstroom van biogas gestopt uit de overdrukbeveiliging van een opslagtank van een afvalwaterzuivering. En in het Botlekgebied is geen stankoverlast meer. Daar was een tijd een gaslucht te ruiken, doordat een kleine hoeveelheid geurstof was gelekt die aan aardgas wordt toegevoegd.
1 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Oud-minister Ben Bot (87) heeft van de rechtbank in Den Haag een rijontzegging van zes maanden gekregen omdat hij in 2022 een meisje van 14 jaar oud had aangereden. Hij kreeg ook een voorwaardelijke taakstraf van 120 uur opgelegd. Het meisje brak haar neus en een been.
1 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Mensen die poeders of pillen nemen voordat ze gaan sporten, kunnen zo veel schadelijke stoffen binnenkrijgen dat dit gevaarlijk voor hun gezondheid kan worden. In sommige supplementen zaten zelfs verboden stoffen. De verkopers hebben een boete gekregen, meldt de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA).
2 uur geleden
HILVERSUM (ANP) - De EO halveert met ingang van 2026 het budget van het tv-programma Blauw Bloed. Ook schrapt de EO het jeugdprogramma Enkeltje Verweggistan en gaat de geplande reünieaflevering van een nieuw seizoen Hel of Hotel niet door. De aanpassingen zijn het gevolg van de bezuinigingen die vanaf komend jaar bij de omroepen doorgevoerd moeten worden. De betrokken teams zijn volgens de omroep inmiddels op de hoogte gesteld.
3 uur geleden