Rutte zinspeelt op NAVO-norm van 3 procent
BRUSSEL (ANP) - De NAVO-landen zouden zich moeten spiegelen aan de Koude Oorlog, toen "Europeanen veel meer dan 3 procent" van hun bruto binnenlands product (bbp) aan hun defensie besteedden, vindt NAVO-topman Mark Rutte. "De gevaren voor onze vrijheid en veiligheid zijn net zo groot - zo niet groter."
De NAVO-landen spraken onder grote Amerikaanse druk tien jaar geleden af minstens 2 procent van hun bbp in defensie te steken. Maar "we zullen veel meer dan 2 procent nodig hebben", zei Rutte in zijn eerste grote toespraak sinds zijn aantreden als secretaris-generaal. "We zijn niet klaar voor wat in vier tot vijf jaar op ons af komt."
Rutte verbindt zich nog niet met zoveel woorden aan dit concrete nieuwe streefdoel, zei hij. "We hebben meer tijd nodig om dat met de bondgenoten te bespreken." De Financial Times berichtte donderdag dat de 32 NAVO-landen zich inmiddels beraden over het opkrikken van de norm naar 3 procent in 2030. Volgens de Britse zakenkrant is er ook sprake van een tussendoel van 2,5 procent.
Wettelijk vastleggen
Van de NAVO-landen voldoen er inmiddels 23 aan de oude afspraak van 2 procent. Nederland lukt dat ook voor het eerst, en de Tweede Kamer is bezig de norm nu ook wettelijk vast te leggen.
Rutte riep ook Europese burgers op om hun politici te manen om meer in defensie te steken. Het verhogen van het defensiebudget is momenteel zijn "belangrijkste punt", onderstreepte hij. "Het is tijd om op een oorlogsmentaliteit over te gaan en de turbo te zetten op onze defensieproductie en defensie. We zijn niet in oorlog, maar ook zeker niet in vredestijd", waarschuwde de oud-premier voor een gehoor van honderden Brusselse beleidsmakers, veiligheidsexperts en journalisten. We moeten "de volgende grote oorlog op NAVO-grondgebied voorkomen".
Donald Trump
De aankomende Amerikaanse president Donald Trump heeft gedreigd dat Europese bondgenoten niet meer op de VS kunnen rekenen als zij hun defensie-uitgaven niet opschroeven. Maar grote NAVO-landen als Spanje en Italië zijn nog ver van de norm verwijderd. Laat staan van een mogelijk verhoogd doel. Bij een verhoging naar 3 procent zou Nederland al gauw 10 miljard euro extra aan defensie moeten spenderen.
Critici waarschuwen dat te veel haast kwakkelende Europese economieën in het nauw kan brengen. Ook zou er te weinig menskracht en wapentuig voorhanden zijn om het geld goed te kunnen uitgeven. Verder zouden al te voortvarende NAVO-landen het gevaar lopen hun geld inefficiënt te besteden en dubbel werk te doen.
Meer uit Binnenland
DEN HAAG (ANP) - Minister-president Dick Schoof zei na afloop van de ministerraad dat bewindslieden "helemaal niet tegenover elkaar" staan in de discussie over mestbeleid. Donderdag bevestigden ingewijden na berichtgeving van NOS dat een conflict hierover hoog is opgelopen. BBB-minister Robert Tieman (Infrastructuur en Waterstaat) probeerde zijn partijgenoot Femke Wiersma (Landbouw) te overtuigen van strengere mestregels, omwille van de waterkwaliteit. Maar onder druk van zijn partij bond hij toch in.
16 minuten geleden
UTRECHT (ANP) - Jagers hebben op de Utrechtse Heuvelrug probleemwolf GW3237m doodgeschoten. Dit blijkt uit een DNA-spoedanalyse, zegt de Utrechtse gedeputeerde Mirjam Sterk (natuur en landbouw). De provincie Utrecht meldde vorige week al de dood van een wolf, maar toen was nog niet bekend of het om het dier met de bijnaam Bram ging. Voor deze wolf was eerder dit jaar een afschotvergunning afgegeven, omdat het dier meerdere keren mensen had aangevallen en gebeten.
2 uur geleden
APELDOORN (ANP) - Voor de derde dag op rij is een dode wolf gevonden. Volgens de politie is het dier door een auto aangereden op de N304 tussen Apeldoorn en Ede, in de buurt van De Hoge Veluwe.
2 uur geleden
DEN BOSCH (ANP) - Bij het provinciehuis in Den Bosch zijn vlak na het begin van de Statenvergadering enkele tientallen boerentrekkers al toeterend aangekomen. De Brabantse politiek stemt vrijdag over een nieuwe stikstofaanpak. Sieta van Keimpema van Farmers Defence Force (FDF) noemt de maatregelen de "doodsteek voor de sector".
3 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Minister David van Weel (Buitenlandse Zaken) deelt de zorgen uit de alarmerende toespraak van NAVO-baas Mark Rutte over de dreiging van Rusland voor Europa. "Die boodschap van hem is reëel. We moeten nu echt fors opbouwen, we moeten wakker worden, we moeten investeren in onze defensie. Anders lopen we inderdaad het risico dat wij het volgende doelwit zijn", aldus de VVD-bewindsman voor aanvang van de ministerraad.
3 uur geleden
DEN BOSCH (ANP) - "Het thuis benaderen en intimideren van volksvertegenwoordigers is volstrekt onacceptabel en ontoelaatbaar." De Brabantse commissaris van de Koning Ina Adema veroordeelde vrijdagochtend de actie van de radicale boerenactiegroep Farmers Defence Force (FDF), die donderdag deurwaarders met een aangetekende brief langsstuurde bij Statenleden van de coalitiepartijen.
3 uur geleden
DE BILT (ANP) - Een extreme hittegolf, een onbeheersbare natuurbrand, of een voormalige orkaan die een spoor van verwoesting door het land trekt. Het is allemaal denkbaar in het reeds veranderde klimaat, benadrukt het KNMI in een rapport waarin experts zulke scenario's hebben uitgewerkt. Ze wijzen op de risico's, zodat de overheid daarop kan inspelen om Nederland weerbaarder te maken.
4 uur geleden