Rutte zinspeelt op NAVO-norm van 3 procent
BRUSSEL (ANP) - De NAVO-landen zouden zich moeten spiegelen aan de Koude Oorlog, toen "Europeanen veel meer dan 3 procent" van hun bruto binnenlands product (bbp) aan hun defensie besteedden, vindt NAVO-topman Mark Rutte. "De gevaren voor onze vrijheid en veiligheid zijn net zo groot - zo niet groter."
De NAVO-landen spraken onder grote Amerikaanse druk tien jaar geleden af minstens 2 procent van hun bbp in defensie te steken. Maar "we zullen veel meer dan 2 procent nodig hebben", zei Rutte in zijn eerste grote toespraak sinds zijn aantreden als secretaris-generaal. "We zijn niet klaar voor wat in vier tot vijf jaar op ons af komt."
Rutte verbindt zich nog niet met zoveel woorden aan dit concrete nieuwe streefdoel, zei hij. "We hebben meer tijd nodig om dat met de bondgenoten te bespreken." De Financial Times berichtte donderdag dat de 32 NAVO-landen zich inmiddels beraden over het opkrikken van de norm naar 3 procent in 2030. Volgens de Britse zakenkrant is er ook sprake van een tussendoel van 2,5 procent.
Wettelijk vastleggen
Van de NAVO-landen voldoen er inmiddels 23 aan de oude afspraak van 2 procent. Nederland lukt dat ook voor het eerst, en de Tweede Kamer is bezig de norm nu ook wettelijk vast te leggen.
Rutte riep ook Europese burgers op om hun politici te manen om meer in defensie te steken. Het verhogen van het defensiebudget is momenteel zijn "belangrijkste punt", onderstreepte hij. "Het is tijd om op een oorlogsmentaliteit over te gaan en de turbo te zetten op onze defensieproductie en defensie. We zijn niet in oorlog, maar ook zeker niet in vredestijd", waarschuwde de oud-premier voor een gehoor van honderden Brusselse beleidsmakers, veiligheidsexperts en journalisten. We moeten "de volgende grote oorlog op NAVO-grondgebied voorkomen".
Donald Trump
De aankomende Amerikaanse president Donald Trump heeft gedreigd dat Europese bondgenoten niet meer op de VS kunnen rekenen als zij hun defensie-uitgaven niet opschroeven. Maar grote NAVO-landen als Spanje en Italië zijn nog ver van de norm verwijderd. Laat staan van een mogelijk verhoogd doel. Bij een verhoging naar 3 procent zou Nederland al gauw 10 miljard euro extra aan defensie moeten spenderen.
Critici waarschuwen dat te veel haast kwakkelende Europese economieën in het nauw kan brengen. Ook zou er te weinig menskracht en wapentuig voorhanden zijn om het geld goed te kunnen uitgeven. Verder zouden al te voortvarende NAVO-landen het gevaar lopen hun geld inefficiënt te besteden en dubbel werk te doen.
Meer uit Binnenland
DEN HAAG (ANP) - Het gemelde incident in de gevangenis in Vught vindt niet plaats in de Extra Beveiligde Inrichting (EBI), meldt het ministerie van Justitie en Veiligheid. In de EBI zit onder meer Ridouan Taghi opgesloten. Verdere informatie over het incident had de woordvoerder niet.
9 minuten geleden
VUGHT (ANP) - Binnen de gevangenis in Vught is vrijdagmiddag een incident gaande. Daarom zijn veel agenten ingezet rond het gebouw. Het is nog niet duidelijk wat er precies aan de hand is. Het is ook niet bekend of het incident is gebeurd in de zwaar beveiligde EBI of bij de reguliere gevangenis.
33 minuten geleden
ATHENE (ANP/REUTERS) - De Griekse rechtszaak tegen onder anderen de Nederlander Pieter Wittenberg gaat in januari verder. Dit laat de organisatie Human Power weten, die informatie deelt over de rechtsgang van Wittenberg en andere hulpverleners die worden verdacht van spionage, mensensmokkel en lidmaatschap van een criminele organisatie.
1 uur geleden
ROTTERDAM (ANP) - Twee medewerkers van het Erasmus MC zijn op staande voet ontslagen omdat zij ongeoorloofd patiëntendossiers hebben ingekeken. Dat meldt het ziekenhuis. Drie andere medewerkers hebben ook ten onrechte patiëntgegevens bekeken, maar werden niet ontslagen.
1 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Het Openbaar Ministerie heeft de identiteit van de vier inzittenden van het fatale ongeluk na een korte politieachtervolging donderdag in Den Haag bekendgemaakt. Allen komen uit Den Haag. De bestuurder was een 24-jarige man, hij overleed. Ook overleden twee vrouwen van 21 en 20 jaar. Een 21-jarige vrouw raakte gewond.
3 uur geleden
ARNHEM (ANP) - Het Openbaar Ministerie gaat in hoger beroep tegen de straf die een moeder uit Apeldoorn kreeg voor het ruim twintig jaar mishandelen van haar vier dochters. Het OM had tien jaar cel geëist, de rechtbank gaf haar maandag tien maanden cel.
5 uur geleden
HILVERSUM (ANP) - De NPO zendt in mei het Eurovisie Songfestival uit op NPO 1, ook nu omroep AVROTROS heeft besloten om in 2026 niet deel te nemen aan de editie in Wenen. Dat meldt de NPO vrijdag.
5 uur geleden