Rutte zinspeelt op NAVO-norm van 3 procent
BRUSSEL (ANP) - De NAVO-landen zouden zich moeten spiegelen aan de Koude Oorlog, toen "Europeanen veel meer dan 3 procent" van hun bruto binnenlands product (bbp) aan hun defensie besteedden, vindt NAVO-topman Mark Rutte. "De gevaren voor onze vrijheid en veiligheid zijn net zo groot - zo niet groter."
De NAVO-landen spraken onder grote Amerikaanse druk tien jaar geleden af minstens 2 procent van hun bbp in defensie te steken. Maar "we zullen veel meer dan 2 procent nodig hebben", zei Rutte in zijn eerste grote toespraak sinds zijn aantreden als secretaris-generaal. "We zijn niet klaar voor wat in vier tot vijf jaar op ons af komt."
Rutte verbindt zich nog niet met zoveel woorden aan dit concrete nieuwe streefdoel, zei hij. "We hebben meer tijd nodig om dat met de bondgenoten te bespreken." De Financial Times berichtte donderdag dat de 32 NAVO-landen zich inmiddels beraden over het opkrikken van de norm naar 3 procent in 2030. Volgens de Britse zakenkrant is er ook sprake van een tussendoel van 2,5 procent.
Wettelijk vastleggen
Van de NAVO-landen voldoen er inmiddels 23 aan de oude afspraak van 2 procent. Nederland lukt dat ook voor het eerst, en de Tweede Kamer is bezig de norm nu ook wettelijk vast te leggen.
Rutte riep ook Europese burgers op om hun politici te manen om meer in defensie te steken. Het verhogen van het defensiebudget is momenteel zijn "belangrijkste punt", onderstreepte hij. "Het is tijd om op een oorlogsmentaliteit over te gaan en de turbo te zetten op onze defensieproductie en defensie. We zijn niet in oorlog, maar ook zeker niet in vredestijd", waarschuwde de oud-premier voor een gehoor van honderden Brusselse beleidsmakers, veiligheidsexperts en journalisten. We moeten "de volgende grote oorlog op NAVO-grondgebied voorkomen".
Donald Trump
De aankomende Amerikaanse president Donald Trump heeft gedreigd dat Europese bondgenoten niet meer op de VS kunnen rekenen als zij hun defensie-uitgaven niet opschroeven. Maar grote NAVO-landen als Spanje en Italië zijn nog ver van de norm verwijderd. Laat staan van een mogelijk verhoogd doel. Bij een verhoging naar 3 procent zou Nederland al gauw 10 miljard euro extra aan defensie moeten spenderen.
Critici waarschuwen dat te veel haast kwakkelende Europese economieën in het nauw kan brengen. Ook zou er te weinig menskracht en wapentuig voorhanden zijn om het geld goed te kunnen uitgeven. Verder zouden al te voortvarende NAVO-landen het gevaar lopen hun geld inefficiënt te besteden en dubbel werk te doen.
Meer uit Binnenland
HEILOO (ANP) - In een filiaal van pizzaketen Domino's in Heiloo is in de nacht van dinsdag op woensdag een brand uitgebroken. Meerdere omwonenden moesten hun huizen verlaten, meldt de Veiligheidsregio Noord-Holland.
30 minuten geleden
ROTTERDAM (ANP) - De politie van Rotterdam doet onderzoek naar een brand die is ontstaan op de Verschoorstraat in Rotterdam-Zuid. Voorafgaand aan de brand werd om 23.30 uur een knal gehoord. Er is een onderzoek gestart naar de mogelijke oorzaak van de brand, meldt de politie op X.
1 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Het is "ontzettend bijzonder - en tegelijk bitterzoet - dat de veiligheid van meisjes en vrouwen in de troonrede wordt benoemd", zei campagneleider Danique de Jong van de inmiddels beëindigde crowdfundingactie 'Wij eisen de nacht op' dinsdag. Ze reageerde daarmee op de woorden van de koning, die in de rede had gezegd dat het onacceptabel is dat meisjes en vrouwen zich op straat onveilig voelen.
5 uur geleden
WASSENAAR (ANP) - Joke Bruijs is op 73-jarige leeftijd overleden. Dat heeft haar management dinsdag aan het ANP bevestigd. Het overlijden volgt niet lang na de dood van haar ex-man Gerard Cox, die eerder deze maand overleed. Ze heeft besloten haar lichaam ter beschikking van de wetenschap te stellen en er zal dus geen uitvaart zijn.
8 uur geleden
KYIV (ANP) - De Oekraïense president Volodymyr Zelensky heeft op X gereageerd op de troonrede. Hij dankte koning Willem-Alexander voor zijn "woorden van niet-aflatende steun".
8 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Het Museum Panorama Mesdag wordt een rijksmuseum. Het museum verkeert volgens het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) in "zwaar weer". Daarom wil het ministerie het museum bijstaan met 1,8 miljoen euro, staat dinsdag in de miljoenennota.
10 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - De begroting van het Koninklijk Huis groeit in 2026 tot boven de 60 miljoen euro. De uitgaven van het Rijk aan het Koningshuis stijgen met bijna 1,9 miljoen euro in 2026, blijkt dinsdag uit de miljoenennota. Dat is een stijging van ruim 3,2 procent ten opzichte van vorig jaar.
11 uur geleden