Rutte zinspeelt op NAVO-norm van 3 procent
BRUSSEL (ANP) - De NAVO-landen zouden zich moeten spiegelen aan de Koude Oorlog, toen "Europeanen veel meer dan 3 procent" van hun bruto binnenlands product (bbp) aan hun defensie besteedden, vindt NAVO-topman Mark Rutte. "De gevaren voor onze vrijheid en veiligheid zijn net zo groot - zo niet groter."
De NAVO-landen spraken onder grote Amerikaanse druk tien jaar geleden af minstens 2 procent van hun bbp in defensie te steken. Maar "we zullen veel meer dan 2 procent nodig hebben", zei Rutte in zijn eerste grote toespraak sinds zijn aantreden als secretaris-generaal. "We zijn niet klaar voor wat in vier tot vijf jaar op ons af komt."
Rutte verbindt zich nog niet met zoveel woorden aan dit concrete nieuwe streefdoel, zei hij. "We hebben meer tijd nodig om dat met de bondgenoten te bespreken." De Financial Times berichtte donderdag dat de 32 NAVO-landen zich inmiddels beraden over het opkrikken van de norm naar 3 procent in 2030. Volgens de Britse zakenkrant is er ook sprake van een tussendoel van 2,5 procent.
Wettelijk vastleggen
Van de NAVO-landen voldoen er inmiddels 23 aan de oude afspraak van 2 procent. Nederland lukt dat ook voor het eerst, en de Tweede Kamer is bezig de norm nu ook wettelijk vast te leggen.
Rutte riep ook Europese burgers op om hun politici te manen om meer in defensie te steken. Het verhogen van het defensiebudget is momenteel zijn "belangrijkste punt", onderstreepte hij. "Het is tijd om op een oorlogsmentaliteit over te gaan en de turbo te zetten op onze defensieproductie en defensie. We zijn niet in oorlog, maar ook zeker niet in vredestijd", waarschuwde de oud-premier voor een gehoor van honderden Brusselse beleidsmakers, veiligheidsexperts en journalisten. We moeten "de volgende grote oorlog op NAVO-grondgebied voorkomen".
Donald Trump
De aankomende Amerikaanse president Donald Trump heeft gedreigd dat Europese bondgenoten niet meer op de VS kunnen rekenen als zij hun defensie-uitgaven niet opschroeven. Maar grote NAVO-landen als Spanje en Italië zijn nog ver van de norm verwijderd. Laat staan van een mogelijk verhoogd doel. Bij een verhoging naar 3 procent zou Nederland al gauw 10 miljard euro extra aan defensie moeten spenderen.
Critici waarschuwen dat te veel haast kwakkelende Europese economieën in het nauw kan brengen. Ook zou er te weinig menskracht en wapentuig voorhanden zijn om het geld goed te kunnen uitgeven. Verder zouden al te voortvarende NAVO-landen het gevaar lopen hun geld inefficiënt te besteden en dubbel werk te doen.
Meer uit Binnenland
DEN HAAG (ANP) - Koning Willem-Alexander geeft zijn kersttoespraak dit jaar vanuit de vestibule van Paleis Huis ten Bosch. Dat meldt de Rijksvoorlichtingsdienst vrijdag. In 2019 en 2021 kwam de kersttoespraak ook vanuit de centrale entreehal van het Haagse woonpaleis.
58 minuten geleden
DEN HAAG (ANP) - Het aantal incidenten in en rond stadions van betaaldvoetbalclubs is voor het derde seizoen op rij gedaald. Dat schrijft demissionair veiligheidsminister Foort van Oosten in een brief aan de Tweede Kamer. Hoewel dit de VVD'er "voorzichtig positief" stemt, blijft het afsteken van vuurwerk een "hardnekkig probleem".
1 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Het demissionaire kabinet heeft de wettekst over het strafbaar stellen van het verheerlijken van terrorisme aangepast na 15.000 reacties die binnenkwamen op het voorstel. Zo is het woord "verheerlijken" aangepast en staat er in de tekst nu dat het om "verregaand loven of prijzen" van een terroristische daad gaat.
1 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Om F-35-gevechtsvliegtuigen op Lelystad Airport te stationeren, heeft Defensie veel meer ruimte nodig dan gedacht. Uit nieuw onderzoek blijkt dat het om meer dan een verdubbeling van de ruimte gaat. Dat staat in de uitbreidingsplannen van Defensie die vrijdag door de ministerraad zijn goedgekeurd.
2 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - De waterschappen zijn blij dat demissionair minister Femke Wiersma op aandringen van de Tweede Kamer voorlopig afziet van versoepeling van de regels voor het uitrijden van mest. Volgens de Unie van Waterschappen biedt dit "broodnodige ruimte" om de plannen "zorgvuldig te herzien".
2 uur geleden
IJMUIDEN (ANP) - Tata Steel heeft beroep aangetekend tegen het besluit van de provincie Noord-Holland rond kooksgasfabriek 2. De provincie wees vorige week het bezwaar af van het staalbedrijf tegen een eis van de Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied (OD NZKG). Dat betekent dat als na 24 december blijkt dat kooksgasfabriek 2 nog steeds niet voldoet aan de technische en wettelijke eisen, de omgevingsdienst kan besluiten over te gaan tot intrekking van de vergunning.
2 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - D66-leider Rob Jetten wil na de jaarwisseling met andere partijen gaan praten in de formatie. Na afloop van de gesprekken tussen zijn partij, CDA en VVD vrijdag zei Jetten dat hij tot kerst vooral inhoudelijke gesprekken wil voeren.
2 uur geleden