Rutte zinspeelt op NAVO-norm van 3 procent
BRUSSEL (ANP) - De NAVO-landen zouden zich moeten spiegelen aan de Koude Oorlog, toen "Europeanen veel meer dan 3 procent" van hun bruto binnenlands product (bbp) aan hun defensie besteedden, vindt NAVO-topman Mark Rutte. "De gevaren voor onze vrijheid en veiligheid zijn net zo groot - zo niet groter."
De NAVO-landen spraken onder grote Amerikaanse druk tien jaar geleden af minstens 2 procent van hun bbp in defensie te steken. Maar "we zullen veel meer dan 2 procent nodig hebben", zei Rutte in zijn eerste grote toespraak sinds zijn aantreden als secretaris-generaal. "We zijn niet klaar voor wat in vier tot vijf jaar op ons af komt."
Rutte verbindt zich nog niet met zoveel woorden aan dit concrete nieuwe streefdoel, zei hij. "We hebben meer tijd nodig om dat met de bondgenoten te bespreken." De Financial Times berichtte donderdag dat de 32 NAVO-landen zich inmiddels beraden over het opkrikken van de norm naar 3 procent in 2030. Volgens de Britse zakenkrant is er ook sprake van een tussendoel van 2,5 procent.
Wettelijk vastleggen
Van de NAVO-landen voldoen er inmiddels 23 aan de oude afspraak van 2 procent. Nederland lukt dat ook voor het eerst, en de Tweede Kamer is bezig de norm nu ook wettelijk vast te leggen.
Rutte riep ook Europese burgers op om hun politici te manen om meer in defensie te steken. Het verhogen van het defensiebudget is momenteel zijn "belangrijkste punt", onderstreepte hij. "Het is tijd om op een oorlogsmentaliteit over te gaan en de turbo te zetten op onze defensieproductie en defensie. We zijn niet in oorlog, maar ook zeker niet in vredestijd", waarschuwde de oud-premier voor een gehoor van honderden Brusselse beleidsmakers, veiligheidsexperts en journalisten. We moeten "de volgende grote oorlog op NAVO-grondgebied voorkomen".
Donald Trump
De aankomende Amerikaanse president Donald Trump heeft gedreigd dat Europese bondgenoten niet meer op de VS kunnen rekenen als zij hun defensie-uitgaven niet opschroeven. Maar grote NAVO-landen als Spanje en Italië zijn nog ver van de norm verwijderd. Laat staan van een mogelijk verhoogd doel. Bij een verhoging naar 3 procent zou Nederland al gauw 10 miljard euro extra aan defensie moeten spenderen.
Critici waarschuwen dat te veel haast kwakkelende Europese economieën in het nauw kan brengen. Ook zou er te weinig menskracht en wapentuig voorhanden zijn om het geld goed te kunnen uitgeven. Verder zouden al te voortvarende NAVO-landen het gevaar lopen hun geld inefficiënt te besteden en dubbel werk te doen.
Meer uit Binnenland
LEIDEN (ANP) - Negen demonstranten zijn woensdagavond aangehouden bij de Universiteit Leiden vanwege lokaalvredebreuk, bevestigt een politiewoordvoerder na berichtgeving van Omroep West. Pro-Palestijnse betogers begonnen daar eerder op de dag een actie in en buiten het Academiegebouw. Toen de demonstranten het pand niet verlieten nadat dat was verzocht, ging de politie rond 20.30 uur over tot aanhoudingen.
2 uur geleden
HOOGEVEEN (ANP) - Ruim 1500 fans en andere belangstellenden hebben woensdagmiddag in Theater De Tamboer in Hoogeveen afscheid genomen van de overleden volkszanger René Karst. Dat laat theaterdirecteur Pieter-Bas Rebers weten aan het ANP. Hij zegt onder de indruk te zijn van de hoge opkomst. Voor het podium, waar de kist van de zanger staat, is een groot eerbetoon ontstaan met honderden bloemen en kaartjes.
6 uur geleden
MAASTRICHT (ANP) - De provincie Limburg heeft geen reactie gehad op haar oproep om informatiepanelen over zwarte soldaten terug te plaatsen op de Amerikaanse begraafplaats in Margraten. Gouverneur Emile Roemer deed dat verzoek onlangs aan de Amerikaanse ambassadeur in Nederland, nadat duidelijk was geworden dat de borden waren verwijderd uit het bezoekerscentrum. De American Battle Monuments Commission (ABMC), de beheerder van de begraafplaats, liet later weten dat die niet langer in de "herdenkingsmissie" passen en dat er vaker gerouleerd wordt.
6 uur geleden
LEIDEN (ANP) - Pro-Palestijnse demonstranten voeren woensdag actie in het Academiegebouw van de Universiteit Leiden. In het gebouw aan het Rapenburg zou politicoloog Hélène Landemore een lezing houden. Haar Cleveringa-oratie is verplaatst naar een ander gebouw een eindje verderop.
8 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - De EU-ministers van Buitenlandse Zaken zijn het eens over de koers die de EU moet volgen bij de vredesonderhandelingen over Oekraïne. Dat zei demissionair minister David van Weel (Buitenlandse Zaken) na een ingelast digitaal overleg over Oekraïne tegen het ANP. De EU moet Oekraïne op alle mogelijke manieren blijven ondersteunen en Europa moet een rol blijven spelen bij de onderhandelingen over vrede, zei Van Weel. Ook moet snel een besluit worden genomen over de inzet van Russische bevroren tegoeden.
11 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - De impact van cyberaanvallen is steeds vaker te merken in het dagelijkse leven buiten de digitale wereld om, schrijft de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) in het jaarlijkse Cybersecuritybeeld. De incidenten hebben nog niet geleid tot "maatschappelijke ontwrichting of significante impact op de nationale veiligheid", maar die potentie was er wel, volgens de NCTV.
13 uur geleden
AMSTERDAM (ANP) - Als het aan het stadsbestuur ligt, verdwijnen fatbikes in Amsterdam uit de drukke gebieden. Het college van B&W gaat bekijken of dat via een plaatselijke verordening kan worden geregeld. Amsterdam vindt dat het Rijk te lang doet over beleid tegen de overlast van fatbikes.
15 uur geleden