Rutte zinspeelt op NAVO-norm van 3 procent
BRUSSEL (ANP) - De NAVO-landen zouden zich moeten spiegelen aan de Koude Oorlog, toen "Europeanen veel meer dan 3 procent" van hun bruto binnenlands product (bbp) aan hun defensie besteedden, vindt NAVO-topman Mark Rutte. "De gevaren voor onze vrijheid en veiligheid zijn net zo groot - zo niet groter."
De NAVO-landen spraken onder grote Amerikaanse druk tien jaar geleden af minstens 2 procent van hun bbp in defensie te steken. Maar "we zullen veel meer dan 2 procent nodig hebben", zei Rutte in zijn eerste grote toespraak sinds zijn aantreden als secretaris-generaal. "We zijn niet klaar voor wat in vier tot vijf jaar op ons af komt."
Rutte verbindt zich nog niet met zoveel woorden aan dit concrete nieuwe streefdoel, zei hij. "We hebben meer tijd nodig om dat met de bondgenoten te bespreken." De Financial Times berichtte donderdag dat de 32 NAVO-landen zich inmiddels beraden over het opkrikken van de norm naar 3 procent in 2030. Volgens de Britse zakenkrant is er ook sprake van een tussendoel van 2,5 procent.
Wettelijk vastleggen
Van de NAVO-landen voldoen er inmiddels 23 aan de oude afspraak van 2 procent. Nederland lukt dat ook voor het eerst, en de Tweede Kamer is bezig de norm nu ook wettelijk vast te leggen.
Rutte riep ook Europese burgers op om hun politici te manen om meer in defensie te steken. Het verhogen van het defensiebudget is momenteel zijn "belangrijkste punt", onderstreepte hij. "Het is tijd om op een oorlogsmentaliteit over te gaan en de turbo te zetten op onze defensieproductie en defensie. We zijn niet in oorlog, maar ook zeker niet in vredestijd", waarschuwde de oud-premier voor een gehoor van honderden Brusselse beleidsmakers, veiligheidsexperts en journalisten. We moeten "de volgende grote oorlog op NAVO-grondgebied voorkomen".
Donald Trump
De aankomende Amerikaanse president Donald Trump heeft gedreigd dat Europese bondgenoten niet meer op de VS kunnen rekenen als zij hun defensie-uitgaven niet opschroeven. Maar grote NAVO-landen als Spanje en Italië zijn nog ver van de norm verwijderd. Laat staan van een mogelijk verhoogd doel. Bij een verhoging naar 3 procent zou Nederland al gauw 10 miljard euro extra aan defensie moeten spenderen.
Critici waarschuwen dat te veel haast kwakkelende Europese economieën in het nauw kan brengen. Ook zou er te weinig menskracht en wapentuig voorhanden zijn om het geld goed te kunnen uitgeven. Verder zouden al te voortvarende NAVO-landen het gevaar lopen hun geld inefficiënt te besteden en dubbel werk te doen.
Meer uit Binnenland
UTRECHT (ANP) - Ongeveer veertig aanhangers van voetbalclub FC Porto zijn donderdagavond aangehouden voor het vernielen van een bus, aldus de politie. Dat gebeurde rond 17.30 uur in Utrecht.
1 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Een drone is woensdag boven de verkeerstoren van vliegbasis Gilze-Rijen gespot. Dat bevestigt een woordvoerder van de marechaussee donderdag na berichtgeving van de Volkskrant. De luchtverkeersleiding sprak van "potentiële spionage".
1 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Verkenner Wouter Koolmees gaat vrijdag verder praten met twee duo's. Eerst komen de leiders van JA21 en D66 samen langs en later volgen de fractievoorzitters van VVD en GroenLinks-PvdA. Koolmees wil precies weten waar de verschillen tussen deze partijen zitten en daar ook meer "onderbouwing" bij krijgen, zei hij donderdag na zijn tweede dag waarin hij met de kleine partijen sprak.
2 uur geleden
TILBURG (ANP) - De politie deelt de naam en beelden van de vermoedelijke schutter bij een schietincident op dinsdagavond 4 november aan de Corellistraat in Tilburg, in de buurt Stokhasselt. "De recherche doet er alles aan om hem op te sporen", aldus de politie, "en vraagt daarbij de hulp van het publiek."
3 uur geleden
UTRECHT (ANP) - Rond Schiphol rijden vanaf volgende week minder treinen. Door werkzaamheden, die tot begin december duren, zijn er minder sporen beschikbaar. De NS waarschuwt donderdag voor extra drukte op stations Schiphol en Amsterdam Zuid en op de omreisroutes.
4 uur geleden
AMSTERDAM (ANP) - Het motief van Roman D. die ervan wordt verdacht dat hij op 27 maart vijf mensen neerstak rond de Dam in Amsterdam, is nog altijd onduidelijk. Dat kwam donderdag naar voren na de derde voorbereidende zitting in de zaak.
4 uur geleden
ALKMAAR (ANP) - De politie heeft een 24-jarige man uit Heerhugowaard aangehouden op verdenking van betrokkenheid bij de dood van de 18-jarige Freek Postma uit Alkmaar. Daarmee komt het aantal aanhoudingen in de zaak op negen.
4 uur geleden