Rutte wil NAVO-norm van 5 procent, maar deels breder besteden
BRUSSEL (ANP) - NAVO-chef Mark Rutte wil dat NAVO-landen 5 procent van hun economie gaan besteden aan hun verdediging. Maar anders dan de Amerikaanse president Donald Trump zouden ze 3,5 procent echt in defensie moeten steken en 1,5 procent kunnen uitgeven aan bijvoorbeeld infrastructuur en cyberveiligheid. Dat staat volgens ingewijden in de voorstellen die Rutte de 32 lidstaten heeft gedaan om richting te geven aan de onderhandelingen over een nieuwe limiet.
De NAVO-landen spraken ruim tien jaar geleden af 2 procent van hun bruto binnenlands product (bbp) aan defensie te besteden. Na jarenlang getalm haalt het grootste deel van de bondgenoten die norm, maar geldt die alom als niet meer hoog genoeg. Tijdens de NAVO-top volgende maand in Den Haag moeten ze het eens worden over een nieuwe hogere toezegging. Nederland, dat de 2 procent net haalt, zou al gauw 15 miljard moeten bijleggen.
De onderhandelingen over een nieuwe norm zijn in volle gang en staan onder hoge druk. Trump eist een tweeënhalf keer zo hoge norm, van 5 procent van het bbp. Hij heeft meermaals gezegd dat de VS bondgenoten die te weinig in hun defensie steken niet zullen beschermen. Dat raakt de grondslag van de alliantie. Maar veel NAVO-landen, zeker armlastige Zuid-Europese, zeggen dat ze hun uitgaven onmogelijk snel met zoveel miljarden euro's kunnen opschroeven. De wapenindustrie en de arbeidsmarkt kunnen dat ook helemaal niet aan, klinkt het steevast in Nederland.
Kostenverdeling
De 3,5 procent van het bbp dekt ongeveer de kosten van wat de militaire planners van de NAVO nodig achten om het bondgenootschap te verdedigen, zeggen bronnen. Daarbovenop zouden lidstaten zelf 1,5 procent moeten besteden aan bijvoorbeeld snelwegen en bruggen om militairen en hun materieel in geval van nood snel naar de Russische grens te brengen. Zulke investeringen in infrastructuur zijn goed voor defensie, maar ook voor burgers en bedrijven. Dat helpt regeringen om geld en draagvlak te vinden.
Hoe lang de NAVO-landen zouden mogen nemen om aan de nieuwe norm te gaan voldoen, laten bronnen nog in het midden. Ook dat is een cruciaal onderdeel van de afspraken.
Er volgt nog heel wat duw- en trekwerk over de voorstellen van de secretaris-generaal, denken ingewijden. Maar de lidstaten zijn uitvoerig gepolst en de grote lijnen zouden al op flink wat steun kunnen rekenen. De voorstellen bieden Trump ook de kans een triomf te claimen zonder dat bondgenoten hoeven in te stemmen met zijn haast onmogelijke openingsbod.
Meer uit Buitenland
LONDON (ANP/AFP) - De Britse politie heeft vijf mannen aangehouden op verdenking van "het voorbereiden van een terroristische daad" in het Verenigd Koninkrijk. Vier verdachten hebben de Iraanse nationaliteit. De arrestaties vonden plaats in Londen, Swindon en in de omgeving van Manchester, meldt de Londense Metropolitan Police zondag.
2 uur geleden
BERLIJN (ANP/DPA) - Dertien mensen zijn zaterdag in Berlijn gewond geraakt nadat iemand een irriterend gas in het publiek spoot tijdens een gratis optreden van de Duitse rapper Samra. Er ontstonden vechtpartijen in het publiek, wat ook tot verwondingen leidde. Vier mensen waren ernstig gewond, meldt de brandweer van de stad.
2 uur geleden
JERUZALEM (ANP/AFP) - Israël roept vanaf zondag tienduizenden reservisten op ter voorbereiding op een uitbreiding van zijn militaire offensief in Gaza, meldden Israëlische media, waaronder The Jerusalem Post, zaterdag.Volgens de berichten gaan de reservisten militairen vervangen die nu actief zijn in Israël zelf en op de bezette Westelijke Jordaanoever, zodat die op hun beurt kunnen worden ingezet in Gaza.
4 uur geleden
MEXICO-STAD (ANP/RTR) - De Mexicaanse president Claudia Sheinbaum heeft zaterdag gezegd dat de Amerikaanse president Donald Trump heeft voorgesteld militairen naar Mexico te sturen om drugshandel in het land te helpen bestrijden. Sheinbaum wees dat aanbod resoluut af.
4 uur geleden
WASHINGTON (ANP/RTR) - De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Marco Rubio, heeft de Australische premier Anthony Albanese gefeliciteerd met de verkiezingsoverwinning van de Labor Party. Rubio zei daarbij ook te hopen op voortzetting van de goede betrekkingen tussen beide landen.
12 uur geleden
OLD FANGAK (ANP) - Hulporganisatie Artsen zonder Grenzen (AzG) meldt dat een ziekenhuis in Zuid-Soedan is gebombardeerd, waar medewerkers op dat moment aan het werk waren. De organisatie veroordeelt de aanval scherp. Er raakten twee mensen, een patiënt en een personeelslid, gewond.
12 uur geleden
MOSKOU (ANP/RTR) - Het Kremlin wil dat Oekraïne een 'duidelijk' antwoord geeft op het door Rusland voorgestelde bestand rond 9 mei. Rusland herdenkt die dag de overwinning op nazi-Duitsland in de Tweede Wereldoorlog. Voor de plechtigheden worden meerdere wereldleiders in Moskou verwacht, onder wie de Chinese president Xi Jinping.
13 uur geleden