Rutte wil dat Kosovo en Servië nu aan de slag gaan met EU-plan
PRISTINA (ANP) - Servië en Kosovo moeten nu beginnen met het uitvoeren van het EU-plan om de spanningen tussen beide landen te verminderen. Er is geen tijd meer voor woorden, het is tijd voor actie, verklaarden premier Mark Rutte en zijn Luxemburgse collega Xavier Bettel tijdens een bezoek aan Kosovo.
Begin dit jaar werden de Balkan-landen het onder leiding van EU-buitenlandchef Josep Borrell eens over een basisplan om de problemen aan te pakken. Maar sindsdien zijn de spanningen weer hoog opgelopen. Die eindigden in zware ongeregeldheden eind mei in Noord-Kosovo waar de meerderheid Servisch is.
Het plan van Borrell is cruciaal, zei Rutte tijdens een persconferentie na overleg met de Kosovaarse premier Albin Kurti. Ga de dialoog weer aan en voer het plan stap voor stap uit, zei hij. "Maak het zo saai mogelijk." Maar ga eindelijk aan de slag, voegde Bettel toe.
Afscheiding in 1999
Een dag eerder bracht het tweetal dezelfde boodschap over in Belgrado aan de Servische president Aleksandar Vucic. Als Servië en Kosovo willen integreren in de EU zullen ze hun conflict moeten bijleggen, zei Rutte daar. Servië is kandidaat-lid en Kosovo heeft dat aangevraagd.
Kosovo scheidde zich in 1999 af van Servië. Dat land heeft die stap nooit erkend. Vier Servische gemeenschappen in het noorden van Kosovo richten zich - gestimuleerd door de Servische regering - volledig op Belgrado. De Kosovaarse premier Kurti probeerde zijn greep op deze minderheid te vergroten.
Normalisatie
Maar dat pakte verkeerd uit. Het zeer pro-Europese Kosovo kreeg kritiek van de VS en de EU besloot zeer uitzonderlijke maatregelen te nemen tegen Kosovo. Een deel van de financiële steun werd opgeschort. Kurti maakt zich nu zorgen over de relatie met de EU, is te horen in Pristina.
Het basisplan houdt onder meer in dat beide landen hun relaties normaliseren. Ze zouden elkaars grenzen accepteren, overigens zonder dat Servië Kosovo erkent. Ook zou Servië de toetreding van Kosovo tot internationale organisaties zoals de VN niet langer tegenwerken. De Servische minderheid in Kosovo zou meer autonomie krijgen.
Vrees voor keuze minderheid
Dat laatste ligt moeilijk bij de regering in Pristina. Zij vreest dat de Servische minderheid dan mogelijk weer aansluiting gaat zoeken bij Servië. Maar ook Belgrado kwam afspraken niet na en keerde zich onder meer tegen toetreding van Kosovo tot de Raad van Europa.
Kurti zegt nog steeds volledig achter het basisplan van Borrell te staan. Maar dat de overeenkomst destijds niet op papier is gezet, noemt hij "een grote fout" want dat leidde er volgens hem toe dat afspraken zijn geschonden en het nog niet is geïmplementeerd.
Bal nu bij beide landen
Rutte en Bettel benadrukten geen kant te kiezen. Zowel Kosovo als Servië komt volgens hen afspraken niet na. "Beiden moeten nu leveren", aldus Bettel.
Meer uit Politiek
DEN HAAG (ANP) - D66-leider en beoogd premier Rob Jetten hoopt dat er "heel snel" een nieuw kabinet komt, zodat een einde komt aan het "desastreuze" mestbeleid van demissionair landbouwminister Femke Wiersma (BBB). "Het zou schandalig zijn als dit doorgaat, omdat het uiteindelijk boeren op nog grotere afstand zet en de komende jaren nog grotere maatregelen moeten worden genomen", aldus Jetten vrijdag voor aanvang van formatiegesprekken tussen D66, CDA en VVD.
39 minuten geleden
DEN HAAG (ANP) - De overstap naar één landelijke doorstroomtoets voor alle basisschoolleerlingen in plaats van zes verschillende, kan niet worden gemaakt voor het schooljaar 2029-2030. Dat herhaalde demissionair staatssecretaris Koen Becking (VVD) donderdagavond in een Kamerdebat. Becking zei "bereid" te zijn om te kijken of dit sneller kan, maar gaf aan niet te weten hoe.
12 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Het eerste gesprek tussen informateur Rianne Letschert en de leiders van D66, CDA en VVD donderdag had een "goede sfeer". Dat vertelden Rob Jetten (D66) en Letschert na afloop van het onderhoud. De bijeenkomst was vooral bedoeld om kennis te maken met de nieuwe informateur en een agenda voor de komende dagen vast te stellen.
14 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Oekraïne staat onder zware druk van de Verenigde Staten om tot een deal te komen met Rusland. De Amerikanen spraken daarover al met de Russen. Het is cruciaal dat er geen besluiten achter de rug om van Oekraïne worden genomen, laat demissionair premier Dick Schoof donderdag weten na een video-overleg met de Coalition of the Willing en president Volodymyr Zelensky van Oekraïne.
15 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Energieminister Sophie Hermans ziet nu geen mogelijkheden om de gaswinning in Warffum te beëindigen. Dat zegt ze in een debat over Groningen. Deze week sprak de Kamer opnieuw de wens uit om de gaswinning bij het Groningse dorp te stoppen; daar geeft de VVD-minister nu geen vervolg aan. "Dat kán ik niet uitvoeren, omdat ik daarmee buiten de wet ga," zegt Hermans.
16 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Binnen het demissionaire kabinet speelt een hoog opgelopen conflict over mestregels en waterkwaliteit. BBB-minister Robert Tieman (Infrastructuur en Waterstaat) heeft tevergeefs geprobeerd zijn partijgenoot Femke Wiersma (Landbouw) te overtuigen om strengere mestregels in te voeren om de waterkwaliteit te verbeteren, bevestigen Haagse bronnen na berichtgeving van de NOS.
16 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - In Den Haag is donderdag aan het eind van de middag het eerste overleg van de nieuwe informateur Rianne Letschert met de leiders van D66, CDA en VVD begonnen. De bijeenkomst is vooral bedoeld om de agenda voor de komende dagen vast te stellen. Letschert heeft tot eind januari om haar opdracht af te ronden.
18 uur geleden