Rutte niet zomaar akkoord met compromis Polen en Hongarije
BRUSSEL (ANP) - Premier Mark Rutte wil eerst garanties over de rechtstaattoets die voor EU-subsidies moet gaan gelden voor hij akkoord gaat met het compromisvoorstel dat op tafel ligt. Hij wil onder meer zeker weten dat de reikwijdte niet wordt ingeperkt en de toets geen vertraging oploopt, zei hij voor het begin van een EU-top in Brussel. Rutte is "niet negatief en niet positief", maar "neutraal" over het voorstel.
Duitsland is met de Polen en Hongaren, die de EU-begroting en het coronaherstelfonds blokkeren uit protest tegen de rechtstaattoets, een compromis overeengekomen. Dat bepaalt onder andere dat de Europese rechter zich kan uitspreken over de nieuwe regels voor die van kracht worden. Als alle EU-landen instemmen, trekken Polen en Hongarije hun veto in en is de patstelling voorbij.
Rutte, de officieuze aanvoerder van de landen die een sterke rechtstaattoets voorstaan, wil daarmee alleen akkoord gaan als die vervolgens met terugwerkende kracht gaat gelden als het Europese Hof van Justitie zijn zegen heeft gegeven. In Nederland en geestverwante landen bestaat de vrees dat de rechtstaatregels vertraging oplopen en kwaadwillenden tot die tijd hun gang kunnen gaan. Rutte wil nu van de Europese Commissie weten of de rechtstaattoets hoe dan ook gaat gelden voor EU-geld dat vanaf 1 januari wordt uitgekeerd.
Europees Parlement
Ook vraagt Nederland eerst de instemming van het Europees Parlement en de verzekering door EU-juristen dat het nieuwe compromis geen afbreuk doet aan de toets zoals die eerder was afgesproken. Dat moet allebei nog deze donderdag kunnen lukken, denkt Rutte. De voorzitter van het Europees Parlement spreekt zich naar verwachting donderdagmiddag uit. Over het juridisch advies gaat Rutte niet, "maar ik denk dat het kan".
Als een EU-land naar het hof stapt om de nieuwe rechtstaatregels aan te vechten zou de Europese Commissie in de tussentijd toch al niet stilzitten, zegt een ingewijde. Als de commissie lucht krijgt van rechtstaatgebreken die ervoor kunnen zorgen dat EU-geld verkeert terechtkomt, verzamelt zij alvast bewijzen en argumenten om die te kunnen aanpakken.
Zeker weten
Rutte erkent ook dat "je echt wel één à anderhalf jaar verder" bent voor de commissie maatregelen zou kunnen nemen tegen een lidstaat. Maar als de commissie die bevoegdheid krijgt, met ingang van 1 januari, "dan ligt er iets dat echt historisch is". Hij wil het echter "echt zien. Ik wil het zeker weten."
Ruttes coalitiepartner D66 heeft er echter al geen fiducie meer in. Het compromisvoorstel geeft de Hongaarse premier Viktor Orbán respijt "om zijn herverkiezing veilig te stellen" in 2022 en brengt de commissie onder de knoet van de regeringsleiders, zegt Europarlementariër Sophie in 't Veld.
Meer uit Binnenland
DEN HAAG (ANP) - Koning Willem-Alexander geeft zijn kersttoespraak dit jaar vanuit de vestibule van Paleis Huis ten Bosch. Dat meldt de Rijksvoorlichtingsdienst vrijdag. In 2019 en 2021 kwam de kersttoespraak ook vanuit de centrale entreehal van het Haagse woonpaleis.
31 minuten geleden
DEN HAAG (ANP) - Het demissionaire kabinet heeft de wettekst over het strafbaar stellen van het verheerlijken van terrorisme aangepast na 15.000 reacties die binnenkwamen op het voorstel. Zo is het woord "verheerlijken" aangepast en staat er in de tekst nu dat het om "verregaand loven of prijzen" van een terroristische daad gaat.
1 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Om F-35-gevechtsvliegtuigen op Lelystad Airport te stationeren, heeft Defensie veel meer ruimte nodig dan gedacht. Uit nieuw onderzoek blijkt dat het om meer dan een verdubbeling van de ruimte gaat. Dat staat in de uitbreidingsplannen van Defensie die vrijdag door de ministerraad zijn goedgekeurd.
1 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - De waterschappen zijn blij dat demissionair minister Femke Wiersma op aandringen van de Tweede Kamer voorlopig afziet van versoepeling van de regels voor het uitrijden van mest. Volgens de Unie van Waterschappen biedt dit "broodnodige ruimte" om de plannen "zorgvuldig te herzien".
1 uur geleden
IJMUIDEN (ANP) - Tata Steel heeft beroep aangetekend tegen het besluit van de provincie Noord-Holland rond kooksgasfabriek 2. De provincie wees vorige week het bezwaar af van het staalbedrijf tegen een eis van de Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied (OD NZKG). Dat betekent dat als na 24 december blijkt dat kooksgasfabriek 2 nog steeds niet voldoet aan de technische en wettelijke eisen, de omgevingsdienst kan besluiten over te gaan tot intrekking van de vergunning.
1 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - D66-leider Rob Jetten wil na de jaarwisseling met andere partijen gaan praten in de formatie. Na afloop van de gesprekken tussen zijn partij, CDA en VVD vrijdag zei Jetten dat hij tot kerst vooral inhoudelijke gesprekken wil voeren.
2 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Demissionair onderwijsminister Gouke Moes wordt niet vervolgd voor uitspraken over voormalig docent van de Radboud Universiteit Harry Pettit. Volgens de procureur-generaal van de Hoge Raad was er geen verdenking die kon leiden tot een ambtsdelict.
2 uur geleden