Rutte IV was al vanaf het begin af aan politiek wankel
DEN HAAG (ANP) - De beëdiging van het kabinet-Rutte IV op 10 januari 2022 markeerde het einde van de langste en rommeligste formatie ooit, met een diepe vertrouwenscrisis. Hoewel de vier partijen uit Rutte III onverwacht toch met elkaar doorgingen en een nieuwe bestuurscultuur beloofden, was het tweede kabinet van VVD, D66, CDA en ChristenUnie van begin af aan wankel. Weinig mensen in politiek Den Haag verwachtten dat het kabinet de rit zou uitzitten. Na 543 dagen is het kabinet gevallen vanwege de geklapte asielonderhandelingen.
Op de bordesfoto van Rutte-IV stonden de ministers nog op 1,5 meter afstand van elkaar vanwege de coronaregels. Herstel uit de coronacrisis en herstel van vertrouwen op het Binnenhof leek het thema te zijn van dit nieuwe kabinet. Maar al snel veranderde dat, toen Rusland Oekraïne binnenviel een dikke maand na het aantreden van het kabinet. De oorlog in en de steun aan Oekraïne speelden een hoofdrol in politiek Den Haag, en de regeringspartijen waren veelal eensgezind.
De onrust speelde weer op toen stikstofminister Christianne van der Wal in juni 2022 een 'stikstofkaartje' publiceerde, met op elke plek in Nederland aangegeven hoeveel de stikstofuitstoot verminderd moet worden. Dit leidde tot heftige boerenprotesten en bedreigingen. Hoewel VVD-coryfee Johan Remkes ging bemiddelen, nam CDA-leider en vicepremier Wopke Hoekstra afscheid van de deadline 2030 om de stikstofuitstoot te halveren, tot ergernis van veel andere kabinetsleden. Even later stapte minister van Landbouw Henk Staghouwer op, omdat het hem niet lukte perspectief voor de boeren te schetsen.
Asielcrisis
Remkes adviseerde uiteindelijk een landbouwakkoord, maar dat is er nooit gekomen. Vorige maand klapte de onderhandelingen over dat belangrijke akkoord met de sector, een belangrijke nederlaag voor het kabinet.
De zomer van 2022 stond naast de stikstofdiscussie (waarin D66 en CDA tegenover elkaar stonden) in het teken van de asielcrisis. Mensen sliepen buiten bij Ter Apel, en verschillende organisaties sloegen alarm over de situatie van asielzoekers in Nederland. Vooral de VVD trok een harde lijn en eiste maatregelen. Een zwaar bevochten akkoord leidde ertoe dat er een spreidingswet zou komen, hoewel een deel van de maatregelen in het compromis op zware kritiek van onder meer de Raad van State kon rekenen.
Stikstofparagraaf
De VVD ging uiteindelijk akkoord, maar alleen nadat partijleider en premier Mark Rutte had beloofd zich persoonlijk in te zetten voor het verminderen van het aantal asielzoekers.
Na de Provinciale Statenverkiezingen van maart 2023 zette het CDA de boel weer op scherp door een heronderhandeling te eisen van de stikstofparagraaf in het coalitieakkoord. Die onderhandelingen zou pas na de zomer worden gevoerd, tot ongeloof bij de oppositie.
Dennis Wiersma
Een flink deel van diezelfde oppositie vroeg het kabinet overigens ook zijn biezen te pakken naar aanleiding van het verslag van de parlementaire-enquêtecommissie die het Groningse gasdossier onderzocht. De commissie trok spijkerharde conclusies over de rol van de overheid in de gaswinning, en ook specifiek van Rutte.
Vorige maand verloor het kabinet nog een tweede bewindsman. VVD-minister Dennis Wiersma van Onderwijs stapte op nadat er opnieuw een klacht was binnengekomen over zijn gedrag. In april was zijn wangedrag tegen ambtenaren naar buiten gekomen. De bewindsman beloofde daarop beterschap.
Pensioenwet
Intussen leek het kabinet in het voorjaar van 2023 even voor de wind te gaan: de coalitie werd het eens over de eerste bezuinigingsmaatregelen in jaren. Ook kwam er een akkoord voor klimaatmaatregelen ter waarde van 28 miljard euro, en kreeg minister Carola Schouten haar belangrijke pensioenwet door de Tweede en Eerste Kamer.
Rond de start van de zomerstop van het parlement ging het op het Binnenhof mis. Een asielruzie mondde opnieuw uit in een vertrouwenscrisis.
Meer uit Binnenland
DEURNE (ANP) - De burgemeester van Deurne spreekt van "een intrieste dag" voor de bewoners van de huizen die maandag grotendeels zijn verwoest door een brand. "Hun verhalen maken een grote indruk", schrijft Greet Buter op Facebook. Ze geeft aan dat niemand gewond is geraakt door de brand, "maar het effect op de bewoners en de buurt is natuurlijk enorm…"
2 uur geleden
AMSTERDAM (ANP) - Het wordt de komende dagen druk op de weg in en rond Amsterdam. Daarvoor waarschuwt de ANWB vanwege SAIL. Het nautische evenement begint woensdag en duurt tot en met zondag.
3 uur geleden
TILBURG (ANP) - VVD'er Onno Hoes wordt tijdelijk burgemeester van Tilburg. Hij vervangt Theo Weterings, die eind deze maand afscheid neemt.
5 uur geleden
UTRECHT (ANP) - Franse kazen uit partijen die in Frankrijk zijn teruggeroepen vanwege mogelijke besmetting met de listeriabacterie, zijn ook in Nederland verkocht. Er komen nu echter geen terugroepacties. De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) ziet daar "geen toegevoegde waarde" in, want de kaasjes zijn over hun houdbaarheidsdatum heen en "naar alle waarschijnlijkheid reeds geconsumeerd".
6 uur geleden
BIDDINGHUIZEN (ANP) - De politie heeft afgelopen weekend een persoon aangehouden tijdens het festival Lowlands dat van vrijdag tot en met zondag werd gehouden in Biddinghuizen. Het is onbekend waar de arrestant van wordt verdacht.
6 uur geleden
ZANDVOORT (ANP) - Henk Poort zingt dit jaar het volkslied voorafgaand aan de Grote Prijs van Nederland. Ook Yves Berendse, Outsiders en Gerard Joling treden eind deze maand op tijdens het Formule 1-weekend in Zandvoort.
7 uur geleden
ROTTERDAM (ANP) - Een meisje is slachtoffer geworden van een zedenmisdrijf in het Zuiderpark in Rotterdam, meldt de politie. Ze was vorige week dinsdag in de middag met haar moeder in het park. Nadat ze een paar minuten uit het zicht was verdwenen, zei ze tegen haar moeder dat een man in de bosjes aan haar had gezeten.
7 uur geleden