Rutte: iedereen was helemaal klaar met Loekasjenko
BRUSSEL (ANP) - De EU-leiders zijn "echt helemaal klaar" met het Wit-Russische regime, zegt premier Mark Rutte. Daardoor waren ze het volgens hem ongekend snel eens over een gezamenlijk optreden tegen Minsk.
"Dit laat zien hoe ernstig we dit nemen", zei Rutte na afloop van de eerste dag van de EU-top in Brussel, die plotseling in het teken kwam te staan van Wit-Rusland. De "kaping" van een passerend Ryanair-vliegtuig om de meereizende Wit-Russische dissident Roman Protasevitsj en zijn vriendin op te pakken, vroeg om een antwoord van de EU.
Rutte, die bijna tien jaar geleden zijn eerste EU-top bijwoonde, heeft "op deze schaal niet eerder meegemaakt" dat de leiders het zo snel eens werden. "Iedereen was er echt helemaal klaar mee." De discussie over Wit-Rusland duurde tweeënhalf uur. Landen die normaliter hun bedenkingen hebben tegen sancties vanwege bijvoorbeeld hun economische belangen, stribbelden volgens Rutte niet tegen. "Misschien ook wel omdat Loekasjenko erin is geslaagd ons te verenigen met deze idiote actie."
De strafmaatregelen die de EU-landen overeen zijn gekomen raken president Aleksandr Loekasjenko en zijn trawanten "wel heftig", verzekert Rutte. Met name omdat de EU ook met economische sancties komt, die de grote staatsbedrijven moeten treffen waarmee in Wit-Rusland het geld wordt verdiend. "Het regime daar heeft natuurlijk zijn vingers in die staatsbedrijven zitten. Dat raakt aan de persoonlijke bankrekeningen van de top daar."
In de slotconclusies over Wit-Rusland verwijzen de leiders niet naar Rusland. Het staat niet vast dat Moskou de hand heeft gehad in de actie rond Protasevitsj, maar er bestaan wel vermoedens van betrokkenheid in Brussel. Een ‘strategisch debat’ over Rusland zou eigenlijk de hoofdschotel zijn tijdens het werkdiner maandag, maar werd op de achtergrond gedrongen door de ontwikkelingen in Wit-Rusland.
De betrekkingen van de EU met Rusland zijn een hoofdpijndossier. De EU wil enerzijds ferm reageren op zaken als inmenging in Europese politiek, het verspreiden van nepnieuws over Covid-19, de militaire dreiging in Oost-Oekraïne en de behandeling van Kremlincriticus Aleksej Navalni. Anderzijds is het in Europees belang de dialoog gaande te houden over zaken als bestrijding van de klimaatverandering en ontwapening. "Maar tientallen jaren van pogingen om de relatie te verbeteren zijn niet gelukt", zei Europees Commissievoorzitter Ursula von der Leyen. "Het is alleen maar erger geworden".
Binnen de EU staan de neuzen ook nog niet dezelfde kant op als het over de aanpak van Moskou gaat, ook al was het overleg van de leiders maandag "vruchtbaar en nuttig", volgens hun voorzitter Charles Michel. Op hun volgende top eind juni praten de 27 er verder over. Ze hebben de Europese Commissie gevraagd een ‘breed’ rapport op te stellen met beleidsvoorstellen, bijvoorbeeld hoe met Rusland om te gaan als het om energievoorziening gaat. Zo gaan er steeds meer stemmen op om het grote Nordstream 2-pijpleidingproject af te blazen.
Meer uit Politiek
DEN HAAG (ANP) - Het demissionaire kabinet wil instemmen met het omstreden EU-Mercosurverdrag. Dat schrijven minister David van Weel en staatssecretaris Aukje de Vries (beiden Buitenlandse Zaken, VVD) in een brief aan de Tweede Kamer. Het handelsverdrag tussen de EU en de Mercosur-landen (Argentinië, Brazilië, Paraguay en Uruguay) is al ruim 25 jaar in de maak en krijgt veel kritiek in de Kamer.
1 dag geleden
DEN HAAG (ANP) - De mensenrechtenschendingen in Soedan moeten "onmiddellijk" worden beëindigd en het wapenembargo van de Verenigde Naties (VN) moet worden nageleefd, vindt demissionair minister David van Weel (Buitenlandse Zaken). De VVD-bewindsman deed deze oproep "met klem" in een video die is getoond bij een bijeenkomst in Genève van de VN-Mensenrechtenraad, die mede op verzoek van Nederland is ingelast.
1 dag geleden
DEN HAAG (ANP) - Arbeidsmigranten moeten een tijdelijk huurcontract kunnen krijgen, dat wil woonminister Mona Keijzer (BBB) regelen met een wetswijziging. Nu is het zo dat bij een verblijf 'van korte duur' geen regels over bijvoorbeeld maximale huurprijs bestaan. Die termijn was eerst niet vastgelegd, dat wordt nu dertig dagen, is het voorstel van Keijzer.
1 dag geleden
DEN HAAG (ANP) - Sybrand Buma (CDA) was graag met twee informateurs verder gegaan, maar vanwege de planning gaat hij nu alleen verder. Dat zegt de informateur vrijdagmiddag na het opstappen van zijn mede-informateur Hans Wijers. Hij betreurt het vertrek van de oud-minister van D66.
1 dag geleden
DEN HAAG (ANP) - Ex-informateur Hans Wijers (D66) zou VVD-leider Dilan Yeşilgöz in privéappjes "die feeks van de VVD" hebben genoemd, schrijft NRC. Een artikel over de berichtjes leidde tot het terugtreden van Wijers, die al onder vuur lag vanwege uitspraken die hij deed op een verkiezingsavond voor ondernemers. Daar zou hij haar "een leugenaar" hebben genoemd. Ook vond hij het jammer dat de VVD niet harder "was afgestraft" bij de verkiezingen, aldus NRC.
1 dag geleden
DEN HAAG (ANP) - Volgens D66-leider Rob Jetten was het terugtreden van informateur Hans Wijers vanwege "privéappjes" de "enige logische keuze". Wijers lag al onder vuur om uitspraken die hij zou hebben gedaan over de VVD en partijleider Dilan Yeşilgöz. NRC komt waarschijnlijk later vrijdag met berichtgeving over wat er in de appberichten stond.
1 dag geleden
DEN HAAG (ANP) - Nederland gaat definitief lobbyen in Brussel om de Europese douaneautoriteit in Nederland te vestigen. Dat maakt staatssecretaris Eugène Heijnen (Douane, BBB) bekend na afloop van de ministerraad. Een beoogde locatie kan hij nog niet noemen.
1 dag geleden