Rutte gaat zwaar gehavend nieuwe verkenningsronde in
DEN HAAG (ANP) - VVD-leider en demissionair premier Mark Rutte gaat na Pasen zwaar gehavend een nieuwe verkenningsronde in. Alle partijen keuren zijn optreden in de eerder geklapte verkenning af, en het vertrouwen is behoorlijk geschaad. D66 en het CDA dienden de motie van afkeuring in, en gaven hiermee ook een signaal dat effect zal hebben op de positie van Rutte in de nieuwe verkenning: het is niet meer vanzelfsprekend dat hij als grootste partij het voortouw neemt.
Oppositieleider Geert Wilders kwam met een motie van wantrouwen tegen Rutte om zijn "leugens en bedrog". De hele oppositie, inclusief de SGP, steunde die. Dat betekent dat bijna de helft van de Kamer - 72 Kamerleden - twee weken na de verkiezingen al geen vertrouwen meer in hem heeft.
Niet alleen de oppositie, maar ook D66-leider Sigrid Kaag sprak harde woorden over Rutte. Haar vertrouwen in hem heeft een deuk opgelopen, en hij moet wat haar betreft een pas op de plaats maken de komende weken. Eerst trokken VVD en D66 als winnaars van de verkiezingen en grootste partijen nog samen op. De partijen vormen niet meer vanzelfsprekend een 'liberaal motorblok': Kaag zei na afloop dat ze nog niet weet of ze samen met Rutte in een nieuw kabinet wil gaan. De komende dagen gaat ze met haar partij overleggen wie als verkenner kan worden aangesteld. "Dat is de eerste stap."
Rutte moest diep door het stof en zal het vertrouwen moeten terugwinnen nadat was gebleken dat hij toch CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt heeft besproken met de oud-verkenners Ollongren en Jorritsma. Iets wat hij eerst nog stellig ontkende.
Meer dan veertien uur lang debatteerde de Tweede Kamer over het gelekte verkenningsmemo, en de gesprekken waarop dit gebaseerd zou zijn. Veel partijen verdenken Rutte ervan dat hij Omtzigt, een bekend kritisch Kamerlid, probeerde 'weg te werken'. Maar Rutte zei, net als de oud-verkenners, dat hij zich een gesprek over Omtzigt niet kon herinneren. Die verklaring werd met hoongelach en verontwaardiging ontvangen door de partijen.
Toen Rutte ook nog onthulde dat hij donderdagochtend eerder te horen kreeg dat Omtzigt toch voorkwam in het gespreksverslag, eisten partijen ook hierover duidelijkheid. Maar de onderste steen kwam niet boven. Rutte wilde tot woede van de Kamer zijn bron niet prijsgeven. Zelfs de nieuwe verkenners Tamara van Ark en Wouter Koolmees moesten na middernacht nog naar de Kamer komen om hierover te verklaren. Alle betrokkenen ontkenden dat zij Rutte vroegtijdig hadden ingelicht. Ook de ambtenaren deden dat niet, zei Koolmees.
Na het chaotische debat, waarin vrijwel alle partijleiders spraken van een "vertrouwenscrisis", worden Van Ark en Koolmees overigens ook weer ontslagen als verkenners: er moet één verkenner komen, met meer afstand tot de partijen. Kaag diende hiertoe een motie in, en alle partijen steunden dit. Kaag noemde alle ondertekenaars op volgorde van partijgrootte, behalve VVD-leider Rutte: die kwam als laatste, na de eenmansfracties, aan de beurt.
Meer uit Politiek
DEN HAAG (ANP) - Informateur Sybrand Buma raadt D66, VVD en CDA aan een akkoord voor te bereiden dat de basis moet worden van een "stabiel kabinet". Dat schrijft hij in zijn eindverslag, dat hij maandag heeft gepresenteerd.
17 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Informateur Sybrand Buma komt maandag aan het eind van de middag al met zijn eindverslag, meldt het Bureau Kabinetsformatie. Hij had tot dinsdag de tijd om het stuk in te leveren. Woensdag debatteert de Tweede Kamer over het verslag.
20 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - De VVD schuift in een volgende fase van de kabinetsformatie aan bij D66 en CDA om inhoudelijk te gaan onderhandelen. Dat zegt partijleider Dilan Yeşilgöz nadat ze samen met de fractievoorzitters van die twee partijen en informateur Sybrand Buma heeft gesproken.
20 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - GroenLinks-PvdA pleit in een concept voor nieuwe partijbeginselen tegen "antidemocratische krachten". De partij plaatst zichzelf net als eerder tegenover "extreemrechtse" politieke stromingen, die de samenleving "hun duistere ideologie van eigen-volk-eerst" zouden willen opleggen.
20 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Jesse Klaver zegt dat de formatie lijkt te koersen op een minderheidskabinet, zonder zijn partij GroenLinks-PvdA. Hij zei dit maandagochtend na afloop van zijn gesprek met informateur Sybrand Buma, maar maakte verder niet duidelijk waar hij de claim op baseerde.
23 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - D66 en CDA gaan in de volgende informatieronde in gesprek met de VVD, verwachten meerdere ingewijden rond de formatie zondag in gesprekken met het ANP. Het is niet duidelijk of de onderhandelingen zullen gaan over de optie van een minderheidskabinet.
1 dag geleden
DEN HAAG (ANP) - Voormalig minister Roger van Boxtel (Grote Stedenbeleid, D66) en Cees Veerman (Landbouw, CDA) vinden dat de VVD moet aanschuiven bij D66 en CDA om te praten over een minderheidskabinet. Een meerderheidskabinet met deze drie partijen en GroenLinks-PvdA erbij zien de partijprominenten niet gebeuren, zeiden ze zondagmiddag bij Buitenhof.
1 dag geleden