Rutte gaat zwaar gehavend nieuwe verkenningsronde in
DEN HAAG (ANP) - VVD-leider en demissionair premier Mark Rutte gaat na Pasen zwaar gehavend een nieuwe verkenningsronde in. Alle partijen keuren zijn optreden in de eerder geklapte verkenning af, en het vertrouwen is behoorlijk geschaad. D66 en het CDA dienden de motie van afkeuring in, en gaven hiermee ook een signaal dat effect zal hebben op de positie van Rutte in de nieuwe verkenning: het is niet meer vanzelfsprekend dat hij als grootste partij het voortouw neemt.
Oppositieleider Geert Wilders kwam met een motie van wantrouwen tegen Rutte om zijn "leugens en bedrog". De hele oppositie, inclusief de SGP, steunde die. Dat betekent dat bijna de helft van de Kamer - 72 Kamerleden - twee weken na de verkiezingen al geen vertrouwen meer in hem heeft.
Niet alleen de oppositie, maar ook D66-leider Sigrid Kaag sprak harde woorden over Rutte. Haar vertrouwen in hem heeft een deuk opgelopen, en hij moet wat haar betreft een pas op de plaats maken de komende weken. Eerst trokken VVD en D66 als winnaars van de verkiezingen en grootste partijen nog samen op. De partijen vormen niet meer vanzelfsprekend een 'liberaal motorblok': Kaag zei na afloop dat ze nog niet weet of ze samen met Rutte in een nieuw kabinet wil gaan. De komende dagen gaat ze met haar partij overleggen wie als verkenner kan worden aangesteld. "Dat is de eerste stap."
Rutte moest diep door het stof en zal het vertrouwen moeten terugwinnen nadat was gebleken dat hij toch CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt heeft besproken met de oud-verkenners Ollongren en Jorritsma. Iets wat hij eerst nog stellig ontkende.
Meer dan veertien uur lang debatteerde de Tweede Kamer over het gelekte verkenningsmemo, en de gesprekken waarop dit gebaseerd zou zijn. Veel partijen verdenken Rutte ervan dat hij Omtzigt, een bekend kritisch Kamerlid, probeerde 'weg te werken'. Maar Rutte zei, net als de oud-verkenners, dat hij zich een gesprek over Omtzigt niet kon herinneren. Die verklaring werd met hoongelach en verontwaardiging ontvangen door de partijen.
Toen Rutte ook nog onthulde dat hij donderdagochtend eerder te horen kreeg dat Omtzigt toch voorkwam in het gespreksverslag, eisten partijen ook hierover duidelijkheid. Maar de onderste steen kwam niet boven. Rutte wilde tot woede van de Kamer zijn bron niet prijsgeven. Zelfs de nieuwe verkenners Tamara van Ark en Wouter Koolmees moesten na middernacht nog naar de Kamer komen om hierover te verklaren. Alle betrokkenen ontkenden dat zij Rutte vroegtijdig hadden ingelicht. Ook de ambtenaren deden dat niet, zei Koolmees.
Na het chaotische debat, waarin vrijwel alle partijleiders spraken van een "vertrouwenscrisis", worden Van Ark en Koolmees overigens ook weer ontslagen als verkenners: er moet één verkenner komen, met meer afstand tot de partijen. Kaag diende hiertoe een motie in, en alle partijen steunden dit. Kaag noemde alle ondertekenaars op volgorde van partijgrootte, behalve VVD-leider Rutte: die kwam als laatste, na de eenmansfracties, aan de beurt.
Meer uit Politiek
HILVERSUM (ANP) - De SP heeft van alle politieke partijen het meest begrijpelijke en toegankelijke verkiezingsprogramma voor mensen met een verstandelijke beperking. Daarom krijgt de partij van Jimmy Dijk de eerste Duidelijke Taal Prijs. De prijs voor de duidelijkste website gaat naar D66. De prijzen werden zaterdagochtend uitgereikt in het KRO-NCRV-programma De Taalstaat op NPO Radio 1.
11 uur geleden
VENRAY (ANP) - Net als in 2023 is de PVV de grootste partij geworden in Venray, de laatste gemeente die de verkiezingsuitslag nog bekend moest maken. De partij van Geert Wilders leverde 7,8 procentpunt in ten opzichte van vorige keer en eindigde op 20,1 procent. Grote winnaar, ook in de Limburgse gemeente, was D66. Die partij steeg van 5,6 procent van de stemmen in 2023 naar 15,7 procent nu. Na het tellen van de stemmen van alle Nederlandse gemeenten staat D66 nog altijd bovenaan.
1 dag geleden
DEN HAAG (ANP) - De Kiesraad meldt dat bij hen bekend is dat er ongeldige stemmen zijn geconstateerd in de gemeenten Stein en Westerwolde. "In het algemeen geldt dat dergelijke bijzonderheden terechtkomen in het proces-verbaal van het gemeentelijk stembureau", schrijft de Kiesraad op X. "De komende week onderzoekt de Kiesraad de processen-verbaal uit de gemeenten."
1 dag geleden
DEN HAAG (ANP) - D66 heeft de verkiezingen gewonnen. De partij kan niet meer worden ingehaald door de PVV. Dat blijkt uit een analyse van de ANP Verkiezingsdienst, op basis van de uitslagen van de gemeenten. De kans is volgens de Verkiezingsdienst aanwezig dat de partij van lijsttrekker Rob Jetten ook een restzetel krijgt en daarmee op zetels groter wordt dan de partij van Geert Wilders.
1 dag geleden
VENRAY (ANP) - In Venray zijn medewerkers van de Limburgse gemeente vrijdagochtend nog druk bezig met het tellen van de stemmen. Bij het tellen is gebleken dat de stemmen van een van de grotere stembureaus herteld moeten worden. "Dat gaat naar verwachting twee tot drie uur duren", zegt een woordvoerder van de gemeente.
1 dag geleden
DEN HAAG (ANP) - Het is het demissionaire kabinet niet gelukt een bedrijf te vinden dat zonder subsidie een groot windmolenpark voor de kust van Texel wil bouwen. Dat komt doordat de marktomstandigheden de afgelopen jaren sterk zijn verslechterd. Die situatie is "niet uniek voor Nederland", benadrukte klimaat- en energieminister Sophie Hermans voor aanvang van de ministerraad.
1 dag geleden
DEN HAAG (ANP) - Justitieminister Foort van Oosten (VVD) is van plan om binnenkort af te reizen naar West-Afrika, onder andere om druk uit te oefenen op Sierra Leone en omliggende landen om Jos Leijdekkers te helpen uitleveren. Nederland heeft Sierra Leone gevraagd om uitlevering van de voortvluchtige drugscrimineel die beter bekend is als Bolle Jos, maar krijgt tot nu toe geen gehoor.
1 dag geleden