Rutte gaat zwaar gehavend nieuwe verkenningsronde in
DEN HAAG (ANP) - VVD-leider en demissionair premier Mark Rutte gaat na Pasen zwaar gehavend een nieuwe verkenningsronde in. Alle partijen keuren zijn optreden in de eerder geklapte verkenning af, en het vertrouwen is behoorlijk geschaad. D66 en het CDA dienden de motie van afkeuring in, en gaven hiermee ook een signaal dat effect zal hebben op de positie van Rutte in de nieuwe verkenning: het is niet meer vanzelfsprekend dat hij als grootste partij het voortouw neemt.
Oppositieleider Geert Wilders kwam met een motie van wantrouwen tegen Rutte om zijn "leugens en bedrog". De hele oppositie, inclusief de SGP, steunde die. Dat betekent dat bijna de helft van de Kamer - 72 Kamerleden - twee weken na de verkiezingen al geen vertrouwen meer in hem heeft.
Niet alleen de oppositie, maar ook D66-leider Sigrid Kaag sprak harde woorden over Rutte. Haar vertrouwen in hem heeft een deuk opgelopen, en hij moet wat haar betreft een pas op de plaats maken de komende weken. Eerst trokken VVD en D66 als winnaars van de verkiezingen en grootste partijen nog samen op. De partijen vormen niet meer vanzelfsprekend een 'liberaal motorblok': Kaag zei na afloop dat ze nog niet weet of ze samen met Rutte in een nieuw kabinet wil gaan. De komende dagen gaat ze met haar partij overleggen wie als verkenner kan worden aangesteld. "Dat is de eerste stap."
Rutte moest diep door het stof en zal het vertrouwen moeten terugwinnen nadat was gebleken dat hij toch CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt heeft besproken met de oud-verkenners Ollongren en Jorritsma. Iets wat hij eerst nog stellig ontkende.
Meer dan veertien uur lang debatteerde de Tweede Kamer over het gelekte verkenningsmemo, en de gesprekken waarop dit gebaseerd zou zijn. Veel partijen verdenken Rutte ervan dat hij Omtzigt, een bekend kritisch Kamerlid, probeerde 'weg te werken'. Maar Rutte zei, net als de oud-verkenners, dat hij zich een gesprek over Omtzigt niet kon herinneren. Die verklaring werd met hoongelach en verontwaardiging ontvangen door de partijen.
Toen Rutte ook nog onthulde dat hij donderdagochtend eerder te horen kreeg dat Omtzigt toch voorkwam in het gespreksverslag, eisten partijen ook hierover duidelijkheid. Maar de onderste steen kwam niet boven. Rutte wilde tot woede van de Kamer zijn bron niet prijsgeven. Zelfs de nieuwe verkenners Tamara van Ark en Wouter Koolmees moesten na middernacht nog naar de Kamer komen om hierover te verklaren. Alle betrokkenen ontkenden dat zij Rutte vroegtijdig hadden ingelicht. Ook de ambtenaren deden dat niet, zei Koolmees.
Na het chaotische debat, waarin vrijwel alle partijleiders spraken van een "vertrouwenscrisis", worden Van Ark en Koolmees overigens ook weer ontslagen als verkenners: er moet één verkenner komen, met meer afstand tot de partijen. Kaag diende hiertoe een motie in, en alle partijen steunden dit. Kaag noemde alle ondertekenaars op volgorde van partijgrootte, behalve VVD-leider Rutte: die kwam als laatste, na de eenmansfracties, aan de beurt.
Meer uit Politiek
BUSSUM (ANP) - De VVD heeft geld nodig. Een manier om het op te lossen is volgens het hoofdbestuur een afdracht vragen aan de politieke bestuurders van de partij. Tijdens de algemene ledenvergadering in Bussum zaterdag bleek uit een peiling onder de aanwezige leden dat zij vooral willen inzetten op werving van nieuwe leden.
8 minuten geleden
DEN HAAG (ANP) - De Eerste en Tweede Kamer krijgen een half jaar de tijd om het wetsvoorstel over het EU-migratiepact te behandelen, voordat dit op 12 juni 2026 in werking treedt. Demissionair asielminister David van Weel (VVD) meldde vrijdag dat het voorstel naar de Tweede Kamer wordt gestuurd en verzocht om de behandeling "prioriteit" te geven. Normaal gesproken duurt een wetsbehandeling veel langer.
22 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Demissionair minister Robert Tieman van Infrastructuur en Waterstaat bespreekt alternatieven voor de bezuiniging op infrastructuur die bij Prinsjesdag is doorgevoerd, zei hij vrijdag na de ministerraad. Hij wil met het ministerie van Financiën zoeken naar manieren om te voorkomen dat zijn ministerie "disproportioneel zwaar wordt geraakt".
23 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Staatssecretaris Thierry Aartsen (Openbaar Vervoer, VVD) denkt dat het "verstandig" is om meer geld te steken in het spoor, maar vindt het aan het volgende kabinet om daarover te besluiten. Donderdag meldde ProRail dat de spoorbeheerder de komende jaren steeds vaker alleen noodzakelijk onderhoud kan plegen. Maar voor klussen om het spoor 'toekomstklaar' te maken is geen budget.
1 dag geleden
DEN HAAG (ANP) - Een coalitie met D66, CDA, VVD en JA21 is momenteel het meest realistische scenario voor Henri Bontenbal. Dat zei de CDA-leider na besprekingen met D66, VVD en de nieuwe informateur Rianne Letschert. Hij benadrukte dat de gesprekken nog lopen, maar dat hij verwacht dat er eerst naar JA21 wordt gekeken en dus niet naar GroenLinks-PvdA.
1 dag geleden
DEN HAAG (ANP) - D66, CDA en VVD omarmen het rapport waarin oud-ASML-topman Peter Wennink stelt dat moeilijke keuzes nodig zijn om de welvaart in Nederland te behouden. "Eigenlijk moet je dit rapport met beide handen aanpakken om ervoor te zorgen dat we ook over tien jaar hier genoeg verdienen om alle ambities van de overheid te betalen", stelde Rob Jetten van D66 voor het begin van onderhandelingen met CDA en VVD. CDA-leider Henri Bontenbal vindt dat het rapport goed aansluit bij het formatiestuk dat hij en Jetten hebben opgesteld.
1 dag geleden
DEN HAAG (ANP) - Het meningsverschil over mestregels tussen twee demissionaire BBB-ministers is vrijdag voor het begin van de ministerraad aan de oppervlakte gekomen tegenover de verzamelde pers. Femke Wiersma (Landbouw) is ervan overtuigd dat versoepelingen van mestregels op sommige plekken kunnen, terwijl Robert Tieman (Infrastructuur en Waterstaat) zijn oordeel laat afhangen van technische adviezen. Haagse bronnen spraken al van een hoogoplopend conflict.
1 dag geleden