Rutte gaat zwaar gehavend nieuwe verkenningsronde in
DEN HAAG (ANP) - VVD-leider en demissionair premier Mark Rutte gaat na Pasen zwaar gehavend een nieuwe verkenningsronde in. Alle partijen keuren zijn optreden in de eerder geklapte verkenning af, en het vertrouwen is behoorlijk geschaad. D66 en het CDA dienden de motie van afkeuring in, en gaven hiermee ook een signaal dat effect zal hebben op de positie van Rutte in de nieuwe verkenning: het is niet meer vanzelfsprekend dat hij als grootste partij het voortouw neemt.
Oppositieleider Geert Wilders kwam met een motie van wantrouwen tegen Rutte om zijn "leugens en bedrog". De hele oppositie, inclusief de SGP, steunde die. Dat betekent dat bijna de helft van de Kamer - 72 Kamerleden - twee weken na de verkiezingen al geen vertrouwen meer in hem heeft.
Niet alleen de oppositie, maar ook D66-leider Sigrid Kaag sprak harde woorden over Rutte. Haar vertrouwen in hem heeft een deuk opgelopen, en hij moet wat haar betreft een pas op de plaats maken de komende weken. Eerst trokken VVD en D66 als winnaars van de verkiezingen en grootste partijen nog samen op. De partijen vormen niet meer vanzelfsprekend een 'liberaal motorblok': Kaag zei na afloop dat ze nog niet weet of ze samen met Rutte in een nieuw kabinet wil gaan. De komende dagen gaat ze met haar partij overleggen wie als verkenner kan worden aangesteld. "Dat is de eerste stap."
Rutte moest diep door het stof en zal het vertrouwen moeten terugwinnen nadat was gebleken dat hij toch CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt heeft besproken met de oud-verkenners Ollongren en Jorritsma. Iets wat hij eerst nog stellig ontkende.
Meer dan veertien uur lang debatteerde de Tweede Kamer over het gelekte verkenningsmemo, en de gesprekken waarop dit gebaseerd zou zijn. Veel partijen verdenken Rutte ervan dat hij Omtzigt, een bekend kritisch Kamerlid, probeerde 'weg te werken'. Maar Rutte zei, net als de oud-verkenners, dat hij zich een gesprek over Omtzigt niet kon herinneren. Die verklaring werd met hoongelach en verontwaardiging ontvangen door de partijen.
Toen Rutte ook nog onthulde dat hij donderdagochtend eerder te horen kreeg dat Omtzigt toch voorkwam in het gespreksverslag, eisten partijen ook hierover duidelijkheid. Maar de onderste steen kwam niet boven. Rutte wilde tot woede van de Kamer zijn bron niet prijsgeven. Zelfs de nieuwe verkenners Tamara van Ark en Wouter Koolmees moesten na middernacht nog naar de Kamer komen om hierover te verklaren. Alle betrokkenen ontkenden dat zij Rutte vroegtijdig hadden ingelicht. Ook de ambtenaren deden dat niet, zei Koolmees.
Na het chaotische debat, waarin vrijwel alle partijleiders spraken van een "vertrouwenscrisis", worden Van Ark en Koolmees overigens ook weer ontslagen als verkenners: er moet één verkenner komen, met meer afstand tot de partijen. Kaag diende hiertoe een motie in, en alle partijen steunden dit. Kaag noemde alle ondertekenaars op volgorde van partijgrootte, behalve VVD-leider Rutte: die kwam als laatste, na de eenmansfracties, aan de beurt.
Meer uit Politiek
DEN HAAG (ANP) - Het zou "zeer ongewenst" zijn als de Europese Unie zonder instemming van België gebruik gaat maken van bevroren Russische tegoeden. Dat zei demissionair premier Dick Schoof dinsdag in een debat over de EU-top later deze week waar een besluit valt over financiële steun aan Oekraïne voor de komende twee jaar.
1 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Informateur Rianne Letschert spreekt woensdag met de leiders van zeven kleinere fracties. Het gaat om de fractievoorzitters van de ChristenUnie, Volt, DENK, Partij voor de Dieren, BBB, SGP en SP. Tussendoor en ook 's avonds overlegt ze met de leiders van D66, CDA en VVD.
3 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - De Tweede Kamer heeft dinsdag meerdere moties aangenomen waarin staat dat Nederland de Amerikaanse militaire acties in het Caribisch gebied niet moet steunen. De Kamer wil niet dat Nederland militaire steun biedt, helpt bij de voorbereidingen of inlichtingen deelt met de Verenigde Staten. Ook heeft de Kamer militaire steun voor het Caribische deel van het koninkrijk uitgesproken.
5 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - De Tweede Kamer wil nog deze week in debat met de ministers Femke Wiersma (Landbouw, BBB), Robert Tieman (Infrastructuur, BBB) en staatssecretaris Thierry Aartsen (Milieu, VVD) over mestregels. Vorige week kwam naar buiten dat tussen deze drie demissionaire bewindspersonen een conflict is ontstaan over mestregels die vanaf 1 januari 2026 moeten ingaan. Of het plan nog voor de kerstvakantie in het kabinet wordt besproken, is onzeker.
6 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Een meerderheid van de Tweede Kamer wil dat er in 2027 één landelijke doorstroomtoets komt voor basisschoolleerlingen. Dinsdagmiddag werd een motie van D66-Kamerlid Ilana Rooderkerk, die hierom vroeg, aangenomen. Tijdens een debat afgelopen donderdag zei demissionair staatssecretaris van Onderwijs Koen Becking (VVD) nog dat het niet mogelijk is om dit voor het schooljaar 2029-2030 voor elkaar te krijgen.
6 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - De Tweede Kamer wil dat er een transparantieverplichting komt over het privébezit van het koninklijk huis. De Kamer wil ook dat uitkeringsgerechtigde leden van het koninklijk huis evenveel belasting gaan betalen als alle andere Nederlanders. Daarvoor moet de grondwet worden aangepast.
7 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Een meerderheid van de Tweede Kamer heeft voor de initiatiefwet van D66 en VVD gestemd die embryokweek voor onderzoek mogelijk maakt. De initiatiefnemers hopen dat dit leidt tot medische doorbraken, waardoor ivf-behandelingen worden verbeterd en erfelijke ziektes vroegtijdig kunnen worden opgespoord. ChristenUnie en SGP pleitten voorafgaand aan de stemming nog vurig tegen het voorstel.
7 uur geleden