Rutte gaat zwaar gehavend nieuwe verkenningsronde in
DEN HAAG (ANP) - VVD-leider en demissionair premier Mark Rutte gaat na Pasen zwaar gehavend een nieuwe verkenningsronde in. Alle partijen keuren zijn optreden in de eerder geklapte verkenning af, en het vertrouwen is behoorlijk geschaad. D66 en het CDA dienden de motie van afkeuring in, en gaven hiermee ook een signaal dat effect zal hebben op de positie van Rutte in de nieuwe verkenning: het is niet meer vanzelfsprekend dat hij als grootste partij het voortouw neemt.
Oppositieleider Geert Wilders kwam met een motie van wantrouwen tegen Rutte om zijn "leugens en bedrog". De hele oppositie, inclusief de SGP, steunde die. Dat betekent dat bijna de helft van de Kamer - 72 Kamerleden - twee weken na de verkiezingen al geen vertrouwen meer in hem heeft.
Niet alleen de oppositie, maar ook D66-leider Sigrid Kaag sprak harde woorden over Rutte. Haar vertrouwen in hem heeft een deuk opgelopen, en hij moet wat haar betreft een pas op de plaats maken de komende weken. Eerst trokken VVD en D66 als winnaars van de verkiezingen en grootste partijen nog samen op. De partijen vormen niet meer vanzelfsprekend een 'liberaal motorblok': Kaag zei na afloop dat ze nog niet weet of ze samen met Rutte in een nieuw kabinet wil gaan. De komende dagen gaat ze met haar partij overleggen wie als verkenner kan worden aangesteld. "Dat is de eerste stap."
Rutte moest diep door het stof en zal het vertrouwen moeten terugwinnen nadat was gebleken dat hij toch CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt heeft besproken met de oud-verkenners Ollongren en Jorritsma. Iets wat hij eerst nog stellig ontkende.
Meer dan veertien uur lang debatteerde de Tweede Kamer over het gelekte verkenningsmemo, en de gesprekken waarop dit gebaseerd zou zijn. Veel partijen verdenken Rutte ervan dat hij Omtzigt, een bekend kritisch Kamerlid, probeerde 'weg te werken'. Maar Rutte zei, net als de oud-verkenners, dat hij zich een gesprek over Omtzigt niet kon herinneren. Die verklaring werd met hoongelach en verontwaardiging ontvangen door de partijen.
Toen Rutte ook nog onthulde dat hij donderdagochtend eerder te horen kreeg dat Omtzigt toch voorkwam in het gespreksverslag, eisten partijen ook hierover duidelijkheid. Maar de onderste steen kwam niet boven. Rutte wilde tot woede van de Kamer zijn bron niet prijsgeven. Zelfs de nieuwe verkenners Tamara van Ark en Wouter Koolmees moesten na middernacht nog naar de Kamer komen om hierover te verklaren. Alle betrokkenen ontkenden dat zij Rutte vroegtijdig hadden ingelicht. Ook de ambtenaren deden dat niet, zei Koolmees.
Na het chaotische debat, waarin vrijwel alle partijleiders spraken van een "vertrouwenscrisis", worden Van Ark en Koolmees overigens ook weer ontslagen als verkenners: er moet één verkenner komen, met meer afstand tot de partijen. Kaag diende hiertoe een motie in, en alle partijen steunden dit. Kaag noemde alle ondertekenaars op volgorde van partijgrootte, behalve VVD-leider Rutte: die kwam als laatste, na de eenmansfracties, aan de beurt.
Meer uit Politiek
ANTALYA (ANP) - Veel NAVO-landen steunen het Nederlandse pleidooi om de Oekraïense president uit te nodigen voor de NAVO-top in Den Haag, zegt buitenlandminister Caspar Veldkamp. President Volodymyr Zelensky's komst is onzeker door bezwaren van de Verenigde Staten daartegen.
9 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Woonminister Mona Keijzer werkt aan een wetsvoorstel om de sociale huren alleen te bevriezen voor woningcorporaties en niet voor particuliere verhuurders. Dat zeggen ingewijden tegen het ANP. Als ze dit wetsvoorstel daadwerkelijk wil indienen, is daar veel haast bij, omdat woningcorporaties doorgaans in juli de huren verhogen.
9 uur geleden
ASSEN (ANP) - De twaalf commissarissen van de Koning hebben het kabinet opgeroepen om de spreidingswet niet in te trekken. Volgens hen werkt de vorig jaar ingevoerde wet juist goed. "De spreidingswet is een goede oplossing voor de problemen in de asielopvang en biedt een noodzakelijk instrument om te komen tot een robuust stelsel voor de opvang en verdeling van vluchtelingen over het land", aldus de zogeheten Kring van commissarissen.
11 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - De afspraken die PVV, VVD, NSC en BBB onlangs hebben vastgelegd in de voorjaarsnota, vallen slecht bij kiezers van zowel oppositie- als coalitiepartijen. In een peiling van Ipsos I&O die donderdag is gepubliceerd komt naar voren dat slechts 10 procent van alle kiezers vindt dat het kabinet goede maatregelen neemt. Een derde (33 procent) noemt ze juist (zeer) 'slecht'. Vooral VVD-kiezers tonen zich weinig enthousiast.
17 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - NSC-Kamerlid Agnes Joseph blijft erbij: het NSC-plan om deelnemers van pensioenfondsen inspraak te geven kan gewoon worden uitgevoerd. Woensdag kreeg ze voor de zoveelste keer kritiek op haar plan, wederom van haar 'eigen' minister Eddy van Hijum (NSC, Sociale Zaken). Eerder kreeg ze al verzengende oordelen van onder meer de Raad van State, de Autoriteit Financiële Markten en De Nederlandsche Bank.
1 dag geleden
HILVERSUM (ANP) - De Hilversumse wethouder Bart Heller die afgelopen maart zijn ontslag indiende vanwege een conflict over zijn standpunt over Gaza, is opnieuw benoemd als wethouder (GroenLinks). Het conflict ging over een reactie van Heller op een verzoek om steun te betuigen aan een Israëlische familie van wie een moeder en twee kinderen werden ontvoerd en dit niet overleefden.
1 dag geleden
DEN HAAG (ANP) - De Israëlische ambassadeur in Nederland Modi Ephraim zegt "diep geschokt" te zijn door de oproep van Femke Halsema eerder op de dag. De burgemeester van Amsterdam riep het kabinet op om Israël tot de orde te roepen en "de gruwelijkheid van de mensenrechtenschendingen" te veroordelen.
1 dag geleden