Ruimtetelescoop James Webb succesvol gelanceerd
KOUROU (ANP) - Ruimtetelescoop James Webb is zaterdagmiddag aan de reis begonnen die hem naar zijn werkplek op 1,5 miljoen kilometer afstand van de aarde moet brengen. De opvolger van ruimtetelescoop Hubble werd om precies 13.20 uur met een Ariane 5-raket gelanceerd vanaf de Europese ruimtebasis Kourou in Frans-Guyana.
De James Webb is gebouwd door de ruimtevaartorganisaties van Europa (ESA), de Verenigde Staten (NASA) en Canada (CSA). Vanuit Nederland zijn de Universiteit Leiden, onderzoeksinstituut TNO en wetenschappelijk bureau NOVA-OIR betrokken bij het 8 miljard euro kostende project.
De ruimtetelescoop is zo groot als een tennisveld en moest opgevouwen worden om in de laadcapsule van de Ariane 5-raket te passen. Drie minuten na lancering werd de capsule afgestoten en na 27 minuten werd de telescoop losgelaten. De James Webb zal zich gedurende zijn reis langzaam ontvouwen.
Ontdekkingen
De James Webb kan een miljard jaar verder terugkijken in de tijd dan de Hubble dat kan. Hij moet onder meer zoeken naar planeten waar leven mogelijk is, naar verre sterrenstelsels en sporen van de oerknal. Hij moet zeker tien jaar in gebruik blijven.
"De belofte van de Webb is niet om te ontdekken wat we verwachten, maar om ontdekkingen te doen over het heelal waar we ons nu nog geen voorstelling van kunnen maken", zei Bill Nelson, het hoofd van NASA, na afloop van de lancering. "Ik kan niet wachten om te zien wat hij aan het licht zal brengen!"
Hubble
Voorganger Hubble werd in 1990 gelanceerd en draait sindsdien in een baan rond de aarde, op een hoogte van ruim 500 kilometer. Na ruim dertig jaar is de Hubble aan het einde van zijn leven. De afgelopen tijd stond de telescoop regelmatig uit wegens technische problemen. Ergens in de komende tien jaar zal de Hubble uit zijn baan zakken. Daarna verbrandt hij in de dampkring.
De James Webb moet over ongeveer een maand zijn werkplek bereiken. De eerste beelden en gegevens worden in de zomer van 2022 verwacht.
Meer uit Buitenland
NEW YORK (ANP/AFP) - De Verenigde Naties hebben maandag bij de presentatie van hun noodhulpoproep voor 2026 scherpe kritiek geuit op de wereldwijde "apathie" tegenover grootschalig menselijk leed. De VN vraagt minimaal 23 miljard dollar (zo'n 20 miljard euro) om 87 miljoen mensen te helpen in onder meer Gaza, Oekraïne, Soedan, Haïti en Myanmar, maar waarschuwt dat grote bezuinigingen op ontwikkelingshulp dit bemoeilijken.
2 uur geleden
WASHINGTON (ANP/BLOOMBERG) - De Amerikaanse president Donald Trump heeft zondag gewaarschuwd dat de geplande overname van Warner Bros. Discovery door Netflix mogelijk op bezwaren van mededingingstoezichthouders stuit. Volgens Trump kan het marktaandeel van het samengevoegde bedrijf te groot worden.
6 uur geleden
BOEKAREST (ANP/RTR) - De Roemeense hoofdstad Boekarest heeft bij de lokale verkiezingen een liberale burgemeester gekozen, zo blijkt uit de gedeeltelijke resultaten. Dit geeft premier Ilie Bolojan de overhand in de fragiele pro-Europese regeringscoalitie en betekent een nederlaag voor de radicaal-rechtse kandidaat die als favoriet gold.
9 uur geleden
SÃO PAULO (ANP/AFP) - Acht gravures van de Franse schilder Henri Matisse zijn gestolen uit een bibliotheek in de Braziliaanse stad São Paulo. Dat heeft de lokale overheid bekendgemaakt. De dieven maakten ook vijf werken buit van de Braziliaanse schilder Candido Portinari.
10 uur geleden
PARAMARIBO (ANP) - Zestig erfgenamen van de vijftien slachtoffers van de Decembermoorden van 1982 hebben een vordering ingesteld tegen de staat Suriname. Zij eisen eerherstel van de slachtoffers en hun nabestaanden en schadeloosstelling van de erfgenamen, vertelde advocaat Hugo Essed zondag in het programma Welingelichte Kringen van Radio ABC Suriname. Hij heeft de afgelopen week het verzoekschrift ingediend bij de kantonrechter, namens nabestaanden in Suriname en Nederland.
10 uur geleden
ABUJA (ANP/RTR) - De Nigeriaanse overheid heeft de vrijlating bewerkstelligd van honderd schoolkinderen die vorige maand waren ontvoerd van een kostschool in de staat Niger. Dat meldt de Nigeriaanse omroep Channels Television, die geen details gaf over de vrijlating.
11 uur geleden
COTONOU (ANP/RTR) - President Patrice Talon van Benin heeft verklaard dat de situatie in zijn land "volledig onder controle" is nadat veiligheidstroepen een couppoging van een groep soldaten hadden beëindigd. "Het verraad zal niet ongestraft blijven", zei Talon in een tv-toespraak. Eerder zondag meldde een regeringswoordvoerder dat veertien mensen waren opgepakt voor een couppoging. Alle arrestanten zouden militairen en ex-militairen zijn.
11 uur geleden