Rook van bosbranden schaadt ozonlaag, waarschuwen onderzoekers
BOSTON (ANP) - Rook die van bosbranden opstijgt kan aanzienlijke schade toebrengen aan de ozonlaag, melden Amerikaanse onderzoekers in het gerenommeerde wetenschappelijke tijdschrift Nature. De studie van het Massachusetts Institute of Technology (MIT) beschrijft de gevolgen van de enorme bosbranden die het oosten van Australië teisterden in december 2019 en januari 2020. Volgens de wetenschappers hebben deeltjes uit rook die toen de lucht in ging - meer dan een miljoen ton in totaal - het gat in de ozonlaag boven Antarctica tijdelijk zo'n 10 procent groter gemaakt. Dat komt door chemische reacties.
De ozonlaag beschermt het leven op aarde tegen schadelijke ultraviolette straling van de zon en is daarmee onmisbaar. Door menselijk toedoen nam de dikte van de beschermende laag decennialang af en ontstond een gat boven Antarctica. Dat opent zich jaarlijks in september en groeit begin december weer dicht. Een belangrijke oorzaak van de ozonafbraak is de uitstoot van zogeheten CFK's. Die gassen werden vroeger veelvuldig verwerkt in onder meer koelkasten en airco's.
Dankzij internationale afspraken die in 1989 ingingen is het gebruik van de ozonafbrekende stoffen aan banden gelegd. Dat heeft effect, want het gat is zich langzaamaan aan het herstellen. Dat herstel kan volgens wetenschappers nog lang gaan duren en nu blijkt dus dat bosbranden letterlijk roet in het eten kunnen gooien. Wat precies het langetermijneffect van bosbranden kan zijn, durven de onderzoekers nog niet te zeggen. "Ik denk dat het effect afhankelijk is van in hoeverre branden vaker voorkomen en intenser worden, naarmate de planeet opwarmt", legt MIT-hoogleraar Susan Solomon uit in een verklaring over haar studie.
Race tegen klok
Solomon beschreef in een eerdere publicatie al een chemisch proces waarmee kleine deeltjes uit rook kunnen reageren met eerder uitgestoten CFK's, die nog altijd in de stratosfeer zitten. Daarbij ontstaat chloormonoxide, een stof die funest is voor ozon. In de nieuwe studie maken zij en haar collega's duidelijk hoe rookdeeltjes die al maanden in hoge luchtlagen rondzweven reageren met waterstofchloride, een andere stof die wordt gevormd als CFK's afbreken.
Dit is "waarschijnlijk de belangrijkste manier waarop natuurbranden ozon kunnen afbreken", stellen de wetenschappers. Ze beschrijven de situatie als een race tegen de klok, waarbij te hopen is dat de ozonafbrekende stoffen die mensen hebben uitgestoten zijn afgebroken voordat het stijgende aantal bosbranden door klimaatverandering echt een probleem wordt voor de ozonlaag.
Meer uit Buitenland
ISTANBUL (ANP/AFP/RTR) - De Russische president Vladimir Poetin gaat niet naar Turkije voor onderhandelingen met Oekraïne. De Oekraïense president Volodymyr Zelensky had gezegd dat hij persoonlijk met Poetin wilde praten, maar de president behoort niet tot de delegatie die donderdag naar Istanbul afreist.
3 uur geleden
MOSKOU (ANP) - De Russische president Vladimir Poetin is niet van plan om donderdag naar Turkije af te reizen voor gesprekken met zijn Oekraïense ambtgenoot Volodymyr Zelensky. Dat schrijft de onafhankelijke krant The Moscow Times op basis van anonieme bronnen rond het Kremlin.
4 uur geleden
AMMAN (ANP) - Jordanië heeft vier kankerpatiënten en twaalf van hun familieleden uit de Gazastrook geëvacueerd voor een behandeling, meldt staatspersbureau Petra. Het betreft de tweede groep kinderen uit het door oorlog verwoeste gebied, die wordt opgevangen. In februari kondigde de Jordaanse koning Abdullah, toen op bezoek in het Witte Huis, aan om voor in totaal tweeduizend zieke kinderen uit Gaza een medische behandeling te faciliteren.
4 uur geleden
KYIV (ANP/RTR) - De Oekraïense president Volodymyr Zelensky weet nog steeds niet wie donderdag namens Rusland naar Turkije komt voor de geplande onderhandelingen met Oekraïne. Zelensky wil alleen meedoen aan de gesprekken als president Vladimir Poetin zelf komt, maar die heeft zijn aanwezigheid nog niet bevestigd.
5 uur geleden
PAU (ANP/AFP) - De Franse premier François Bayrou ontkent dat hij al in de jaren negentig op de hoogte was van grootschalig misbruik op een katholieke school. Hij moest getuigen voor een parlementaire commissie over wat hij wist over het schandaal toen hij minister van Onderwijs was, van 1993 tot 1997.
6 uur geleden
GRANADA (ANP/RTR) - De enorme stroomstoring in Spanje en Portugal van twee weken geleden is ontstaan in een onderstation in de zuidelijke stad Granada, meldt de Spaanse minister van Energie Sara Aagesen. Het is nog altijd niet duidelijk wat de oorzaak was van de stroomuitval.
9 uur geleden
DOHA (ANP) - Donald Trump is onder de indruk van de nieuwe Syrische leider Ahmed al-Sharaa, heeft hij kort na een ontmoeting gezegd tegen journalisten. Hij omschreef de voormalige guerrillaleider als een "jonge, aantrekkelijke man" met een hele sterke achtergrond. De ontmoeting was volgens hem "geweldig".
10 uur geleden