Raad van State: disfunctioneren van rechtsstaat ligt op de loer
DEN HAAG (ANP) - De democratische rechtsstaat functioneert weliswaar, maar staat onder druk, ziet de Raad van State. "Daarom is blijvende aandacht, versterking én doorontwikkeling nodig om de rechtsstaat weerbaar en vitaal te houden", schrijft het hoogste adviesorgaan van de regering in een beschouwing in het donderdag verschenen jaarverslag. Als de kwetsbare vertrouwensrelatie tussen overheid en burgers en tussen burgers onderling niet verbetert, ligt "disfunctioneren van de rechtsstaat op de loer", waarschuwt de RvS.
Ondermijning van de rechtsstaat dreigt ook door "de neiging binnen het overheidsbestuur om de waarden van de democratische rechtsstaat niet zozeer als minimumwaarborg te beschouwen, maar als een streefmaximum", schrijft De RvS. Die ziet wetsvoorstellen langskomen waarbij de randen van de wet worden opgezocht. De wetgever moet niet over de grens heengaan, benadrukt de Raad.
Een voorbeeld is het initiatiefvoorstel van de VVD om het regime voor zware criminelen strenger te maken, zoals het stellen van een maximum aan het bezoek dat een gedetineerde mag ontvangen. Het loslaten van een wettelijk minimum is in strijd met de grondrechten, oordeelde de Raad daarover. Ook zware criminelen hebben grondrechten.
Toegang tot de rechter
Als de waarden van de democratische rechtstaat als maximum worden gezien, vergroot dat bovendien "de kans dat door de rechtsstatelijke bodem wordt gezakt, zoals in het recente verleden in enkele gevallen is gebeurd", waarschuwt de RvS.
De Raad doelt daarbij op het beknibbelen op de sociale advocatuur en de rechtsbijstand. Ook voor mensen die minder draagkrachtig zijn, moet toegang tot de rechter verzekerd zijn.
Polarisatie
Ook waarschuwt de Raad voor de toenemende polarisatie en fragmentatie in de samenleving. Burgers haken af en het maatschappelijk ongenoegen uit zich in "verschillende zorgwekkende vormen, zoals structureel wantrouwen, extreme tegenstellingen tussen bevolkingsgroepen en tussen politieke groeperingen, en zelfs complotdenken."
Onderhoud en versterking "van de dijken van de rechtsstaat hebben dus prioriteit", zegt de RvS in zijn beschouwing.
De Raad van State benadrukt dat een goed functionerende rechtsstaat hard nodig is om de enorme hoeveelheid, zich opstapelende, opgaven waar Nederland voor staat het hoofd te bieden. "Maatschappelijke opgaven die vaak al eerder hadden kunnen en moeten worden aangepakt, nemen toe. De overheid loopt al langere tijd op haar tandvlees, wordt overvraagd en maakt mede daardoor fouten."
Meer uit Binnenland
RZESZOW (ANP) - Nederlands hoogste militair heeft vier dagen voor kerst opgetreden als 'postillon d'amour' voor twee uitgezonden militairen. Commandant der Strijdkrachten Onno Eichelsheim bezorgde hoogstpersoonlijk een romantische boodschap voor een luitenant die helpt het Poolse luchtruim te verdedigen. Eichelsheim kreeg het kaartje mee van diens vriendin, die in Bosnië dient.
22 minuten geleden
AMSTERDAM (ANP) - De verdachte die zaterdag is opgepakt na een steekincident in Amsterdam is een 29-jarige Amsterdammer, meldt de politie zondag. In een appartementencomplex aan de Menadostraat (wijk Zeeburg) zijn zaterdagmiddag drie mensen neergestoken. Ze zijn naar het ziekenhuis gebracht en verkeren niet in levensgevaar.
31 minuten geleden
YSSELSTEYN (ANP) - Op een kalkoenenbedrijf in het Limburgse Ysselsteyn is vogelgriep vastgesteld. Alle circa 23.000 kalkoenen worden gedood om verdere verspreiding van het besmettelijke virus te voorkomen.
5 uur geleden
UTRECHT (ANP) - Jaarlijks kost het ruim 3 miljoen euro om bekladdingen en vernielingen op Nederlandse stations te herstellen. Dat becijfert spoorbeheerder ProRail. Er komen per jaar gemiddeld 4300 meldingen van vandalisme binnen. Het gaat dan om kapotte liften, ingegooide ruiten, bekladde muren, gesloopte wachtruimtes, kapotte prullenbakken en vernielde fietsenstallingen.
5 uur geleden
AMSTERDAM (ANP) - Merel Westrik is de winnaar van het jubileumseizoen van Wie is de Mol?. Zij wist Nathan Rutjes te onthullen als de mol, de saboteur in het spel. De ontknoping vond zaterdagavond live plaats vanuit De Hallen in Amsterdam.
17 uur geleden
DEN BOSCH (ANP) - De teller van de actie Serious Request van 3FM staat na twee dagen op 5.931.644 euro. Dat is zaterdag gemeld door de NPO. Nog nooit eerder was er na twee dagen al zoveel geld ingezameld bij de jaarlijkse actie van de zender. Het goede doel is dit jaar Spieren voor Spieren, een stichting die zich inzet voor kinderen met een spierziekte.
18 uur geleden
LEIDEN (ANP) - Manosfeer is dit jaar het 'verschijnwoord' en graaiflatie het 'verdwijnwoord', volgens het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT). Dat instituut volgt continu hoe het Nederlands zich ontwikkelt, welke woorden winnen aan populariteit en welke stilaan verdwijnen.
1 dag geleden