Raad van State: disfunctioneren van rechtsstaat ligt op de loer
DEN HAAG (ANP) - De democratische rechtsstaat functioneert weliswaar, maar staat onder druk, ziet de Raad van State. "Daarom is blijvende aandacht, versterking én doorontwikkeling nodig om de rechtsstaat weerbaar en vitaal te houden", schrijft het hoogste adviesorgaan van de regering in een beschouwing in het donderdag verschenen jaarverslag. Als de kwetsbare vertrouwensrelatie tussen overheid en burgers en tussen burgers onderling niet verbetert, ligt "disfunctioneren van de rechtsstaat op de loer", waarschuwt de RvS.
Ondermijning van de rechtsstaat dreigt ook door "de neiging binnen het overheidsbestuur om de waarden van de democratische rechtsstaat niet zozeer als minimumwaarborg te beschouwen, maar als een streefmaximum", schrijft De RvS. Die ziet wetsvoorstellen langskomen waarbij de randen van de wet worden opgezocht. De wetgever moet niet over de grens heengaan, benadrukt de Raad.
Een voorbeeld is het initiatiefvoorstel van de VVD om het regime voor zware criminelen strenger te maken, zoals het stellen van een maximum aan het bezoek dat een gedetineerde mag ontvangen. Het loslaten van een wettelijk minimum is in strijd met de grondrechten, oordeelde de Raad daarover. Ook zware criminelen hebben grondrechten.
Toegang tot de rechter
Als de waarden van de democratische rechtstaat als maximum worden gezien, vergroot dat bovendien "de kans dat door de rechtsstatelijke bodem wordt gezakt, zoals in het recente verleden in enkele gevallen is gebeurd", waarschuwt de RvS.
De Raad doelt daarbij op het beknibbelen op de sociale advocatuur en de rechtsbijstand. Ook voor mensen die minder draagkrachtig zijn, moet toegang tot de rechter verzekerd zijn.
Polarisatie
Ook waarschuwt de Raad voor de toenemende polarisatie en fragmentatie in de samenleving. Burgers haken af en het maatschappelijk ongenoegen uit zich in "verschillende zorgwekkende vormen, zoals structureel wantrouwen, extreme tegenstellingen tussen bevolkingsgroepen en tussen politieke groeperingen, en zelfs complotdenken."
Onderhoud en versterking "van de dijken van de rechtsstaat hebben dus prioriteit", zegt de RvS in zijn beschouwing.
De Raad van State benadrukt dat een goed functionerende rechtsstaat hard nodig is om de enorme hoeveelheid, zich opstapelende, opgaven waar Nederland voor staat het hoofd te bieden. "Maatschappelijke opgaven die vaak al eerder hadden kunnen en moeten worden aangepakt, nemen toe. De overheid loopt al langere tijd op haar tandvlees, wordt overvraagd en maakt mede daardoor fouten."
Meer uit Binnenland
UTRECHT (ANP) - Pro-Palestijnse activisten die al dagen een universiteitspand aan de Drift in Utrecht bezetten, zijn daar zondagochtend weggegaan. Dat melden ze op Instagram en bevestigt de universiteit. Die laat weten dat met de politie de situatie binnen wordt bekeken en dat het pand maandag in ieder geval nog dicht is vanwege opruimwerkzaamheden.
11 minuten geleden
AMSTERDAM (ANP) - Van het nieuwe boek van Dan Brown, Het ultieme geheim, zijn drie maanden na verschijning al meer dan 200.000 exemplaren verkocht. Het boek heeft daarmee de gouden status bereikt, heeft CPNB zondag bekendgemaakt. De boekenkoepel spreekt van een "opmerkelijk snelle bekroning".
17 minuten geleden
DEN HAAG (ANP) - De Nationaal Coördinator Antisemitismebestrijding (NCAB) meldt dat zijn gedachten bij de slachtoffers van de aanslag in Sydney zijn. Daar zijn op Bondi Beach meerdere mensen doodgeschoten tijdens een chanoekaviering.
18 minuten geleden
AMSTERDAM (ANP) - De stank van zaterdag bij het Concertgebouw in Amsterdam werd veroorzaakt door boterzuur. Volgens een woordvoerder van de politie is vastgesteld dat deze stof het gebouw is binnengebracht. De politie doet onderzoek en heeft nog niemand aangehouden.
2 uur geleden
MOERGESTEL (ANP) - De politie heeft de vader van de twee kinderen die zwaargewond zijn gevonden in een woning in Moergestel nog niet gesproken. Het gaat om een 49-jarige man. Hij wordt later op de dag verhoord, laat de politie weten. Volgens een woordvoerster is het onderzoek naar wat er is gebeurd nog volop gaande.
3 uur geleden
ALMERE (ANP) - Het programma Even tot Hier heeft 3.182.651 euro opgehaald voor ambulances en medische hulpgoederen voor Oekraïne. Dat werd zaterdag bekendgemaakt in de seizoensafsluiter van het BNNVARA-programma.
14 uur geleden
MOERGESTEL (ANP) - In een woning aan de Janus Rooijakkersstraat in Moergestel (Noord-Brabant) zijn zaterdagavond twee zwaargewonde kinderen aangetroffen. De vader van de kinderen is volgens de politie de man die eerder op de avond vermoedelijk als spookrijder betrokken was bij een ongeluk op de A58. Bij dat ongeluk raakten vier mensen gewond, onder wie de spookrijder.
15 uur geleden