Raad van State: disfunctioneren van rechtsstaat ligt op de loer
DEN HAAG (ANP) - De democratische rechtsstaat functioneert weliswaar, maar staat onder druk, ziet de Raad van State. "Daarom is blijvende aandacht, versterking én doorontwikkeling nodig om de rechtsstaat weerbaar en vitaal te houden", schrijft het hoogste adviesorgaan van de regering in een beschouwing in het donderdag verschenen jaarverslag. Als de kwetsbare vertrouwensrelatie tussen overheid en burgers en tussen burgers onderling niet verbetert, ligt "disfunctioneren van de rechtsstaat op de loer", waarschuwt de RvS.
Ondermijning van de rechtsstaat dreigt ook door "de neiging binnen het overheidsbestuur om de waarden van de democratische rechtsstaat niet zozeer als minimumwaarborg te beschouwen, maar als een streefmaximum", schrijft De RvS. Die ziet wetsvoorstellen langskomen waarbij de randen van de wet worden opgezocht. De wetgever moet niet over de grens heengaan, benadrukt de Raad.
Een voorbeeld is het initiatiefvoorstel van de VVD om het regime voor zware criminelen strenger te maken, zoals het stellen van een maximum aan het bezoek dat een gedetineerde mag ontvangen. Het loslaten van een wettelijk minimum is in strijd met de grondrechten, oordeelde de Raad daarover. Ook zware criminelen hebben grondrechten.
Toegang tot de rechter
Als de waarden van de democratische rechtstaat als maximum worden gezien, vergroot dat bovendien "de kans dat door de rechtsstatelijke bodem wordt gezakt, zoals in het recente verleden in enkele gevallen is gebeurd", waarschuwt de RvS.
De Raad doelt daarbij op het beknibbelen op de sociale advocatuur en de rechtsbijstand. Ook voor mensen die minder draagkrachtig zijn, moet toegang tot de rechter verzekerd zijn.
Polarisatie
Ook waarschuwt de Raad voor de toenemende polarisatie en fragmentatie in de samenleving. Burgers haken af en het maatschappelijk ongenoegen uit zich in "verschillende zorgwekkende vormen, zoals structureel wantrouwen, extreme tegenstellingen tussen bevolkingsgroepen en tussen politieke groeperingen, en zelfs complotdenken."
Onderhoud en versterking "van de dijken van de rechtsstaat hebben dus prioriteit", zegt de RvS in zijn beschouwing.
De Raad van State benadrukt dat een goed functionerende rechtsstaat hard nodig is om de enorme hoeveelheid, zich opstapelende, opgaven waar Nederland voor staat het hoofd te bieden. "Maatschappelijke opgaven die vaak al eerder hadden kunnen en moeten worden aangepakt, nemen toe. De overheid loopt al langere tijd op haar tandvlees, wordt overvraagd en maakt mede daardoor fouten."
Meer uit Binnenland
WINTERSWIJK (ANP) - Voorzitter Auke Spijkstra van de Winterswijkse IJsvereniging is tevreden met de eerste marathon op natuurijs die dit jaar werd gehouden op de schaatsbaan De Witte Poorte. "Het is hartstikke goed gegaan, iedereen is heel blij", zei hij bij de finish van de schaatsbaan in Winterswijk, waar de marathon van de mannen net was afgelopen.
1 uur geleden
AMSTERDAM (ANP) - De kerstdagen zijn sinds het begin van de metingen nog nooit zo zonnig verlopen als dit jaar. Volgens Weeronline scheen de zon op beide kerstdagen 6,7 uur in De Bilt. Tegelijkertijd is het de koudste kerst sinds het jaar 2000.
5 uur geleden
AMSTERDAM (ANP) - De kerstdagen zijn sinds het begin van de metingen nog nooit zo zonnig verlopen als dit jaar. Weeronline becijfert dat de zon op beide kerstdagen 6,7 uur scheen in De Bilt. Tegelijkertijd is het volgens de weersite de koudste kerst sinds het jaar 2000, met een gemiddelde temperatuur van 1,5 graden.
5 uur geleden
LICHTENVOORDE (ANP) - Vijftig huizen aan het Marishof in Lichtenvoorde (Gelderland) zijn tweede kerstdag enkele uren ontruimd geweest na de vondst van explosief materiaal in een woning. De Explosieven Opruimingsdienst Defensie heeft de explosieven buiten Lichtenvoorde tot ontploffing gebracht, meldde veiligheidsregio Noord- en Oost-Gelderland. De bewoners konden daarna weer terug naar huis.
5 uur geleden
TILBURG (ANP) - Tilburgse jongeren hebben woensdagavond hulpverleners en een geparkeerde politieauto beschoten met vuurwerk. Dat meldt de politie vrijdag. Drie minderjarigen zijn aangehouden en vanaf het politiebureau zijn hun ouders gebeld. De jongeren worden doorverwezen naar HALT en hebben tot na oud en nieuw een gebiedsverbod gekregen.
8 uur geleden
EDE (ANP) - De man die ervan wordt verdacht op eerste kerstdag in Ede op een ruziënde groep mensen te zijn ingereden, is een 64-jarige man uit de Gelderse plaats. De drie mensen die gewond raakten, zijn bekenden van hem. Het gaat om mannen van 30, 40 en 51 jaar, eveneens uit Ede. Over de precieze relatie tussen de mensen doet de politie geen uitspraken.
9 uur geleden
WENEN (ANP) - In de Oostenrijkse hoofdstad Wenen is een 23-jarige Nederlander aangehouden tegen wie een Europees arrestatiebevel liep. De man werd gezocht voor ontvoering, gijzeling en roof en moet daarvoor in Nederland nog een gevangenisstraf van twaalf jaar uitzitten.
9 uur geleden