Raad van State: disfunctioneren van rechtsstaat ligt op de loer
DEN HAAG (ANP) - De democratische rechtsstaat functioneert weliswaar, maar staat onder druk, ziet de Raad van State. "Daarom is blijvende aandacht, versterking én doorontwikkeling nodig om de rechtsstaat weerbaar en vitaal te houden", schrijft het hoogste adviesorgaan van de regering in een beschouwing in het donderdag verschenen jaarverslag. Als de kwetsbare vertrouwensrelatie tussen overheid en burgers en tussen burgers onderling niet verbetert, ligt "disfunctioneren van de rechtsstaat op de loer", waarschuwt de RvS.
Ondermijning van de rechtsstaat dreigt ook door "de neiging binnen het overheidsbestuur om de waarden van de democratische rechtsstaat niet zozeer als minimumwaarborg te beschouwen, maar als een streefmaximum", schrijft De RvS. Die ziet wetsvoorstellen langskomen waarbij de randen van de wet worden opgezocht. De wetgever moet niet over de grens heengaan, benadrukt de Raad.
Een voorbeeld is het initiatiefvoorstel van de VVD om het regime voor zware criminelen strenger te maken, zoals het stellen van een maximum aan het bezoek dat een gedetineerde mag ontvangen. Het loslaten van een wettelijk minimum is in strijd met de grondrechten, oordeelde de Raad daarover. Ook zware criminelen hebben grondrechten.
Toegang tot de rechter
Als de waarden van de democratische rechtstaat als maximum worden gezien, vergroot dat bovendien "de kans dat door de rechtsstatelijke bodem wordt gezakt, zoals in het recente verleden in enkele gevallen is gebeurd", waarschuwt de RvS.
De Raad doelt daarbij op het beknibbelen op de sociale advocatuur en de rechtsbijstand. Ook voor mensen die minder draagkrachtig zijn, moet toegang tot de rechter verzekerd zijn.
Polarisatie
Ook waarschuwt de Raad voor de toenemende polarisatie en fragmentatie in de samenleving. Burgers haken af en het maatschappelijk ongenoegen uit zich in "verschillende zorgwekkende vormen, zoals structureel wantrouwen, extreme tegenstellingen tussen bevolkingsgroepen en tussen politieke groeperingen, en zelfs complotdenken."
Onderhoud en versterking "van de dijken van de rechtsstaat hebben dus prioriteit", zegt de RvS in zijn beschouwing.
De Raad van State benadrukt dat een goed functionerende rechtsstaat hard nodig is om de enorme hoeveelheid, zich opstapelende, opgaven waar Nederland voor staat het hoofd te bieden. "Maatschappelijke opgaven die vaak al eerder hadden kunnen en moeten worden aangepakt, nemen toe. De overheid loopt al langere tijd op haar tandvlees, wordt overvraagd en maakt mede daardoor fouten."
Meer uit Binnenland
AMSTERDAM (ANP) - Tijdens het protest bij het Concertgebouw in Amsterdam tegen het optreden van de Israëlische voorzanger Shai Abrahmson zijn 22 demonstranten aangehouden, meldt de politie. Een agent raakte lichtgewond toen de politie moest ingrijpen.
1 uur geleden
AMSTERDAM (ANP) - De demonstratie tegen het optreden van de Israëlische zanger Shai Abramson in het Concertgebouw is afgelopen. De laatste pro-Palestijnse actievoerders verlieten het Museumplein rond 21.30 uur, zag een ANP-verslaggever. Het aantal demonstranten was kort daarvoor snel afgenomen van enkele honderden tot enkele tientallen demonstranten.
4 uur geleden
AMSTERDAM (ANP) - Pro-Palestijnse demonstranten hebben rode en groene rookbommen afgestoken tussen het Museumplein en het Concertgebouw, waar de omstreden Israëlische voorzanger Shai Abramson zondagavond optreedt bij besloten chanoekavieringen. ANP-verslaggevers zien dat de politie massaal aanwezig is.
7 uur geleden
LIMA (ANP) - De voor moord en drugssmokkel veroordeelde Nederlander Joran van der Sloot is medisch behandeld nadat hij vrijdag zwaargewond zou zijn aangetroffen in zijn cel in de Peruaanse gevangenis waar hij zijn straf uitzit. Dat meldt het Peruaanse ministerie van Justitie en Mensenrechten in een verklaring. Volgens de krant La República zou hij een zelfmoordpoging hebben gedaan.
8 uur geleden
MOERGESTEL (ANP) - De twee kinderen die zaterdagavond zwaargewond in een woning in Moergestel werden aangetroffen, zijn buiten levensgevaar. Dat meldt de politie.
8 uur geleden
UTRECHT (ANP) - Bij een protest van de extreemrechtse Nederlandse Volks-Unie in Utrecht heeft de politie twee mannen aangehouden. Een 48-jarige man uit Rotterdam is gearresteerd voor verstoring van de openbare orde en een 20-jarige man uit Zutphen voor het dragen van een verboden teken. Volgens de politie gaat het om een teken "dat in de Tweede Wereldoorlog door groepen werd gebruikt die nationaalsocialistisch gedachtegoed verheerlijkten". Een woordvoerder zegt dat het niet gaat om een hakenkruis, maar wil niet zeggen wat de man wel droeg.
10 uur geleden
AMSTERDAM (ANP) - De Nationaal Coördinator Terrorisme en Veiligheid (NCTV) heeft met afschuw gereageerd op de dodelijke schietpartij op Bondi Beach in Sydney. "Ook in Nederland is alertheid geboden", zegt NCTV-baas Wieke Vink in een reactie.
10 uur geleden