Raad van State: disfunctioneren van rechtsstaat ligt op de loer
DEN HAAG (ANP) - De democratische rechtsstaat functioneert weliswaar, maar staat onder druk, ziet de Raad van State. "Daarom is blijvende aandacht, versterking én doorontwikkeling nodig om de rechtsstaat weerbaar en vitaal te houden", schrijft het hoogste adviesorgaan van de regering in een beschouwing in het donderdag verschenen jaarverslag. Als de kwetsbare vertrouwensrelatie tussen overheid en burgers en tussen burgers onderling niet verbetert, ligt "disfunctioneren van de rechtsstaat op de loer", waarschuwt de RvS.
Ondermijning van de rechtsstaat dreigt ook door "de neiging binnen het overheidsbestuur om de waarden van de democratische rechtsstaat niet zozeer als minimumwaarborg te beschouwen, maar als een streefmaximum", schrijft De RvS. Die ziet wetsvoorstellen langskomen waarbij de randen van de wet worden opgezocht. De wetgever moet niet over de grens heengaan, benadrukt de Raad.
Een voorbeeld is het initiatiefvoorstel van de VVD om het regime voor zware criminelen strenger te maken, zoals het stellen van een maximum aan het bezoek dat een gedetineerde mag ontvangen. Het loslaten van een wettelijk minimum is in strijd met de grondrechten, oordeelde de Raad daarover. Ook zware criminelen hebben grondrechten.
Toegang tot de rechter
Als de waarden van de democratische rechtstaat als maximum worden gezien, vergroot dat bovendien "de kans dat door de rechtsstatelijke bodem wordt gezakt, zoals in het recente verleden in enkele gevallen is gebeurd", waarschuwt de RvS.
De Raad doelt daarbij op het beknibbelen op de sociale advocatuur en de rechtsbijstand. Ook voor mensen die minder draagkrachtig zijn, moet toegang tot de rechter verzekerd zijn.
Polarisatie
Ook waarschuwt de Raad voor de toenemende polarisatie en fragmentatie in de samenleving. Burgers haken af en het maatschappelijk ongenoegen uit zich in "verschillende zorgwekkende vormen, zoals structureel wantrouwen, extreme tegenstellingen tussen bevolkingsgroepen en tussen politieke groeperingen, en zelfs complotdenken."
Onderhoud en versterking "van de dijken van de rechtsstaat hebben dus prioriteit", zegt de RvS in zijn beschouwing.
De Raad van State benadrukt dat een goed functionerende rechtsstaat hard nodig is om de enorme hoeveelheid, zich opstapelende, opgaven waar Nederland voor staat het hoofd te bieden. "Maatschappelijke opgaven die vaak al eerder hadden kunnen en moeten worden aangepakt, nemen toe. De overheid loopt al langere tijd op haar tandvlees, wordt overvraagd en maakt mede daardoor fouten."
Meer uit Binnenland
DEN HAAG (ANP) - Meer dan de helft van alle Nederlanders wil meer kerncentrales. Dat blijkt uit een analyse van het ANP van een stelling in de Kieskompas-stemhulp. Zo'n 53 procent van de Nederlanders vindt dat er meer kerncentrales gebouwd moeten worden. Iets minder dan een kwart van de bevolking is het hier niet mee eens.
1 uur geleden
WILLEMSTAD (ANP) - De regering van Curaçao was niet betrokken "bij de planning of uitvoering van de reis van María Corina Machado", de Venezolaanse oppositieleider die deze week haar Nobelprijs voor de Vrede in Noorwegen ophaalde. Premier Gilmar 'Pik' Pisas heeft dat vrijdag in een officiële verklaring meegedeeld. Hij laat weten dat Curaçao een strikt neutrale positie hanteert in de huidige regionale politieke spanningen.
10 uur geleden
UTRECHT (ANP) - Sinds corona gaan minder mensen naar de huisarts om van een rookverslaving af te komen. Dat komt naar voren uit onderzoek van het kennisinstituut Nivel naar de huisartsenzorg tijdens en na de coronapandemie.
11 uur geleden
DEN BOSCH (ANP) - Een meerderheid van Provinciale Staten in Noord-Brabant heeft, hoewel Statenleden zich onder druk gezet voelden, ingestemd met het nieuwe stikstofplan van de provincie.
14 uur geleden
MOLENLANDEN (ANP) - Twee mannen zijn vrijdag opgepakt voor het bedreigen van een boer uit Molenlanden. De politie meldt dat de bedreigingen zijn gedaan naar aanleiding van een artikel en beelden over misstanden bij verzamelcentra voor runderen en kalveren.
14 uur geleden
ASSEN (ANP) - De provincie Drenthe bereidt maatregelen voor tegen een wolf die donderdag twee wandelaars benaderde in het Dwingelderveld. Drenthe wil dit dier afschrikken met een paintballgeweer en is ook van plan de wolf te voorzien van een zender. Hiervoor moet het dier eerst worden verdoofd.
15 uur geleden
ROTTERDAM (ANP) - Een 47-jarige man uit Schiedam is zaterdag opgepakt omdat hij ervan verdacht wordt mensen te hebben verkracht en aangerand in een Rotterdamse massagesalon. Dat meldt de politie vrijdag.
16 uur geleden