Raad van State: disfunctioneren van rechtsstaat ligt op de loer
DEN HAAG (ANP) - De democratische rechtsstaat functioneert weliswaar, maar staat onder druk, ziet de Raad van State. "Daarom is blijvende aandacht, versterking én doorontwikkeling nodig om de rechtsstaat weerbaar en vitaal te houden", schrijft het hoogste adviesorgaan van de regering in een beschouwing in het donderdag verschenen jaarverslag. Als de kwetsbare vertrouwensrelatie tussen overheid en burgers en tussen burgers onderling niet verbetert, ligt "disfunctioneren van de rechtsstaat op de loer", waarschuwt de RvS.
Ondermijning van de rechtsstaat dreigt ook door "de neiging binnen het overheidsbestuur om de waarden van de democratische rechtsstaat niet zozeer als minimumwaarborg te beschouwen, maar als een streefmaximum", schrijft De RvS. Die ziet wetsvoorstellen langskomen waarbij de randen van de wet worden opgezocht. De wetgever moet niet over de grens heengaan, benadrukt de Raad.
Een voorbeeld is het initiatiefvoorstel van de VVD om het regime voor zware criminelen strenger te maken, zoals het stellen van een maximum aan het bezoek dat een gedetineerde mag ontvangen. Het loslaten van een wettelijk minimum is in strijd met de grondrechten, oordeelde de Raad daarover. Ook zware criminelen hebben grondrechten.
Toegang tot de rechter
Als de waarden van de democratische rechtstaat als maximum worden gezien, vergroot dat bovendien "de kans dat door de rechtsstatelijke bodem wordt gezakt, zoals in het recente verleden in enkele gevallen is gebeurd", waarschuwt de RvS.
De Raad doelt daarbij op het beknibbelen op de sociale advocatuur en de rechtsbijstand. Ook voor mensen die minder draagkrachtig zijn, moet toegang tot de rechter verzekerd zijn.
Polarisatie
Ook waarschuwt de Raad voor de toenemende polarisatie en fragmentatie in de samenleving. Burgers haken af en het maatschappelijk ongenoegen uit zich in "verschillende zorgwekkende vormen, zoals structureel wantrouwen, extreme tegenstellingen tussen bevolkingsgroepen en tussen politieke groeperingen, en zelfs complotdenken."
Onderhoud en versterking "van de dijken van de rechtsstaat hebben dus prioriteit", zegt de RvS in zijn beschouwing.
De Raad van State benadrukt dat een goed functionerende rechtsstaat hard nodig is om de enorme hoeveelheid, zich opstapelende, opgaven waar Nederland voor staat het hoofd te bieden. "Maatschappelijke opgaven die vaak al eerder hadden kunnen en moeten worden aangepakt, nemen toe. De overheid loopt al langere tijd op haar tandvlees, wordt overvraagd en maakt mede daardoor fouten."
Meer uit Binnenland
PARAMARIBO (ANP) - Koning Willem-Alexander heeft maandagavond tijdens het staatsbanket op de eerste dag van zijn staatsbezoek aan Suriname de "Surinaamse weerbaarheid en verzetsstrijd door de eeuwen heen" geëerd. Hij deed dit in een toespraak tijdens het banket in Paramaribo, dat werd aangeboden door president Jennifer Geerlings-Simons.
2 uur geleden
VENLO (ANP) - Tussen Venlo en de Duitse plaats Mönchengladbach rijden dinsdagochtend geen treinen, meldt de NS in de reisplanner. Dat komt volgens de NS door een koperdiefstal. De verwachting is dat de problemen rond 12.00 uur zijn verholpen.
6 uur geleden
MIDDELBURG (ANP) - Inwoners van de Meanderhof in Middelburg hebben in de nacht van maandag op dinsdag melding gemaakt van schoten op hun woning. Agenten constateerden ter plaatse "vermoedelijk kogelgaten" in een ruit, meldt de politie Zeeland op X.
7 uur geleden
HILVERSUM (ANP) - De vergiffenis die koning Willem-Alexander maandag kreeg in Suriname markeert een "nieuw begin", volgens cabaretier Jörgen Raymann. "Dit geeft wel aan dat er een nieuw tijdperk aanbreekt", vertelde Raymann maandag in RTL Tonight.
11 uur geleden
PARAMARIBO (ANP) - Het Nationaal instituut Nederlands slavernijverleden en erfenis (NiNsee) spreekt van "buitengewone bewondering" voor koning Willem-Alexander vanwege zijn houding tegenover het Nederlandse slavernijverleden. "Deze koning is van ongekend niveau en een grote leider die in staat is om te doen wat andere monarchen en leiders van republieken nalaten", zegt voorzitter Dave Ensberg-Kleijkers.
12 uur geleden
AMSTERDAM (ANP) - Dat nazaten van tot slaaf gemaakte mensen koning Willem-Alexander hebben vergeven voor het slavernijverleden van de koninklijke familie is "een heel belangrijk moment". Dat zegt Vincent Soekra, voorzitter van het net geopende Suriname Museum in Amsterdam.
13 uur geleden
PARAMARIBO (ANP) - Surinaamse nazaten van tot slaaf gemaakten en inheemse gemeenschappen accepteren de excuses van koning Willem-Alexander voor het Nederlandse slavernijverleden. Dat zeiden ze maandag in een dialoog met de koning op de eerste dag van het staatsbezoek van het koningspaar aan Suriname.
14 uur geleden