Raad van State: disfunctioneren van rechtsstaat ligt op de loer
DEN HAAG (ANP) - De democratische rechtsstaat functioneert weliswaar, maar staat onder druk, ziet de Raad van State. "Daarom is blijvende aandacht, versterking én doorontwikkeling nodig om de rechtsstaat weerbaar en vitaal te houden", schrijft het hoogste adviesorgaan van de regering in een beschouwing in het donderdag verschenen jaarverslag. Als de kwetsbare vertrouwensrelatie tussen overheid en burgers en tussen burgers onderling niet verbetert, ligt "disfunctioneren van de rechtsstaat op de loer", waarschuwt de RvS.
Ondermijning van de rechtsstaat dreigt ook door "de neiging binnen het overheidsbestuur om de waarden van de democratische rechtsstaat niet zozeer als minimumwaarborg te beschouwen, maar als een streefmaximum", schrijft De RvS. Die ziet wetsvoorstellen langskomen waarbij de randen van de wet worden opgezocht. De wetgever moet niet over de grens heengaan, benadrukt de Raad.
Een voorbeeld is het initiatiefvoorstel van de VVD om het regime voor zware criminelen strenger te maken, zoals het stellen van een maximum aan het bezoek dat een gedetineerde mag ontvangen. Het loslaten van een wettelijk minimum is in strijd met de grondrechten, oordeelde de Raad daarover. Ook zware criminelen hebben grondrechten.
Toegang tot de rechter
Als de waarden van de democratische rechtstaat als maximum worden gezien, vergroot dat bovendien "de kans dat door de rechtsstatelijke bodem wordt gezakt, zoals in het recente verleden in enkele gevallen is gebeurd", waarschuwt de RvS.
De Raad doelt daarbij op het beknibbelen op de sociale advocatuur en de rechtsbijstand. Ook voor mensen die minder draagkrachtig zijn, moet toegang tot de rechter verzekerd zijn.
Polarisatie
Ook waarschuwt de Raad voor de toenemende polarisatie en fragmentatie in de samenleving. Burgers haken af en het maatschappelijk ongenoegen uit zich in "verschillende zorgwekkende vormen, zoals structureel wantrouwen, extreme tegenstellingen tussen bevolkingsgroepen en tussen politieke groeperingen, en zelfs complotdenken."
Onderhoud en versterking "van de dijken van de rechtsstaat hebben dus prioriteit", zegt de RvS in zijn beschouwing.
De Raad van State benadrukt dat een goed functionerende rechtsstaat hard nodig is om de enorme hoeveelheid, zich opstapelende, opgaven waar Nederland voor staat het hoofd te bieden. "Maatschappelijke opgaven die vaak al eerder hadden kunnen en moeten worden aangepakt, nemen toe. De overheid loopt al langere tijd op haar tandvlees, wordt overvraagd en maakt mede daardoor fouten."
Meer uit Binnenland
HOUTEN (ANP) - Er zijn komende week mogelijk meer vallende sterren te zien door de jaarlijkse meteorenzwerm Orioniden, meldt Weeronline. De zwerm is elk jaar in de tweede helft van oktober zichtbaar. De piek zou woensdag rond 06.00 uur zijn, aldus de weerdienst. Dan zouden er ongeveer 26 vallende sterren per uur zichtbaar zijn. Ook twee dagen voor en na de piek van de zwerm is de kans groter om vallende sterren te zien.
1 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - De algemene inlichtingendienst AIVD en de militaire inlichtingendienst MIVD delen minder informatie dan voorheen met hun Amerikaanse partners. Dat zeggen de hoofden van de Nederlandse diensten in een dubbelinterview in de Volkskrant.
2 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - De VVD gaat niet in een kabinet met GroenLinks-PvdA, het CDA en D66, zegt defensieminister Ruben Brekelmans. Partijleider Dilan Yeşilgöz zei in een interview met De Telegraaf al niet in een kabinet-Timmermans te gaan, maar Brekelmans benadrukte dat "dit hele blok" een links kabinet zou zijn.
11 uur geleden
HOOFDDORP (ANP) - Van alle zeven verdachten die zijn aangehouden op verdenking van betrokkenheid bij de ontvoering van een vrouw uit Hoofddorp, wordt gedacht dat zij "een faciliterende rol" hadden. Dat laat een politiewoordvoerder weten. Alle zeven zijn inmiddels weer uit de cel, maar nog wel verdacht van betrokkenheid bij de ontvoering.
17 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Nederland en Duitsland kopen samen 222 Boxer Schakals. Het contract is vrijdag getekend, laat het ministerie van Defensie weten. De pantserwielvoertuigen moeten de vuurkracht van 13 Lichte Brigade in Oirschot versterken. In eerste instantie koopt Nederland 72 Boxers waarvan de oplevering over drie jaar is.
17 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Het kabinet wil in principe in januari 2026 een hogere stikstofgrens invoeren, als deze maatregel ook juridisch haalbaar blijkt te zijn. Dat zegt premier Dick Schoof na de ministerraad. Die duurde veel langer dan normaal vanwege gesteggel tussen VVD- en BBB-ministers over de invoering van deze zogenoemde rekenkundige ondergrens. In december moet blijken of de invoering definitief door kan gaan.
17 uur geleden
AMSTERDAM (ANP) - Tot dusver zijn er elf aangiften gedaan tegen de Amsterdamse sportschool Saints & Stars, bevestigt het Openbaar Ministerie na berichtgeving van Het Parool. Tegen het bedrijf loopt al een strafrechtelijk onderzoek naar mogelijke mensenhandel en valsheid in geschrifte.
20 uur geleden