Raad van State: disfunctioneren van rechtsstaat ligt op de loer
DEN HAAG (ANP) - De democratische rechtsstaat functioneert weliswaar, maar staat onder druk, ziet de Raad van State. "Daarom is blijvende aandacht, versterking én doorontwikkeling nodig om de rechtsstaat weerbaar en vitaal te houden", schrijft het hoogste adviesorgaan van de regering in een beschouwing in het donderdag verschenen jaarverslag. Als de kwetsbare vertrouwensrelatie tussen overheid en burgers en tussen burgers onderling niet verbetert, ligt "disfunctioneren van de rechtsstaat op de loer", waarschuwt de RvS.
Ondermijning van de rechtsstaat dreigt ook door "de neiging binnen het overheidsbestuur om de waarden van de democratische rechtsstaat niet zozeer als minimumwaarborg te beschouwen, maar als een streefmaximum", schrijft De RvS. Die ziet wetsvoorstellen langskomen waarbij de randen van de wet worden opgezocht. De wetgever moet niet over de grens heengaan, benadrukt de Raad.
Een voorbeeld is het initiatiefvoorstel van de VVD om het regime voor zware criminelen strenger te maken, zoals het stellen van een maximum aan het bezoek dat een gedetineerde mag ontvangen. Het loslaten van een wettelijk minimum is in strijd met de grondrechten, oordeelde de Raad daarover. Ook zware criminelen hebben grondrechten.
Toegang tot de rechter
Als de waarden van de democratische rechtstaat als maximum worden gezien, vergroot dat bovendien "de kans dat door de rechtsstatelijke bodem wordt gezakt, zoals in het recente verleden in enkele gevallen is gebeurd", waarschuwt de RvS.
De Raad doelt daarbij op het beknibbelen op de sociale advocatuur en de rechtsbijstand. Ook voor mensen die minder draagkrachtig zijn, moet toegang tot de rechter verzekerd zijn.
Polarisatie
Ook waarschuwt de Raad voor de toenemende polarisatie en fragmentatie in de samenleving. Burgers haken af en het maatschappelijk ongenoegen uit zich in "verschillende zorgwekkende vormen, zoals structureel wantrouwen, extreme tegenstellingen tussen bevolkingsgroepen en tussen politieke groeperingen, en zelfs complotdenken."
Onderhoud en versterking "van de dijken van de rechtsstaat hebben dus prioriteit", zegt de RvS in zijn beschouwing.
De Raad van State benadrukt dat een goed functionerende rechtsstaat hard nodig is om de enorme hoeveelheid, zich opstapelende, opgaven waar Nederland voor staat het hoofd te bieden. "Maatschappelijke opgaven die vaak al eerder hadden kunnen en moeten worden aangepakt, nemen toe. De overheid loopt al langere tijd op haar tandvlees, wordt overvraagd en maakt mede daardoor fouten."
Meer uit Binnenland
TER APEL (ANP) - Vakbond CNV is positief over nieuwe, ingestelde veiligheidsmaatregelen rondom "de beruchte" buslijn Emmen-Stadskanaal, die via Ter Apel gaat. Asielzoekers maken gebruik van de lijn en de afgelopen periode is het aantal incidenten fors toegenomen, meldde busvervoerder Qbuzz eerder deze week. Het gaat dan om intimidatie, bedreigingen en fysiek geweld aan het adres van buschauffeurs, stelt CNV.
15 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Het rode gebied in het reisadvies voor het grensgebied van Thailand en Cambodja is door het ministerie van Buitenlandse Zaken uitgebreid. In plaats van een rood reisadvies voor stroken van 20 kilometer vanaf de grens beide kanten op, gaat het nu om 50 kilometer. Volgens het ministerie is de situatie ter plekke "gevaarlijk en onvoorspelbaar".
15 uur geleden
DEN HAAG/DEN BOSCH (ANP) - In de provincies Noord-Brabant, Zeeland en Zuid-Holland is bezorgd gereageerd op het nieuws dat de problemen aan de Haringvlietbrug erger zijn dan verwacht. De in 1964 geopende brug, onderdeel van de A29, is voor het verkeer een belangrijke schakel tussen deze drie provincies. Demissionair minister Robert Tieman (Infrastructuur) meldde donderdag dat lasverbindingen op korte termijn versterkt moeten worden om te voorkomen dat flinke scheuren ontstaan.
15 uur geleden
AMERSFOORT (ANP) - Mensen met verward gedrag moeten meer passende woon- en behandelplekken krijgen, vindt belangenorganisatie MIND. Die zet zich in voor cliënten in de geestelijke gezondheidszorg en hun naasten.
16 uur geleden
AMSTERDAM (ANP) - Het gerechtshof in Amsterdam heeft donderdag in hoger beroep straffen van 9,5 tot 15,5 jaar opgelegd aan zeven verdachten in de zaak rond de overval op een waardetransport in Amsterdam-Noord op 19 mei 2021. Tijdens een achtervolging schoten de vluchtende overvallers op de politie. Zes verdachten zijn daarom niet alleen voor de overval maar ook voor dat schieten veroordeeld.
17 uur geleden
HAARLEM (ANP) - Het Openbaar Ministerie gaat het Noord-Hollandse Statenlid Ronald van Tiggelen (PVV) vervolgen voor het aanrijden van een demonstrante van Extinction Rebellion op 3 maart. Dat laat de advocaat van de 67-jarige activiste weten. Het OM bevestigt een 73-jarige man uit Zandvoort te gaan vervolgen, maar noemt geen naam.
17 uur geleden
AMERSFOORT (ANP) - Mensen die een gevangenisstraf hebben uitgezeten of zorg hebben gekregen, hebben moeite om te leren hoe ze meer op eigen benen kunnen staan. Dat stelt de ggz. "Voor de meest kwetsbare mensen zijn de overgangen in ons systeem te groot. Zonder langdurige begeleiding en een woonplek lopen zij vast. Met soms alle gevolgen van dien", zegt Ruth Peetoom, voorzitter van de brancheorganisatie voor de geestelijke gezondheidszorg.
17 uur geleden