Pro-Ierse Sinn Féin levert nieuwe premier Noord-Ierland
BELFAST (ANP/AFP) - Het Noord-Ierse parlement heeft zaterdag Michelle O'Neill tot premier benoemd. De katholieke O'Neill leidt Sinn Féin, een partij die aansluiting wil van Noord-Ierland bij de Ierse Republiek. Het is voor het eerst dat een Iers-nationalistische politicus Noord-Ierland zal leiden. Met de verkiezing van O'Neill is ook een einde gekomen aan een twee jaar durende politieke impasse in het Britse gebied.
Sinn Féin werd bij de verkiezingen van 2022 de grootste partij van Noord-Ierland. Ze kon echter geen regering vormen, omdat de pro-Britse Democratic Unionist Party (DUP), die tweede werd, weigerde mee te regeren. In Noord-Ierland is wettelijk vastgelegd dat de twee grootste partijen samen de regering vormen. Die afspraak is onderdeel van het vredesakkoord dat op Goede Vrijdag 1998 tot stand kwam en een einde maakte aan de dertigjarige burgeroorlog tussen pro-Britse protestanten en pro-Ierse katholieken in Noord-Ierland.
De DUP boycotte regeringsdeelname uit woede over de Brexit-afspraken. Die regelen een uitzonderingspositie voor Noord-Ierland, zodat de grens met buurland en EU-lid Ierland open kan blijven. Volgens de DUP is Noord-Ierland zo verder geïsoleerd geraakt van de rest van het Verenigd Koninkrijk.
Symbolische betekenis
In januari stemde de DUP echter in met nieuwe voorstellen van de Britse regering over de positie van Noord-Ierland na de Brexit. Daarmee kwam de weg vrij om een regering te vormen. De pro-Britse Emma Little-Pengelly wordt vicepremier in het nieuwe kabinet.
Premier en vicepremier hebben evenveel macht, maar voor nationalisten en katholieken is het van grote symbolische betekenis dat zij voor het eerst sinds de oprichting van Noord-Ierland in 1921 de minister-president leveren. "Dat deze dag zou komen was ondenkbaar voor de generatie van mijn ouders en grootouders", zei de 47-jarige O'Neill na haar benoeming. Ze noemde haar overwinning "historisch", maar zei ook de "identiteit, cultuur en tradities" van haar pro-Britse landgenoten te zullen respecteren.
Meer uit Buitenland
PRAAG (ANP) - Andrej Babiš is aangesteld als nieuwe premier van Tsjechië. In een live op tv uitgezonden ceremonie benoemde president Petr Pavel de 71-jarige partijleider van de populistische ANO in zijn nieuwe rol.
24 minuten geleden
VILNIUS (ANP/RTR) - Litouwen heeft een nationale noodsituatie uitgeroepen vanwege smokkelballonnen die vanuit Belarus richting het land kwamen. Dat meldt de overheid van dat land. De ballonnen leiden onder meer tot problemen voor de luchtvaart. De noodsituatie geeft de krijgsmacht meer flexibiliteit om op te treden, in samenwerking met de politie of onafhankelijk.
1 uur geleden
PARIJS (ANP/AFP) - Wereldwijd zijn in het afgelopen jaar 67 journalisten omgekomen tijdens hun werk. Dat meldt journalistenorganisatie Reporters sans frontières (RSF) in haar jaarlijkse verslag. Het jaar ervoor ging het om 66 journalisten.
3 uur geleden
BONN (ANP/AFP/BELGA) - Het jaar 2025 zal waarschijnlijk samen met 2023 op een gedeelde tweede plaats eindigen als warmste jaren ooit, achter recordjaar 2024. Dat stelt de Europese klimaatdienst Copernicus. Vorige maand kwam de Wereld Meteorologische Organisatie (WMO) al met eenzelfde voorspelling.
4 uur geleden
PHNOM PENH (ANP/AFP) - Cambodja heeft militair ingegrepen na diverse aanvallen van buurland Thailand. Dat meldt de Cambodjaanse senaatsvoorzitter en oud-premier Hun Sen op Facebook, nadat Cambodja eerder had ontkend dat het had gereageerd op beschietingen en luchtaanvallen vanuit Thailand.
4 uur geleden
WASHINGTON (ANP/RTR/BLOOMBERG) - De Amerikaanse regering heeft chipconcern Nvidia toestemming gegeven om H200-chips voor kunstmatige intelligentie naar China te exporteren. Dat maakte president Donald Trump maandag bekend. De Amerikaanse regering zal 25 procent van de opbrengsten inhouden.
6 uur geleden
BRUSSEL (ANP/RTR) - In een overleg met de Oekraïense president Volodymyr Zelensky hebben NAVO-baas Mark Rutte en EU-Commissievoorzitter Ursula von der Leyen opnieuw hun steun uitgesproken voor Oekraïne. "Terwijl de vredesbesprekingen voortduren, blijft de EU Oekraïne onverminderd steunen", schreef Von der Leyen maandagavond op X.
6 uur geleden