Poolse premier wijst 'Europese chantage over rechtsorde' af
STRAATSBURG (ANP) - De Poolse premier Mateusz Morawiecki wijst "chantage" over de rechtsstaat in zijn land af, zei hij in het Europees Parlement in Straatsburg. "We moeten naar elkaar toe bewegen maar aanvaarden en respecteren dat er verschillen zijn." Hij beschuldigt Brussel ervan "steeds meer bevoegdheden naar zich toe te trekken" en benadrukte dat de Poolse grondwet boven het EU-recht staat.
Morawiecki was persoonlijk naar het parlement gekomen om over de rechtsstaatscrisis rond zijn land te debatteren. De voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen, trapte het debat af met de verzekering dat de commissie nauwkeurig onderzoekt welke maatregelen tegen Polen kunnen worden genomen. "We kunnen en zullen niet toestaan dat onze gemeenschappelijke waarden worden bedreigd", zei ze.
Het dagelijks EU-bestuur heeft een aantal mogelijkheden, waaronder EU-geld voor Polen bevriezen of opnieuw naar het EU-hof stappen. Het Poolse coronaherstelplan dat dit voorjaar werd ingediend en het land 36 miljard euro kan opleveren heeft de commissie nog steeds niet goedgekeurd.
Tuchtcollege
Polen ligt al geruime tijd op ramkoers met de Europese instellingen en andere EU-landen over de rechtsstaat in Polen. Die staat onder druk doordat de regering in Warschau volgens de Europese Commissie en het Europees Parlement haar greep op de rechtsorde probeert te verstevigen met onder meer een tuchtcollege voor rechters. Volgens het Europees Hof van Justitie moet dat college worden ontbonden, maar het Poolse grondwettelijke hof heeft onlangs geoordeeld dat het EU-recht in bepaalde gevallen geen voorrang op Pools recht heeft.
"De rechtsstaat is de lijm die de EU bijeen houdt", aldus Von der Leyen. "Zonder onafhankelijke rechters zijn de burgers minder beschermd." Morawiecki bezwoer dat de uitspraak van het Poolse grondwettelijke hof "niet een politieke ingreep" is. "Polen wordt op een eenzijdige manier aangevallen, ook in deze zaal."
Verscheidene Europarlementariërs haalden hard uit naar Morawiecki. Volgens Malik Azmani (VVD) bedreigt hij de stabiliteit en veiligheid van de EU. "Al jaren infecteert u het denken van het Poolse volk met leugens over Europa. Welke wetten vindt u zo verwerpelijk? De bescherming van de vrijheid van religie of de rechten van individuen? Of misschien de persvrijheid of de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht? Laat me u eraan herinneren dat Polen precies om deze waarden te beschermen tot de EU is toegetreden."
Meer uit Buitenland
DUBAI (ANP) - Het verzet van oliekartel OPEC tegen mogelijke afspraken op de klimaattop over het uitfaseren van fossiele brandstoffen is schandalig, vindt de Spaanse vice-premier Teresa Ribera die de EU-landen vertegenwoordigt in Dubai. "We zeggen niet dat we morgen al stoppen met fossiele brandstoffen. Maar we moeten afspraken maken zodat we op termijn ermee kunnen stoppen." Ook Eurocommissaris Wopke Hoekstra is het hiermee eens.
8 minuten geleden
CAMBRIDGE (ANP/AFP) - De bestuurder van de prestigieuze Harvard University, Claudine Gay, heeft publiekelijk excuses aangeboden voor opmerkingen die ze maakte in het Amerikaanse Congres en die in de VS werden beschouwd als antisemitisch. "Het spijt me", zei Gay tegen universiteitskrant Harvard Crimson. "Woorden doen ertoe", gaf de bestuurder toe.
6 uur geleden
LOS ANGELES (ANP) - De Amerikaanse acteur Ryan O'Neal is op 82-jarige leeftijd overleden. Dat nieuws heeft zijn zoon Patrick gedeeld via Instagram. In 2001 werd bij O'Neal een vorm van leukemie vastgesteld. O'Neal was bekend van zijn rollen in onder meer Love Story, Paper Moon en What's Up, Doc? Bij het grote publiek werd hij vooral bekend door zijn rol als Rodney Harrington in de soap Peyton Place.
8 uur geleden
NEW YORK (ANP/RTR/AFP) - De Verenigde Staten hebben een voorstel voor een onmiddellijk bestand in de Gazastrook verworpen tijdens een stemming hierover in de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties. Washington gebruikte zijn veto om de oproep te blokkeren. Groot-Brittannië onthield zich, de overige dertien leden waren voor.
10 uur geleden
PARIJS (ANP/AFP/DPA) - Een Franse rechtbank heeft zes tieners veroordeeld voor hun betrokkenheid in 2020 bij de spraakmakende radicaalislamitische aanslag op de Franse leraar Samuel Paty. De 47-jarige docent werd onthoofd door een Russische moslim die door de politie werd doodgeschoten. De ex-leerlingen kregen celstraffen opgelegd, uiteenlopend van zes maanden (uitgevoerd met elektronische enkelband) voor één scholier tot achttien maanden voorwaardelijk voor een meisje dat leugens over Paty had verteld, melden Franse media.
11 uur geleden
DUBAI (ANP) - Na een week van gesprekken lijkt op de klimaattop in Dubai enige vooruitgang te zien, maar over het algemeen gaan de onderhandelingen nog traag. Vrijdag publiceerden de organisatoren een nieuw concept van de eindtekst waarmee COP28 afgesloten zou moeten worden. Daarin staan ferme opties genoemd om fossiele brandstoffen uit te faseren. Dat is best bijzonder: bij eerdere toppen zijn landen het hier nog nooit over eens geworden. Maar een gelopen race is de klimaattop allerminst, het kan er ook op uitdraaien dat er niets in de eindtekst komt over uitfasering van fossiele brandstoffen.
14 uur geleden
NEW YORK (ANP/RTR) - VN-topman António Guterres heeft in de VN-Veiligheidsraad verklaard dat hij wil dat de raad zich inzet voor een staakt-het-vuren om humanitaire redenen in de Gazastrook. De vijftien lidstaten stemmen vrijdag nog over een resolutie waarin wordt opgeroepen tot een dergelijk bestand.
15 uur geleden