Planetarium Franeker uitgeroepen tot werelderfgoed
PARIJS (ANP) - Het planetarium van Eise Eisinga in het Friese Franeker is uitgeroepen tot werelderfgoed. De VN-organisatie UNESCO heeft het model van het zonnestelsel dinsdag op de prestigieuze lijst gezet.
Eise Eisinga (1744-1828) was een ondernemer, die zich in zijn vrije tijd bezighield met sterrenkunde. Tussen 1774 en 1781 bouwde hij in het plafond van zijn woonkamer het zonnestelsel na. Dat deed hij om te bewijzen dat doemscenario's niet klopten. Eisinga liet de zes toen bekende planeten (Mercurius, Venus, de aarde, Mars, Jupiter en Saturnus) en de maan rond de zon draaien. Dat systeem wordt aangedreven door een slingeruurwerk. Het Koninklijk Planetarium Eise Eisinga is het oudste nog werkende planetarium ter wereld.
In een reactie zegt het planetarium dat UNESCO "de uitzonderlijke universele waarde van dit indrukwekkend grote model van ons zonnestelsel" erkent. Het werk aan de aanvraag voor de status van werelderfgoed begon in 2003. Volgens burgemeester Marga Waanders van de gemeente Waadhoeke, waar Franeker onder valt, is de erkenning "een uitnodiging aan alle wereldburgers: ervaar in ons planetarium de machtige werking van het zonnestelsel dat we met elkaar delen."
Uniek
Demissionair staatssecretaris Gunay Uslu, die over erfgoedbeleid gaat, noemt het planetarium "erfgoed op zijn best. Uniek, onvervangbaar en het vertelt een bijzonder verhaal dat ook ver buiten Nederland belangrijk is." Ze voegt eraan toe dat Eisinga het planetarium bouwde "om met wetenschappelijk bewijs angstaanjagende geruchten te ontkrachten. Dat maakt het nog steeds actueel."
Ook van andere kanten wordt het planetarium gefeliciteerd. Astronaut en tv-presentator André Kuipers noemt het planetarium een "magistraal werk" en zegt dat de erkenning "terecht en welverdiend" is.
Werelderfgoedlijst
Op de werelderfgoedlijst staan ongeveer 1200 plekken over de hele wereld. Het planetarium is de dertiende plek in het Koninkrijk der Nederlanden op de lijst. Daarop staan onder meer de Waddenzee, de Waterlinie, de Van Nellefabriek in Rotterdam, de grachtengordel van Amsterdam, de molens van Kinderdijk en het centrum van Willemstad op Curaçao.
Meer uit Binnenland
DEN HAAG (ANP) - De grootste vakantiedrukte op de Franse wegen is voorbij. De piek lag om 11.40 uur. Toen stond er 1237 kilometer file, van zowel aankomende als vertrekkende vakantiegangers, meldt de ANWB.
17 minuten geleden
DEN HAAG (ANP) - BIJ1-lid Chanel Matil Lodik is in beroep gegaan tegen het besluit van het partijbestuur om haar niet mee te nemen in de recente lijsttrekkersverkiezing. Het BIJ1-bestuur heeft haar bezwaar ontvangen, bevestigt voorzitter Edson Olf. "Het is spijtig dat het zo is gegaan."
1 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Op verschillende wegen naar de Zuid-Europese vakantiegebieden is het deze zaterdagochtend alweer vroeg druk, vooral bij de bekende knelpunten.
3 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - NSC-lijsttrekker Eddy van Hijum noemt het onlangs gepresenteerde verkiezingsprogramma van de VVD "asociaal". In een interview met De Stentor zegt de huidige demissionaire minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid dat de plannen van de VVD "een rechtstreekse aanval" zijn op zijn beleid.
5 uur geleden
AMSTERDAM (ANP) - Winkelketen Decathlon waarschuwt voor twee typen racefietsen die tussen augustus vorig jaar en dit jaar zijn verkocht. De wielen die in de fietsen zijn gebruikt, kunnen breken.
5 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Een transportvliegtuig van de Koninklijke Luchtmacht heeft vrijdag ongeveer 14,5 ton hulpgoederen gedropt boven Gaza. Er werden zestien bundels aan parachutes met voedsel, drinkwater en medische hulpmiddelen uit de laagvliegende C-130 Hercules geworpen. De lading kwam terecht in een vooraf bepaald gebied, meldt Defensie.
16 uur geleden
AMSTERDAM (ANP) - Potjes met ansjovisfilets van het merk Fish Tales bevatten mogelijk glasdeeltjes. De fabrikant roept de potjes met filets in olijfolie daarom terug.
23 uur geleden