Partijen zijn het nog niet eens over afspraken verkenningsfase
DEN HAAG (ANP) - De tijd dringt voor de Tweede Kamer om nieuwe afspraken te maken over de verkenning, de eerste fase na landelijke verkiezingen. Op 22 november zijn al de vervroegde Kamerverkiezingen. Alle partijen willen een betere invulling van de verkennersfase, omdat het in 2021 volledig misliep. Alleen over de manier waarop dit moet gebeuren, is nog geen overeenstemming, bleek woensdag in een debat.
Een verkenner praat vlak na de verkiezingen met de partijleiders over hun eerste ideeën voor politieke samenwerking en een mogelijke coalitie. Deze fase duurt minimaal veertien en maximaal 21 dagen. In die periode wordt de nieuwe Kamer geïnstalleerd. Dit keer gebeurt dat op 6 december. Daarna begint de formatie.
De Kamer wil afspraken maken om te voorkomen dat het opnieuw misgaat. De twee verkenners in 2021, Annemarie Jorritsma (VVD) en Kajsa Ollongren (D66), gingen hun boekje ver te buiten. Dat kwam bij toeval naar buiten toen de notities werden gefotografeerd die Ollongren in haar handen had toen ze naar buiten kwam. Daarop stond onder meer "functie elders" vermeld bij de naam van Pieter Omtzigt, toen nog Kamerlid voor het CDA. De gang van zaken leidde tot een diepe vertrouwenscrisis op het Binnenhof, waarna het bijna een jaar duurde voordat een nieuw kabinet aantrad.
Lauw enthousiasme
In ieder geval het CDA, SGP, ChristenUnie en BBB pleiten voor een terugkeer van de koning als verkenner "omdat het staatshoofd de enige is die neutraal is en boven de partijen staat". In 2012 had de toen net aangetreden Tweede Kamer de rol van het staatshoofd afgeschaft, maar dat is een "verkeerde afslag" geweest, zei CDA'er Bart van den Brink. Er is volgens hem juist "behoefte aan afkoeling na een hele hectische verkiezingsperiode". De SGP bereidt een motie hiertoe voor.
Onder meer D66, SP, GroenLinks-PvdA en Kamerlid Pieter Omtzigt willen de koning juist niet terug. Ze willen liever één verkenner met enige afstand tot de politiek. De Raad van State denkt daarbij aan haar eigen vicepresident. Partijen denken hier verschillend over. De VVD heeft praktische vragen over de terugkeer van de koning, maar sluit die niet uit. Een eindoordeel is aan de fractie, laat VVD-Kamerlid Ingrid Michon na afloop weten.
Verder wil de Kamer de duur van de formatie beperken, bijvoorbeeld door deadlines te stellen en regelmatig te debatteren. Maar hoe dat er precies uit gaat zien, moet later blijken. Een voorstel daartoe van Pieter Omtzigt, Laurens Dassen (Volt) en Joost Eerdmans (JA21) kan vooralsnog op lauw enthousiasme rekenen, maar ook in een ander voorstel van GroenLinks/PvdA en D66 staat de mogelijkheid tot deadlines. Volgende week dinsdag wordt over verschillende voorstellen gestemd.
Meer uit Politiek
HILVERSUM (ANP) - Er moet een minister voor Gelijkheid komen die alle aanpakken tegen onveiligheid en seksueel geweld tegen vrouwen kan bundelen. Daarvoor pleitte Mariëtte Hamer, regeringscommissaris seksueel geweld, zaterdag in EenVandaag.
12 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Het nieuwe bestuur van de partij DENK, aangevoerd door voormalig partijleider Tunahan Kuzu, kreeg zaterdag ruime steun op de algemene ledenvergadering van de partij. Het voorgaande bestuur moest plaatsmaken na een ruzie met de huidige partijleider Stephan van Baarle.
14 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - De nieuwe fractievoorzitter van 50PLUS weet het zeker: er zal nooit meer ruzie worden gemaakt binnen de partij die eerder door conflicten verscheurd werd. Volgens oud-politiebaas Jan Struijs verliep de Algemene Ledenvergadering van de partij zaterdag in goede sfeer, "met gesprekken op de inhoud in plaats van op de persoon". In 2023 ging dat nog anders: toen moest de politie nog ingrijpen omdat een ruzie tijdens de ledenvergadering uit de hand liep.
15 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - De gevestigde partijen hebben de kans gehad om problemen op te lossen, maar hebben die kans "verkloot". Dat vindt Volt-leider Laurens Dassen. In zijn speech op het partijcongres haalt hij uit naar de partijen "die de afgelopen halve eeuw af en aan in het Torentje zaten".
15 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - BBB-leider Caroline van der Plas heeft spijt van haar steun voor een wijzigingsvoorstel van de PVV waarin statushouders om geen enkele reden meer voorrang kunnen krijgen op een huurwoning. Dat zei ze na afloop van een partijbijeenkomst in Flevoland. "Wij hebben dat gewoon niet scherp gehad."
16 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Lidewij de Vos is de lijsttrekker van Forum voor Democratie bij de Tweede Kamerverkiezingen op 29 oktober. Ze vervangt Thierry Baudet, die tot nu altijd lijsttrekker van de partij is geweest bij Tweede Kamerverkiezingen.
17 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - BBB-kopstukken reageren kwaad op de uitspraken van een radicale dierenrechtenactivist die in De Telegraaf dreigde het partijbureau in brand te steken. "Op alle mogelijke lagen is dit onacceptabel", zei partijleider Caroline van der Plas zaterdag op een partijbijeenkomst. "Ik wil dat deze man vandaag nog wordt opgepakt." Op X zei ze aangifte te doen.
17 uur geleden