Partijen zien weer ruimte voor uitbreiding van de EU
DEN HAAG (ANP) - De Europese Commissie wil met Oekraïne, Moldavië en Bosnië gaan onderhandelen over toetreding. Lang was uitbreiding van de EU een onderwerp waar maar weinig over werd gesproken aan het Binnenhof. Dat veranderde met de inval van Rusland in buurland Oekraïne. De meeste partijen zien nu onder voorwaarden weer ruimte voor groei van de EU.
De Russische agressie in februari vorig jaar was een gamechanger in Europa. Oekraïne kreeg vier maanden later al de status van kandidaat-lidstaat van de EU-leiders. Dat gebeurde ook met Moldavië. Zes maanden later verwierf ook Bosnië en Herzegovina die felbegeerde positie.
Dat was ongekend snel voor de EU. Normaliter duurt het jaren voor een land kandidaat-lid mag worden. Landen op de Westelijke Balkan die deze status al hebben (Montenegro, Albanië, Noord-Macedonië en Servië) kregen te horen dat Brussel het toetredingsproces wilde versnellen.
Datumfetisjisme
En al snel was een datum te horen wanneer het allemaal rond moest zijn. Voorzitter Charles Michel van de Europese Raad noemde 2030 als streefdatum. Premier Mark Rutte wilde er niks van horen. "Datumfetisjisme" vindt hij het. Op een informele top in Granada vorige maand werd voor het eerst sinds lang weer over uitbreiding gesproken.
Toetreding tot de unie kan alleen als nieuwe landen aan de Kopenhagen Criteria voldoen, benadrukken vrijwel alle partijen in hun verkiezingsprogramma's. Dat zijn voorwaarden op gebied van onder meer rechtstaat, democratie, mensenrechten en economie. "We doen geen concessies" aan deze criteria, aldus NSC.
Hoge eisen
Maar partijen kijken duidelijk anders aan tegen uitbreiding dan bij de vorige verkiezingen. Toen pleitte de VVD nog voor "terughoudendheid bij uitbreiding". Zelfs een pro-Europese partij als D66 schreef toen: "Lid worden van de Europese Unie kan niet zomaar. Hier stellen we hoge eisen aan, en dat is terecht."
De toon in de programma's is veranderd. "Wij dragen actief bij aan het ondersteunen van Oekraïne en de andere kandidaat-lidstaten op de Westelijke Balkan om te voldoen aan de zware eisen die we stellen voor toetreding tot de EU", aldus het CDA. "Uitbreiding is nooit urgenter of actueler geweest dan nu en is in het belang van een stabiel en veilig Europa", vindt D66.
Tussenvorm
Sommige partijen zoeken een tussenvorm om landen alvast dichter bij de EU te brengen. GroenLinks-PvdA zoekt het in een stapsgewijze toetreding waarbij landen bijvoorbeeld eerst lid worden van de douane-unie. D66 wil kandidaat-lidstaten al snel "een 'observant' status geven of al eerder mee laten praten over Europese beslissingen".
Van de grote partijen zien alleen PVV, SP en Partij voor de Dieren niks in uitbreiding. De partij van Geert Wilders wil sowieso uit de EU. Volgens de SP is de EU "veel te snel gegroeid" en "verdere uitbreiding is dan ook niet mogelijk". Voor de Partij voor de Dieren is expansie van de EU niet aan de orde "zolang de democratische controle niet op orde is en de interne markt leidend is".
Meer uit Politiek
DEN HAAG (ANP) - Het demissionaire kabinet zet "alles op alles" om komende winter alsnog financiële ondersteuning te kunnen geven aan huishoudens die moeite hebben de energierekening te betalen. Dat heeft minister-president Dick Schoof toegezegd in het debat over de miljoenennota. Een groot deel van de Tweede Kamer drong daar op aan.
2 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Partijleider Esther Ouwehand van de Partij voor de Dieren is door Tweede Kamervoorzitter Martin Bosma weggestuurd tijdens de tweede termijn van het debat over de miljoenennota. Zij droeg een blouse in de kleuren van de Palestijnse vlag, en overtrad daarmee volgens Bosma de ongeschreven regel dat Kamerleden zich neutraal horen te kleden.
4 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Het demissionaire kabinet blijft bij het standpunt dat zieke of gewonde kinderen uit Gaza beter in de regio kunnen worden geholpen dan in Nederland. Hulp in de regio is het meest effectief, aldus minister-president Dick Schoof. "We willen zo goed mogelijk helpen iets aan dat leed te doen."
6 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Frans Timmermans is "diep geschokt" omdat het kabinet de conclusie van een VN-commissie niet volgt dat Israël zich in de Gazastrook schuldig maakt aan genocide. "Hoe diep zijn wij gezonken als land waar het internationaal recht voorop stond?", vroeg de leider van GroenLinks-PvdA aan premier Dick Schoof tijdens de Algemene Politieke Beschouwingen.
7 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Asielminister Mona Keijzer (BBB) doet een beroep op zelfredzame Oekraïners om hun opvang zelf te regelen, bevestigt haar woordvoerder na berichtgeving van NOS. Daarmee hoopt de demissionaire bewindsvrouw ruimte te maken voor Oekraïners die door een tekort aan opvangplekken nergens terecht kunnen.
7 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Demissionair minister-president Dick Schoof had PVV-leider Geert Wilders terecht moeten wijzen toen die in het debat over de miljoenennota onder meer de in de Grondwet verankerde vrijheid van godsdienst ter discussie stelde. Partijleiders Frans Timmermans (GroenLinks-PvdA) en Rob Jetten (D66) misten "normerend optreden" van de partijloze premier.
10 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Minister Mona Keijzer (Asiel, BBB) gaat in gesprek met COA-baas Milo Schoenmaker over het aantal asielzoekers in het aanmeldcentrum in Ter Apel. Dat was afgelopen nacht voor de vierde keer in korte tijd boven de grens van 2000 uitgestegen, waardoor de boete die de asielopvangorganisatie moet betalen, is opgelopen naar 200.000 euro. "Ik vind echt dat we alles uit de kast moeten halen om te zorgen dat het én onder de 2000 blijft én dat we Ter Apel ontlasten van de overlastgevers."
10 uur geleden