Partijen zien weer ruimte voor uitbreiding van de EU
DEN HAAG (ANP) - De Europese Commissie wil met Oekraïne, Moldavië en Bosnië gaan onderhandelen over toetreding. Lang was uitbreiding van de EU een onderwerp waar maar weinig over werd gesproken aan het Binnenhof. Dat veranderde met de inval van Rusland in buurland Oekraïne. De meeste partijen zien nu onder voorwaarden weer ruimte voor groei van de EU.
De Russische agressie in februari vorig jaar was een gamechanger in Europa. Oekraïne kreeg vier maanden later al de status van kandidaat-lidstaat van de EU-leiders. Dat gebeurde ook met Moldavië. Zes maanden later verwierf ook Bosnië en Herzegovina die felbegeerde positie.
Dat was ongekend snel voor de EU. Normaliter duurt het jaren voor een land kandidaat-lid mag worden. Landen op de Westelijke Balkan die deze status al hebben (Montenegro, Albanië, Noord-Macedonië en Servië) kregen te horen dat Brussel het toetredingsproces wilde versnellen.
Datumfetisjisme
En al snel was een datum te horen wanneer het allemaal rond moest zijn. Voorzitter Charles Michel van de Europese Raad noemde 2030 als streefdatum. Premier Mark Rutte wilde er niks van horen. "Datumfetisjisme" vindt hij het. Op een informele top in Granada vorige maand werd voor het eerst sinds lang weer over uitbreiding gesproken.
Toetreding tot de unie kan alleen als nieuwe landen aan de Kopenhagen Criteria voldoen, benadrukken vrijwel alle partijen in hun verkiezingsprogramma's. Dat zijn voorwaarden op gebied van onder meer rechtstaat, democratie, mensenrechten en economie. "We doen geen concessies" aan deze criteria, aldus NSC.
Hoge eisen
Maar partijen kijken duidelijk anders aan tegen uitbreiding dan bij de vorige verkiezingen. Toen pleitte de VVD nog voor "terughoudendheid bij uitbreiding". Zelfs een pro-Europese partij als D66 schreef toen: "Lid worden van de Europese Unie kan niet zomaar. Hier stellen we hoge eisen aan, en dat is terecht."
De toon in de programma's is veranderd. "Wij dragen actief bij aan het ondersteunen van Oekraïne en de andere kandidaat-lidstaten op de Westelijke Balkan om te voldoen aan de zware eisen die we stellen voor toetreding tot de EU", aldus het CDA. "Uitbreiding is nooit urgenter of actueler geweest dan nu en is in het belang van een stabiel en veilig Europa", vindt D66.
Tussenvorm
Sommige partijen zoeken een tussenvorm om landen alvast dichter bij de EU te brengen. GroenLinks-PvdA zoekt het in een stapsgewijze toetreding waarbij landen bijvoorbeeld eerst lid worden van de douane-unie. D66 wil kandidaat-lidstaten al snel "een 'observant' status geven of al eerder mee laten praten over Europese beslissingen".
Van de grote partijen zien alleen PVV, SP en Partij voor de Dieren niks in uitbreiding. De partij van Geert Wilders wil sowieso uit de EU. Volgens de SP is de EU "veel te snel gegroeid" en "verdere uitbreiding is dan ook niet mogelijk". Voor de Partij voor de Dieren is expansie van de EU niet aan de orde "zolang de democratische controle niet op orde is en de interne markt leidend is".
Meer uit Politiek
LELYSTAD (ANP) - De fractievoorzitter van de BBB in de provincie Flevoland, Anja Keuter, heeft haar zetel ingeleverd. Ze verlaat de provinciale politiek omdat ze van de rechter een taakstraf heeft gekregen voor illegale praktijken bij haar visserijbedrijf. "Ik wil voorkomen dat de fractie, zowel provinciaal als landelijk, wordt belast met de (negatieve) aandacht die deze uitspraak en een eventueel vervolgtraject met zich kunnen meebrengen", aldus Keuter in een schriftelijke reactie.
11 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Wouter Koolmees vindt zijn taak als verkenner "een interessante puzzel" die "ingewikkeld" is, omdat verschillende partijen blokkades opwerpen. Daarmee doelt hij op de VVD, die een coalitie met GroenLinks-PvdA uitsluit, maar ook op de partijen die samenwerking met Forum voor Democratie of de PVV uitsluiten. Dinsdagavond brengt hij verslag uit aan Kamervoorzitter Martin Bosma. Daarover debatteert de Tweede Kamer donderdag.
13 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Senaatsvoorzitter Mei Li Vos (GroenLinks-PvdA) is op gesprek geweest bij verkenner Wouter Koolmees en gaf toe dat het vooral om een formaliteit ging. "Kan, maar formaliteiten zijn ook goed", antwoordde ze toen een journalist dit vermoeden uitsprak. "Het is ook niet mijn rol om een voorkeur te geven, dat is echt aan de partijen in de Tweede Kamer", zei ze voor het gesprek. De politica heeft alleen de positie van de Eerste Kamer toegelicht.
14 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Het demissionaire kabinet heeft 2,5 miljard euro klaargezet voor wegen, fietspaden en tramlijnen van en naar nieuwe woonwijken. Het geld was al afgesproken in het regeerakkoord door de toenmalige coalitiepartijen PVV, VVD, NSC en BBB en wordt nu door de drie betrokken bewindslieden verdeeld.
17 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Dilan Yeşilgöz ziet een formatie met in eerste instantie alleen D66, CDA en VVD als een mogelijke optie. "Dat zou kunnen", liet de VVD-leider desgevraagd weten na afloop van een gesprek met verkenner Wouter Koolmees. Al voegde ze eraan toe dat een formatie van vier of vijf partijen haar voorkeur heeft.
20 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - De grenscontroles die de Koninklijke Marechaussee (KMar) uitvoert om migranten zonder geldige papieren tegen te houden, worden met een half jaar verlengd, schrijft asielminister David van Weel (VVD) in een Kamerbrief. Volgens de demissionaire bewindsman is dat nodig "gezien de voortdurende dreiging voor de openbare orde", zonder toe te lichten wat die dreiging precies inhoudt.
20 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Klaas Verschuure, die in het verleden wethouder was in Utrecht, is maandag voorgedragen om wethouder in Den Haag te worden. De Haagse afdeling van D66 wil dat hij de plek overneemt van Robert van Asten, die lid van de Tweede Kamer wordt.
22 uur geleden