Overheid gebruikt zeker 120 AI-systemen, risico vaak onduidelijk
DEN HAAG (ANP) - Overheidsorganisaties gebruiken volgens de Algemene Rekenkamer zeker 120 systemen op basis van kunstmatige intelligentie (AI). In bijna de helft van de gevallen is voor zover bekend geen afweging gemaakt over de risico's van zulke systemen, aldus collegelid Ewout Irrgang.
Systemen met kunstmatige intelligentie zijn niet met de hand geprogrammeerd, maar hebben met hulp van grote hoeveelheden data geleerd om taken uit te voeren. Daar kunnen problemen aan kleven zoals privacyschendingen en discriminatie. "Je kunt de risico's alleen beheersen als je ze kent", zegt Irrgang.
Het overgrote deel van de overheidsorganisaties gebruikt niet meer dan drie AI-systemen. Uitschieters zijn uitkeringsinstantie UWV, dat er tien in gebruik heeft, en de politie, waar dat er 23 zijn. Het UWV gebruikt AI onder meer om te voorspellen wie er na afloop van een uitkering geen inkomsten heeft, en om op basis daarvan ondersteuning te bieden. Irrgang: "Als systemen impact hebben op burgers, heb je eerder risico's."
Privacyschendingen
In gevallen waar de risico's wel zijn ingeschat, vinden overheidsorganisaties meestal dat die minimaal zijn. Maar ook dan is er kans op bijvoorbeeld privacyschendingen, merkt de Rekenkamer op. Een kleiner deel van de projecten wordt als "hoog risico" ingeschat. Het is niet uit te sluiten dat er ook AI-systemen worden gebruikt die binnenkort volgens EU-regels verboden zijn.
Hoe het risico precies wordt bepaald, verschilt van geval tot geval. Het kabinet zegt in een reactie de samenhang te willen verbeteren, en dat vindt Rekenkamer-collegelid Irrgang "positief".
Nut vaak onduidelijk
Niet alleen het risico, maar ook het nut van AI is vaak onduidelijk. Bij 42 van de 120 systemen is niet bekend of ze de verwachtingen waarmaken. Van de rest presteert het overgrote deel wel zoals verwacht of beter.
Het is de eerste keer dat de Rekenkamer AI-systemen onderzoekt. De controleur vroeg zeventig overheidsorganisaties om hun AI-gebruik in kaart te brengen, zoals het ministerie van Financiën, de douane en de NPO. Het is mogelijk dat er overheidsmedewerkers zijn die "ad hoc" programma's als ChatGPT gebruiken, maar die zijn niet in het onderzoek meegenomen. Dat geldt ook voor AI-systemen voor bijvoorbeeld militaire doelen of inlichtingen.
Meer uit Politiek
DEN HAAG (ANP) - De Raad van State is kritisch over de aanpak van probleemwolven die demissionair staatssecretaris Jean Rummenie (Natuur, BBB) voor ogen heeft. Hij wil het te makkelijk maken om een wolf te vangen of zelfs te doden en dat is strijdig met Europese natuurbeschermingsregels, aldus de belangrijkste adviseur van de regering op wetgevingsgebied.
11 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Kinderen en jongeren voelen zich structureel niet gehoord door politici. Ze beoordelen de mate waarin ze zich gehoord voelen met een 4,4. Vorig jaar was dit een 4,5. Hun grootste zorgen zijn pesten (41 procent), woningnood (36 procent) en veiligheid (36 procent), meldt UNICEF Nederland in het jaarlijkse UNICEF-jongerenadvies. Twee van de drie grootste zorgen zijn hetzelfde als vorig jaar. "Er is dus weinig veranderd", concludeert UNICEF.
16 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Justitieminister Foort van Oosten (VVD) vindt dat het aan het Openbaar Ministerie is om "te beoordelen of en welke stappen passend zijn" na het optreden van de rapgroep Bob Vylan in Paradiso. Hij gaat niet in op het verzoek van coalitiepartij BBB om "desnoods gebruik te maken van uw bevoegdheid om deze persoon de toegang tot Nederland te ontzeggen".
1 dag geleden
DEN HAAG (ANP) - Frans Timmermans hoopt partijen mee te krijgen om de begroting die het demissionaire kabinet binnenkort presenteert op Prinsjesdag te verbouwen na de verkiezingen. Hij vreest dat "2026 anders ook weer een verloren jaar wordt, na al die verloren jaren die we achter de rug hebben", aldus de leider van GroenLinks-PvdA bij Buitenhof.
1 dag geleden
AMSTERDAM (ANP) - "Artistieke vrijheid kan nooit betekenen dat concertbezoekers of Amsterdammers zich bedreigd voelen of er wordt opgeroepen tot haat of geweld." Dat stelt de Amsterdamse burgemeester Femke Halsema na het optreden van de band Bob Vylan, zaterdagavond in Paradiso.
1 dag geleden
UTRECHT (ANP) - SP-leider Jimmy Dijk heeft op het congres van zijn partij gepleit voor een coalitie met in elk geval GroenLinks-PvdA en CDA. "Laten wij een sociaal alternatief voor Nederland op tafel leggen", zei hij zaterdag in het Griftpark in Utrecht. De linkse politicus nodigde partijleiders Henri Bontenbal (CDA) en Frans Timmermans (GL-PvdA) uit om hierover in gesprek te gaan.
2 dagen geleden
DEN HAAG (ANP) - Het is een "spannend besluit" van omroep AVROTROS om volgend jaar niet mee te doen aan het Eurovisie Songfestival als Israël meedoet, vindt demissionair minister Gouke Moes (Onderwijs, Cultuur en Wetenschap). "Omdat dit raakt aan een geopolitieke afweging. En geopolitieke afwegingen zijn aan de politiek, aan het kabinet."
3 dagen geleden