Opwinding over eerste testbeelden Europese ruimtetelescoop Euclid
PARIJS (ANP) - De Europese ruimtetelescoop Euclid, die ongeveer een maand geleden werd gelanceerd, heeft zijn eerste beelden naar de aarde gestuurd. Het zijn proefopnames, bedoeld om de apparatuur aan boord te testen, maar die leiden al tot grote opwinding bij de wetenschappers achter de missie, onder wie astronomen van de universiteiten van Groningen en Leiden.
De Euclid moet miljarden stelsels zoals onze Melkweg in kaart brengen en heel nauwkeurig bepalen waar die staan. Dat levert de grootste, nauwkeurigste driedimensionale kaart van het heelal ooit op. Uit die kaart kunnen wetenschappers afleiden hoe het heelal zich in de afgelopen 10 miljard jaar heeft ontwikkeld en hoe het nog steeds uitdijt.
Die kennis kan helpen om twee mysteries in het universum op te lossen, namelijk donkere materie en donkere energie. Donkere materie zorgt voor zwaartekracht, donkere energie zorgt ervoor dat het heelal steeds sneller uitdijt. Vrijwel het hele universum bestaat daar waarschijnlijk uit. Volgens de theorie zouden ze moeten bestaan, anders wankelen alle natuurwetten, maar het is nog altijd niet gelukt om ze waar te nemen en vast te stellen. "Op basis van deze eerste opnames verwachten we veel te ontdekken over de verdeling van donkere materie in het heelal", zegt sterrenkundige Koen Kuijken van de Universiteit Leiden in een verklaring van de Nederlandse Onderzoekschool voor Astronomie (NOVA).
De Euclid werd op 1 juli gelanceerd vanuit Cape Canaveral in de Verenigde Staten. Daarna vloog hij naar zijn werkplek, op 1,5 miljoen kilometer afstand. Het duurt nog ongeveer twee maanden om alle onderdelen af te stellen en te testen. Daarna kan de Euclid zes tot elf jaar lang het heelal meten. Het verwerken van alle gegevens is de verantwoordelijkheid van Nederland. Dat gaat onder meer via een datacentrum in Groningen.
Meer uit Binnenland
AMSTERDAM (ANP) - Ruim honderd demonstranten hebben zich vrijdagmiddag buiten bij de Amsterdamse Stopera verzameld. Daar is een spoeddebat bezig van de commissie Algemene Zaken van de gemeenteraad over de pro-Palestijnse demonstraties van de afgelopen dagen bij de Universiteit van Amsterdam. Ook burgemeester Femke Halsema, hoofdofficier van justitie Jeroen Steenbrink en politiechef Frank Paauw zijn daarbij aanwezig.
5 minuten geleden
AMSTERDAM (ANP) - Bij de demonstraties op de UvA was sprake van politiegeweld en dat mag nooit worden ingezet tegen vredevolle demonstranten. Dat laten insprekers weten bij het spoeddebat over de pro-Palestijnse demonstraties bij de UvA vrijdag. "Iedereen loopt gevaar als er met knuppels wordt geslagen", zei Sophie Schwartz, ook wel bekend als zangeres Sophie Straat.
7 minuten geleden
DEN HAAG (ANP) - Het gerechtshof in Den Haag heeft vrijdag de 53-jarige Bert den D. uit Benthuizen in hoger beroep veroordeeld tot 12,5 jaar gevangenisstraf voor het doden van zijn vrouw in 2007, in Thailand. De Haagse rechtbank sprak de man in 2019 vrij, bij gebrek aan bewijs. Volgens dat hof is het bewijs er wel.
31 minuten geleden
DEN HAAG (ANP) - De groep jongeren die ondanks een leerplicht thuiszit, is in een jaar tijd met een derde gegroeid tot afgerond 13.700 in het schooljaar 2022-2023. Dat meldt demissionair onderwijsminister Mariëlle Paul in een Kamerbrief. Dat komt onder andere doordat het gemeenten niet lukt om onderwijs te regelen voor kinderen van asielzoekers.
1 uur geleden
AMSTERDAM (ANP) - Het is nog onduidelijk of de gebouwen van de Universiteit van Amsterdam (UvA) maandag weer opengaan. Woensdag liet de universiteit weten dat alle UvA-gebouwen in elk geval tot maandag dicht blijven. Wat er daarna gebeurt, hangt van de omstandigheden af, legt een woordvoerder van de UvA vrijdag uit.
1 uur geleden
AMSTERDAM (ANP) - Het besluit om de mobiele eenheid in te laten grijpen bij protesten is niet "lichtzinnig" genomen, schrijft de Amsterdamse burgemeester Femke Halsema in een brief aan de gemeenteraad.
2 uur geleden
AMSTERDAM (ANP) - De circa tien mannen die maandagavond in gevecht raakten met de pro-Palestijnse betogers bij de Roeterseilandcampus van de Universiteit van Amsterdam (UvA) zijn nog niet aangehouden. De politie laat weten dat het onderzoek naar deze groep nog loopt.
2 uur geleden