Opvolger van ruimtetelescoop Hubble gaat naar de ruimte
KOUROU (ANP) - Het einde van ruimtetelescoop Hubble nadert en daarom is het tijd voor een opvolger. Dat is de James Webb, die zaterdag wordt gelanceerd. De nieuwe ruimtetelescoop moet minstens tien jaar lang een nog beter beeld van het heelal geven, en daarmee willen wetenschappers dingen ontdekken die tot nu toe verborgen blijven. Het project kost in totaal ongeveer 8 miljard euro.
De lancering gebeurt in Frans-Guyana, op de Europese ruimtebasis Kourou. Om 13.20 uur moet de raket met daarin de James Webb opstijgen. Vervolgens gaat hij naar zijn nieuwe werkplek, op 1,5 miljoen kilometer afstand van de aarde. Daar moet hij over ongeveer een maand aankomen.
De James Webb is gebouwd door de ruimtevaartorganisaties van Europa (ESA), de Verenigde Staten (NASA) en Canada (CSA). Vanuit Nederland zijn de Universiteit Leiden, onderzoeksinstituut TNO en wetenschappelijk bureau NOVA-OIR bij de ruimtetelescoop betrokken.
Aan de James Webb is lang gewerkt. De ontwikkeling begon in 1996 en het was eerst de bedoeling dat hij al in 2007 zou worden gelanceerd. Het vertrek is echter meerdere keren uitgesteld vanwege technische problemen. Ook de coronapandemie zorgde voor vertraging.
De James Webb is ongeveer zo groot als een tennisbaan. De kern is een 6,5 meter grote spiegel van goud en beryllium. Die vangt het licht uit de ruimte op. Hij kan een miljard jaar verder terug in de tijd kijken dan de Hubble.
De nieuwe ruimtetelescoop moet onder meer zoeken naar planeten waar misschien leven mogelijk is, verre sterrenstelsels en sporen van de oerknal. Doordat de James Webb zo ver weg staat, heeft hij geen last van de warmte van de aarde. Op zijn werkplek is de temperatuur 233 graden onder nul. Dat maakt de metingen nauwkeuriger en betrouwbaarder.
De Hubble werd in april 1990 gelanceerd en draait dus al meer dan 31 jaar in een baan rond de aarde, op een hoogte van ruim 500 kilometer. Hij onderzocht onder meer afgelegen sterrenstelsels, waardoor wetenschappers een beter beeld hebben gekregen van het ontstaan van het heelal. Ook maakte hij bekende foto's van verre nevels. De Hubble kreeg in 2009 zijn laatste onderhoudsbeurt. De instrumenten aan boord haperen de laatste tijd en het is niet bekend hoelang ze het nog volhouden. Ergens in de komende tien jaar kan de Hubble uit zijn baan om de aarde zakken. Als dat gebeurt, verbrandt hij in de dampkring.
Meer uit Buitenland
WASHINGTON (ANP/BLOOMBERG) - De Verenigde Staten hebben een pakket wapenleveranties aan Taiwan ter waarde van maximaal 11,15 miljard dollar (zo'n 9,5 miljard euro) goedgekeurd. De stap leidt mogelijk tot een boze reactie uit China. Beijing beschouwt het autonoom bestuurde Taiwan als een afvallige provincie.
1 uur geleden
LONDEN (ANP) - Het Verenigd Koninkrijk heeft 600 miljoen pond (ongeveer 680 miljoen euro) toegezegd aan de luchtverdediging van Oekraïne, om het land de winter door te helpen. Het gaat onder andere om geavanceerde systemen die Shahed-drones van Rusland kunnen neerhalen.
12 uur geleden
SÃO PAULO (ANP/AFP) - De Braziliaanse president Luiz Inácio Lula da Silva heeft gezegd dat zijn land zich terugtrekt uit het project om tot een vrijhandelsakkoord met de Europese Unie te komen als het deze maand niet gereedkomt. De voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen zou eind deze week naar Brazilië gaan om het akkoord te tekenen. Frankrijk en Italië hebben verklaard niet achter het vrijhandelsakkoord te staan en hebben aangedrongen op uitstel.
12 uur geleden
BRUSSEL (ANP/BLOOMBERG) - De Oekraïense president Volodymyr Zelensky is donderdag in persoon bij de EU-top in Brussel. Op die top wordt gesproken over het gebruik van Russische tegoeden voor een lening aan Oekraïne.
14 uur geleden
WARSCHAU (ANP) - De Poolse voormalige minister van Defensie Antoni Macierewicz is aangeklaagd voor het openbaar maken van geheime informatie, melden Poolse media als persbureau PAP en de krant Gazeta Wyborcza. De conservatieve politicus was tussen 2018 en 2022 de voorzitter van een commissie die onderzoek deed naar de vliegramp bij Smolensk (Rusland) in 2010. Daarbij kwamen oud-president Lech Kaczynski en 95 anderen om het leven, onder wie veel prominente politici en hoogwaardigheidsbekleders.
17 uur geleden
LONDEN (ANP/BLOOMBERG) - Het Verenigd Koninkrijk gaat de Russische miljardair Roman Abramovitsj dwingen 2,5 miljard pond (zo'n 2,8 miljard euro) over te maken naar humanitaire doelen in Oekraïne, meldt de Britse regering. Het geld komt van de verkoop van voetbalclub Chelsea in 2022. Sindsdien staat het vast op een Britse bankrekening.
17 uur geleden
OSLO (ANP/BLOOMBERG) - De Venezolaanse oppositieleider María Corina Machado heeft Noorwegen verlaten, zegt de Noorse premier Jonas Gahr Støre. Machado kreeg vorige week in Oslo de Nobelprijs voor de Vrede.
18 uur geleden