Oppositie wil geen gedoogakkoord als coalitie krimpt in senaat
DEN HAAG (ANP) - Als het kabinet ook na de verkiezingen nieuw beleid wil kunnen doorvoeren, zal het voor iedere wet steun moeten blijven zoeken bij een oppositiepartij. Dat blijkt uit gesprekken die het ANP heeft gevoerd met de lijsttrekkers van zes grote oppositiepartijen. Die zeggen niet bereid te zijn om bij voorbaat afspraken vast te leggen waarmee het kabinet zich kan verzekeren van steun. Zonder die steun heeft de regeringscoalitie vrijwel zeker geen meerderheid.
Het ANP sprak met de lijsttrekkers in de Eerste Kamer van PvdA en GroenLinks, de SP, JA21, Partij voor de Dieren en BBB. Op basis van de peilingen kunnen deze partijen bepalend zijn bij sommige thema's, omdat het kabinet steun van een of meer van die partijen nodig heeft om voorstellen door de senaat te krijgen. De PVV wilde niet meewerken aan een interview.
BBB en de Partij voor de Dieren zeiden niet bereid te zijn tot "koehandel". Ze zeiden net als JA21 en de SP best bereid te zijn koffie te drinken, maar geen trek te hebben om het kabinet blindelings te steunen. Alle zes de partijen benadrukten dat de Eerste Kamer een eigen positie heeft, en dus vrij is om eigen politieke keuzes te maken. Het betekent kortom dat het kabinet zijn plannen iedere keer zal moeten verdedigen in de senaat en, als de oppositiepartijen woord houden, geen politieke akkoordjes kan sluiten.
Geen meerderheid
De coalitie heeft al langer geen meerderheid in de Eerste Kamer. Daardoor verschuift het politieke debat soms van de Tweede Kamer, waarop normaal gesproken de nadruk ligt, naar de senaat. In de aanloop naar de verkiezingen lijken de coalitiepartijen er al rekening mee te houden dat die situatie zal voortduren.
Toen het kabinet aantrad, vreesden sommigen dat het moeilijk zou worden om beleid doorgevoerd te krijgen zonder steun in beide Kamers. Tot nu toe is dat niet de grootste politieke drempel gebleken voor de coalitie van VVD, D66, CDA en ChristenUnie. Er is meer frictie ontstaan door onderlinge meningsverschillen over onder meer asiel, stikstof en klimaat.
Meer uit Politiek
DEN HAAG (ANP) - D66-verkenner Wouter Koolmees heeft "rechtse partijen buitenspel gezet" in de formatie, door te adviseren dat D66 en het CDA eerst alleen met elkaar verder gaan praten. Dat vindt JA21-leider Joost Eerdmans. Hij vraagt zich hardop af of de rechtse kiezer zich serieus genomen voelt door deze keuze van Koolmees.
11 minuten geleden
DEN HAAG (ANP) - CDA-leider Henri Bontenbal waakt ervoor de komende weken te veel onderwerpen op de agenda van de kabinetsformatie te zetten. Hij wil de lijst "behapbaar houden", zei hij tijdens een Kamerdebat over de uitslag van de Tweede Kamerverkiezingen van twee weken geleden.
50 minuten geleden
DEN HAAG (ANP) - Dilan Yesilgöz verbaast zich over de tussenstap waarin in eerste instantie alleen D66 en het CDA met elkaar onderhandelen over een coalitieakkoord. De VVD-leider vertelde tijdens het debat over de verkiezingsuitslag dat dit als oplossing wordt gezien wanneer "twee partijen moeten samenwerken maar inhoudelijk ver uit elkaar liggen", iets waar volgens de lijsttrekker momenteel "geen sprake van" is.
57 minuten geleden
DEN HAAG (ANP) - De kiezer "heeft duidelijk gekozen voor een mentaliteit van samenwerking", denkt partijleider Jesse Klaver (GroenLinks-PvdA). In het debat over de verkiezingsuitslag noemt hij het "een duidelijk signaal" dat middenpartijen als D66 en het CDA hebben gewonnen. "Het gaat om een mentaliteit: gericht op samenwerking en het niet uitvergroten van verschillen, zonder je eigen meningen en opvattingen tekort te doen."
1 uur geleden
EINDHOVEN (ANP) - Het demissionaire kabinet maakt zich zorgen over de rol van kunstmatige intelligentie (AI) voor de nationale en internationale veiligheid. Het kabinet werkt daarom aan een internationale AI-strategie om het AI-beleid "toekomstbestendig" te maken, vertelde demissionair minister van Buitenlandse Zaken David van Weel donderdag tijdens een conferentie over AI in Eindhoven. Concreet betekent dit dat het kabinet via de EU, de NAVO en de Verenigde Naties wil pleiten voor "effectieve wet- en regelgeving rondom AI".
1 uur geleden
BRUSSEL (ANP) - Demissionair minister Eelco Heinen (Financiën) voelt niets voor de optie om als EU geld uit de kapitaalmarkt op te halen om Oekraïne financieel te steunen. Hij geeft de voorkeur aan het gebruik van de Russische bevroren tegoeden voor een lening aan Oekraïne of aan bilaterale leningen of giften via de nationale begrotingen aan Oekraïne. Dat zei hij voor het begin van de vergadering van EU-ministers van Financiën in Brussel.
1 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Voormalig CDA-leider Sybrand Buma wordt informateur naast Hans Wijers, die D66 zal voordragen. Dat bevestigen ingewijden na berichtgeving van RTL Nieuws en BNR. Buma is momenteel burgemeester van Leeuwarden. Hij zal de gesprekken met beide partijen gaan leiden de komende drie weken.
18 uur geleden