Onderzoeker zeespiegelstijging: Nederland is als een badkuip
YERSEKE (ANP) - Nederland is een soort leeggepompte badkuip, met aan de randen steeds hoger staand water, stelt Aimée Slangen van het Koninklijk Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee (NIOZ). Slangen is hoofdauteur van het onderwerp zeespiegelstijging in het VN-klimaatrapport dat maandagochtend verscheen. "Hoe dichter het water bij de rand komt, hoe groter de kans op overstromingen als het stormt."
Het stijgen van de zeespiegel door opwarming van de aarde is onomkeerbaar, aldus het VN-klimaatpanel IPCC maandag. Slangen: "Zeespiegelstijging wordt veroorzaakt door de opwarming van het klimaat. Het is een soort thermometer van klimaatverandering, omdat er zo veel belangrijke processen in samenkomen. Warmer oceaanwater zet uit en daardoor komt de zeespiegel hoger te staan. Ook komt er smeltend landijs van gletsjers en ijskappen in de oceaan terecht waardoor de zeespiegel nog verder stijgt. Daarnaast wordt er grondwater opgepompt voor bijvoorbeeld consumptie en irrigatie van landbouwgrond, en ook dit water komt uiteindelijk in de oceaan terecht."
De getallen uit het IPCC-rapport verschillen niet heel veel met het vorige rapport uit 2013, aldus Slangen. Wel is het nieuwe rapport preciezer. "Zo kunnen we nu concreet maken wat de verwachte bijdrage van het smelten van Antarctica is voor verschillende broeikasgas-scenario’s, terwijl dit in het vorige rapport nog niet kon." Hoe sterk de zeespiegel stijgt, verschilt namelijk regionaal, aldus het NIOZ. In Noord-Europa is het smelten van Antarctica extra relevant. Door een effect van de zwaartekracht zorgt het smeltwater van de Zuidpool aan onze kant van de wereld voor een extra zeespiegelstijging van 10 procent bovenop de wereldgemiddelde zeespiegelstijging.
Gevaar voor overstromingen
Door die zeespiegelstijging gaan we volgens het NIOZ in Nederland vaker hoog water meemaken. Slangen: "Waterhoogtes die we nu gemiddeld eens in de honderd jaar zien, zullen we in 2100 gemiddeld eens in de twee tot tien jaar zien." Concreet betekent het dat de Oosterscheldekering of de Maeslantkering veel vaker dan nu dicht moeten gaan om overstromingen vanuit zee te voorkomen. "Maar je kunt de keringen niet onbeperkt dichtzetten. Er moeten ook schepen doorheen." Daarbij moet het water wel weg kunnen uit de Maeslantkering, anders zou dit voor overstromingen vanuit de rivier kunnen zorgen.
Verder kan de stijgende zeewaterspiegel zorgen voor verzilting, namelijk een stijgend zoutgehalte in de bodem, wat in Zeeland al het geval is. Of gebieden ook onder water gaan lopen, is volgens Slangen afhankelijk van wat de dijken aankunnen. "Maar de gemiddelde zeespiegelstijging zorgt er niet meteen voor dat alles onder water komt te staan."
Volgens Slangen geeft het rapport een duidelijk overzicht van wat er allemaal kan gebeuren. "De politiek kan dit rapport gebruiken om hier hun klimaatbeleid op te baseren", meent Slangen. Eerder onderzoek laat volgens haar zien dat het ophogen van dijken, of ons verder terugtrekken landinwaarts, mogelijke opties zijn om ons in de toekomst veilig te stellen. Maar van het grootste belang is het terugdringen van de broeikasuitstoot. Slangen: "Als de broeikasuitstoot snel omlaag kan, dan kunnen we nog wel een hele tijd vooruit met onze kustbescherming denk ik."
Meer uit Binnenland
UTRECHT (ANP) - In de NS-dienstregeling van 2026 wordt de eerste trein van de dag op een aantal plekken vervroegd en de laatste trein van de dag verlaat. De hogesnelheidslijn (HSL) blijft "kwetsbaar" en in januari en februari zorgen werkzaamheden voor veel impact rond Schiphol, Den Haag en Haarlem. Dat meldt de NS over de nieuwe regeling, die op zondag 14 december ingaat.
2 uur geleden
DEN BOSCH (ANP) - In de rechtbank in Den Bosch is de strafzaak over het dodelijke ongeluk met een Stint in het Brabantse Oss begonnen. "De vraag wat er werkelijk is gebeurd heeft de afgelopen jaren onze levens beheerst", zeiden Stint-ondernemers Edwin Renzen en Peter Noorlander bij aanvang van de zitting. "Het is voor ons, net als voor iedereen in deze zaak, een vreselijk drama. Ook wij zijn ouder en beseffen als geen ander wat dit ongeluk teweeg heeft gebracht."
2 uur geleden
TER APEL (ANP) - In het aanmeldcentrum in Ter Apel verblijven voor het eerst in bijna een maand meer dan 2100 asielzoekers. Daarmee wordt voor de vierde dag op rij de limiet van 2000 mensen overschreden.
3 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Het aantal aardgasvrije woningen neemt toe. Blokverwarming en cv-ketels worden steeds vaker vervangen door stadsverwarming en warmtepompen, meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). In 2024 was 11,2 procent van de woningen aardgasvrij. Twee jaar eerder was dat nog 8,7 procent.
3 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - De menswaardigheid in de opvang voor Oekraïense vluchtelingen is in gevaar, waarschuwen de Ombudsman en de Kinderombudsman. Ze slaan alarm over de leefomstandigheden van Oekraïners in Nederland in brieven aan alle gemeenten en woonminister Mona Keijzer. De ombudsmannen roepen hen "met klem" op de situatie voor Oekraïners te verbeteren.
6 uur geleden
DEN BOSCH (ANP) - Nabestaanden en slachtoffers van het dodelijke ongeluk met een Stint in het Brabantse Oss hopen dat de strafzaak hen duidelijkheid en gerechtigheid biedt. "Ze hopen dat er iemand ter verantwoording wordt geroepen", zegt een woordvoerder van Namens de Familie, de organisatie die de drie gezinnen en de bestuurster van de elektrische bolderkar bijstaat. "Ze willen weten hoe het heeft kunnen gebeuren." Dinsdag begint het strafproces in de rechtbank in Den Bosch.
6 uur geleden
HILVERSUM (ANP) - Bohemian Rhapsody van Queen heeft ook dit jaar de meeste stemmen gekregen voor de NPO Radio 2 Top 2000. De klassieker, die dit jaar precies vijftig jaar bestaat, staat voor de 22e keer bovenaan, is maandag bekendgemaakt in het Top 2000 Café in Beeld & Geluid in Hilversum. Piano Man van Billy Joel is in de 27e editie van de populaire eindejaarslijst de nummer 2 en plek 3 wordt bezet door Hotel California van Eagles.
19 uur geleden