Onderzoek: zelfcensuur komt voor op hogescholen en universiteiten
DEN HAAG (ANP) - Op hogescholen en universiteiten komt het met enige regelmaat voor dat onderzoekers, docenten en studenten iets niet zeggen of opschrijven, omdat ze bang zijn voor de reacties. Dat melden onderzoekers van Technopolis Group die hier op verzoek van de Tweede Kamer een rapport over hebben geschreven. De meeste ondervraagden voelen zich vrij om te zeggen wat ze willen. Maar een aanzienlijke minderheid past wél zelfcensuur toe.
Minstens 13 procent van de onderzoekers, 14 procent van de docenten en 10 procent van de studenten voelt zich in redelijke of zeer sterke mate beperkt om zich vrij te uiten. Grofweg de helft van de genoemde groepen vindt zelfcensuur een probleem. Zij zien gebeuren dat minder perspectieven aan bod komen.
Zelfcensuur komt het meest voor in de disciplines recht, gezondheidszorg, vakgebieden die meerdere disciplines bestrijken en - zij het in mindere mate - economie. Dat kan komen omdat het in deze vakgebieden vaak gaat over maatschappelijke vraagstukken, zeggen mensen die hierover zijn geïnterviewd. Zij denken dat ook meetelt dat in deze studierichtingen veel wordt gediscussieerd over ideeën en theorieën, de omgangsvormen vaak hiërarchisch zijn en de prestatiedruk hoog is.
Kleinere klassen
Mensen met een internationale achtergrond spreken zich eveneens vaker bewust niet uit. Dat komt vermoedelijk doordat ze minder bekend zijn met de omgangsvormen in Nederland, ze vaak te maken hebben met een taalbarrière en ze afhankelijker zijn van hun omgeving om zich professioneel en sociaal te ontwikkelen.
Op universiteiten ervaren onderzoekers, docenten en studenten meer druk dan op hogescholen. Klassen en werkgroepen zijn vaak kleiner in hogescholen en daardoor voelen mensen mogelijk meer vrijheid om zich te uiten.
'Zorgelijke ontwikkelingen'
De Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW) ziet in de onderzoeksresultaten "een aantal zorgelijke ontwikkelingen" die "de vrijheid van wetenschapsbeoefening bedreigen." De organisatie is bezorgd over de nadelige invloed voor het publieke debat als wetenschappers zich daar niet meer in durven te mengen.
Ook het Interstedelijk Studenten Overleg (ISO) is bezorgd. "Binnen het hoger onderwijs zou een cultuur moeten heersen waarbij studenten zich veilig voelen om van elkaars ideeën te leren" reageert voorzitter Demi Janssen. Het onderzoek laat volgens haar zien dat "te vaak geen sprake is van zo'n veilige leercultuur". ISO vindt dat universiteiten en hogescholen "proactief aan de slag" moeten gaan "om het studieklimaat te verbeteren".
Meer uit Binnenland
ARNHEM (ANP) - Het Openbaar Ministerie gaat in hoger beroep tegen de straf die een moeder uit Apeldoorn kreeg voor het ruim twintig jaar mishandelen van haar vier dochters. Het OM had tien jaar cel geëist, de rechtbank gaf haar maandag tien maanden cel.
24 minuten geleden
HILVERSUM (ANP) - De NPO zendt in mei het Eurovisie Songfestival uit op NPO 1, ook nu omroep AVROTROS heeft besloten om in 2026 niet deel te nemen aan de editie in Wenen. Dat meldt de NPO vrijdag.
35 minuten geleden
ROTTERDAM (ANP) - De politie heeft deze week een 78-jarige man in Rotterdam opgepakt op verdenking van seksueel misbruik van kinderen in de Filipijnen en het livestreamen daarvan. Hij had volgens het Openbaar Ministerie contact met een Filipijnse vrouw die de livestreams voor hem regelde. De Filipijnse politie arresteerde haar in oktober en bevrijdde toen vier kinderen uit de misbruiksituatie.
1 uur geleden
IJMUIDEN (ANP) - Greenpeace en stichting Frisse Wind doen vrijdag bij het Openbaar Ministerie aangifte tegen Tata Steel, laten de organisaties weten. Volgens een recent verslag van de omgevingsdienst is vorig jaar een hogere uitstoot van bepaalde stoffen gemeten door het staalbedrijf in IJmuiden.
3 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Als het huidige beleid wordt voortgezet, stijgt het aantal verkeersslachtoffers de komende decennia sterk. Het verwachte aantal verkeersdoden ligt in 2040 dan tussen de 720 en 760, tegenover 675 in 2024. Dat staat in een rapport van het Instituut voor Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid (SWOV).
4 uur geleden
HILVERSUM (ANP) - De NPO respecteert het besluit van AVROTROS om in 2026 niet deel te nemen aan het Eurovisie Songfestival in Wenen. Dat laat een woordvoerder donderdagavond weten. "We onderzoeken op dit moment de mogelijkheden om het Eurovisie Songfestival alsnog bij de Nederlandse kijkers te brengen en hopen daar snel op terug te komen", meldt de NPO.
16 uur geleden
LEEUWARDEN (ANP) - De vijf verdachten die donderdag voor de rechtbank verschenen in een groot proces dat draait om een groep vermeende soevereinen, blijven in de cel tot de volgende zitting. Dat heeft de rechtbank in Leeuwarden beslist. Justitie verdenkt de mannen ervan onderdeel te zijn van een groep die een anti-institutioneel gedachtegoed aanhangt en vanuit die overtuiging aanslagen wilde plegen. De verdachten ontkennen dit.
17 uur geleden