NWO reikt dit jaar miljoenenprijzen uit aan vier wetenschappers
DEN HAAG (ANP) - Vier wetenschappers ontvangen dit jaar de 'Nederlandse versie van de Nobelprijs' van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO). Joyeeta Gupta, Toby Kiers, Bram Nauta en Corien Prins krijgen elk 1,5 miljoen euro. De hoogleraren mogen zelf weten hoe ze dit besteden, zolang het geld wordt ingezet om "de wetenschap te bevorderen".
De NWO beloont de onderzoekers met de premie vanwege "hun uitmuntende, baanbrekende en inspirerende werk". Gupta en Kiers krijgen de zogenoemde Spinozapremie, waarbij de nadruk ligt op het wetenschappelijke werk en fundamentele vraagstukken. Prins en Nauta ontvangen de Stevinpremie, waar het in de eerste plaats gaat om de maatschappelijke impact van hun werk.
Landen ten zuiden van de evenaar worden vaak onevenredig hard getroffen door de gevolgen van klimaatverandering, terwijl deze landen door late industrialisatie het minst hebben bijgedragen aan de uitstoot van broeikasgassen. Gupta doet aan de Universiteit van Amsterdam onderzoek naar klimaatrechtvaardigheid. Ze wil de beste oplossing achterhalen voor deze vraagstukken en heeft wetenschappelijk leiderschap getoond, vindt de selectiecommissie van de NWO.
Directe impact
Kiers van de Vrije Universiteit in Amsterdam was volgens de NWO de eerste onderzoeker die kon aantonen dat schimmels onder de grond ook met elkaar handelen met economische principes. "Ze ruilen voedingsstoffen met plantwortels waarmee zij symbioses aangaan." De NWO stelt dat haar onderzoek mogelijkheden biedt voor natuurbehoud en regeneratieve landbouw.
Met zijn innovaties zoals de 'Nauta-schakeling' heeft hoogleraar Nauta van de Universiteit Twente directe impact gehad op veelgebruikte elektronica, oordeelt de selectiecommissie van de NWO. "Smartphones werden compacter en micro-elektronica werd energiezuiniger." Bovendien lag zijn werk aan de basis van bijvoorbeeld wifi, bluetooth en 5G.
Premies gelijkgetrokken
Prins onderzoekt de rechten van burgers terwijl de wereld digitaliseert. Als hoogleraar Recht en Informatisering aan de universiteit van Tilburg en als voorzitter van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid weet ze de kloof tussen wetenschap en beleid te overbruggen, vindt de NWO.
De premies worden uitgereikt op 4 oktober. Voorheen ontvingen maximaal vier wetenschappers de Spinozapremie en twee de Stevinpremie. Dit is recent gelijkgetrokken. Ook is de prijs naar beneden gegaan, van 2,5 miljoen euro naar 1,5 miljoen euro. Het overgebleven geld gaat naar het Talentenprogramma voor onderzoekers in verschillende fases van hun wetenschappelijke carrière.
Meer uit Binnenland
AMSTERDAM (ANP) - Winkelketen HEMA waarschuwt consumenten voor het ontbreken van de vermelding van sesamzaad en pinda's op de verpakking van roomboter kaasstengels. HEMA raadt mensen die allergisch zijn voor een of beide ingrediënten aan om de kaasstengels niet te eten.
3 minuten geleden
ROTTERDAM (ANP) - Wilbert Lek vertrekt als directeur van de marathon van Rotterdam. Hij meldt op 12 december zijn functie bij organisator Golazo Events Nederland neer te leggen.
30 minuten geleden
TERNEUZEN (ANP) - Burgemeester van Terneuzen Erik van Merrienboer stapt op, omdat hij zich niet kan vinden in de besluitvorming over een asielzoekerscentrum (azc) in de Zeeuwse gemeente. De wethouders in de plaats willen op aandringen van de gemeenteraad geen vergunning meer afgeven voor de zogeheten Regionale Opvanglocatie. Zowel de raad als het college hadden de plannen voor de komst van het azc vorig jaar nog goedgekeurd.
2 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Het havenbedrijf North Sea Port, verantwoordelijk voor de havens van Terneuzen, Vlissingen en Gent, heeft de beveiliging van de drie locaties aangescherpt. Dit na een dronezwerm van 12 tot 20 drones die vorige week bij de haven van Terneuzen werd gezien.
2 uur geleden
AMSTERDAM (ANP) - Twee locaties van De Pizzabakkers in Amsterdam die nog dicht waren mogen weer open. Dat bevestigt een woordvoerder van burgemeester Femke Halsema na berichtgeving van Het Parool en AT5. Het gaat om panden van de pizzaketen op de Plantage Kerklaan en de Overtoom.
2 uur geleden
HILVERSUM (ANP) - De verdachte die vrijdag werd aangehouden omdat hij een valse bommelding deed in een trein, moet komende vrijdag voor de rechter verschijnen in een snelrechtzitting. Het gaat om een 44-jarige man uit Amersfoort, meldt een woordvoerder van het Openbaar Ministerie Midden-Nederland.
3 uur geleden
HAARLEM (ANP) - De provincie Noord-Holland verwacht volgend jaar opnieuw veel meer geld te moeten uitgeven om schade te vergoeden die vooral ganzen en houtduiven aanrichten aan landbouwgewassen. Gedeputeerde Esther Rommel (financiën) denkt er in 2026 70 miljoen euro voor nodig te hebben, 25 miljoen meer dan eerder verwacht. Dit jaar wordt vooralsnog rekening gehouden met ruim 42 miljoen euro, terwijl het in 2024 ging om 29 miljoen.
3 uur geleden