NWO reikt dit jaar miljoenenprijzen uit aan vier wetenschappers
DEN HAAG (ANP) - Vier wetenschappers ontvangen dit jaar de 'Nederlandse versie van de Nobelprijs' van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO). Joyeeta Gupta, Toby Kiers, Bram Nauta en Corien Prins krijgen elk 1,5 miljoen euro. De hoogleraren mogen zelf weten hoe ze dit besteden, zolang het geld wordt ingezet om "de wetenschap te bevorderen".
De NWO beloont de onderzoekers met de premie vanwege "hun uitmuntende, baanbrekende en inspirerende werk". Gupta en Kiers krijgen de zogenoemde Spinozapremie, waarbij de nadruk ligt op het wetenschappelijke werk en fundamentele vraagstukken. Prins en Nauta ontvangen de Stevinpremie, waar het in de eerste plaats gaat om de maatschappelijke impact van hun werk.
Landen ten zuiden van de evenaar worden vaak onevenredig hard getroffen door de gevolgen van klimaatverandering, terwijl deze landen door late industrialisatie het minst hebben bijgedragen aan de uitstoot van broeikasgassen. Gupta doet aan de Universiteit van Amsterdam onderzoek naar klimaatrechtvaardigheid. Ze wil de beste oplossing achterhalen voor deze vraagstukken en heeft wetenschappelijk leiderschap getoond, vindt de selectiecommissie van de NWO.
Directe impact
Kiers van de Vrije Universiteit in Amsterdam was volgens de NWO de eerste onderzoeker die kon aantonen dat schimmels onder de grond ook met elkaar handelen met economische principes. "Ze ruilen voedingsstoffen met plantwortels waarmee zij symbioses aangaan." De NWO stelt dat haar onderzoek mogelijkheden biedt voor natuurbehoud en regeneratieve landbouw.
Met zijn innovaties zoals de 'Nauta-schakeling' heeft hoogleraar Nauta van de Universiteit Twente directe impact gehad op veelgebruikte elektronica, oordeelt de selectiecommissie van de NWO. "Smartphones werden compacter en micro-elektronica werd energiezuiniger." Bovendien lag zijn werk aan de basis van bijvoorbeeld wifi, bluetooth en 5G.
Premies gelijkgetrokken
Prins onderzoekt de rechten van burgers terwijl de wereld digitaliseert. Als hoogleraar Recht en Informatisering aan de universiteit van Tilburg en als voorzitter van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid weet ze de kloof tussen wetenschap en beleid te overbruggen, vindt de NWO.
De premies worden uitgereikt op 4 oktober. Voorheen ontvingen maximaal vier wetenschappers de Spinozapremie en twee de Stevinpremie. Dit is recent gelijkgetrokken. Ook is de prijs naar beneden gegaan, van 2,5 miljoen euro naar 1,5 miljoen euro. Het overgebleven geld gaat naar het Talentenprogramma voor onderzoekers in verschillende fases van hun wetenschappelijke carrière.
Meer uit Binnenland
TERNEUZEN (ANP) - Oud-minister Franc Weerwind (D66) wordt tijdelijk burgemeester van Terneuzen. Hij is op het stadhuis in Terneuzen benoemd door commissaris van de Koning Hugo de Jonge. Weerwind volgt Erik van Merrienboer (PvdA) op. Die maakte eind november zijn aftreden bekend, omdat de wethouders op advies van de gemeenteraad geen vergunning willen verstrekken voor de komst van een asielzoekerscentrum.
41 minuten geleden
MAASTRICHT (ANP) - De provincie Limburg legt Arriva een boete van ruim 760.000 euro op, omdat bussen en treinen van de vervoerder in 2023 te vaak uitvielen of te laat kwamen. Dat was in strijd met de afspraken die de provincie met Arriva maakte over het regionale vervoer in de provincie.
42 minuten geleden
AMSTERDAM (ANP) - Ook de strafzaak tegen Raily B., verdacht van het leiden van een groep die een moordaanslag zou hebben voorbereid op Peter R. de Vries, heeft last van de problemen die advocaten hebben met de nieuwe toezichtsregels in de Extra Beveiligde Inrichting (EBI) in Vught. De zaak loopt daardoor mogelijk vertraging op.
1 uur geleden
LONDEN/DEN HAAG (ANP) - Juist nu de vredesplannen van Oekraïne, zijn Europese bondgenoten en de VS vaart lijken te krijgen, moet Oekraïne meer militaire hulp ontvangen, vindt defensieminister Ruben Brekelmans. Dan staat het sterker in de onderhandelingen met Rusland. Brekelmans deed die oproep tijdens een inzamelingsoverleg van een veertigtal landen dat Oekraïne helpt.
3 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Het demissionaire kabinet begrijpt dat het gevoel van onveiligheid onder de Joodse gemeenschap toeneemt, maar is van mening dat er momenteel al alles aan wordt gedaan om de gemeenschap in Nederland te beschermen. Dat zei demissionair veiligheidsminister Foort van Oosten (VVD) na vragen tijdens het wekelijkse vragenuurtje over de aanslag afgelopen zondag op een joods feest in Australië.
3 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - De Oekraïense president Volodymyr Zelensky heeft zwart op wit staan welk land bereid is om troepen te sturen na het ingaan van een staakt-het-vuren met Rusland, zei hij tijdens een persconferentie dinsdag met demissionair premier Dick Schoof. Hij is alleen niet van plan om te vertellen wat die toezeggingen zijn voordat het bestand van kracht is.
5 uur geleden
GRONINGEN (ANP) - In de provincie Groningen is dinsdagmiddag een aardbeving geweest. Die had volgens voorlopige metingen een kracht van 2.0. Zulke aardbevingen kunnen voelbaar zijn. Het epicentrum lag bij het dorp Woudbloem in de gemeente Midden-Groningen, enkele kilometers ten oosten van de stad Groningen. De beving gebeurde om 13.18 uur.
5 uur geleden