NWO reikt dit jaar miljoenenprijzen uit aan vier wetenschappers
DEN HAAG (ANP) - Vier wetenschappers ontvangen dit jaar de 'Nederlandse versie van de Nobelprijs' van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO). Joyeeta Gupta, Toby Kiers, Bram Nauta en Corien Prins krijgen elk 1,5 miljoen euro. De hoogleraren mogen zelf weten hoe ze dit besteden, zolang het geld wordt ingezet om "de wetenschap te bevorderen".
De NWO beloont de onderzoekers met de premie vanwege "hun uitmuntende, baanbrekende en inspirerende werk". Gupta en Kiers krijgen de zogenoemde Spinozapremie, waarbij de nadruk ligt op het wetenschappelijke werk en fundamentele vraagstukken. Prins en Nauta ontvangen de Stevinpremie, waar het in de eerste plaats gaat om de maatschappelijke impact van hun werk.
Landen ten zuiden van de evenaar worden vaak onevenredig hard getroffen door de gevolgen van klimaatverandering, terwijl deze landen door late industrialisatie het minst hebben bijgedragen aan de uitstoot van broeikasgassen. Gupta doet aan de Universiteit van Amsterdam onderzoek naar klimaatrechtvaardigheid. Ze wil de beste oplossing achterhalen voor deze vraagstukken en heeft wetenschappelijk leiderschap getoond, vindt de selectiecommissie van de NWO.
Directe impact
Kiers van de Vrije Universiteit in Amsterdam was volgens de NWO de eerste onderzoeker die kon aantonen dat schimmels onder de grond ook met elkaar handelen met economische principes. "Ze ruilen voedingsstoffen met plantwortels waarmee zij symbioses aangaan." De NWO stelt dat haar onderzoek mogelijkheden biedt voor natuurbehoud en regeneratieve landbouw.
Met zijn innovaties zoals de 'Nauta-schakeling' heeft hoogleraar Nauta van de Universiteit Twente directe impact gehad op veelgebruikte elektronica, oordeelt de selectiecommissie van de NWO. "Smartphones werden compacter en micro-elektronica werd energiezuiniger." Bovendien lag zijn werk aan de basis van bijvoorbeeld wifi, bluetooth en 5G.
Premies gelijkgetrokken
Prins onderzoekt de rechten van burgers terwijl de wereld digitaliseert. Als hoogleraar Recht en Informatisering aan de universiteit van Tilburg en als voorzitter van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid weet ze de kloof tussen wetenschap en beleid te overbruggen, vindt de NWO.
De premies worden uitgereikt op 4 oktober. Voorheen ontvingen maximaal vier wetenschappers de Spinozapremie en twee de Stevinpremie. Dit is recent gelijkgetrokken. Ook is de prijs naar beneden gegaan, van 2,5 miljoen euro naar 1,5 miljoen euro. Het overgebleven geld gaat naar het Talentenprogramma voor onderzoekers in verschillende fases van hun wetenschappelijke carrière.
Meer uit Binnenland
AMSTERDAM (ANP) - Een ambtenaar van de gemeente Amsterdam is maandag opgepakt op verdenking van corruptie en medeplichtigheid aan het veroorzaken van explosies en andere geweldsincidenten. Dat meldt het OM. De 46-jarige man wordt ervan verdacht dat hij gedurende "een langere periode" op verzoek van "criminele contacten" adressen heeft opgezocht in systemen van de gemeente. Op die adressen waren vervolgens explosies of gebeurden andere geweldsincidenten.
10 minuten geleden
DEN HAAG (ANP) - De overkoepelende organisatie voor basisscholen, de PO-Raad, is positief over de stap van Amsterdamse scholen om de inhuur van externe leraren af te bouwen. "We zijn sowieso voor zoveel mogelijk mensen in dienst bij de school en vaste gezichten voor de klas. Het is goed voor leerlingen, hun ouders en de school", zegt de raad.
25 minuten geleden
UTRECHT (ANP) - Dat Amsterdamse basisscholen zoveel mogelijk willen stoppen met het inhuren van externe leerkrachten, is een goede stap. Dat vindt directeur Lobke Vlaming van Ouders en Onderwijs, de organisatie voor ouders van schoolgaande kinderen. "Het was doorgeslagen. Er gaat best veel geld naar commerciële partijen voor dingen die horen binnen publieke functies. Zoals gewoon les geven", aldus Vlaming.
1 uur geleden
NOORD-SCHARWOUDE (ANP) - De fietser die zondag om het leven kwam door een aanrijding in het Noord-Hollandse Noord-Scharwoude, is een vrouw van 84 jaar. Dat meldt de politie.
1 uur geleden
AMSTERDAM (ANP) - De vijf demonstranten die op 5 mei in Wageningen werden aangehouden hebben aangifte gedaan tegen Marco Kroon. Volgens Willem Jebbink, advocaat van de demonstranten, heeft de bekende officier een van de demonstranten mishandeld. Ook heeft hij zich schuldig gemaakt aan "het met geweld verstoren van een betoging".
2 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - In het afgelopen jaar kwamen 24 moord- en doodslagzaken met een vrouwelijk slachtoffer binnen bij het Openbaar Ministerie. Daarnaast telde het OM 49 zaken van pogingen daartoe. Dit staat in het jaarbericht 2024 van het OM. Het is voor het eerst dat het OM het aantal zaken van geweldsmisdrijven met een vrouwelijk slachtoffer registreert in het jaarverslag.
3 uur geleden
ROTTERDAM (ANP) - Een deur van een portiekflat aan de Berkelstraat in de Rotterdamse wijk Kralingen is in de nacht van zondag op maandag beschoten, meldt de politie op X.
6 uur geleden