NWO reikt dit jaar miljoenenprijzen uit aan vier wetenschappers
DEN HAAG (ANP) - Vier wetenschappers ontvangen dit jaar de 'Nederlandse versie van de Nobelprijs' van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO). Joyeeta Gupta, Toby Kiers, Bram Nauta en Corien Prins krijgen elk 1,5 miljoen euro. De hoogleraren mogen zelf weten hoe ze dit besteden, zolang het geld wordt ingezet om "de wetenschap te bevorderen".
De NWO beloont de onderzoekers met de premie vanwege "hun uitmuntende, baanbrekende en inspirerende werk". Gupta en Kiers krijgen de zogenoemde Spinozapremie, waarbij de nadruk ligt op het wetenschappelijke werk en fundamentele vraagstukken. Prins en Nauta ontvangen de Stevinpremie, waar het in de eerste plaats gaat om de maatschappelijke impact van hun werk.
Landen ten zuiden van de evenaar worden vaak onevenredig hard getroffen door de gevolgen van klimaatverandering, terwijl deze landen door late industrialisatie het minst hebben bijgedragen aan de uitstoot van broeikasgassen. Gupta doet aan de Universiteit van Amsterdam onderzoek naar klimaatrechtvaardigheid. Ze wil de beste oplossing achterhalen voor deze vraagstukken en heeft wetenschappelijk leiderschap getoond, vindt de selectiecommissie van de NWO.
Directe impact
Kiers van de Vrije Universiteit in Amsterdam was volgens de NWO de eerste onderzoeker die kon aantonen dat schimmels onder de grond ook met elkaar handelen met economische principes. "Ze ruilen voedingsstoffen met plantwortels waarmee zij symbioses aangaan." De NWO stelt dat haar onderzoek mogelijkheden biedt voor natuurbehoud en regeneratieve landbouw.
Met zijn innovaties zoals de 'Nauta-schakeling' heeft hoogleraar Nauta van de Universiteit Twente directe impact gehad op veelgebruikte elektronica, oordeelt de selectiecommissie van de NWO. "Smartphones werden compacter en micro-elektronica werd energiezuiniger." Bovendien lag zijn werk aan de basis van bijvoorbeeld wifi, bluetooth en 5G.
Premies gelijkgetrokken
Prins onderzoekt de rechten van burgers terwijl de wereld digitaliseert. Als hoogleraar Recht en Informatisering aan de universiteit van Tilburg en als voorzitter van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid weet ze de kloof tussen wetenschap en beleid te overbruggen, vindt de NWO.
De premies worden uitgereikt op 4 oktober. Voorheen ontvingen maximaal vier wetenschappers de Spinozapremie en twee de Stevinpremie. Dit is recent gelijkgetrokken. Ook is de prijs naar beneden gegaan, van 2,5 miljoen euro naar 1,5 miljoen euro. Het overgebleven geld gaat naar het Talentenprogramma voor onderzoekers in verschillende fases van hun wetenschappelijke carrière.
Meer uit Binnenland
AMERSFOORT (ANP) - Huiseigenaren betalen volgend jaar gemiddeld 3,9 procent hogere gemeentelijke woonlasten, meldt Vereniging Eigen Huis (VEH) op basis van een steekproef onder 106 gemeenten. De aanslag voor onroerendezaakbelasting (OZB), riool- en afvalstoffenheffing komt in 2026 gemiddeld uit op 1001 euro per huishouden en gaat daarmee voor het eerst de grens van 1000 euro over.
2 uur geleden
BERLIJN (ANP) - De dekking van de Verenigde Staten voelt nu "veilig genoeg" voor Oekraïne en zijn Europese bondgenoten om ook offers te kunnen brengen in de vredesonderhandelingen met Rusland, zegt premier Dick Schoof. De VS hebben volgens hem beloofd te hulp te komen als Rusland een toekomstige wapenstilstand zou schenden.
5 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Moskou vindt dat Nederlandse kabinetsleden "alle perken te buiten" zijn gegaan met uitspraken tegen Rusland van de afgelopen tijd. De Russische ambassade spreekt in een verklaring van dreigende opmerkingen, "om nog maar te zwijgen over de volstrekt onacceptabele, grove toon van hun uitspraken over de Russische leiding". De missie roept de Nederlandse autoriteiten op te stoppen met "anti-Russische hysterie en serieus na te denken over waar ze hun land naartoe leiden".
8 uur geleden
MADRID (ANP) - De Spaanse politie heeft een Nederlandse vrouw aangehouden die in eigen land wordt gezocht voor het seksueel uitbuiten van minderjarigen, bezit van kinderporno, mensenhandel, drugshandel en vrijheidsberoving. De krant El País meldt dat de vrouw nu ook wordt verdacht van het achterlaten van kinderen.
9 uur geleden
DEN BOSCH (ANP) - "Het belangrijkste voor ons is dat de verdachten ter verantwoording zijn geroepen." Dit zeggen de nabestaanden van de vier kinderen die zijn omgekomen bij het ongeluk met een Stint op een spoorwegovergang in Oss in reactie op het requisitoir van het Openbaar Ministerie.
10 uur geleden
MOERGESTEL (ANP) - De vader van de twee kinderen die zaterdagavond zwaargewond zijn gevonden in hun woning in Moergestel is aangehouden. De 49-jarige man wordt verdacht "van betrokkenheid bij de gebeurtenissen in de woning", meldt de politie. Een woordvoerster van de politie wilde daar geen verdere uitleg bij geven. Ze zei dat het onderzoek nog gaande is.
10 uur geleden
AMSTERDAM (ANP) - De aanslag in Sydney is onacceptabel en maakt "duidelijk dat we waakzaam moeten blijven. En dat we ons moeten blijven uitspreken en optreden tegen antisemitisme, waar en hoe het zich ook manifesteert." Dat zei maandagavond demissionair staatssecretaris Jurgen Nobel bij een chanoekaviering op de Amsterdamse Zuidas.
11 uur geleden