NWO reikt dit jaar miljoenenprijzen uit aan vier wetenschappers
DEN HAAG (ANP) - Vier wetenschappers ontvangen dit jaar de 'Nederlandse versie van de Nobelprijs' van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO). Joyeeta Gupta, Toby Kiers, Bram Nauta en Corien Prins krijgen elk 1,5 miljoen euro. De hoogleraren mogen zelf weten hoe ze dit besteden, zolang het geld wordt ingezet om "de wetenschap te bevorderen".
De NWO beloont de onderzoekers met de premie vanwege "hun uitmuntende, baanbrekende en inspirerende werk". Gupta en Kiers krijgen de zogenoemde Spinozapremie, waarbij de nadruk ligt op het wetenschappelijke werk en fundamentele vraagstukken. Prins en Nauta ontvangen de Stevinpremie, waar het in de eerste plaats gaat om de maatschappelijke impact van hun werk.
Landen ten zuiden van de evenaar worden vaak onevenredig hard getroffen door de gevolgen van klimaatverandering, terwijl deze landen door late industrialisatie het minst hebben bijgedragen aan de uitstoot van broeikasgassen. Gupta doet aan de Universiteit van Amsterdam onderzoek naar klimaatrechtvaardigheid. Ze wil de beste oplossing achterhalen voor deze vraagstukken en heeft wetenschappelijk leiderschap getoond, vindt de selectiecommissie van de NWO.
Directe impact
Kiers van de Vrije Universiteit in Amsterdam was volgens de NWO de eerste onderzoeker die kon aantonen dat schimmels onder de grond ook met elkaar handelen met economische principes. "Ze ruilen voedingsstoffen met plantwortels waarmee zij symbioses aangaan." De NWO stelt dat haar onderzoek mogelijkheden biedt voor natuurbehoud en regeneratieve landbouw.
Met zijn innovaties zoals de 'Nauta-schakeling' heeft hoogleraar Nauta van de Universiteit Twente directe impact gehad op veelgebruikte elektronica, oordeelt de selectiecommissie van de NWO. "Smartphones werden compacter en micro-elektronica werd energiezuiniger." Bovendien lag zijn werk aan de basis van bijvoorbeeld wifi, bluetooth en 5G.
Premies gelijkgetrokken
Prins onderzoekt de rechten van burgers terwijl de wereld digitaliseert. Als hoogleraar Recht en Informatisering aan de universiteit van Tilburg en als voorzitter van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid weet ze de kloof tussen wetenschap en beleid te overbruggen, vindt de NWO.
De premies worden uitgereikt op 4 oktober. Voorheen ontvingen maximaal vier wetenschappers de Spinozapremie en twee de Stevinpremie. Dit is recent gelijkgetrokken. Ook is de prijs naar beneden gegaan, van 2,5 miljoen euro naar 1,5 miljoen euro. Het overgebleven geld gaat naar het Talentenprogramma voor onderzoekers in verschillende fases van hun wetenschappelijke carrière.
Meer uit Binnenland
DEN HAAG (ANP) - Reizigers in Den Haag zouden tijdens de NAVO-top eind juni gratis gebruik moeten kunnen maken van bijvoorbeeld bus en tram. Het kabinet moet regelen dat het openbaar vervoer tijdelijk kosteloos beschikbaar is "als gebaar naar Hagenaars", vindt de Haagse gemeenteraad unaniem. De partijen willen dat er daarom een verzoek naar de overheid gaat.
1 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Als het aan de gemeenteraad van Den Haag ligt, worden beelden van de jongeren die vorige week deelnamen aan rellen in Scheveningen zo snel mogelijk online gezet. De meeste fracties steunden in een raadsvergadering donderdagavond een motie daarvoor. Ze willen dat burgemeester Jan van Zanen bij het Openbaar Ministerie en de politie aandringt op publicatie van de beelden.
2 uur geleden
WAGENINGEN (ANP) - Veel bijen hebben de afgelopen winter niet overleefd. Ongeveer 22 procent van de bijenvolken is overleden, iets meer dan de winter ervoor. Volgens de universiteit in Wageningen is het de derde winter op rij dat meer dan 20 procent van de bijenvolken niet door de winter komt.
7 uur geleden
OSLO (ANP) - Het compromisvoorstel van NAVO-topman Mark Rutte voor een hoger defensiebudget van de NAVO-landen zou weleens kansrijk kunnen zijn, denkt premier Dick Schoof. Hij rekent er voorzichtig op dat de Verenigde Staten, die volgens velen een onhaalbaar hoge eis stelden, met Ruttes plan zouden kunnen leven. Maar Schoofs eigen kabinet is nog niet zover, tekent hij aan.
8 uur geleden
WARSCHAU (ANP) - EU-ministers van Buitenlandse Zaken, onder wie Caspar Veldkamp, vinden dat de druk op Rusland moet worden opgevoerd om een einde te maken aan de oorlog in Oekraïne. "We zien dat Rusland nog geen serieuze plannen heeft tot vrede", zei Veldkamp tegen het ANP, na afloop van een bijeenkomst met de ministers in Warschau. "Ze blijven letterlijk en figuurlijk ook burgerdoelen beschieten."
10 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - De gemeente Den Haag en de politie hadden geen signalen vooraf dat er vorige week rellen konden uitbreken in Den Haag. Dat heeft burgemeester Jan van Zanen donderdag gezegd. De gemeenteraad vroeg hem om opheldering over de aanpak van de ongeregeldheden.
10 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - In verschillende regio's wordt positief gereageerd op de uitkomst van de stemming in het Europees Parlement waardoor de wolf minder strikt wordt beschermd. "Goed nieuws!", aldus BBB Noord-Holland op X. De provincie Utrecht noemt het een belangrijke eerste stap, maar ziet het niet als oplossing voor de wolf die afgelopen zomer voor problemen zorgde op de Utrechtse Heuvelrug. Drenthe en Gelderland zijn blij met het besluit.
12 uur geleden