NWO reikt dit jaar miljoenenprijzen uit aan vier wetenschappers
DEN HAAG (ANP) - Vier wetenschappers ontvangen dit jaar de 'Nederlandse versie van de Nobelprijs' van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO). Joyeeta Gupta, Toby Kiers, Bram Nauta en Corien Prins krijgen elk 1,5 miljoen euro. De hoogleraren mogen zelf weten hoe ze dit besteden, zolang het geld wordt ingezet om "de wetenschap te bevorderen".
De NWO beloont de onderzoekers met de premie vanwege "hun uitmuntende, baanbrekende en inspirerende werk". Gupta en Kiers krijgen de zogenoemde Spinozapremie, waarbij de nadruk ligt op het wetenschappelijke werk en fundamentele vraagstukken. Prins en Nauta ontvangen de Stevinpremie, waar het in de eerste plaats gaat om de maatschappelijke impact van hun werk.
Landen ten zuiden van de evenaar worden vaak onevenredig hard getroffen door de gevolgen van klimaatverandering, terwijl deze landen door late industrialisatie het minst hebben bijgedragen aan de uitstoot van broeikasgassen. Gupta doet aan de Universiteit van Amsterdam onderzoek naar klimaatrechtvaardigheid. Ze wil de beste oplossing achterhalen voor deze vraagstukken en heeft wetenschappelijk leiderschap getoond, vindt de selectiecommissie van de NWO.
Directe impact
Kiers van de Vrije Universiteit in Amsterdam was volgens de NWO de eerste onderzoeker die kon aantonen dat schimmels onder de grond ook met elkaar handelen met economische principes. "Ze ruilen voedingsstoffen met plantwortels waarmee zij symbioses aangaan." De NWO stelt dat haar onderzoek mogelijkheden biedt voor natuurbehoud en regeneratieve landbouw.
Met zijn innovaties zoals de 'Nauta-schakeling' heeft hoogleraar Nauta van de Universiteit Twente directe impact gehad op veelgebruikte elektronica, oordeelt de selectiecommissie van de NWO. "Smartphones werden compacter en micro-elektronica werd energiezuiniger." Bovendien lag zijn werk aan de basis van bijvoorbeeld wifi, bluetooth en 5G.
Premies gelijkgetrokken
Prins onderzoekt de rechten van burgers terwijl de wereld digitaliseert. Als hoogleraar Recht en Informatisering aan de universiteit van Tilburg en als voorzitter van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid weet ze de kloof tussen wetenschap en beleid te overbruggen, vindt de NWO.
De premies worden uitgereikt op 4 oktober. Voorheen ontvingen maximaal vier wetenschappers de Spinozapremie en twee de Stevinpremie. Dit is recent gelijkgetrokken. Ook is de prijs naar beneden gegaan, van 2,5 miljoen euro naar 1,5 miljoen euro. Het overgebleven geld gaat naar het Talentenprogramma voor onderzoekers in verschillende fases van hun wetenschappelijke carrière.
Meer uit Binnenland
SCHIPHOL (ANP) - De partner van de 32-jarige Rotterdammer die om het leven kwam bij de mesaanval aan de voet van de Erasmusbrug, "legt zich neer" bij het vonnis van de rechtbank. Die veroordeelde Ayoub M. (23) uit Amersfoort vrijdag tot tbs met dwangverpleging en legde hem geen celstraf op voor het vermoorden van de man die er aan het skaten was.
32 minuten geleden
AMSTERDAM (ANP) - Inmiddels zijn er zes verdachten aangehouden voor een steekincident op het Mundus College in de Amsterdamse wijk Slotermeer, meldt een politiewoordvoerder. Eerder werd gemeld dat er één verdachte was opgepakt. Bij het incident raakte een persoon gewond.
39 minuten geleden
ALKMAAR (ANP) - De rechtbank in Alkmaar heeft de 28-jarige Winston A. uit Enkhuizen vrijdag vijf jaar cel en tbs met voorwaarden opgelegd voor het misbruiken van negentien minderjarigen. A. deed zich online voor als meisje en liet de slachtoffers voor de camera ontuchtige handelingen plegen. Omdat hij de beelden opnam, is hij ook schuldig aan het maken van kinderporno, oordeelde de rechtbank. Verder werd bij hem "een grote hoeveelheid" kinderporno aangetroffen die hij had gedownload en is A. schuldig aan de verkrachting van een 13-jarige jongen.
53 minuten geleden
EINDHOVEN (ANP) - Bij de Vestdijk in het centrum van Eindhoven is vrijdagochtend een explosief gevonden. Dat stamt vermoedelijk uit de Tweede Wereldoorlog. De politie heeft de omgeving afgezet. De Explosieven Opruimingsdienst Defensie (EOD) doet onderzoek.
1 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Demissionair justitieminister Foort van Oosten roept iedereen op om de jaarwisseling goed te laten verlopen. "Maak er een heel gezellig feestje van en steek voor de laatste keer vuurwerk af. Het is niet nodig om het feest te verpesten."
1 uur geleden
UTRECHT (ANP) - Ongeveer honderd boeren zijn in het provinciehuis in Utrecht om te protesteren tegen de plannen voor het landelijk gebied. Een aantal agrariërs is al toeterend met landbouwvoertuigen gekomen. Die hebben ze buiten het terrein van het provinciehuis geparkeerd.
1 uur geleden
ZWOLLE (ANP) - De verontreiniging van het drinkwater in de regio Utrecht begin november kwam waarschijnlijk door een scheur in het dak van het drinkwaterreservoir in de Utrechtse wijk Kanaleneiland. Zo'n 125.000 huishoudens moesten hierdoor dagenlang hun kraanwater koken voordat ze het konden gebruiken.
1 uur geleden