NWO reikt dit jaar miljoenenprijzen uit aan vier wetenschappers
DEN HAAG (ANP) - Vier wetenschappers ontvangen dit jaar de 'Nederlandse versie van de Nobelprijs' van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO). Joyeeta Gupta, Toby Kiers, Bram Nauta en Corien Prins krijgen elk 1,5 miljoen euro. De hoogleraren mogen zelf weten hoe ze dit besteden, zolang het geld wordt ingezet om "de wetenschap te bevorderen".
De NWO beloont de onderzoekers met de premie vanwege "hun uitmuntende, baanbrekende en inspirerende werk". Gupta en Kiers krijgen de zogenoemde Spinozapremie, waarbij de nadruk ligt op het wetenschappelijke werk en fundamentele vraagstukken. Prins en Nauta ontvangen de Stevinpremie, waar het in de eerste plaats gaat om de maatschappelijke impact van hun werk.
Landen ten zuiden van de evenaar worden vaak onevenredig hard getroffen door de gevolgen van klimaatverandering, terwijl deze landen door late industrialisatie het minst hebben bijgedragen aan de uitstoot van broeikasgassen. Gupta doet aan de Universiteit van Amsterdam onderzoek naar klimaatrechtvaardigheid. Ze wil de beste oplossing achterhalen voor deze vraagstukken en heeft wetenschappelijk leiderschap getoond, vindt de selectiecommissie van de NWO.
Directe impact
Kiers van de Vrije Universiteit in Amsterdam was volgens de NWO de eerste onderzoeker die kon aantonen dat schimmels onder de grond ook met elkaar handelen met economische principes. "Ze ruilen voedingsstoffen met plantwortels waarmee zij symbioses aangaan." De NWO stelt dat haar onderzoek mogelijkheden biedt voor natuurbehoud en regeneratieve landbouw.
Met zijn innovaties zoals de 'Nauta-schakeling' heeft hoogleraar Nauta van de Universiteit Twente directe impact gehad op veelgebruikte elektronica, oordeelt de selectiecommissie van de NWO. "Smartphones werden compacter en micro-elektronica werd energiezuiniger." Bovendien lag zijn werk aan de basis van bijvoorbeeld wifi, bluetooth en 5G.
Premies gelijkgetrokken
Prins onderzoekt de rechten van burgers terwijl de wereld digitaliseert. Als hoogleraar Recht en Informatisering aan de universiteit van Tilburg en als voorzitter van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid weet ze de kloof tussen wetenschap en beleid te overbruggen, vindt de NWO.
De premies worden uitgereikt op 4 oktober. Voorheen ontvingen maximaal vier wetenschappers de Spinozapremie en twee de Stevinpremie. Dit is recent gelijkgetrokken. Ook is de prijs naar beneden gegaan, van 2,5 miljoen euro naar 1,5 miljoen euro. Het overgebleven geld gaat naar het Talentenprogramma voor onderzoekers in verschillende fases van hun wetenschappelijke carrière.
Meer uit Binnenland
NIJMEGEN (ANP) - Op de eerste wandeldag van de Vierdaagse zijn 218 lopers uitgevallen, maakte de organisatie dinsdag bekend. Zij zijn onderweg gestopt of kwamen niet op tijd over de finish in Nijmegen. De organisatie laat weten dat de weersomstandigheden gunstig waren voor de wandelaars. "Het aantal uitvallers ligt dan ook aanzienlijk lager dan op dezelfde dag in voorgaande edities." Vorig jaar haalden op de eerste dag 819 wandelaars de finish niet.
4 uur geleden
LEEUWARDEN (ANP) - Twee mannen hebben taakstraffen van 120 en 100 uur gekregen voor het belagen van een cameraploeg van omroep PowNed, tijdens het Amelandse feest Sunneklaas in december 2023. De politierechter in Leeuwarden acht bewezen dat de beide mannen zich schuldig hebben gemaakt aan het plegen van dwang en bedreiging door de auto van de journalisten tot stoppen te dwingen, hierop te klimmen en deze gedurende langere tijd te achtervolgen.
8 uur geleden
UTRECHT (ANP) - Het Openbaar Ministerie (OM) gaat Ongehoord Nederland niet vervolgen voor het plaatsen van een vermeend discriminerende vacaturetekst. De omroep 'weigerde' non-binaire sollicitanten in een zoektocht naar een nieuwe hoofdredacteur. Het OM noemt dat "kwetsend" maar in dit geval niet strafbaar.
8 uur geleden
AMSTERDAM (ANP) - De 32-jarige Timothy B., verdacht van de moord op zijn 52-jarige moeder, heeft vorige maand bij de politie een bekentenis afgelegd. Dat heeft het Openbaar Ministerie dinsdag bekendgemaakt tijdens een inleidende zitting in de zaak.
10 uur geleden
NIJMEGEN (ANP) - De eerste deelnemers aan de Nijmeegse Vierdaagse druppelden dinsdagochtend alweer binnen. Even na 09.30 uur kwamen de eerste lopers binnen op dag één van de wandeltocht. De 107e editie ging om 04.00 uur van start.
12 uur geleden
ROTTERDAM (ANP) - De melding over een mogelijke ontvoering van een kind in Rotterdam was een valse melding. De politie zegt onderzoek te hebben gedaan en concludeert dat de melding niet klopt. Het is niet zeker of degene die de melding deed, bewust een verkeerde melding deed. Dat wordt volgens de politie nog onderzocht.
12 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Het Nederlandse klimaatbeleid brengt burgers, bedrijven en de industrie in onzekerheid, signaleert de Wetenschappelijke Klimaatraad (WKR) dinsdag in een adviesrapport. "Veel klimaatbeleid is het afgelopen jaar opgeschort of teruggedraaid", zegt raadslid en voorzitter van de visiecommissie Wieke Pot. "Inwoners, boeren en de industrie weten niet waar ze aan toe zijn." De WKR voorziet dat de sectoren daardoor geen plannen meer durven te maken voor de toekomst.
14 uur geleden