NWO reikt dit jaar miljoenenprijzen uit aan vier wetenschappers
DEN HAAG (ANP) - Vier wetenschappers ontvangen dit jaar de 'Nederlandse versie van de Nobelprijs' van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO). Joyeeta Gupta, Toby Kiers, Bram Nauta en Corien Prins krijgen elk 1,5 miljoen euro. De hoogleraren mogen zelf weten hoe ze dit besteden, zolang het geld wordt ingezet om "de wetenschap te bevorderen".
De NWO beloont de onderzoekers met de premie vanwege "hun uitmuntende, baanbrekende en inspirerende werk". Gupta en Kiers krijgen de zogenoemde Spinozapremie, waarbij de nadruk ligt op het wetenschappelijke werk en fundamentele vraagstukken. Prins en Nauta ontvangen de Stevinpremie, waar het in de eerste plaats gaat om de maatschappelijke impact van hun werk.
Landen ten zuiden van de evenaar worden vaak onevenredig hard getroffen door de gevolgen van klimaatverandering, terwijl deze landen door late industrialisatie het minst hebben bijgedragen aan de uitstoot van broeikasgassen. Gupta doet aan de Universiteit van Amsterdam onderzoek naar klimaatrechtvaardigheid. Ze wil de beste oplossing achterhalen voor deze vraagstukken en heeft wetenschappelijk leiderschap getoond, vindt de selectiecommissie van de NWO.
Directe impact
Kiers van de Vrije Universiteit in Amsterdam was volgens de NWO de eerste onderzoeker die kon aantonen dat schimmels onder de grond ook met elkaar handelen met economische principes. "Ze ruilen voedingsstoffen met plantwortels waarmee zij symbioses aangaan." De NWO stelt dat haar onderzoek mogelijkheden biedt voor natuurbehoud en regeneratieve landbouw.
Met zijn innovaties zoals de 'Nauta-schakeling' heeft hoogleraar Nauta van de Universiteit Twente directe impact gehad op veelgebruikte elektronica, oordeelt de selectiecommissie van de NWO. "Smartphones werden compacter en micro-elektronica werd energiezuiniger." Bovendien lag zijn werk aan de basis van bijvoorbeeld wifi, bluetooth en 5G.
Premies gelijkgetrokken
Prins onderzoekt de rechten van burgers terwijl de wereld digitaliseert. Als hoogleraar Recht en Informatisering aan de universiteit van Tilburg en als voorzitter van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid weet ze de kloof tussen wetenschap en beleid te overbruggen, vindt de NWO.
De premies worden uitgereikt op 4 oktober. Voorheen ontvingen maximaal vier wetenschappers de Spinozapremie en twee de Stevinpremie. Dit is recent gelijkgetrokken. Ook is de prijs naar beneden gegaan, van 2,5 miljoen euro naar 1,5 miljoen euro. Het overgebleven geld gaat naar het Talentenprogramma voor onderzoekers in verschillende fases van hun wetenschappelijke carrière.
Meer uit Binnenland
DEN HAAG (ANP) - De oproep van een meerderheid in de Tweede Kamer om voor volgend jaar 2 miljard euro extra vrij te maken voor Oekraïne, "doorkruist" de pogingen van het demissionaire kabinet om tot een veel groter pakket in Europees verband te komen. Dat heeft minister Eelco Heinen (Financiën, VVD) gezegd voor aanvang van de ministerraad.
56 seconden geleden
DEN BOSCH (ANP) - Mensen met een vorm van autisme hebben dat niet gekregen doordat ze zijn gevaccineerd. Inentingen veroorzaken geen autisme, heeft bijwerkingencentrum Lareb vrijdag nogmaals gezegd.
12 minuten geleden
DEN HAAG (ANP) - Demissionair minister Frank Rijkaart (Binnenlandse Zaken, BBB) "walgt" van de bedreigingen die steeds meer lokale bestuurders te verduren krijgen vanwege de komst van azc's. Afgelopen week werden bestuurders en raadsleden van de gemeente Venlo geïntimideerd om de komst van asielopvang. Ook stapte de burgemeester van Terneuzen op, nadat de gemeenteraad na druk van buitenaf toch geen azc meer wilde.
26 minuten geleden
TER APEL (ANP) - Voor het eerst sinds eind oktober verblijven minder dan 1900 asielzoekers in het aanmeldcentrum in Ter Apel. Opvangorgaan COA blijft al ruim een week onder de limiet van 2000 mensen, en hoeft daardoor al een tijdje geen dwangsommen meer te betalen aan de gemeente Westerwolde, waarin Ter Apel ligt.
28 minuten geleden
DEN HAAG (ANP) - VVD-vicepremier Sophie Hermans staat niet achter uitlatingen van haar BBB-collega Mona Keijzer over de NOS op X. Keijzer betichtte de publieke omroep daar indirect van het kritiekloos overtikken van Hamas-propaganda. "Ik zou deze tweet niet sturen", zei Hermans daarover voor aanvang van de ministerraad.
52 minuten geleden
DEN HAAG (ANP) - D66-leider Rob Jetten vindt de verwijtende tweets richting de NOS van minister en vicepremier Mona Keijzer (BBB) "echt niet kunnen". De bewindsvrouw schreef eerder deze week dat de nieuwsorganisatie informatie van het ministerie van Gezondheid van Hamas kritiekloos overschrijft. D66 en GroenLinks-PvdA hebben daar Kamervragen over gesteld.
1 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Het aantal vrouwen dat werd gedood door een partner of door een ex, is in de afgelopen 15 jaar onveranderd gebleven. Dit heeft het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) berekend. Bij gescheiden vrouwen komt moord of doodslag door een (ex-)partner het vaakst voor.
4 uur geleden