Noors fonds zet Pools oliebedrijf op strafbank om persvrijheid
OSLO (ANP/RTR) - Het staatsinvesteringsfonds van Noorwegen heeft het Poolse energieconcern PKN Orlen op een strafbank gezet. Volgens het beleggingsfonds van 1,2 biljoen euro brengt Orlen de persvrijheid in Polen in gevaar door de overname van de nieuwssite- en krantenuitgever Polska Press. De Poolse staat heeft een meerderheidsbelang in Orlen en zou zo te veel invloed kunnen uitoefenen op de berichtgeving bij Polska Press.
Het Noorse investeringsfonds, dat eind vorig jaar zo'n 1,1 procent van alle Orlen-aandelen bezat, eist dat het oliebedrijf de komende drie jaar verbeteringen doorvoert om de persvrijheid in Polen te garanderen. Gebeurt dit niet, dan verkopen de Noren hun belang in het bedrijf.
Nooit eerder pakte het Noorse staatsfonds, één van 's werelds grootste beleggers, een bedrijf uit zijn portefeuille aan vanwege zorgen om de persvrijheid. Maar volgens de ethisch toezichthouder van het fonds is er een te groot risico op mensenrechtenschendingen door de overname, omdat ook de vrijheid van meningsuiting onder druk zou staan door de overname.
Overname Polska Press
Orlen verdient zijn geld vooral met het raffineren van olie en uitbaten van tankstations. Maar eind 2020 sloot het bedrijf een deal over de overname van Polska Press van een Duitse mediagroep. Die beslissing oogst al langer kritiek. Nadat de Poolse kartelwaakhond de overname had goedgekeurd, tekende de nationale ombudsman voor mensenrechten protest aan. Bij die goedkeuring zou er te weinig oog zijn geweest voor de negatieve invloed op de persvrijheid in Polen.
Verslaggevers zonder Grenzen, een organisatie die persvrijheid wil bevorderen, stelde vorig jaar ook het hoge aantal ontslagen op redacties van Polska Press aan de kaak. Naast gedwongen ontslagen zouden daarnaast veel journalisten uit eigen beweging zijn vertrokken. Orlen stelde daarop dat de overname van Polska Press een puur zakelijke investering was en de redactionele lijn van de kranten niet zou beïnvloeden.
Waardering persvrijheid
Zorgen over de persvrijheid in Polen spelen al langer, ook op het niveau van de Europese Unie. Sinds de rechts-conservatieve regeringspartij Recht en Rechtvaardigheid (PiS) in 2015 aan de macht kwam, daalde het land van plek 18 naar 64 op de index voor persvrijheid van Verslaggevers zonder Grenzen.
Meer uit Financieel
AMSTERDAM (ANP) - De Nederlandsche Bank (DNB) waarschuwt voor de historisch hoge standen van aandelenbeurzen in met name de Verenigde Staten. Onder meer door optimisme rond kunstmatige intelligentie (AI) en beter dan verwachte prestaties van de economie zijn op Wall Street sinds begin april winsten van zo'n 20 procent geboekt. Dat brengt volgens DNB-president Olaf Sleijpen risico's met zich mee.
1 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - De door de overheid voorgestelde wijzigingen van de Postwet zijn alleen uitvoerbaar en handhaafbaar als er een aantal aanpassingen worden gedaan. Dat zegt de Autoriteit Consument & Markt (ACM) naar aanleiding van een toets van de voorstellen, die de toezichthouder op verzoek van het ministerie van Economische Zaken heeft uitgevoerd.
1 uur geleden
AMSTERDAM (ANP) - "Als ik bij het KNMI zou werken, zou het nog steeds code oranje zijn." Dat zegt president Olaf Sleijpen van De Nederlandsche Bank (DNB) over de financiële stabiliteit in Nederland. "De kans op economische en financiële schokken is nog steeds hoog. Het is niet de vraag of, maar wanneer en waar die schokken zich voor gaan doen."
1 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - De Autoriteit Consument & Markt (ACM) heeft invallen gedaan bij verschillende aannemers. De marktwaakhond onderzoekt of drie aannemers, die niet bij naam worden genoemd, verboden afspraken hebben gemaakt bij een aanbesteding van een gemeente.
3 uur geleden
BRUSSEL (ANP) - De Nederlandse overheidsschuld stijgt dit jaar naar verwachting tot 45,2 procent van het bruto binnenlands product (bbp) tegen 43,7 procent in 2024. Ook in 2026 en 2027 stijgt de overheidsschuld tot respectievelijk 47,9 en 48,1 procent, blijkt uit de maandag gepubliceerde economische herfstprognose van de Europese Commissie.
3 uur geleden
BERN (ANP/BLOOMBERG) - De Zwitserse economie is in het derde kwartaal van 2025 voor het eerst in meer dan twee jaar gekrompen. De krimp volgt op de hoge Amerikaanse importheffingen van 39 procent op Zwitserse goederen, die begin augustus werden ingevoerd.
4 uur geleden
DUBAI (ANP/BLOOMBERG) - Boeing werkt aan het verhogen van de productie van geleidingssystemen voor Patriot-raketten. De vliegtuigbouwer verwacht de levering hiervan te verdrievoudigen door de grote vraag naar het luchtverdedigingssysteem. Dit heeft Steve Parker, hoofd van de defensie- en ruimtevaarttak van de vliegtuigbouwer, gezegd op de Dubai Airshow.
4 uur geleden