Nobelprijs voor toepassen AI bij bestuderen van eiwitten
STOCKHOLM (ANP) - De Nobelprijs voor de Scheikunde gaat dit jaar naar de Amerikaan David Baker, en naar de Brit Demis Hassabis en Amerikaan John Jumper van DeepMind, de tak van Google die zich bezighoudt met kunstmatige intelligentie (AI). Zij hebben de technologie ontwikkeld en toegepast om de structuur van eiwitten te doorgronden, de bouwstenen van leven.
De Nobelprijs voor de Natuurkunde van dinsdag was ook toegekend voor het ontwikkelen van kunstmatige intelligentie. De Amerikaan John Hopfield en de Britse Canadees Geoffrey Hinton hadden de neurale netwerken ontwikkeld die bij AI worden gebruikt.
Eiwitten zorgen ervoor dat een lichaam functioneert: dat voedsel wordt verteerd, dat het juiste signaal naar de juiste plek in het lichaam gaat, dat cellen worden hersteld en dat antilichamen ons beschermen tegen ziekmakers. Baker en zijn team gebruiken kunstmatige intelligentie om zelf zulke eiwitten te bouwen. Die kunnen onder meer worden toegepast als vaccins of geneesmiddelen.
AlphaFold
Eiwitten hebben zelf ook bouwstenen, ze bestaan uit allerlei combinaties van aminozuren. De exacte volgorde en plek van die aminozuren bepaalt wat een eiwit doet. Wetenschappers proberen al jaren de structuur van eiwitten te bepalen op grond van die volgorde, maar dat was vroeger ontzettend moeilijk. De voorspellingen waren hooguit 40 procent nauwkeurig.
Hassabis en Jumper hebben bij DeepMind het programma AlphaFold gebouwd. Dat gebruikt AI om de samenstelling van een eiwit te berekenen. De eerste versie daarvan werd in 2018 gelanceerd, een opvolger kwam in 2020. Sindsdien is de nauwkeurigheid van eiwitberekeningen omhoog geschoten naar ongeveer 90 procent. AlphaFold heeft in een paar jaar tijd de structuur van vrijwel alle 200 miljoen bekende eiwitten vastgesteld. Miljoenen wetenschappers hebben toegang tot die gegevens.
Doorbraak
AlphaFold werd in 2022 uitgeroepen tot de grootste wetenschappelijke doorbraak. "Kunstmatige intelligentie toont geweldige mogelijkheden voor wetenschappelijk onderzoek", stelt DeepMind in een reactie op de Nobelprijs. "Steeds meer wetenschappers gebruiken AI om gegevens te bouwen, experimenten te simuleren, medicijnen te ontwerpen, complexe situaties te berekenen, nieuwe oplossingen voor bestaande problemen te ontdekken en bestaande kennis uit te bouwen. We zullen in de komende jaren meer fundamentele doorbraken zien."
De winnaars krijgen een medaille en een diploma. Daarnaast mogen ze een bedrag van 11 miljoen Zweedse kronen verdelen, omgerekend bijna 970.000 euro. Baker krijgt de ene helft, Hassabis en Jumper delen de andere helft.
Meer uit Buitenland
SYDNEY (ANP/RTR) - De politie in de Australische deelstaat New South Wales heeft de man aangeklaagd die samen met zijn vader het vuur opende op een joods evenement op Bondi Beach in Sydney. De vader werd bij de aanslag doodgeschoten, de zoon raakte zwaar gewond. De zoon wordt beschuldigd van 59 misdrijven, waaronder een terroristische daad.
19 minuten geleden
WASHINGTON (ANP/BLOOMBERG) - De voorgestelde balzaal in het Witte Huis zal naar schatting 400 miljoen dollar (zo'n 340 miljoen euro) kosten en volgens president Donald Trump zal de zaal ook geschikt zijn om inauguraties te huisvesten. Trump voorspelde tegelijkertijd dat het project uiteindelijk minder zal kosten.
1 uur geleden
WASHINGTON (ANP) - De Amerikaanse president Donald Trump heeft een "totale en volledige" blokkade bevolen van alle gesanctioneerde olietankers die Venezuela binnenvaren of verlaten. Dat heeft hij op Truth Social bekendgemaakt.
3 uur geleden
WILLEMSTAD (ANP) - Het parlement van Curaçao wil militaire bijstand van Nederland die kan bijdragen aan de veiligheid van het vliegverkeer van Curaçao en heeft daarover twee moties aangenomen. Dit is gebeurd naar aanleiding van de 'bijna-botsingen' onlangs in het Curaçaose luchtruim.
3 uur geleden
AMMAN (ANP) - Israël heeft zes Canadese parlementsleden die vanuit Jordanië de Westelijke Jordaanoever wilden bezoeken de toegang tot het Palestijnse gebied geweigerd. Israëlische autoriteiten gaven als reden voor de weigering dat de Canadese delegatie wordt "gesponsord door een terroristische organisatie".
7 uur geleden
WASHINGTON (ANP/RTR) - De Verenigde Staten hebben volledige inreisverboden ingesteld voor burgers van nog eens zeven landen. Het gaat om Burkina Faso, Mali, Niger, Zuid-Soedan en Syrië, en ook Laos en Sierra Leone, waar voorheen slechts gedeeltelijke beperkingen voor golden. Ook voor personen met door de Palestijnse Autoriteit afgegeven reisdocumenten gelden volledige beperkingen, meldt het Witte Huis.
9 uur geleden
WASHINGTON (ANP/AFP) - De Amerikaanse president Donald Trump blijft achter Witte Huis-stafchef Susie Wiles staan, na de publicatie van een artikel in het tijdschrift Vanity Fair. Daarin stelde ze dat Trump, hoewel hij niet drinkt, een "alcoholische persoonlijkheid heeft".
10 uur geleden