Nobelprijs Scheikunde voor ontwikkelen van nieuwe materialen
STOCKHOLM (ANP) - Drie onderzoekers die nieuwe materialen hebben ontwikkeld, krijgen dit jaar de Nobelprijs voor de Scheikunde. De Japanner Susumu Kitagawa, de Brit Richard Robson en de Palestijns-Jordaanse Amerikaan Omar Yaghi delen de belangrijke wetenschappelijke prijs.
Kitagawa, Robson en Yaghi hebben zogenoemde metaal-organische frameworks (MOF) ontwikkeld. Dat zijn vaste stoffen met minieme gaatjes waar gasmoleculen in passen. "Ze kunnen koolstofdioxide uit de lucht of uit schoorsteenpijpen halen, of giftige stoffen uit rioolwater", legt het Nobelcomité uit. Zo kunnen de materialen helpen bij het zuiveren van stoffen die zich ophopen in de natuur en nauwelijks af te breken zijn, zoals PFAS. De frameworks kunnen echter ook worden gebruikt "om watermoleculen op te vangen uit droge lucht, zodat ze drinkbaar water maken in de woestijn".
In de gaten tussen de vaste materialen is ruimte voor veel gasmoleculen. "Slechts een paar gram van het poreuze materiaal, ongeveer even zwaar als een suikerklontje, heeft een oppervlak ter grootte van een voetbalveld", aldus het Nobelcomité. Dat vergelijkt de materialen daarom met de handtas van Hermelien Griffel in Harry Potter, "klein van buiten, maar heel erg groot van binnen".
De drie laureaten ontvangen een diploma en een medaille. Daarnaast delen ze een bedrag van 11 miljoen Zweedse kronen, omgerekend ongeveer 1 miljoen euro. De uitreikingsceremonie voor de Nobelprijzen is op 10 december. In 1901, 1936, 1995 en 2016 kregen wetenschappers uit Nederland de Nobelprijs voor de Scheikunde.
Meer uit Buitenland
WASHINGTON (ANP/RTR) - In de honderdduizenden stukken die het Amerikaanse ministerie van Justitie vrijdag heeft vrijgegeven over de overleden zedendelinquent Jeffrey Epstein wordt nauwelijks verwezen naar president Donald Trump. Oud-president Bill Clinton komt er veelvuldig in voor.
4 uur geleden
WASHINGTON (ANP/DPA) - Het Amerikaanse ministerie van Justitie gaat vrijdag alleen een deel van de documenten over zedendelinquent Jeffrey Epstein vrijgeven. Het Congres gaf vorige maand opdracht om alle documenten vrij te geven, met een deadline op 19 december.
8 uur geleden
WASHINGTON (ANP/RTR) - De Verenigde Staten hebben nieuwe sancties ingevoerd als maatregel tegen de Venezolaanse president Nicolás Maduro en zijn echtgenote, waarmee de druk op Caracas verder wordt verhoogd. De sancties gelden voor zeven familieleden en medewerkers.
8 uur geleden
WASHINGTON (ANP/RTR/AFP) - De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Marco Rubio is mogelijk zaterdag bij een deel van het overleg tussen de VS en Oekraïne. De tweedaagse gesprekken over het stoppen van de oorlog tussen Oekraïne en Rusland vinden plaats in Miami.
10 uur geleden
PARIJS (ANP/AFP) - De Franse regering waarschuwt boeren tijdens de feestdagen geen wegen te blokkeren. Er zijn ruim een week geleden boerenprotesten met wegblokkades uitgebroken, vooral in het zuiden, naar aanleiding van het in opdracht van de autoriteiten slachten van runderen naar aanleiding van een besmettelijke veeziekte. Volgens de veehouders reageert de overheid overdreven wreed op de plaatselijke uitbraak van de knobbelziekte of nodulaire dermatose.
11 uur geleden
MOSKOU (ANP/RTR) - Als Oekraïne verkiezingen houdt, zou Rusland mogelijk geen aanvallen op het land uitvoeren. Oekraïners die in Rusland of door Rusland beheerste gebieden wonen, zouden ook in Oekraïense verkiezingen moeten kunnen stemmen. President Vladimir Poetin heeft dit in zijn jaarlijkse persconferentie gezegd.
14 uur geleden
TAIPEI (ANP/RTR) - Bij een steekaanval in de Taiwanese hoofdstad Taipei zijn zeker drie doden gevallen, vijf mensen raakten gewond. Volgens premier Cho Jung-tai liet een man rookbommen afgaan bij het centrale treinstation van de stad, waarna hij naar een nabijgelegen metrostation in een druk winkelgebied rende. Onderweg viel hij mensen aan.
14 uur geleden