Nobelprijs Scheikunde voor nanotechnologie, namen waren uitgelekt
STOCKHOLM (ANP) - De Nobelprijs voor de Scheikunde gaat dit jaar naar de Tunesische Amerikaan Moungi Bawendi, de Amerikaan Louis E. Brus en de Rus Aleksej Ekimov. Zij ontvangen de belangrijkste wetenschapsprijs voor hun werk aan nanotechnologie. Dat heeft de Zweedse Koninklijke Academie van Wetenschappen woensdag bekendgemaakt.
De namen van de drie waren woensdagochtend al uitgelekt, toen het Nobelcomité een persbericht naar Zweedse media stuurde. Bawendi wist echter van niets, na de bekendmaking liet hij weten dat hij diep in slaap was toen het Nobelcomité hem belde. Het Nobelcomité zegt het "diep te betreuren" dat de namen naar buiten zijn gekomen. Volgens de voorzitter is het nog niet duidelijk hoe en waarom het persbericht te vroeg is verstuurd.
Dat een Rus de prijs krijgt, is voor het comité geen probleem. "We zoeken eerst de belangrijkste ontdekkingen, daarna zoeken we de mensen die daar het meest aan hebben bijgedragen. Nationaliteit doet er niet toe. De persoon die de prijs het meest verdient, moet de prijs krijgen."
Kwantumstippen
Bawendi, Brus en Ekimov worden onderscheiden voor hun werk aan kwantumstippen. Dit zijn minieme deeltjes, kristallen, die ongeveer een miljoenste millimeter klein zijn. Ze worden gebruikt in nanotechnologie. Ekimov en Brus ontdekten de deeltjes in de jaren tachtig. Bawendi leidt een onderzoeksgroep die bestudeert hoe kwantumstippen kunnen worden toegepast.
Kwantumstippen geven kleur, afhankelijk van hun grootte. Kleine kristallen kleuren blauw of groen, grotere kristallen rood of oranje. Daarom worden ze veel gebruikt in QLED-televisies en in LED-verlichting in huis. Ziekenhuizen passen kwantumstippen toe om bijvoorbeeld tumoren goed zichtbaar te maken. In de toekomst kunnen kwantumstippen misschien ook worden gebruikt in zonnepanelen en communicatie.
Prijzengeld
De winnaars krijgen niet alleen de erkenning die bij de prijs hoort, maar ze mogen ook een bedrag van omgerekend ruim 950.000 euro verdelen. Daarnaast ontvangen ze een medaille en een diploma. De uitreiking van de prijzen is op 10 december. Dat is de sterfdag van de Zweedse industrieel Alfred Nobel, naar wie de prijzen zijn vernoemd.
In 1901, 1936, 1995 en 2016 kregen wetenschappers uit Nederland de Nobelprijs voor de Scheikunde.
De Nobelprijzen voor de Geneeskunde en de Natuurkunde waren al toegekend. De prijzen voor Literatuur, Vrede en Economie volgen in de komende dagen.
Meer uit Buitenland
BRUSSEL (ANP) - De EU wil meer concrete stappen van Israël zien dat het daadwerkelijk de humanitaire situatie in Gaza aan het verbeteren is, zei EU-buitenlandchef Kaja Kallas na afloop van de vergadering van EU-buitenlandministers. Kallas had vorige week met Israël afgesproken flink meer humanitaire hulp toe te laten in Gaza.
37 minuten geleden
BRUSSEL (ANP) - De Europese Commissie wil vanaf 2028 het EU-budget verhogen, zo blijkt uit een conceptvoorstel dat in handen is van het ANP. Nu draagt elke lidstaat 1 procent van het bruto nationale inkomen bij aan de EU-begroting. In het concept voor de EU-meerjarenbegroting 2028-2034 staat geen nieuw percentage, maar in de Brusselse wandelgangen wordt gesproken over 1,5 procent. De Commissie presenteert woensdag haar voorstel.
2 uur geleden
BRUSSEL (ANP) - Meerdere Europese landen zeggen klaar te staan om Patriot-luchtverdedigingssystemen en andere wapens voor Oekraïne te kopen van de Verenigde Staten. Maar het blijft vooralsnog onduidelijk welke wapens de VS precies willen leveren en hoe ze dat willen aanpakken.
3 uur geleden
SUWAYDA (ANP/AFP/RTR) - Het geweld in de Syrische regio Suwayda heeft dinsdag opnieuw meerdere levens geëist. Syrische en Israëlische militairen hebben aanvallen uitgevoerd. Het in het Verenigd Koninkrijk gevestigde Syrische Observatorium voor de Mensenrechten spreekt van meer dan tien doden.
3 uur geleden
KYIV (ANP/RTR) - De Oekraïense premier Denys Sjmyhal heeft zijn ontslag aangeboden. Dat betekent dat de weg vrij is voor vicepremier Joelia Svyrydenko om aangesteld te worden als de nieuwe premier. Het parlement moet haar benoeming nog goedkeuren, maar aangezien de partij van president Volodymyr Zelensky daar een meerderheid heeft, lijkt dat een formaliteit.
4 uur geleden
LONDEN (ANP) - De Britse regering heeft na een groot datalek in het geheim duizenden Afghanen naar het Verenigd Koninkrijk gehaald, heeft minister van Defensie John Healey bekendgemaakt. De namen en gegevens van bijna 19.000 Afghanen die hadden samengewerkt met de Britten waren uitgelekt, waardoor zij en hun familieleden mogelijk gevaar liepen. Van hen zijn zo'n negenhonderd mensen opgehaald via dit geheime beleid en 3600 van hun familieleden.
4 uur geleden
MADRID (ANP) - Artsen zonder Grenzen (AzG) concludeert na eigen onderzoek dat drie medewerkers vier jaar geleden opzettelijk zijn gedood in de Ethiopische regio Tigray, waar toen een burgeroorlog woedde. De hulpverleners werden volgens de organisatie gedood terwijl ze in een duidelijk gemarkeerd AzG-voertuig onderweg waren naar gewonde patiënten.
4 uur geleden