Nobelprijs Scheikunde voor nanotechnologie, namen waren uitgelekt
STOCKHOLM (ANP) - De Nobelprijs voor de Scheikunde gaat dit jaar naar de Tunesische Amerikaan Moungi Bawendi, de Amerikaan Louis E. Brus en de Rus Aleksej Ekimov. Zij ontvangen de belangrijkste wetenschapsprijs voor hun werk aan nanotechnologie. Dat heeft de Zweedse Koninklijke Academie van Wetenschappen woensdag bekendgemaakt.
De namen van de drie waren woensdagochtend al uitgelekt, toen het Nobelcomité een persbericht naar Zweedse media stuurde. Bawendi wist echter van niets, na de bekendmaking liet hij weten dat hij diep in slaap was toen het Nobelcomité hem belde. Het Nobelcomité zegt het "diep te betreuren" dat de namen naar buiten zijn gekomen. Volgens de voorzitter is het nog niet duidelijk hoe en waarom het persbericht te vroeg is verstuurd.
Dat een Rus de prijs krijgt, is voor het comité geen probleem. "We zoeken eerst de belangrijkste ontdekkingen, daarna zoeken we de mensen die daar het meest aan hebben bijgedragen. Nationaliteit doet er niet toe. De persoon die de prijs het meest verdient, moet de prijs krijgen."
Kwantumstippen
Bawendi, Brus en Ekimov worden onderscheiden voor hun werk aan kwantumstippen. Dit zijn minieme deeltjes, kristallen, die ongeveer een miljoenste millimeter klein zijn. Ze worden gebruikt in nanotechnologie. Ekimov en Brus ontdekten de deeltjes in de jaren tachtig. Bawendi leidt een onderzoeksgroep die bestudeert hoe kwantumstippen kunnen worden toegepast.
Kwantumstippen geven kleur, afhankelijk van hun grootte. Kleine kristallen kleuren blauw of groen, grotere kristallen rood of oranje. Daarom worden ze veel gebruikt in QLED-televisies en in LED-verlichting in huis. Ziekenhuizen passen kwantumstippen toe om bijvoorbeeld tumoren goed zichtbaar te maken. In de toekomst kunnen kwantumstippen misschien ook worden gebruikt in zonnepanelen en communicatie.
Prijzengeld
De winnaars krijgen niet alleen de erkenning die bij de prijs hoort, maar ze mogen ook een bedrag van omgerekend ruim 950.000 euro verdelen. Daarnaast ontvangen ze een medaille en een diploma. De uitreiking van de prijzen is op 10 december. Dat is de sterfdag van de Zweedse industrieel Alfred Nobel, naar wie de prijzen zijn vernoemd.
In 1901, 1936, 1995 en 2016 kregen wetenschappers uit Nederland de Nobelprijs voor de Scheikunde.
De Nobelprijzen voor de Geneeskunde en de Natuurkunde waren al toegekend. De prijzen voor Literatuur, Vrede en Economie volgen in de komende dagen.
Meer uit Buitenland
KYIV (ANP/RTR) - De Oekraïense president Volodymyr Zelensky heeft donderdag gezegd dat hij de Amerikaanse president Donald Trump in een telefoongesprek had verteld dat een staakt-het-vuren van dertig dagen een "echte indicator" zou zijn voor een beweging in de richting van vrede met Rusland. Zelensky zei ook dat Kyiv bereid was dit bestand onmiddellijk in te voeren.
2 uur geleden
QUITO (ANP/AFP) - De Ecuadoraanse president Daniel Noboa heeft donderdag verteld dat hij hulp had gezocht bij Israël en de Verenigde Arabische Emiraten (VAE) om de drugskartels te bestrijden die het Zuid-Amerikaanse land terroriseren.
2 uur geleden
WASHINGTON (ANP/RTR) - De Amerikaanse minister van Defensie Pete Hegseth heeft interne instructies aan het Pentagon gegeven om uiterlijk 6 juni te beginnen met het ontslaan van transgender militairen die niet zelf besluiten te vertrekken. Dat blijkt uit een memo dat persbureau Reuters heeft ingezien.
7 uur geleden
OSLO (ANP) - Rusland is zorgelijk druk met militaire voorbereidingen aan de Europese oostgrens, zegt premier Dick Schoof. Het land legt infrastructuur aan waarmee het militairen zou kunnen aanvoeren. En de oostelijke NAVO-landen hebben last van allerlei Russische prikacties.
7 uur geleden
NEW YORK (ANP/BLOOMBERG) - Ambtenaren van de Amerikaanse stad New York hebben hun prognose voor het aantal buitenlandse toeristen dit jaar met 17 procent verlaagd. Ze stellen dat de importtarieven en het strenge immigratiebeleid van president Donald Trump bezoekers afschrikken.
7 uur geleden
VATICAANSTAD (ANP) - De Nederlandse kardinaal Wim Eijk verwacht niet dat de nieuwe paus Leo XIV voor een grote revolutie gaat zorgen in de kerk. "Ik denk dat een heel belangrijke taak van de paus is om de eenheid in de kerk te herstellen", zei Eijk vlak na afloop van het conclaaf.
8 uur geleden
NEW DELHI (ANP/DPA) - Pakistan heeft verschillende militaire installaties aangevallen met raketten en drones in het door India gecontroleerde deel van Kasjmir, meldde de Indiase regering donderdag. Een militair station nabij de grens in de Indiase staat Punjab was ook doelwit van de luchtaanvallen, aldus het Indiase leger op X. Pakistan heeft de aanvallen niet bevestigd.
8 uur geleden