Nobelprijs Scheikunde voor moleculenbouwers uit Duitsland en VS
STOCKHOLM (ANP) - De Duitser Benjamin List en de Schotse Amerikaan David MacMillan krijgen dit jaar de Nobelprijs voor de Scheikunde. Zij hebben onderzoek gedaan naar een "inventieve manier om moleculen te bouwen", zo verklaart het Nobelcomité de keuze. Hun technologie is "nauwkeurig, goedkoop, snel en milieuvriendelijk" en wordt onder meer gebruikt bij onderzoek naar medicijnen. Hun ontdekking "heeft de mensheid al veel goeds gebracht".
List was met zijn vrouw op vakantie in Amsterdam toen hij woensdagochtend op de hoogte werd gebracht. Het Nobelcomité belde hem vlak voor de bekendmaking. "We hebben een geweldig concert in het Concertgebouw bezocht, we hebben een geweldige dag en ik verwachtte deze enorme verrassing zeker niet", zei hij tijdens een rechtstreekse verbinding met de persconferentie. List zat met een kop koffie aan het ontbijt toen zijn telefoon ging. "Ik dacht eerst dat iemand een grap met me uithaalde. Toen zag ik dat iemand uit Zweden belde. Ik keek naar mijn vrouw, zij keek naar mij en ik rende de ontbijtzaal uit. Het is moeilijk om te beschrijven wat je dan voelt. Het is een bijzonder moment dat ik nooit zal vergeten."
Het lukte de jury niet om MacMillan op de hoogte te brengen. Hij nam de telefoon niet op en kreeg daarom een voicemailbericht en een e-mail.
Eenvoudig en inventief
De hele wereld bestaat uit moleculen. Die worden gevormd door kleinere bouwstenen die aan elkaar vastgemaakt worden. Bij dat bouwen gebruiken wetenschappers katalysatoren, oftewel stoffen die een chemische reactie op gang helpen brengen. Wetenschappers hadden vroeger twee manieren om dit te doen, maar MacMillan en List ontdekten los van elkaar dat er nog een derde manier is. Dat noemden ze asymmetrische organokatalyse. "Het concept is even eenvoudig als inventief", legt het Nobelcomité uit.
List en MacMillan delen de prijs van 10 miljoen Zweedse kronen, omgerekend bijna 1 miljoen euro. De Nobelprijs voor de Scheikunde is de laatste prijs die door iemand uit Nederland is gewonnen. De prijs ging in 2016 naar Ben Feringa van de Rijksuniversiteit Groningen. De andere Nederlandse winnaars van de scheikundeprijs zijn Paul Crutzen (1995), Peter Debye (1936) en Jacobus Henricus van 't Hoff (1901).
Meer uit Buitenland
DAMASCUS (ANP) - De nieuwe machthebbers in Syrië hebben ermee ingestemd de Verenigde Staten te helpen bij het opsporen van vermiste Amerikanen in hun land. Dat meldt de Amerikaanse Syrië-gezant Tom Barrack, die op X spreekt over een belangrijke stap vooruit. "De families van Austin Tice, Majd Kamalmaz en Kayla Mueller moeten dit eindelijk kunnen afsluiten."
39 minuten geleden
WASHINGTON (ANP) - De Amerikaanse president Donald Trump heeft het besluit verdedigd om aanmeldingen van buitenlandse studenten op Harvard te blokkeren. Hij zei dat de instelling miljarden dollars ontvangt van de overheid en dat het daarom redelijk is dat wordt gevraagd om informatie over internationale studenten. "Maar Harvard is niet erg mededeelzaam."
2 uur geleden
KYIV (ANP/AFP/RTR) - Zeker drie mensen zijn in de nacht van zaterdag op zondag om het leven gekomen door hevige Russische droneaanvallen op de Oekraïense hoofdstad Kyiv, meldt Mykola Kalashnyk, een Oekraïense topmilitair, op Telegram.
3 uur geleden
CHONGJIN (ANP/RTR/AFP) - Noord-Korea heeft de hoofdingenieur van de Chongjin-scheepswerf gearresteerd en opgesloten, omdat die verantwoordelijk wordt gehouden voor de mislukte tewaterlating van een nieuwe torpedobootjager, melden staatsmedia van het land.
7 uur geleden
KYIV (ANP/RTR) - Een Oekraïense topmilitair heeft op Telegram gewaarschuwd voor nieuwe grootschalige Russische droneaanvallen op Kyiv. Hij stelde in de nacht van zaterdag op zondag dat er al minstens tien drones boven de Oekraïense hoofdstad vlogen en zei te verwachten dat er later in de nacht nog meer zullen volgen.
9 uur geleden
KHAN YOUNIS (ANP/AFP) - Bij een Israëlische aanval in de zuidelijke stad Khan Younis zijn negen kinderen van een getrouwd artsenpaar om het leven gekomen, meldt de burgerbescherming in Gaza. Enkele lichamen werden in verkoolde staat aangetroffen in het huis van de artsen Hamdi al-Najjar en Alaa al-Najjar.
12 uur geleden
CANNES (ANP/AFP) - De film It Was Just an Accident heeft de Gouden Palm gewonnen op het Filmfestival van Cannes. De Iraanse film van schrijver en regisseur Jafar Panahi sleepte zaterdag de prestigieuze prijs in de wacht De film gaat over vijf Iraanse mensen die een man tegenkomen die hen vermoedelijk martelde in de gevangenis.
14 uur geleden