Nobelprijs Natuurkunde naar onderzoek met supersnelle lichtflits
STOCKHOLM (ANP) - Drie wetenschappers delen dit jaar de Nobelprijs voor de Natuurkunde. De Fransman Pierre Agostini, De Hongaarse Oostenrijker Ferenc Krausz en de Française Anne L'Huillier krijgen de belangrijke wetenschapsprijs voor hun onderzoek naar de beweging van elektronen binnen atomen en moleculen.
Bij die minieme deeltjes gebeuren veranderingen razendsnel, zo snel dat mensen ze niet kunnen waarnemen. De tijd wordt bij elektronen gemeten in attoseconden. Een attoseconde is een miljardste van een miljardste van een seconde, oftewel een seconde gedeeld door duizend gedeeld door duizend gedeeld door duizend gedeeld door duizend gedeeld door duizend gedeeld door duizend. "Er zitten evenveel attoseconden in een seconde als er seconden zijn geweest sinds het ontstaan van het heelal", aldus het Nobelcomité.
De drie winnaars zijn erin geslaagd razendsnelle lichtflitsen te maken om zichtbaar te maken wat er in een tijdsbestek van attoseconden binnen atomen gebeurt, terwijl dat vroeger onzichtbaar bleef. Volgens het Nobelcomité kan die attotechnologie onder meer helpen bij het ontwikkelen van nog snellere elektronische apparaten. In de toekomst kan attotechnologie misschien ook worden gebruikt om veranderingen in moleculen in bloedcellen te zien, het begin van een tumor, denkt het Nobelcomité. Hoe sneller zo'n verandering wordt ontdekt, hoe beter de kansen op behandeling zijn.
Geldbedrag
In 1902, 1910, 1913, 1953, 1981, 1984, 1999 en 2010 kregen wetenschappers uit Nederland de Nobelprijs voor de Natuurkunde.
Op maandag was bekendgemaakt dat de Hongaarse Katalin Karikó en de Amerikaan Drew Weissman dit jaar de Nobelprijs voor de Geneeskunde krijgen. In de komende dagen worden ook de Nobelprijzen voor de scheikunde (woensdag), literatuur (donderdag), vrede (vrijdag) en economie (volgende week maandag) toegekend.
De winnaars krijgen niet alleen de erkenning die bij de prijs hoort, maar ze mogen ook een bedrag van omgerekend ruim 950.000 euro verdelen. Daarnaast ontvangen ze een medaille en een diploma. De uitreiking van de prijzen is op 10 december. Dat is de sterfdag van de Zweedse industrieel Alfred Nobel, naar wie de prijzen zijn vernoemd.
Meer uit Buitenland
BRUSSEL (ANP/DPA) - De Europese Unie bereidt drukmiddelen voor tegen Israël, voor het geval de nieuwe afspraken over humanitaire hulp aan de Gazastrook niet worden nagekomen. Dat melden diplomatieke bronnen in Brussel aan het Duitse persbureau DPA.
3 uur geleden
GENÈVE (ANP/DPA) - In juni kwamen 232 Oekraïense burgers om door Russische aanvallen en raakten er 1343 gewond. Dat is het hoogste maandtotaal sinds het begin van de oorlog in februari 2022, meldt de mensenrechtenwaarnemersmissie van de Verenigde Naties in Oekraïne (HRMMU).
3 uur geleden
NEW YORK (ANP/BLOOMBERG) - Mahmoud Khalil, een voormalige student aan Columbia University in New York, eist 20 miljoen dollar (17 miljoen euro) schadevergoeding van de Amerikaanse overheid. Hij stelt dat hij meer dan drie maanden ten onrechte werd vastgehouden om zijn steun aan pro-Palestijnse demonstraties op de campus.
3 uur geleden
JERUZALEM (ANP/AFP) - Israël is bereid om tijdens een tijdelijk bestand te onderhandelen over een permanent staakt-het-vuren in Gaza. Voorwaarde is wel dat Hamas wordt gedemilitariseerd, zei de Israëlische premier Benjamin Netanyahu.
12 uur geleden
RAFAH (ANP/RTR) - Een team van de Verenigde Naties heeft woensdag voor het eerst in 130 dagen weer een lading brandstof kunnen leveren aan de Gazastrook. Het gaat om 75.000 liter en volgens woordvoerder Stéphane Dujarric is dat slechts een fractie van wat de Palestijnse bevolking in Gaza nodig heeft.
15 uur geleden
AMMAN (ANP) - Vanuit Jordanië en de Verenigde Arabische Emiraten (VAE) zijn tientallen trucks met hulpgoederen de Gazastrook binnengebracht. Dit gebeurde woensdag in opdracht van de Jordaanse koning Abdullah en sjeik Mohammed bin Zayed al-Nahyan, meldden staatspersbureaus Petra en WAM.
16 uur geleden
PARIJS (ANP/AFP) - De originele Birkin-tas is door veilinghuis Sotheby's in Parijs geveild voor ruim 8,5 miljoen euro. Het gaat om een prototype van de handtas uit 1985 die werd ontworpen voor de Brits-Franse actrice en zangeres Jane Birkin.
16 uur geleden