Nobelprijs Natuurkunde naar onderzoek met supersnelle lichtflits
STOCKHOLM (ANP) - Drie wetenschappers delen dit jaar de Nobelprijs voor de Natuurkunde. De Fransman Pierre Agostini, De Hongaarse Oostenrijker Ferenc Krausz en de Française Anne L'Huillier krijgen de belangrijke wetenschapsprijs voor hun onderzoek naar de beweging van elektronen binnen atomen en moleculen.
Bij die minieme deeltjes gebeuren veranderingen razendsnel, zo snel dat mensen ze niet kunnen waarnemen. De tijd wordt bij elektronen gemeten in attoseconden. Een attoseconde is een miljardste van een miljardste van een seconde, oftewel een seconde gedeeld door duizend gedeeld door duizend gedeeld door duizend gedeeld door duizend gedeeld door duizend gedeeld door duizend. "Er zitten evenveel attoseconden in een seconde als er seconden zijn geweest sinds het ontstaan van het heelal", aldus het Nobelcomité.
De drie winnaars zijn erin geslaagd razendsnelle lichtflitsen te maken om zichtbaar te maken wat er in een tijdsbestek van attoseconden binnen atomen gebeurt, terwijl dat vroeger onzichtbaar bleef. Volgens het Nobelcomité kan die attotechnologie onder meer helpen bij het ontwikkelen van nog snellere elektronische apparaten. In de toekomst kan attotechnologie misschien ook worden gebruikt om veranderingen in moleculen in bloedcellen te zien, het begin van een tumor, denkt het Nobelcomité. Hoe sneller zo'n verandering wordt ontdekt, hoe beter de kansen op behandeling zijn.
Geldbedrag
In 1902, 1910, 1913, 1953, 1981, 1984, 1999 en 2010 kregen wetenschappers uit Nederland de Nobelprijs voor de Natuurkunde.
Op maandag was bekendgemaakt dat de Hongaarse Katalin Karikó en de Amerikaan Drew Weissman dit jaar de Nobelprijs voor de Geneeskunde krijgen. In de komende dagen worden ook de Nobelprijzen voor de scheikunde (woensdag), literatuur (donderdag), vrede (vrijdag) en economie (volgende week maandag) toegekend.
De winnaars krijgen niet alleen de erkenning die bij de prijs hoort, maar ze mogen ook een bedrag van omgerekend ruim 950.000 euro verdelen. Daarnaast ontvangen ze een medaille en een diploma. De uitreiking van de prijzen is op 10 december. Dat is de sterfdag van de Zweedse industrieel Alfred Nobel, naar wie de prijzen zijn vernoemd.
Meer uit Buitenland
LOUISVILLE (ANP) - Het dodental ten gevolge van de crash met het UPS-vrachtvliegtuig in Louisville in de Amerikaanse staat Kentucky is opgelopen tot 13. Dat zei burgemeester Craig Greenberg van Louisville donderdag op X.
38 minuten geleden
WASHINGTON (ANP) - Oekraïne is in "positieve gesprekken" verwikkeld met de Verenigde Staten om Tomahawkraketten en andere langeafstandswapens te kopen, zelfs nadat de Amerikaanse president Donald Trump had gezegd dat hij die wapens niet naar Oekraïne wilde sturen. Dat zei de Oekraïense ambassadeur in de Verenigde Staten, Olha Stefanishyna, in een interview met een programma van Bloomberg TV.
1 uur geleden
WASHINGTON (ANP) - De regering-Trump moet de volledige voedselhulp voor 42 miljoen Amerikanen met een laag inkomen uiterlijk vrijdag hervatten. Dat heeft een federale rechter donderdag bepaald.
2 uur geleden
WASHINGTON (ANP/RTR) - De Amerikaanse regering mag aanvragers van een Amerikaans paspoort verbieden om op het document het geslacht aan te geven dat overeenkomt met hun genderidentiteit. Het Hooggerechtshof in Washington heeft president Trump gelijk gegeven in zijn strijd tegen de rechten van transgender Amerikanen.
5 uur geleden
WASHINGTON (ANP/AFP) - De Verenigde Staten gaan volgens speciaal gezant Steve Witkoff donderdag nog aankondigen dat een nieuw land zich aansluit bij de Abraham-akkoorden, het verdrag dat de diplomatieke betrekkingen tussen Israël en islamitische landen normaliseert. Een Amerikaanse functionaris meldt dat het gaat om Kazachstan, een land dat al ruim dertig jaar formele banden heeft met Israël, maar de relatie nu wil verbeteren.
7 uur geleden
BELÉM (ANP/AFP/RTR) - Brazilië heeft zoals eerder aangekondigd een fonds gepresenteerd dat ervoor moet zorgen dat tropische regenwouden beter worden beschermd. Het gastland van de VN-klimaattop heeft daar grootse plannen mee: uiteindelijk hoopt Brazilië op 125 miljard dollar. Noorwegen heeft direct een grote bijdrage toegezegd: een lening van zo'n 3 miljard dollar.
7 uur geleden
GÖTEBORG (ANP/RTR/BELGA) - De luchthaven van het West-Zweedse Göteborg is urenlang stilgelegd nadat er een of meer drones waren waargenomen, melden de autoriteiten. Drones hebben de afgelopen maanden tot grote verstoringen geleid in heel Europa. Vliegvelden in meerdere landen moesten tijdelijk worden gesloten. Ook in Brussel was het donderdag weer raak.
7 uur geleden