Nobelprijs Natuurkunde naar onderzoek met supersnelle lichtflits
STOCKHOLM (ANP) - Drie wetenschappers delen dit jaar de Nobelprijs voor de Natuurkunde. De Fransman Pierre Agostini, De Hongaarse Oostenrijker Ferenc Krausz en de Française Anne L'Huillier krijgen de belangrijke wetenschapsprijs voor hun onderzoek naar de beweging van elektronen binnen atomen en moleculen.
Bij die minieme deeltjes gebeuren veranderingen razendsnel, zo snel dat mensen ze niet kunnen waarnemen. De tijd wordt bij elektronen gemeten in attoseconden. Een attoseconde is een miljardste van een miljardste van een seconde, oftewel een seconde gedeeld door duizend gedeeld door duizend gedeeld door duizend gedeeld door duizend gedeeld door duizend gedeeld door duizend. "Er zitten evenveel attoseconden in een seconde als er seconden zijn geweest sinds het ontstaan van het heelal", aldus het Nobelcomité.
De drie winnaars zijn erin geslaagd razendsnelle lichtflitsen te maken om zichtbaar te maken wat er in een tijdsbestek van attoseconden binnen atomen gebeurt, terwijl dat vroeger onzichtbaar bleef. Volgens het Nobelcomité kan die attotechnologie onder meer helpen bij het ontwikkelen van nog snellere elektronische apparaten. In de toekomst kan attotechnologie misschien ook worden gebruikt om veranderingen in moleculen in bloedcellen te zien, het begin van een tumor, denkt het Nobelcomité. Hoe sneller zo'n verandering wordt ontdekt, hoe beter de kansen op behandeling zijn.
Geldbedrag
In 1902, 1910, 1913, 1953, 1981, 1984, 1999 en 2010 kregen wetenschappers uit Nederland de Nobelprijs voor de Natuurkunde.
Op maandag was bekendgemaakt dat de Hongaarse Katalin Karikó en de Amerikaan Drew Weissman dit jaar de Nobelprijs voor de Geneeskunde krijgen. In de komende dagen worden ook de Nobelprijzen voor de scheikunde (woensdag), literatuur (donderdag), vrede (vrijdag) en economie (volgende week maandag) toegekend.
De winnaars krijgen niet alleen de erkenning die bij de prijs hoort, maar ze mogen ook een bedrag van omgerekend ruim 950.000 euro verdelen. Daarnaast ontvangen ze een medaille en een diploma. De uitreiking van de prijzen is op 10 december. Dat is de sterfdag van de Zweedse industrieel Alfred Nobel, naar wie de prijzen zijn vernoemd.
Meer uit Buitenland
KYIV (ANP/RTR) - De Oekraïense president Volodymyr Zelensky heeft donderdag gezegd dat hij de Amerikaanse president Donald Trump in een telefoongesprek had verteld dat een staakt-het-vuren van dertig dagen een "echte indicator" zou zijn voor een beweging in de richting van vrede met Rusland. Zelensky zei ook dat Kyiv bereid was dit bestand onmiddellijk in te voeren.
2 uur geleden
QUITO (ANP/AFP) - De Ecuadoraanse president Daniel Noboa heeft donderdag verteld dat hij hulp had gezocht bij Israël en de Verenigde Arabische Emiraten (VAE) om de drugskartels te bestrijden die het Zuid-Amerikaanse land terroriseren.
2 uur geleden
WASHINGTON (ANP/RTR) - De Amerikaanse minister van Defensie Pete Hegseth heeft interne instructies aan het Pentagon gegeven om uiterlijk 6 juni te beginnen met het ontslaan van transgender militairen die niet zelf besluiten te vertrekken. Dat blijkt uit een memo dat persbureau Reuters heeft ingezien.
8 uur geleden
OSLO (ANP) - Rusland is zorgelijk druk met militaire voorbereidingen aan de Europese oostgrens, zegt premier Dick Schoof. Het land legt infrastructuur aan waarmee het militairen zou kunnen aanvoeren. En de oostelijke NAVO-landen hebben last van allerlei Russische prikacties.
8 uur geleden
NEW YORK (ANP/BLOOMBERG) - Ambtenaren van de Amerikaanse stad New York hebben hun prognose voor het aantal buitenlandse toeristen dit jaar met 17 procent verlaagd. Ze stellen dat de importtarieven en het strenge immigratiebeleid van president Donald Trump bezoekers afschrikken.
8 uur geleden
VATICAANSTAD (ANP) - De Nederlandse kardinaal Wim Eijk verwacht niet dat de nieuwe paus Leo XIV voor een grote revolutie gaat zorgen in de kerk. "Ik denk dat een heel belangrijke taak van de paus is om de eenheid in de kerk te herstellen", zei Eijk vlak na afloop van het conclaaf.
9 uur geleden
NEW DELHI (ANP/DPA) - Pakistan heeft verschillende militaire installaties aangevallen met raketten en drones in het door India gecontroleerde deel van Kasjmir, meldde de Indiase regering donderdag. Een militair station nabij de grens in de Indiase staat Punjab was ook doelwit van de luchtaanvallen, aldus het Indiase leger op X. Pakistan heeft de aanvallen niet bevestigd.
9 uur geleden