Nieuwsuur: Verkenners zagen Omtzigt meteen als probleem
DEN HAAG (ANP) - Verkenners Annemarie Jorritsma (VVD) en Kajsa Ollongren (D66) zagen Pieter Omtzigt, toen nog Tweede Kamerlid namens het CDA, vanaf het begin van de formatie in maart 2021 als een probleem en een risico voor de stabiliteit van een toekomstig kabinet. Dat meldt Nieuwsuur zaterdag op basis van zowel vertrouwelijke als openbare documenten en achtergrondgesprekken.
Nieuwsuur stelt dat de verkenners al kort na hun aanstelling een vertrouwelijk gesprek hadden met toenmalig Kamervoorzitter Khadija Arib. Ze vroegen op 19 maart om "meer tijd" omdat ze wilden zien of Omtzigt, nu zelfstandig Kamerlid, meer stemmen zou halen dan CDA-leider Wopke Hoekstra. De Kiesraad kwam daar op 26 maart mee naar buiten. Omtzigt haalde opmerkelijk veel stemmen, maar Hoekstra iets meer.
Het CDA zat intern in zijn maag met de bij kiezers populaire Omtzigt, die zelf ziek thuiszat na de intensieve verkiezingsstrijd waarin hij zich tevergeefs had opgeworpen als CDA-lijsttrekker. Binnen het CDA waren de ambities van het Kamerlid omstreden en Hoekstra was door het bestuur aangewezen als nieuwe leider.
Grote politieke ophef
In een latere evaluatie over de verkenning was het gesprek met Arib al gemeld, maar uit aantekeningen van een ambtenaar blijkt nu dat Jorritsma in dat gesprek heeft gezegd dat Omtzigt een probleem vormde en onhoudbaar was. In die fase is het niet gebruikelijk om over Kamerleden of mogelijke coalities te praten. Het is de taak van verkenners om van fractievoorzitters te horen of er samenwerkingen mogelijk zijn of juist niet. Arib weigerde het verzoek om een verlenging overigens.
De twee verkenners gaven hun opdracht terug, vlak nadat Ollongren op 25 maart gefotografeerd was met aantekeningen waarop "positie Omtzigt, functie elders" stond. Daarover ontstond grote politieke ophef die een week later bijna de kop kostte van premier Mark Rutte. Hij was degene die tijdens de eerste verkenning had gesproken over Omtzigt, maar had dat aanvankelijk ontkend. Het leidde tot irritatie bij zijn coalitiegenoten, een vertrouwensbreuk met de oppositie en het was ook slecht voor het vertrouwen in de politiek.
Machtspelletjes
Omtzigt stelt in een reactie dat het "overduidelijk was" dat er na de val van het kabinet veel over hem was gesproken. "De verkenners hebben dat altijd ontkend, ook tegenover mij, maar dat was altijd al zeer ongeloofwaardig." Hij zegt ook dat het de kern van de Nederlandse politiek raakt: "het gaat over machtsspelletjes en niet over het oplossen van de grote en lastige vraagstukken." Hierbij verwijst Omtzigt naar onder meer de toeslagenaffaire, waarin hij zich samen met de SP en DENK sterk had gemaakt om de door de overheid gemaakte fouten en ellende voor de gedupeerde ouders boven tafel te krijgen.
Jorritsma en Ollongren willen niet inhoudelijk reageren op de bevindingen, laten zij aan Nieuwsuur weten.
Meer uit Politiek
DEN HAAG (ANP) - Onderwijsminister Eppo Bruins is bereid om op zoek te gaan naar alternatieven voor onderwijsbezuinigingen, als de Tweede Kamer daarom vraagt. Dat heeft de NSC-minister gezegd in een debat over de onderwijsbegroting.
1 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Nu de Tweede Kamer een aanpassing heeft aangenomen om illegaal verblijf van vreemdelingen strafbaar te stellen, stemt de PVV hoe dan ook voor de Asielnoodmaatregelenwet. Dat schrijft PVV-leider Geert Wilders op X. De wet schaft asielvergunningen voor onbepaalde tijd af en verkort de maximale duur van tijdelijke vergunningen van vijf naar drie jaar.
1 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Een Kamermeerderheid tekent zich af tegen de bezuiniging van jaarlijks 177 miljoen euro die het kabinet wil doorvoeren op een regeling waardoor voornamelijk vmbo-scholieren extra ondersteuning krijgen. NSC-Kamerlid Aant Jelle Soepboer zei in een debat over de onderwijsbegroting dat hij een motie ondertekent die het kabinet vraagt om de bezuiniging op deze onderwijskansenregeling te "heroverwegen" richting Prinsjesdag.
2 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - NSC reageert niet meteen afwijzend op het oppositieplan om geld dat eigenlijk is bedoeld voor een constitutioneel hof, uit te geven om het nijpende cellentekort te verkleinen. "Ik zeg niet 'nee', ik zeg alleen ook nog geen 'ja'. Ik ben zonder meer bereid om met alle partijen hier aan tafel in gesprek te gaan om te zien hoe we dit rondkrijgen", zei NSC-Kamerlid Willem Koops dinsdagmiddag tijdens een debat.
4 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Defensie krijgt er veel geld bij. Voor de VVD was het dinsdag aanleiding om te vragen of een vliegdekschip voor de Koninklijke Marine geen optie is. Demissionair staatssecretaris Gijs Tuinman was duidelijk: een vliegdekschip is voor Nederland niet te betalen. "Het is extreem duur in aanschaf en exploitatie." Bovendien vraagt de NAVO ons land ook niet om zo'n schip te kopen, zei hij.
4 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Het demissionaire kabinet wil het aantal overheidswebsites verminderen om informatie makkelijker vindbaar te maken. De overheid heeft zeker ruim 8800 websites en apps, waarvan bijna de helft niet voldoet aan de regels voor digitale toegankelijkheid. Staatssecretaris Eddie van Marum heeft dinsdag het nationaal actieplan webbeleid naar de Tweede Kamer gestuurd.
6 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - De Tweede Kamer wil dat statushouders niet langer met voorrang kans maken op een sociale huurwoning. Een voorstel van de PVV om dat in de wet aan te passen, is dinsdag aangenomen. SGP, VVD, BBB, FVD en JA21 stemden voor het PVV-amendement, goed voor 75 zetels. Niet alle Kamerleden waren aanwezig, de hoofdelijke stemming kwam uit op 72 voor en 69 tegen.
6 uur geleden