Nieuwsuur: Verkenners zagen Omtzigt meteen als probleem
DEN HAAG (ANP) - Verkenners Annemarie Jorritsma (VVD) en Kajsa Ollongren (D66) zagen Pieter Omtzigt, toen nog Tweede Kamerlid namens het CDA, vanaf het begin van de formatie in maart 2021 als een probleem en een risico voor de stabiliteit van een toekomstig kabinet. Dat meldt Nieuwsuur zaterdag op basis van zowel vertrouwelijke als openbare documenten en achtergrondgesprekken.
Nieuwsuur stelt dat de verkenners al kort na hun aanstelling een vertrouwelijk gesprek hadden met toenmalig Kamervoorzitter Khadija Arib. Ze vroegen op 19 maart om "meer tijd" omdat ze wilden zien of Omtzigt, nu zelfstandig Kamerlid, meer stemmen zou halen dan CDA-leider Wopke Hoekstra. De Kiesraad kwam daar op 26 maart mee naar buiten. Omtzigt haalde opmerkelijk veel stemmen, maar Hoekstra iets meer.
Het CDA zat intern in zijn maag met de bij kiezers populaire Omtzigt, die zelf ziek thuiszat na de intensieve verkiezingsstrijd waarin hij zich tevergeefs had opgeworpen als CDA-lijsttrekker. Binnen het CDA waren de ambities van het Kamerlid omstreden en Hoekstra was door het bestuur aangewezen als nieuwe leider.
Grote politieke ophef
In een latere evaluatie over de verkenning was het gesprek met Arib al gemeld, maar uit aantekeningen van een ambtenaar blijkt nu dat Jorritsma in dat gesprek heeft gezegd dat Omtzigt een probleem vormde en onhoudbaar was. In die fase is het niet gebruikelijk om over Kamerleden of mogelijke coalities te praten. Het is de taak van verkenners om van fractievoorzitters te horen of er samenwerkingen mogelijk zijn of juist niet. Arib weigerde het verzoek om een verlenging overigens.
De twee verkenners gaven hun opdracht terug, vlak nadat Ollongren op 25 maart gefotografeerd was met aantekeningen waarop "positie Omtzigt, functie elders" stond. Daarover ontstond grote politieke ophef die een week later bijna de kop kostte van premier Mark Rutte. Hij was degene die tijdens de eerste verkenning had gesproken over Omtzigt, maar had dat aanvankelijk ontkend. Het leidde tot irritatie bij zijn coalitiegenoten, een vertrouwensbreuk met de oppositie en het was ook slecht voor het vertrouwen in de politiek.
Machtspelletjes
Omtzigt stelt in een reactie dat het "overduidelijk was" dat er na de val van het kabinet veel over hem was gesproken. "De verkenners hebben dat altijd ontkend, ook tegenover mij, maar dat was altijd al zeer ongeloofwaardig." Hij zegt ook dat het de kern van de Nederlandse politiek raakt: "het gaat over machtsspelletjes en niet over het oplossen van de grote en lastige vraagstukken." Hierbij verwijst Omtzigt naar onder meer de toeslagenaffaire, waarin hij zich samen met de SP en DENK sterk had gemaakt om de door de overheid gemaakte fouten en ellende voor de gedupeerde ouders boven tafel te krijgen.
Jorritsma en Ollongren willen niet inhoudelijk reageren op de bevindingen, laten zij aan Nieuwsuur weten.
Meer uit Politiek
DEN HAAG (ANP) - Minister Karien van Gennip (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) laat het UWV experimenteren met mogelijke alternatieven voor de sollicitatieplicht voor mensen met een werkloosheidsuitkering (WW). Dat meldt de bewindsvrouw na afloop van de ministerraad.
2 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - De pro-Palestijnse protesten op het terrein van de Universiteit van Amsterdam en andere universiteiten moeten "keihard" worden aangepakt, vindt Geert Wilders. "Hoe eerder en hoe harder en hoe vaker er op wordt getreden tegen mensen die ook geweld gebruiken, zelfs tegen de politie, hoe beter", zegt de PVV-leider.
3 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - De verkiezingen voor het Europees Parlement die over een maand worden gehouden leven "nog onvoldoende" in de samenleving, denkt demissionair minister Hugo de Jonge van Binnenlandse Zaken. "En dat is eigenlijk best gek", vindt hij: Europese samenwerking is volgens hem nodig om klimaatverandering en problemen met migratie op te lossen.
4 uur geleden
GRONINGEN (ANP) - Staatssecretaris Hans Vijlbrief van Mijnbouw heeft het gaswinningsbesluit voor het Groningenveld voor 2023-2024 niet goed genoeg onderbouwd, stelt de Raad van State (RvS) in een uitspraak woensdag. Vijlbrief had eerder besloten dat het Groningenveld van 1 oktober 2023 tot 30 september 2024 als reserve nodig zou zijn voor heel koude periodes. De RvS zegt in de uitspraak dat het vanaf 1 mei niet meer zo koud wordt dat dit nodig is.
5 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - BBB-leider Caroline van der Plas is optimistisch over het formatieoverleg: ze hoopt dat de partijen woensdag nog tot een akkoord komen. Voorafgaand aan de derde sessie van de week zei de BBB-voorvrouw dat "ik er gewoon positief over ben. Dat is mijn perceptie".
6 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Wat PVV-leider Geert Wilders betreft, komen de vier partijen aan de formatietafel er binnen enkele dagen uit. "Ik hoop echt dat het deze week wel echt klaar moet zijn", zei hij. Maar het is onzeker of dat lukt. "Het is niet alleen afhankelijk van mij, we doen het met zijn vieren", aldus Wilders vlak voor een overleg met onderhandelaars van VVD, NSC, BBB en de informateurs.
6 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Nederlandse kiezers zijn heel gematigd, veel gematigder dan de uitslagen van verkiezingen laten zien. Dat zegt directeur Willem Blanken van het Kieskompas. "Eigenlijk zou de ChristenUnie de grootste partij van Nederland moeten zijn. De partij heeft een sociale component en gaat over menslievendheid. Ze zijn gematigd en voorzichtig, ook over Europa. Die elementen vindt iedereen best prettig. De meeste mensen zitten ergens in het midden", aldus Blanken.
6 uur geleden