Nieuwsuur: Verkenners zagen Omtzigt meteen als probleem
DEN HAAG (ANP) - Verkenners Annemarie Jorritsma (VVD) en Kajsa Ollongren (D66) zagen Pieter Omtzigt, toen nog Tweede Kamerlid namens het CDA, vanaf het begin van de formatie in maart 2021 als een probleem en een risico voor de stabiliteit van een toekomstig kabinet. Dat meldt Nieuwsuur zaterdag op basis van zowel vertrouwelijke als openbare documenten en achtergrondgesprekken.
Nieuwsuur stelt dat de verkenners al kort na hun aanstelling een vertrouwelijk gesprek hadden met toenmalig Kamervoorzitter Khadija Arib. Ze vroegen op 19 maart om "meer tijd" omdat ze wilden zien of Omtzigt, nu zelfstandig Kamerlid, meer stemmen zou halen dan CDA-leider Wopke Hoekstra. De Kiesraad kwam daar op 26 maart mee naar buiten. Omtzigt haalde opmerkelijk veel stemmen, maar Hoekstra iets meer.
Het CDA zat intern in zijn maag met de bij kiezers populaire Omtzigt, die zelf ziek thuiszat na de intensieve verkiezingsstrijd waarin hij zich tevergeefs had opgeworpen als CDA-lijsttrekker. Binnen het CDA waren de ambities van het Kamerlid omstreden en Hoekstra was door het bestuur aangewezen als nieuwe leider.
Grote politieke ophef
In een latere evaluatie over de verkenning was het gesprek met Arib al gemeld, maar uit aantekeningen van een ambtenaar blijkt nu dat Jorritsma in dat gesprek heeft gezegd dat Omtzigt een probleem vormde en onhoudbaar was. In die fase is het niet gebruikelijk om over Kamerleden of mogelijke coalities te praten. Het is de taak van verkenners om van fractievoorzitters te horen of er samenwerkingen mogelijk zijn of juist niet. Arib weigerde het verzoek om een verlenging overigens.
De twee verkenners gaven hun opdracht terug, vlak nadat Ollongren op 25 maart gefotografeerd was met aantekeningen waarop "positie Omtzigt, functie elders" stond. Daarover ontstond grote politieke ophef die een week later bijna de kop kostte van premier Mark Rutte. Hij was degene die tijdens de eerste verkenning had gesproken over Omtzigt, maar had dat aanvankelijk ontkend. Het leidde tot irritatie bij zijn coalitiegenoten, een vertrouwensbreuk met de oppositie en het was ook slecht voor het vertrouwen in de politiek.
Machtspelletjes
Omtzigt stelt in een reactie dat het "overduidelijk was" dat er na de val van het kabinet veel over hem was gesproken. "De verkenners hebben dat altijd ontkend, ook tegenover mij, maar dat was altijd al zeer ongeloofwaardig." Hij zegt ook dat het de kern van de Nederlandse politiek raakt: "het gaat over machtsspelletjes en niet over het oplossen van de grote en lastige vraagstukken." Hierbij verwijst Omtzigt naar onder meer de toeslagenaffaire, waarin hij zich samen met de SP en DENK sterk had gemaakt om de door de overheid gemaakte fouten en ellende voor de gedupeerde ouders boven tafel te krijgen.
Jorritsma en Ollongren willen niet inhoudelijk reageren op de bevindingen, laten zij aan Nieuwsuur weten.
Meer uit Politiek
DEN HAAG (ANP) - Demissionair minister Eddy van Hijum (Sociale Zaken) wil lijsttrekker worden van zijn partij NSC, laat hij weten. Eerder werd al bekend dat Tweede Kamerlid Diederik Boomsma ook opgaat voor het lijsttrekkerschap. De huidige partijleider Nicolien van Vroonhoven meldde zaterdag op X dat ze niet de lijst van haar partij wil aanvoeren.
5 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Nicolien van Vroonhoven wil niet de lijsttrekker worden van NSC, schrijft zij op X. Van Vroonhoven was partijleider nadat oprichter Pieter Omtzigt de Haagse politiek had verlaten vanwege een aanhoudende burn-out. Van Vroonhoven blijft voorlopig wel in de Tweede Kamer.
6 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Partijleider Dilan Yeşilgöz speelt met haar kritiek op partijen als GroenLinks-PvdA te veel op de persoon, vindt JOVD-voorzitter Mauk Bresser. Yeşilgöz noemde GroenLinks-PvdA een "elitaire" partij van "wegkijkers" die volgens haar asielproblematiek niet erkennen, en haalde eerder hard uit naar partijleider Frans Timmermans, die ze "arrogant" noemde. De jongerenclub van de VVD wil dat Yeşilgöz andere partijen meer aanspreekt op inhoudelijke verschillen en die ook eerlijk neerzet.
10 uur geleden
EDE (ANP) - Partijleider Mirjam Bikker heeft op het congres van de ChristenUnie in Ede uitgehaald naar het populisme en de PVV. Twintig jaar "populistische marketingpolitiek" heeft het land volgens haar verhard en de tegenstellingen vergroot. "Nederland gaat eraan kapot."
12 uur geleden
AMERSFOORT (ANP) - De leden van de Partij voor de Dieren steunen het defensiestandpunt van de Tweede Kamerfractie voorlopig. Na een fel debat stemden de leden voor een voorstel om de Tweede Kamerfractie te steunen tot na de ledenraadpleging over investeringen in defensie. Daarna werd gestemd voor het meenemen van inhoudelijke inbreng van de leden over het defensiestandpunt in het verkiezingsprogramma voor de aanstaande Tweede Kamerverkiezingen.
13 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - VVD-leider Dilan Yeşilgöz wil in eerste instantie de hogere defensie-uitgaven betalen door te bezuinigen op het overheidsapparaat. Tegen het ANP erkent zij dat dit bij lange na niet genoeg zal zijn om de benodigde 16 tot 19 miljard euro op te brengen. "Maar we zullen eerst kijken waar het minder kan, dat is de eerste stap."
14 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Partijleider van de Partij voor de Dieren Esther Ouwehand wil dat er meer wordt geïnvesteerd in defensie, maar daarbij is het halen van de NAVO-norm geen oplossing, zegt ze in een toespraak op het partijcongres. Daarnaast mag de uitbreiding van defensie niet ten koste gaan van de natuur, maar moet daarvoor grond van veehouders worden gebruikt.
14 uur geleden