Nieuwsuur: Verkenners zagen Omtzigt meteen als probleem
DEN HAAG (ANP) - Verkenners Annemarie Jorritsma (VVD) en Kajsa Ollongren (D66) zagen Pieter Omtzigt, toen nog Tweede Kamerlid namens het CDA, vanaf het begin van de formatie in maart 2021 als een probleem en een risico voor de stabiliteit van een toekomstig kabinet. Dat meldt Nieuwsuur zaterdag op basis van zowel vertrouwelijke als openbare documenten en achtergrondgesprekken.
Nieuwsuur stelt dat de verkenners al kort na hun aanstelling een vertrouwelijk gesprek hadden met toenmalig Kamervoorzitter Khadija Arib. Ze vroegen op 19 maart om "meer tijd" omdat ze wilden zien of Omtzigt, nu zelfstandig Kamerlid, meer stemmen zou halen dan CDA-leider Wopke Hoekstra. De Kiesraad kwam daar op 26 maart mee naar buiten. Omtzigt haalde opmerkelijk veel stemmen, maar Hoekstra iets meer.
Het CDA zat intern in zijn maag met de bij kiezers populaire Omtzigt, die zelf ziek thuiszat na de intensieve verkiezingsstrijd waarin hij zich tevergeefs had opgeworpen als CDA-lijsttrekker. Binnen het CDA waren de ambities van het Kamerlid omstreden en Hoekstra was door het bestuur aangewezen als nieuwe leider.
Grote politieke ophef
In een latere evaluatie over de verkenning was het gesprek met Arib al gemeld, maar uit aantekeningen van een ambtenaar blijkt nu dat Jorritsma in dat gesprek heeft gezegd dat Omtzigt een probleem vormde en onhoudbaar was. In die fase is het niet gebruikelijk om over Kamerleden of mogelijke coalities te praten. Het is de taak van verkenners om van fractievoorzitters te horen of er samenwerkingen mogelijk zijn of juist niet. Arib weigerde het verzoek om een verlenging overigens.
De twee verkenners gaven hun opdracht terug, vlak nadat Ollongren op 25 maart gefotografeerd was met aantekeningen waarop "positie Omtzigt, functie elders" stond. Daarover ontstond grote politieke ophef die een week later bijna de kop kostte van premier Mark Rutte. Hij was degene die tijdens de eerste verkenning had gesproken over Omtzigt, maar had dat aanvankelijk ontkend. Het leidde tot irritatie bij zijn coalitiegenoten, een vertrouwensbreuk met de oppositie en het was ook slecht voor het vertrouwen in de politiek.
Machtspelletjes
Omtzigt stelt in een reactie dat het "overduidelijk was" dat er na de val van het kabinet veel over hem was gesproken. "De verkenners hebben dat altijd ontkend, ook tegenover mij, maar dat was altijd al zeer ongeloofwaardig." Hij zegt ook dat het de kern van de Nederlandse politiek raakt: "het gaat over machtsspelletjes en niet over het oplossen van de grote en lastige vraagstukken." Hierbij verwijst Omtzigt naar onder meer de toeslagenaffaire, waarin hij zich samen met de SP en DENK sterk had gemaakt om de door de overheid gemaakte fouten en ellende voor de gedupeerde ouders boven tafel te krijgen.
Jorritsma en Ollongren willen niet inhoudelijk reageren op de bevindingen, laten zij aan Nieuwsuur weten.
Meer uit Politiek
OSLO (ANP) - Met de militaire parade en het machtsvertoon in Moskou vrijdag probeert Rusland "imperialisme te ontplooien", zegt defensieminister Ruben Brekelmans. Hij is liever bij de top van Noord-Europese landen in Oslo, waar "bondgenoten en vrienden de vrijheid in Europa versterken".
1 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Buitenlandminister Caspar Veldkamp ziet geen koerswijziging in de kritische brief over Israël die hij afgelopen week stuurde aan EU-buitenlandchef Kaja Kallas. Achter de schermen uit hij die kritiek al langer, zei de NSC-bewindsman voor aanvang van de ministerraad, waarin hij op kritische vragen kan rekenen vanuit het PVV-smaldeel in het kabinet.
1 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Asielminister Marjolein Faber vindt het niet kunnen dat een alternatief uitje wordt georganiseerd voor jongeren van een Fries asielzoekerscentrum (azc) nadat een uitstapje naar de Efteling na haar kritiek is afgelast. "Daar zijn de laatste woorden nog niet over gesproken", zegt de PVV-bewindsvrouw voor aanvang van de ministerraad. Faber zegt hierover in gesprek te gaan met het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA).
1 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Het plan om de sociale huren twee jaar te bevriezen is voor minister Mona Keijzer van Volkshuisvesting (BBB) een "gegeven". Dat schrijft haar ministerie in een reactie nadat ongeveer tweehonderd woningcorporaties een eerste juridische stap hebben gezet richting een rechtszaak om de huurbevriezing terug te draaien. Wel erkent Keijzer dat het huurplan "grote gevolgen heeft voor de investeringscapaciteit van woningcorporaties".
22 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Staatssecretaris Jean Rummenie (Natuur, BBB) heeft een wetsvoorstel klaarliggen om in Nederland probleemwolven in uitzonderlijke gevallen af te kunnen schieten. Dat laat een woordvoerder van het ministerie weten, in reactie op de Europese verlaagde status van de wolf.
23 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Minister Caspar Veldkamp heeft een "belangrijke stap" gezet met zijn brief aan EU-buitenlandchef Kaja Kallas waarin hij kritiek uit op de Israëlische blokkade van Gaza, vindt Karel Hendriks. De directeur van Artsen zonder Grenzen hoopt dat de "streep in het zand" waar de NSC-bewindsman over spreekt "een harde rode lijn zal blijken".
1 dag geleden
WARSCHAU (ANP) - Minister Caspar Veldkamp (Buitenlandse Zaken, NSC) wil niet als enige in het kabinet dat de EU onderzoekt of Israël zich nog wel houdt aan afgesproken regels over mensenrechten en democratische principes. "Je mag ervan uitgaan dat ik dit niet alleen doe", zei hij bij de inloop van een informele bijeenkomst van EU-ministers in Warschau.
1 dag geleden