Nieuwe Noord-Ierse premier voorspelt referendum over vertrek VK
BELFAST (ANP) - De nieuwe eerste minister van Noord-Ierland, Michelle O'Neill, ziet "binnen tien jaar beslist een referendum komen" over de afscheiding van Noord-Ierland van Groot-Brittannië. De republikeinse, voorstander dus van aansluiting bij de republiek Ierland, is zaterdag de eerste regeringsleider van het Britse deel van Ierland geworden die weg wil uit het Verenigd Koninkrijk.
Noord-Ierland is aan het begin van de twintigste eeuw afgescheiden van de rest van Ierland, maar is sinds 1922 ook in hoge mate autonoom van het Verenigd Koninkrijk. Om uit dat koninkrijk te stappen en bij Ierland te worden ondergebracht, is enkel een referendum nodig dat de Britse regering kan houden wanneer ze een meerderheid voor afscheiding vermoedt.
De regio is lang verdeeld geweest tussen een overwegend rooms-katholieke, republikeinse minderheid en een overwegend protestantse, unionistische of pro-Britse meerderheid. Maar dalende geboortecijfers onder beide groepen, ontkerkelijking en immigratie zwakken de gebruikelijke historische tweedeling af ten koste van de traditionele republikeinen en unionisten. Wel zijn veel Noord-Ieren voorstander van lidmaatschap van de Europese Unie, waar de republiek lid van is.
Regering vormen
O'Neills partij, Sinn Féin (Onszelf Alleen), werd bij de verkiezingen van 2022 de grootste partij van Noord-Ierland. Ze kon toen echter geen regering vormen, omdat de pro-Britse Democratic Unionist Party (DUP), die tweede werd, weigerde mee te regeren. In Noord-Ierland is wettelijk vastgelegd dat de twee grootste partijen samen de regering vormen. Die afspraak is onderdeel van het vredesakkoord dat op Goede Vrijdag 1998 tot stand kwam en een einde maakte aan lange jaren van gewelddadige strijd tussen radicale republikeinen en pro-Britse unionisten.
De DUP boycotte regeringsdeelname uit woede over de Brexit-afspraken. Die regelen een uitzonderingspositie voor Noord-Ierland, zodat de grens met buurland en EU-lid Ierland open kan blijven. Volgens de DUP is Noord-Ierland zo verder geïsoleerd geraakt van de rest van het koninkrijk. In januari stemde de DUP echter in met nieuwe voorstellen van de Britse regering over de status van Noord-Ierland. Daarmee is een nieuw Noord-Iers parlement bijeengekomen. Maandag komt dan de nieuwe regioregering bijeen. De pro-Britse Emma Little-Pengelly wordt vicepremier in het nieuwe kabinet.
Meer uit Buitenland
PROVIDENCE (ANP) - Bij een schietpartij op de Amerikaanse universiteit Brown zijn twee doden gevallen, bevestigt de burgemeester van de plaats Providence. Acht gewonden verkeren in kritieke toestand.
3 uur geleden
BERLIJN (ANP/DPA) - De Duitse autoriteiten hebben mogelijk een aanslag verijdeld op een kerstmarkt in het Zuid-Duitse Dingolfing. Volgens de Duitse krant Bild wilde een groep buitenlanders de aanslag uitvoeren met een voertuig. Justitie gaat uit van een radicaalislamitische achtergrond.
6 uur geleden
NEW YORK (ANP/AFP) - De chef van de Verenigde Naties, António Guterres, heeft een dodelijke aanslag op blauwhelmen in het Afrikaanse Soedan krachtig veroordeeld. Zes militairen uit Bangladesh kwamen om het leven bij de aanval met een drone op een basis van de VN-vredesmacht.
7 uur geleden
WASHINGTON (ANP/RTR/AFP) - Een strijder van de radicaalislamitische beweging Islamitische Staat (IS) heeft in Syrië twee Amerikaanse militairen doodgeschoten. Ook een Amerikaanse burgertolk kwam om het leven, aldus het Amerikaanse ministerie van Oorlog. Drie personen raakten gewond bij de aanval in Palmyra, meldt het Pentagon verder.
10 uur geleden
TEL AVIV/GAZA (ANP/DPA/RTR) - Het Israëlische leger zegt een topfiguur van de Palestijnse beweging Hamas in Gaza te hebben gedood. Hij zou bezig zijn geweest de militaire kracht van de beweging weer op te bouwen. Een zegsman van het leger heeft bevestigd dat het om Raed Saed gaat, een van de planners van de bloedige aanval van Hamas op Israël in oktober 2023.
12 uur geleden
SANTA CRUZ DE TENERIFE (ANP) - De Canarische Eilanden kampen met flink onstuimig weer door storm Emilia. Op onder meer Tenerife, La Palma en Gran Canaria geldt op veel plaatsen code oranje. Plaatselijk komen stevige regen en onweersbuien voor met windstoten tot 90 kilometer per uur aan de kust, meldt Weeronline. In de berggebieden valt sneeuw vanaf 1400 meter.
13 uur geleden
MÜNCHEN (ANP/DPA/AFP) - De Duitse bondskanselier Friedrich Merz heeft op het CDU-partijcongres opnieuw gewaarschuwd voor de Russische dreiging. "Poetin stopt niet", zei Merz zaterdag in München.
13 uur geleden