Nieuwe Noord-Ierse premier voorspelt referendum over vertrek VK
BELFAST (ANP) - De nieuwe eerste minister van Noord-Ierland, Michelle O'Neill, ziet "binnen tien jaar beslist een referendum komen" over de afscheiding van Noord-Ierland van Groot-Brittannië. De republikeinse, voorstander dus van aansluiting bij de republiek Ierland, is zaterdag de eerste regeringsleider van het Britse deel van Ierland geworden die weg wil uit het Verenigd Koninkrijk.
Noord-Ierland is aan het begin van de twintigste eeuw afgescheiden van de rest van Ierland, maar is sinds 1922 ook in hoge mate autonoom van het Verenigd Koninkrijk. Om uit dat koninkrijk te stappen en bij Ierland te worden ondergebracht, is enkel een referendum nodig dat de Britse regering kan houden wanneer ze een meerderheid voor afscheiding vermoedt.
De regio is lang verdeeld geweest tussen een overwegend rooms-katholieke, republikeinse minderheid en een overwegend protestantse, unionistische of pro-Britse meerderheid. Maar dalende geboortecijfers onder beide groepen, ontkerkelijking en immigratie zwakken de gebruikelijke historische tweedeling af ten koste van de traditionele republikeinen en unionisten. Wel zijn veel Noord-Ieren voorstander van lidmaatschap van de Europese Unie, waar de republiek lid van is.
Regering vormen
O'Neills partij, Sinn Féin (Onszelf Alleen), werd bij de verkiezingen van 2022 de grootste partij van Noord-Ierland. Ze kon toen echter geen regering vormen, omdat de pro-Britse Democratic Unionist Party (DUP), die tweede werd, weigerde mee te regeren. In Noord-Ierland is wettelijk vastgelegd dat de twee grootste partijen samen de regering vormen. Die afspraak is onderdeel van het vredesakkoord dat op Goede Vrijdag 1998 tot stand kwam en een einde maakte aan lange jaren van gewelddadige strijd tussen radicale republikeinen en pro-Britse unionisten.
De DUP boycotte regeringsdeelname uit woede over de Brexit-afspraken. Die regelen een uitzonderingspositie voor Noord-Ierland, zodat de grens met buurland en EU-lid Ierland open kan blijven. Volgens de DUP is Noord-Ierland zo verder geïsoleerd geraakt van de rest van het koninkrijk. In januari stemde de DUP echter in met nieuwe voorstellen van de Britse regering over de status van Noord-Ierland. Daarmee is een nieuw Noord-Iers parlement bijeengekomen. Maandag komt dan de nieuwe regioregering bijeen. De pro-Britse Emma Little-Pengelly wordt vicepremier in het nieuwe kabinet.
Meer uit Buitenland
BRUSSEL (ANP) - Uitbreiding van de Europese Unie is een prioriteit voor de Europese Commissie en een "geopolitieke investering", zei EU-buitenlandchef Kaja Kallas dinsdag. "De grootschalige invasie van Rusland in Oekraïne en de geopolitieke verschuivingen maken de argumenten voor uitbreiding overduidelijk." De Commissie wil echter geen concessies doen en biedt geen sluiproutes aan landen om toe te treden voordat aan alle eisen is voldaan, benadrukte Kallas op een persconferentie.
1 uur geleden
NAIROBI (ANP) - Het is onvermijdelijk dat de gemiddelde opwarming van de aarde de 1,5 graad passeert. Daarmee is het meest ambitieuze streven uit het Klimaatakkoord van Parijs niet meer haalbaar. Veel klimaatwetenschappers kwamen al tot die conclusie, maar nu zegt ook het milieubureau van de VN (UNEP) het duidelijk in een rapport. Klimaatplannen van landen zijn een fractie beter geworden, maar ze kunnen niet voorkomen dat "op zijn minst tijdelijk" de 1,5 graad wordt overschreden.
1 uur geleden
MANILLA (ANP/RTR/DPA) - Op de Filipijnen zijn zeker veertig doden gevallen door tyfoon Kalmaegi. De krachtige storm zorgt voor hevige regenval en overstromingen, waardoor ongeveer 400.000 mensen ontheemd zijn geraakt.
1 uur geleden
BERLIJN (ANP) - Duitsland wil de financiële hulp voor Oekraïne volgend jaar met 3 miljard euro verhogen, zeggen bronnen rond de regering. Tot dusver is voor 2026 8,5 miljard euro uitgetrokken, maar Oekraïne zit in grote geldnood.
1 uur geleden
BRUSSEL (ANP) - De Europese Commissie wil Oekraïne helpen om de toetredingsonderhandelingen tot de EU voor eind 2028 af te ronden, maar dan moet Oekraïne het tempo van hervormingen opvoeren. Vooral wat betreft de rechtsstaat moet er nog veel worden aangepast om aan de EU-vereisten te voldoen. Dat staat in de jaarlijkse rapportage van de Europese Commissie over de voortgang van alle kandidaat-lidstaten die dinsdag is gepresenteerd.
2 uur geleden
POKROVSK (ANP) - De Oekraïense president Volodymyr Zelensky heeft militairen bezocht in de buurt van Pokrovsk. Rusland probeert die stad, gelegen in de oostelijke regio Donetsk, al ruim een jaar in te nemen en de situatie komt volgens Oekraïne steeds meer onder druk te staan.
2 uur geleden
BRUSSEL (ANP/AFP) - De onderhandelingen in Brussel over het klimaatdoel van 2040 en de ambities voor 2035 zijn de laatste horde voor de klimaattop in Belém in Brazilië die over een paar dagen begint, zeggen EU-klimaatministers. "Het is een cruciale dag", zegt de Franse milieuminister Monique Barbut bij aankomst dinsdagochtend. Als de EU met lege handen aankomt op COP30, zou dat een ramp zijn, zegt ze.
3 uur geleden