Nieuwe Noord-Ierse premier voorspelt referendum over vertrek VK
BELFAST (ANP) - De nieuwe eerste minister van Noord-Ierland, Michelle O'Neill, ziet "binnen tien jaar beslist een referendum komen" over de afscheiding van Noord-Ierland van Groot-Brittannië. De republikeinse, voorstander dus van aansluiting bij de republiek Ierland, is zaterdag de eerste regeringsleider van het Britse deel van Ierland geworden die weg wil uit het Verenigd Koninkrijk.
Noord-Ierland is aan het begin van de twintigste eeuw afgescheiden van de rest van Ierland, maar is sinds 1922 ook in hoge mate autonoom van het Verenigd Koninkrijk. Om uit dat koninkrijk te stappen en bij Ierland te worden ondergebracht, is enkel een referendum nodig dat de Britse regering kan houden wanneer ze een meerderheid voor afscheiding vermoedt.
De regio is lang verdeeld geweest tussen een overwegend rooms-katholieke, republikeinse minderheid en een overwegend protestantse, unionistische of pro-Britse meerderheid. Maar dalende geboortecijfers onder beide groepen, ontkerkelijking en immigratie zwakken de gebruikelijke historische tweedeling af ten koste van de traditionele republikeinen en unionisten. Wel zijn veel Noord-Ieren voorstander van lidmaatschap van de Europese Unie, waar de republiek lid van is.
Regering vormen
O'Neills partij, Sinn Féin (Onszelf Alleen), werd bij de verkiezingen van 2022 de grootste partij van Noord-Ierland. Ze kon toen echter geen regering vormen, omdat de pro-Britse Democratic Unionist Party (DUP), die tweede werd, weigerde mee te regeren. In Noord-Ierland is wettelijk vastgelegd dat de twee grootste partijen samen de regering vormen. Die afspraak is onderdeel van het vredesakkoord dat op Goede Vrijdag 1998 tot stand kwam en een einde maakte aan lange jaren van gewelddadige strijd tussen radicale republikeinen en pro-Britse unionisten.
De DUP boycotte regeringsdeelname uit woede over de Brexit-afspraken. Die regelen een uitzonderingspositie voor Noord-Ierland, zodat de grens met buurland en EU-lid Ierland open kan blijven. Volgens de DUP is Noord-Ierland zo verder geïsoleerd geraakt van de rest van het koninkrijk. In januari stemde de DUP echter in met nieuwe voorstellen van de Britse regering over de status van Noord-Ierland. Daarmee is een nieuw Noord-Iers parlement bijeengekomen. Maandag komt dan de nieuwe regioregering bijeen. De pro-Britse Emma Little-Pengelly wordt vicepremier in het nieuwe kabinet.
Meer uit Buitenland
RAMALLAH (ANP/RTR) - Israëlische militairen hebben zaterdag op de bezette Westelijke Jordaanoever twee Palestijnen doodgeschoten die volgens het leger vanuit een voertuig het vuur op hen hadden geopend. Dat gebeurde bij een bewakingspost in de buurt van de stad Jenin.
13 minuten geleden
WASHINGTON (ANP/RTR) - De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken gaat maandag en dinsdag in Saudi-Arabië praten met regionale partners over onder meer een wapenstilstand in Gaza en de vrijlating van Israëlische gijzelaars door Hamas. Dat heeft zijn departement zaterdag bekendgemaakt.
39 minuten geleden
BAGDAD (ANP/RTR) - Het Iraakse parlement heeft zaterdag ingestemd met een wet die homoseksualiteit strafbaar stelt. Relaties tussen personen van hetzelfde geslacht kunnen de betrokkenen voortaan een gevangenisstraf opleveren van maximaal vijftien jaar.
42 minuten geleden
JAKARTA (ANP/AFP) - Het Indonesische eiland Java is zaterdagavond getroffen door een aardbeving die volgens het nationaal seismologisch instituut (BMKG) een kracht had van 6.5. De schok werd gevoeld tot in de hoofdstad Jakarta.
2 uur geleden
LONDEN (ANP) - Rishi Sunak ziet in het groeiende aantal asielzoekers dat doorreist naar Ierland een bewijs voor de afschrikkende werking van zijn omstreden plan hen op het vliegtuig naar Rwanda te zetten. De Britse premier zei dat in een interview met Sky News, dat zondag in zijn geheel wordt uitgezonden.
3 uur geleden
BOSTON (ANP) - Politie in gevechtstenue is zaterdag in Boston in actie gekomen tegen pro-Palestijnse activisten, die zich op de campus van de Northeastern University bedienden van antisemitische leuzen. Volgens de leiding van de universiteit zijn ongeveer honderd demonstranten gearresteerd.
5 uur geleden
MADRID (ANP/RTR/AFP) - Duizenden aanhangers van de Spaanse Socialistische Partij hebben in Madrid steun betuigd aan premier Pedro Sánchez, die zegt te twijfelen over zijn positie en maandag zijn besluit bekend wil maken. De regeringsleider had laten doorschemeren misschien af te treden, omdat een rechtbank onderzoekt of zijn vrouw corrupt is.
6 uur geleden