Nieuwe Noord-Ierse premier voorspelt referendum over vertrek VK
BELFAST (ANP) - De nieuwe eerste minister van Noord-Ierland, Michelle O'Neill, ziet "binnen tien jaar beslist een referendum komen" over de afscheiding van Noord-Ierland van Groot-Brittannië. De republikeinse, voorstander dus van aansluiting bij de republiek Ierland, is zaterdag de eerste regeringsleider van het Britse deel van Ierland geworden die weg wil uit het Verenigd Koninkrijk.
Noord-Ierland is aan het begin van de twintigste eeuw afgescheiden van de rest van Ierland, maar is sinds 1922 ook in hoge mate autonoom van het Verenigd Koninkrijk. Om uit dat koninkrijk te stappen en bij Ierland te worden ondergebracht, is enkel een referendum nodig dat de Britse regering kan houden wanneer ze een meerderheid voor afscheiding vermoedt.
De regio is lang verdeeld geweest tussen een overwegend rooms-katholieke, republikeinse minderheid en een overwegend protestantse, unionistische of pro-Britse meerderheid. Maar dalende geboortecijfers onder beide groepen, ontkerkelijking en immigratie zwakken de gebruikelijke historische tweedeling af ten koste van de traditionele republikeinen en unionisten. Wel zijn veel Noord-Ieren voorstander van lidmaatschap van de Europese Unie, waar de republiek lid van is.
Regering vormen
O'Neills partij, Sinn Féin (Onszelf Alleen), werd bij de verkiezingen van 2022 de grootste partij van Noord-Ierland. Ze kon toen echter geen regering vormen, omdat de pro-Britse Democratic Unionist Party (DUP), die tweede werd, weigerde mee te regeren. In Noord-Ierland is wettelijk vastgelegd dat de twee grootste partijen samen de regering vormen. Die afspraak is onderdeel van het vredesakkoord dat op Goede Vrijdag 1998 tot stand kwam en een einde maakte aan lange jaren van gewelddadige strijd tussen radicale republikeinen en pro-Britse unionisten.
De DUP boycotte regeringsdeelname uit woede over de Brexit-afspraken. Die regelen een uitzonderingspositie voor Noord-Ierland, zodat de grens met buurland en EU-lid Ierland open kan blijven. Volgens de DUP is Noord-Ierland zo verder geïsoleerd geraakt van de rest van het koninkrijk. In januari stemde de DUP echter in met nieuwe voorstellen van de Britse regering over de status van Noord-Ierland. Daarmee is een nieuw Noord-Iers parlement bijeengekomen. Maandag komt dan de nieuwe regioregering bijeen. De pro-Britse Emma Little-Pengelly wordt vicepremier in het nieuwe kabinet.
Meer uit Buitenland
BERLIJN/KYIV (ANP/AFP) - Europese leiders hebben in een telefoongesprek met de Oekraïense president Volodymyr Zelensky herhaald dat Europa Oekraïne voortdurend steunt op de weg naar een duurzame en rechtvaardige vrede.
45 minuten geleden
MOSKOU (ANP/RTR) - Rusland heeft nog niets officieels ontvangen van de Verenigde Staten over een 28-puntenplan voor vrede in Oekraïne. Kremlin-woordvoerder Dmitri Peskov zei dat de twee landen nog niet in detail over de voorstellen praten, maar dat Moskou openstaat voor onderhandelingen.
1 uur geleden
JOHANNESBURG (ANP) - Onderhandelen over vrede in Oekraïne kan niet zonder betrokkenheid van Oekraïne, benadrukten voorzitter van de EU-leiders António Costa en voorzitter Ursula von der Leyen van de Europese Commissie vrijdag op een persconferentie in Zuid-Afrika. "We zullen de situatie bespreken met zowel de Europese leiders als met de leiders hier in de marge van de G20", zei Von der Leyen. Ze gaat ook contact opnemen met de Oekraïense president Volodymyr Zelensky.
1 uur geleden
KYIV (ANP/AFP/RTR/BLOOMBERG) - De Oekraïense president Volodymyr Zelensky spreekt vrijdag Europese bondgenoten over het nieuwe Amerikaanse vredesplan, melden verschillende bronnen. Het telefoongesprek wordt gevoerd met de Franse president Emmanuel Macron, de Duitse bondskanselier Friedrich Merz en de Britse premier Keir Starmer.
2 uur geleden
TOKIO (ANP/RTR/AFP) - Een Japanse gouverneur steunt het weer in gebruik nemen van de Kashiwazaki-Kariwa-kerncentrale. Zijn goedkeuring geldt als een belangrijke stap naar de herstart van 's werelds grootste kerncentrale, die na de grote kernramp in Fukushima uit voorzorg werd gesloten.
2 uur geleden
GENÈVE (ANP/RTR) - Sinds het ingaan van de wapenstilstand in Gaza zijn volgens VN-kinderorganisatie UNICEF zeker 67 kinderen gedood bij conflictgerelateerde incidenten. "Dat is een gemiddelde van bijna twee kinderen die elke dag worden gedood sinds het staakt-het-vuren van kracht werd", aldus een woordvoerder. Ook zijn er tientallen kinderen gewond geraakt.
2 uur geleden
KYIV (ANP) - Oekraïne bestudeert de nieuwe Amerikaanse vredesplannen "zorgvuldig" en vraagt die zorgvuldigheid ook terug, zegt een kopstuk van de regering in Kyiv. Hij spreekt tegen dat Kyiv zou hebben ingestemd met sommige voorstellen. Maar anders dan sommige Europese bondgenoten reageert Kyiv tot dusver niet regelrecht afwijzend op de plannen, die grote offers van Oekraïne zouden vragen.
3 uur geleden