Nieuwe Noord-Ierse premier voorspelt referendum over vertrek VK
BELFAST (ANP) - De nieuwe eerste minister van Noord-Ierland, Michelle O'Neill, ziet "binnen tien jaar beslist een referendum komen" over de afscheiding van Noord-Ierland van Groot-Brittannië. De republikeinse, voorstander dus van aansluiting bij de republiek Ierland, is zaterdag de eerste regeringsleider van het Britse deel van Ierland geworden die weg wil uit het Verenigd Koninkrijk.
Noord-Ierland is aan het begin van de twintigste eeuw afgescheiden van de rest van Ierland, maar is sinds 1922 ook in hoge mate autonoom van het Verenigd Koninkrijk. Om uit dat koninkrijk te stappen en bij Ierland te worden ondergebracht, is enkel een referendum nodig dat de Britse regering kan houden wanneer ze een meerderheid voor afscheiding vermoedt.
De regio is lang verdeeld geweest tussen een overwegend rooms-katholieke, republikeinse minderheid en een overwegend protestantse, unionistische of pro-Britse meerderheid. Maar dalende geboortecijfers onder beide groepen, ontkerkelijking en immigratie zwakken de gebruikelijke historische tweedeling af ten koste van de traditionele republikeinen en unionisten. Wel zijn veel Noord-Ieren voorstander van lidmaatschap van de Europese Unie, waar de republiek lid van is.
Regering vormen
O'Neills partij, Sinn Féin (Onszelf Alleen), werd bij de verkiezingen van 2022 de grootste partij van Noord-Ierland. Ze kon toen echter geen regering vormen, omdat de pro-Britse Democratic Unionist Party (DUP), die tweede werd, weigerde mee te regeren. In Noord-Ierland is wettelijk vastgelegd dat de twee grootste partijen samen de regering vormen. Die afspraak is onderdeel van het vredesakkoord dat op Goede Vrijdag 1998 tot stand kwam en een einde maakte aan lange jaren van gewelddadige strijd tussen radicale republikeinen en pro-Britse unionisten.
De DUP boycotte regeringsdeelname uit woede over de Brexit-afspraken. Die regelen een uitzonderingspositie voor Noord-Ierland, zodat de grens met buurland en EU-lid Ierland open kan blijven. Volgens de DUP is Noord-Ierland zo verder geïsoleerd geraakt van de rest van het koninkrijk. In januari stemde de DUP echter in met nieuwe voorstellen van de Britse regering over de status van Noord-Ierland. Daarmee is een nieuw Noord-Iers parlement bijeengekomen. Maandag komt dan de nieuwe regioregering bijeen. De pro-Britse Emma Little-Pengelly wordt vicepremier in het nieuwe kabinet.
Meer uit Buitenland
GENÈVE (ANP/DPA/RTR) - De Franse, Duitse en Britse minister van Buitenlandse Zaken hebben na een overleg met hun Iraanse ambtgenoot gezegd dat ze de gesprekken met Iran over het nucleaire programma gaande willen houden. De ministers spraken vrijdag in Genève, samen met EU-buitenlandchef Kaja Kallas, drie uur lang over de oorlog tussen Iran en Israël en over hoe die diplomatiek beëindigd zou kunnen worden. De Iraanse buitenlandminister Abbas Araghchi zei na afloop ook bereid te zijn om verder te praten.
30 minuten geleden
NEW YORK (ANP/RTR) - Een Amerikaanse rechter heeft bevolen dat de prominente pro-Palestijnse activist Mahmoud Khalil wordt vrijgelaten.
34 minuten geleden
JERUZALEM (ANP/AFP) - De Israëlische legerleider Eyal Zamir zei vrijdag dat zijn land zich moet voorbereiden op een langdurige oorlog met Iran.
2 uur geleden
BRUGGE (ANP) - De Spaanse koning Felipe heeft gewaarschuwd dat het versterken van de Europese defensie een "reële en dreigende noodzaak" is. Dat zei de Spaanse vorst in een toespraak bij het Europacollege in Brugge. Het Spaanse kabinet verzet zich binnen de NAVO juist tegen hogere defensiebudgetten. Daarmee dreigt het de komende NAVO-top in Den Haag te verstoren.
2 uur geleden
BOEKAREST (ANP/RTR/AFP) - De Roemeense president Nicusor Dan heeft de liberale politicus Ilie Bolojan benoemd als nieuwe premier. Zijn benoeming volgt op wekenlange onderhandelingen gericht op het vormen van een nieuwe regering na maanden van politieke onrust.
2 uur geleden
TEHERAN (ANP/AFP) - Vele duizenden Iraniërs hebben op deze vrijdagse gebedsdag in meerdere steden betoogd tegen Israël. De staatstelevisie toonde beelden van betogers die ook hun steun betuigden aan de regering en de geestelijken. Ook nieuwszender Al-Jazeera meldt massale betogingen voor vergelding en tegen de Israëlische aanvallen. Mensen gingen de straat op in Teheran, en onder meer in Isfahan, Mashad, Qom en Tabriz.
3 uur geleden
LONDEN (ANP/RTR) - Het Britse Lagerhuis heeft vrijdag ingestemd met een wetsvoorstel om euthanasie in sommige gevallen te legaliseren. 314 parlementsleden stemden voor het wetsvoorstel, 291 stemden tegen. Als de wet wordt doorgevoerd gaat het om de grootste sociale wetswijziging in het Verenigd Koninkrijk in tientallen jaren.
3 uur geleden