Nieuwe Noord-Ierse premier voorspelt referendum over vertrek VK
BELFAST (ANP) - De nieuwe eerste minister van Noord-Ierland, Michelle O'Neill, ziet "binnen tien jaar beslist een referendum komen" over de afscheiding van Noord-Ierland van Groot-Brittannië. De republikeinse, voorstander dus van aansluiting bij de republiek Ierland, is zaterdag de eerste regeringsleider van het Britse deel van Ierland geworden die weg wil uit het Verenigd Koninkrijk.
Noord-Ierland is aan het begin van de twintigste eeuw afgescheiden van de rest van Ierland, maar is sinds 1922 ook in hoge mate autonoom van het Verenigd Koninkrijk. Om uit dat koninkrijk te stappen en bij Ierland te worden ondergebracht, is enkel een referendum nodig dat de Britse regering kan houden wanneer ze een meerderheid voor afscheiding vermoedt.
De regio is lang verdeeld geweest tussen een overwegend rooms-katholieke, republikeinse minderheid en een overwegend protestantse, unionistische of pro-Britse meerderheid. Maar dalende geboortecijfers onder beide groepen, ontkerkelijking en immigratie zwakken de gebruikelijke historische tweedeling af ten koste van de traditionele republikeinen en unionisten. Wel zijn veel Noord-Ieren voorstander van lidmaatschap van de Europese Unie, waar de republiek lid van is.
Regering vormen
O'Neills partij, Sinn Féin (Onszelf Alleen), werd bij de verkiezingen van 2022 de grootste partij van Noord-Ierland. Ze kon toen echter geen regering vormen, omdat de pro-Britse Democratic Unionist Party (DUP), die tweede werd, weigerde mee te regeren. In Noord-Ierland is wettelijk vastgelegd dat de twee grootste partijen samen de regering vormen. Die afspraak is onderdeel van het vredesakkoord dat op Goede Vrijdag 1998 tot stand kwam en een einde maakte aan lange jaren van gewelddadige strijd tussen radicale republikeinen en pro-Britse unionisten.
De DUP boycotte regeringsdeelname uit woede over de Brexit-afspraken. Die regelen een uitzonderingspositie voor Noord-Ierland, zodat de grens met buurland en EU-lid Ierland open kan blijven. Volgens de DUP is Noord-Ierland zo verder geïsoleerd geraakt van de rest van het koninkrijk. In januari stemde de DUP echter in met nieuwe voorstellen van de Britse regering over de status van Noord-Ierland. Daarmee is een nieuw Noord-Iers parlement bijeengekomen. Maandag komt dan de nieuwe regioregering bijeen. De pro-Britse Emma Little-Pengelly wordt vicepremier in het nieuwe kabinet.
Meer uit Buitenland
BEIROET/SIDON (ANP/AFP/RTR) - Door een Israëlische luchtaanval op een dichtbevolkte Palestijnse wijk aan de rand van de Libanese stad Sidon zijn volgens plaatselijke media zeker dertien doden gevallen.
2 uur geleden
WASHINGTON (ANP/RTR) - Het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden heeft vrijwel unaniem gestemd voor het vrijgeven van de bij het ministerie van Justitie beschikbare documenten over de in een cel overleden zedendelinquent Jeffrey Epstein (1953-2019). President Donald Trump was hier geen voorstander van, maar hij verzocht onlangs de Republikeinen in het Huis voor het vrijgeven te stemmen, "omdat we niets te verbergen hebben".
4 uur geleden
WASHINGTON (ANP) - De Amerikaanse president Donald Trump botste bij de ontvangst van de Saudische kroonprins in het Witte Huis hard met de pers. "Je bent een verschrikkelijk persoon en een verschrikkelijke verslaggever", beet hij een journaliste van ABC News toe die kritische vragen had gesteld. Hij riep vervolgens op tot het intrekken van de uitzendlicentie van haar werkgever. "Jullie nieuws is zo nep en zo fout. We hebben een geweldige commissaris die daar eens naar moet kijken."
4 uur geleden
BELÉM (ANP/AFP/BLOOMBERG) - De Braziliaanse president Luiz Inácio Lula da Silva keert woensdag terug naar de klimaattop in Belém. Hij hoopt met het ingelaste bezoek vermoedelijk de onderhandelingen een duwtje te geven richting een akkoord. Conceptteksten die voorzitter André Corrêa do Lago heeft rondgestuurd, maken duidelijk dat landen het over diverse belangrijke kwesties nog niet eens zijn.
4 uur geleden
BELÉM (ANP) - Oekraïne eist een vergoeding van 43 miljard dollar van Rusland voor alle klimaatschade die het land heeft veroorzaakt sinds de invasie in Oekraïne. Viceminister Pavlo Kartashov van Economie, Milieu en Landbouw heeft dat dinsdag aangekondigd op de klimaattop in Belém. "Rusland voert in veel opzichten een vuile oorlog en ook ons klimaat is een slachtoffer", zei hij.
6 uur geleden
KYIV (ANP/RTR) - Het Oekraïense leger meldt aanvallen op doelen in Rusland met Amerikaanse ballistische raketten van het type ATACMS. Het leger heeft niet eerder dergelijke aanvallen gemeld, die Washington eerder niet toestond. De vorige Amerikaanse president, Joe Biden, schafte een jaar geleden in de nadagen van zijn regering de beperking op de inzet van de Amerikaanse ballistische raketten buiten Oekraïne af. De destijds kandidaat-president Donald Trump bekritiseerde die stap van Biden.
6 uur geleden
HALLE (ANP/DPA) - Bondskanselier Friedrich Merz wil nationale richtlijnen voor de beveiliging van kerstmarkten. In de afgelopen jaren zijn aanslagen gepleegd op kerstmarkten. Vorig jaar bijvoorbeeld reed een man op de markt in Maagdenburg in op bezoekers. Daarbij vielen zes doden en raakten honderden mensen gewond. In een aantal gemeenten in Duitsland zijn er twijfels gerezen of de beveiliging van de populaire markten niet te duur wordt om ze nog toe te staan.
7 uur geleden