Nieuwe Noord-Ierse premier voorspelt referendum over vertrek VK
BELFAST (ANP) - De nieuwe eerste minister van Noord-Ierland, Michelle O'Neill, ziet "binnen tien jaar beslist een referendum komen" over de afscheiding van Noord-Ierland van Groot-Brittannië. De republikeinse, voorstander dus van aansluiting bij de republiek Ierland, is zaterdag de eerste regeringsleider van het Britse deel van Ierland geworden die weg wil uit het Verenigd Koninkrijk.
Noord-Ierland is aan het begin van de twintigste eeuw afgescheiden van de rest van Ierland, maar is sinds 1922 ook in hoge mate autonoom van het Verenigd Koninkrijk. Om uit dat koninkrijk te stappen en bij Ierland te worden ondergebracht, is enkel een referendum nodig dat de Britse regering kan houden wanneer ze een meerderheid voor afscheiding vermoedt.
De regio is lang verdeeld geweest tussen een overwegend rooms-katholieke, republikeinse minderheid en een overwegend protestantse, unionistische of pro-Britse meerderheid. Maar dalende geboortecijfers onder beide groepen, ontkerkelijking en immigratie zwakken de gebruikelijke historische tweedeling af ten koste van de traditionele republikeinen en unionisten. Wel zijn veel Noord-Ieren voorstander van lidmaatschap van de Europese Unie, waar de republiek lid van is.
Regering vormen
O'Neills partij, Sinn Féin (Onszelf Alleen), werd bij de verkiezingen van 2022 de grootste partij van Noord-Ierland. Ze kon toen echter geen regering vormen, omdat de pro-Britse Democratic Unionist Party (DUP), die tweede werd, weigerde mee te regeren. In Noord-Ierland is wettelijk vastgelegd dat de twee grootste partijen samen de regering vormen. Die afspraak is onderdeel van het vredesakkoord dat op Goede Vrijdag 1998 tot stand kwam en een einde maakte aan lange jaren van gewelddadige strijd tussen radicale republikeinen en pro-Britse unionisten.
De DUP boycotte regeringsdeelname uit woede over de Brexit-afspraken. Die regelen een uitzonderingspositie voor Noord-Ierland, zodat de grens met buurland en EU-lid Ierland open kan blijven. Volgens de DUP is Noord-Ierland zo verder geïsoleerd geraakt van de rest van het koninkrijk. In januari stemde de DUP echter in met nieuwe voorstellen van de Britse regering over de status van Noord-Ierland. Daarmee is een nieuw Noord-Iers parlement bijeengekomen. Maandag komt dan de nieuwe regioregering bijeen. De pro-Britse Emma Little-Pengelly wordt vicepremier in het nieuwe kabinet.
Meer uit Buitenland
LONDEN (ANP) - De Soedanese stad el-Fasher is volgens waarnemers 'een enorme plaats delict' met hopen opgestapelde lijken in straten en massagraven. De Rapid Support Forces (RSF) die de stad zes weken geleden innamen, proberen bewijs voor hun massamoorden te vernietigen, meldt de Britse krant The Guardian.
1 uur geleden
BRUSSEL (ANP) - België doet volgend jaar mee aan het Eurovisie Songfestival. Dat heeft de Franstalige omroep RTBF vrijdag besloten. Wie de Belgische kandidaat wordt, is nog niet bekend.
1 uur geleden
BRUSSEL/WASHINGTON (ANP/RTR) - De Verenigde Staten willen dat Europa in 2027 al grotendeels zichzelf verdedigt, zeggen ingewijden tegen persbureau Reuters. Dat is veel sneller dan waarop Europese NAVO-landen mikken.
1 uur geleden
BRUSSEL (ANP/BELGA) - Politieke partijen in België hebben de Franstalige omroep RTBF opgeroepen tot een boycot van het Eurovisie Songfestival. Ecolo, PS en PTB-PVDA vinden dat België zich moet terugtrekken. In België wordt het festival om en om door de Vlaamse VRT en RTBF uitgezonden en in 2026 is RTBF aan de beurt. De Franstalige omroep heeft laten weten in de komende dagen een standpunt in te nemen.
2 uur geleden
BERLIJN (ANP/AFP) - De Bondsdag heeft met een nipte meerderheid een wet aangenomen die de dienstplicht weer invoert, zij het op vrijwillige basis. Van de 596 uitgebrachte stemmen waren er 323 voor.
2 uur geleden
WASHINGTON (ANP) - De Verenigde Staten willen de komende jaren het verzet tegen de gevestigde orde in Europa aanwakkeren. De Europese Unie en zittende regeringen zetten de Europese beschaving op het spel, staat in de uitgangspunten voor het Amerikaanse buitenlandbeleid van de regering-Trump. Die ziet tevreden dat "patriottische partijen", doelend op radicaal-rechts, in opmars zijn.
3 uur geleden
MOSKOU (ANP/RTR) - Poetin-adviseur Joeri Oesjakov zegt dat Rusland en de Verenigde Staten vooruitgang hebben geboekt bij onderhandelingen over een einde aan de oorlog in Oekraïne eerder deze week in Moskou. Rusland wil graag verder praten met de Amerikaanse onderhandelaars, zegt hij.
5 uur geleden