Nieuwe Noord-Ierse premier voorspelt referendum over vertrek VK
BELFAST (ANP) - De nieuwe eerste minister van Noord-Ierland, Michelle O'Neill, ziet "binnen tien jaar beslist een referendum komen" over de afscheiding van Noord-Ierland van Groot-Brittannië. De republikeinse, voorstander dus van aansluiting bij de republiek Ierland, is zaterdag de eerste regeringsleider van het Britse deel van Ierland geworden die weg wil uit het Verenigd Koninkrijk.
Noord-Ierland is aan het begin van de twintigste eeuw afgescheiden van de rest van Ierland, maar is sinds 1922 ook in hoge mate autonoom van het Verenigd Koninkrijk. Om uit dat koninkrijk te stappen en bij Ierland te worden ondergebracht, is enkel een referendum nodig dat de Britse regering kan houden wanneer ze een meerderheid voor afscheiding vermoedt.
De regio is lang verdeeld geweest tussen een overwegend rooms-katholieke, republikeinse minderheid en een overwegend protestantse, unionistische of pro-Britse meerderheid. Maar dalende geboortecijfers onder beide groepen, ontkerkelijking en immigratie zwakken de gebruikelijke historische tweedeling af ten koste van de traditionele republikeinen en unionisten. Wel zijn veel Noord-Ieren voorstander van lidmaatschap van de Europese Unie, waar de republiek lid van is.
Regering vormen
O'Neills partij, Sinn Féin (Onszelf Alleen), werd bij de verkiezingen van 2022 de grootste partij van Noord-Ierland. Ze kon toen echter geen regering vormen, omdat de pro-Britse Democratic Unionist Party (DUP), die tweede werd, weigerde mee te regeren. In Noord-Ierland is wettelijk vastgelegd dat de twee grootste partijen samen de regering vormen. Die afspraak is onderdeel van het vredesakkoord dat op Goede Vrijdag 1998 tot stand kwam en een einde maakte aan lange jaren van gewelddadige strijd tussen radicale republikeinen en pro-Britse unionisten.
De DUP boycotte regeringsdeelname uit woede over de Brexit-afspraken. Die regelen een uitzonderingspositie voor Noord-Ierland, zodat de grens met buurland en EU-lid Ierland open kan blijven. Volgens de DUP is Noord-Ierland zo verder geïsoleerd geraakt van de rest van het koninkrijk. In januari stemde de DUP echter in met nieuwe voorstellen van de Britse regering over de status van Noord-Ierland. Daarmee is een nieuw Noord-Iers parlement bijeengekomen. Maandag komt dan de nieuwe regioregering bijeen. De pro-Britse Emma Little-Pengelly wordt vicepremier in het nieuwe kabinet.
Meer uit Buitenland
WASHINGTON (ANP) - De Amerikaanse gezant Steve Witkoff ontmoet de Oekraïense president Volodymyr Zelensky en Europese leiders dit weekend in Berlijn, zeggen ingewijden tegen The Wall Street Journal. De Amerikaanse krant omschrijft de ontmoeting als "cruciaal" op het moment dat het Witte Huis aandringt op een vredesakkoord tussen Rusland en Oekraïne voor het eind van het jaar.
1 uur geleden
BERLIJN (ANP) - De Duitse regering heeft kritiek geleverd op Israël om de goedkeuring van 764 nieuwe wooneenheden in drie nederzettingen van Israëlische kolonisten op de Westelijke Jordaanoever.
1 uur geleden
HOUSTON (ANP) - De supertanker Skipper, die de Verenigde Staten deze week in de buurt van Venezuela in beslag hebben genomen, is onderweg naar de Amerikaanse stad Houston. Dat zeiden twee bronnen vrijdag tegen persbureau Reuters.
3 uur geleden
WASHINGTON (ANP) - De Venezolaanse oppositieleidster en Nobelprijswinnares María Corina Machado wil meer druk van de Verenigde Staten om de Venezolaanse president Nicolás Maduro te bewegen op te stappen. Dat zei ze tegen de Amerikaanse televisiezender CBS.
3 uur geleden
LONDEN (ANP) - De Britse koning Charles heeft in een videoboodschap "goed nieuws" gedeeld over zijn kanker. De vorst zei in een persoonlijk bericht dat zijn behandeling in het nieuwe jaar kan worden afgebouwd.
6 uur geleden
WASHINGTON (ANP/RTR) - De Amerikanen organiseren op 16 december in Doha, de hoofdstad van Qatar, een conferentie met partnerlanden over de geplande internationale stabilisatiemacht (ISF) voor de Palestijnse Gazastrook. Dat hebben twee Amerikaanse functionarissen gemeld. Mogelijk kan een dergelijke vredesmacht volgende maand al worden ingezet.
6 uur geleden
PARIJS (ANP/AFP/RTR) - De Europese landen en Oekraïne willen dat de VS eerst veiligheidsgaranties bieden voordat Oekraïne eventueel gebied kan opgeven aan Rusland. De Franse president Emmanuel Macron heeft dat vrijdag laten weten, drie dagen voordat Oekraïne, de Europese bondgenoten van Oekraïne en de top van de EU en van de NAVO bijeenkomen in Berlijn.
7 uur geleden