Nieuwe Noord-Ierse premier voorspelt referendum over vertrek VK
BELFAST (ANP) - De nieuwe eerste minister van Noord-Ierland, Michelle O'Neill, ziet "binnen tien jaar beslist een referendum komen" over de afscheiding van Noord-Ierland van Groot-Brittannië. De republikeinse, voorstander dus van aansluiting bij de republiek Ierland, is zaterdag de eerste regeringsleider van het Britse deel van Ierland geworden die weg wil uit het Verenigd Koninkrijk.
Noord-Ierland is aan het begin van de twintigste eeuw afgescheiden van de rest van Ierland, maar is sinds 1922 ook in hoge mate autonoom van het Verenigd Koninkrijk. Om uit dat koninkrijk te stappen en bij Ierland te worden ondergebracht, is enkel een referendum nodig dat de Britse regering kan houden wanneer ze een meerderheid voor afscheiding vermoedt.
De regio is lang verdeeld geweest tussen een overwegend rooms-katholieke, republikeinse minderheid en een overwegend protestantse, unionistische of pro-Britse meerderheid. Maar dalende geboortecijfers onder beide groepen, ontkerkelijking en immigratie zwakken de gebruikelijke historische tweedeling af ten koste van de traditionele republikeinen en unionisten. Wel zijn veel Noord-Ieren voorstander van lidmaatschap van de Europese Unie, waar de republiek lid van is.
Regering vormen
O'Neills partij, Sinn Féin (Onszelf Alleen), werd bij de verkiezingen van 2022 de grootste partij van Noord-Ierland. Ze kon toen echter geen regering vormen, omdat de pro-Britse Democratic Unionist Party (DUP), die tweede werd, weigerde mee te regeren. In Noord-Ierland is wettelijk vastgelegd dat de twee grootste partijen samen de regering vormen. Die afspraak is onderdeel van het vredesakkoord dat op Goede Vrijdag 1998 tot stand kwam en een einde maakte aan lange jaren van gewelddadige strijd tussen radicale republikeinen en pro-Britse unionisten.
De DUP boycotte regeringsdeelname uit woede over de Brexit-afspraken. Die regelen een uitzonderingspositie voor Noord-Ierland, zodat de grens met buurland en EU-lid Ierland open kan blijven. Volgens de DUP is Noord-Ierland zo verder geïsoleerd geraakt van de rest van het koninkrijk. In januari stemde de DUP echter in met nieuwe voorstellen van de Britse regering over de status van Noord-Ierland. Daarmee is een nieuw Noord-Iers parlement bijeengekomen. Maandag komt dan de nieuwe regioregering bijeen. De pro-Britse Emma Little-Pengelly wordt vicepremier in het nieuwe kabinet.
Meer uit Buitenland
BELÉM (ANP/AFP) - Het is afschuwelijk dat de Amerikaanse president Donald Trump tot twee keer toe uit het Klimaatakkoord van Parijs is gestapt. Dat zei de gouverneur van Californië Gavin Newsom dinsdag bij de klimaattop in het Braziliaanse Belém. "Donald Trump blijft hardnekkig vasthouden aan domme beslissingen."
13 minuten geleden
BELÉM (ANP) - Doordat het steeds warmer wordt op aarde, explodeert de vraag naar koeling. VN-milieorganisatie UNEP voorziet tot 2050 een verdrievoudiging en pleit in een dinsdag op de klimaattop gepresenteerd rapport voor een zo duurzaam mogelijke aanpak. Met een slimme combinatie van maatregelen moet het volgens de opstellers mogelijk zijn om zo'n tweederde van de CO2-uitstoot door koeling te vermijden. Als de energiesector snel verduurzaamt, kan dat percentage nog hoger worden.
1 uur geleden
ISTANBUL (ANP/BLOOMBERG/DPA) - Het Turkse Openbaar Ministerie heeft 142 aanklachten ingediend tegen de burgemeester van Istanbul, Ekrem Imamoglu. Hij riskeert daarmee meer dan 2000 jaar cel.
1 uur geleden
BRUSSEL (ANP/RTR) - De Europese Commissie overweegt het oprichten van een nieuw soort inlichtingendienst vanwege de huidige geopolitieke spanningen. Dat laat een woordvoerder weten na berichtgeving van onder meer de Financial Times. De Commissie zit nog in de verkenningsfase over zo'n veiligheidsdienst, benadrukt de woordvoerder.
2 uur geleden
BELGRADO (ANP/BLOOMBERG) - In Servië houden de protesten aan tegen de geplande komst van een Trump Tower. Duizenden mensen demonstreerden bij de locatie in Belgrado van het bouwproject, blijkt uit beelden van lokale media. Het complex moet worden gebouwd op de plek van een voormalig legerhoofdkwartier dat in 1999 werd gebombardeerd door de NAVO. Tegenstanders vinden dat die plek als cultureel erfgoed beschermd moet worden.
2 uur geleden
BELÉM (ANP/RTR) - Landen hebben ingestemd met Ethiopië als gastland voor de klimaattop in 2027. De keuze wordt naar verwachting dinsdag formeel vastgesteld op de klimaattop die nu gaande is in het Braziliaanse Belém, bevestigde COP30-voorzitter André Corrêa do Lago.
3 uur geleden
CHERSON (ANP/RTR) - De Oekraïense president Volodymyr Zelensky meldt dat hij een bezoek heeft gebracht aan Cherson. Deze Oekraïense stad ligt op slechts enkele kilometers van Russische posities aan de overkant van de rivier de Dnjepr en wordt voortdurend aangevallen met bommen en drones.
4 uur geleden