Nieuwe Noord-Ierse premier voorspelt referendum over vertrek VK
BELFAST (ANP) - De nieuwe eerste minister van Noord-Ierland, Michelle O'Neill, ziet "binnen tien jaar beslist een referendum komen" over de afscheiding van Noord-Ierland van Groot-Brittannië. De republikeinse, voorstander dus van aansluiting bij de republiek Ierland, is zaterdag de eerste regeringsleider van het Britse deel van Ierland geworden die weg wil uit het Verenigd Koninkrijk.
Noord-Ierland is aan het begin van de twintigste eeuw afgescheiden van de rest van Ierland, maar is sinds 1922 ook in hoge mate autonoom van het Verenigd Koninkrijk. Om uit dat koninkrijk te stappen en bij Ierland te worden ondergebracht, is enkel een referendum nodig dat de Britse regering kan houden wanneer ze een meerderheid voor afscheiding vermoedt.
De regio is lang verdeeld geweest tussen een overwegend rooms-katholieke, republikeinse minderheid en een overwegend protestantse, unionistische of pro-Britse meerderheid. Maar dalende geboortecijfers onder beide groepen, ontkerkelijking en immigratie zwakken de gebruikelijke historische tweedeling af ten koste van de traditionele republikeinen en unionisten. Wel zijn veel Noord-Ieren voorstander van lidmaatschap van de Europese Unie, waar de republiek lid van is.
Regering vormen
O'Neills partij, Sinn Féin (Onszelf Alleen), werd bij de verkiezingen van 2022 de grootste partij van Noord-Ierland. Ze kon toen echter geen regering vormen, omdat de pro-Britse Democratic Unionist Party (DUP), die tweede werd, weigerde mee te regeren. In Noord-Ierland is wettelijk vastgelegd dat de twee grootste partijen samen de regering vormen. Die afspraak is onderdeel van het vredesakkoord dat op Goede Vrijdag 1998 tot stand kwam en een einde maakte aan lange jaren van gewelddadige strijd tussen radicale republikeinen en pro-Britse unionisten.
De DUP boycotte regeringsdeelname uit woede over de Brexit-afspraken. Die regelen een uitzonderingspositie voor Noord-Ierland, zodat de grens met buurland en EU-lid Ierland open kan blijven. Volgens de DUP is Noord-Ierland zo verder geïsoleerd geraakt van de rest van het koninkrijk. In januari stemde de DUP echter in met nieuwe voorstellen van de Britse regering over de status van Noord-Ierland. Daarmee is een nieuw Noord-Iers parlement bijeengekomen. Maandag komt dan de nieuwe regioregering bijeen. De pro-Britse Emma Little-Pengelly wordt vicepremier in het nieuwe kabinet.
Meer uit Buitenland
MADRID (ANP) - De Socialistische Arbeiderspartij (PSOE) van de Spaanse premier Pedro Sánchez heeft tien zetels moeten inleveren bij de regionale verkiezingen in Extremadura. De partij behaalde slechts 18 van de 65 zetels in het parlement.
18 minuten geleden
MIAMI/KYIV/MOSKOU (ANP/RTR/DPA) - De Oekraïense delegatie die in Florida over het beëindigen van de oorlog spreekt, heeft drie dagen lang "productieve en constructieve gesprekken" gevoerd met Amerikaanse en Europese partners. Dit zei de speciale gezant van de Amerikaanse president Donald Trump, Steve Witkoff, die een sleutelrol speelt in de onderhandelingen.
4 uur geleden
WASHINGTON (ANP/DPA) - De verwijdering van bestanden uit de door justitie in de VS vrijgegeven online Epstein-archieven was op verzoek van vermeende slachtoffers van de zakenmagnaat en zedendelinquent Jeffrey Epstein. Dit heeft viceminister van Justitie Todd Blanche gezegd. Het gaat om foto's van mensen die bij justitie nog niet bekend waren als mogelijke slachtoffers. Nu dat wel zo is, vormen ze onderdeel van onderzoek en worden hun namen niet openbaar totdat dat is afgerond.
6 uur geleden
WASHINGTON (ANP/BLOOMBERG) - De VS hebben opnieuw een olietanker onderschept nabij Venezuela, zeggen bronnen tegen Bloomberg. De tanker Bella 1, een onder Panamese vlag varend schip dat op een Amerikaanse sanctielijst staat, was volgens een van de bronnen onderweg naar Venezuela om te laden.
8 uur geleden
AL-MALHA (ANP/AFP) - Een droneaanval op een drukke markt in de Soedanese deelstaat Noord-Darfur heeft tien mensen het leven gekost, zeggen hulpverleners. Het is niet duidelijk wie er achter de aanval zit.
10 uur geleden
KYIV (ANP) - De gesprekken met de VS over het beëindigen van de oorlog in Oekraïne zijn constructief, maar de signalen vanuit Rusland blijven negatief, schrijft de Oekraïense president Volodymyr Zelensky op X. Hij verwijst naar de aanhoudende aanvallen langs de frontlinie en op de infrastructuur.
11 uur geleden
AMESBURY (ANP) - Duizenden mensen trokken zondagochtend in alle vroegte naar Stonehenge om daar de zonsopgang te aanschouwen die de kortste dag van het jaar inluidt. Volgens de Britse omroep BBC waren er meer dan 8000 mensen aanwezig bij het wereldberoemde monument.
11 uur geleden