Nieuw kabinet wil hoe dan ook strenger terugkeerbeleid asielzoekers
DEN HAAG (ANP) - Met een kabinet op centrumrechts tot rechts komt de invoering van een tweestatusstelsel voor asielzoekers dichterbij. Ook is de kans groot dat er een asielquotum komt en dat Nederland zich niet meer gaat houden aan Europese asielafspraken, maar nationaal beleid gaat voeren, ook wel een opt-out genoemd. Bij een kabinet op links gebeurt dit allemaal niet. Maar ongeacht welk kabinet wordt gevormd: alle partijen willen een strenger terugkeerbeleid voor uitgeprocedeerde asielzoekers en aanpak van overlastgevende asielzoekers. Dat blijkt uit de verkiezingsprogramma's van tien partijen, waaronder de vijf grootste in de peilingen, VVD, NSC, GroenLinks-PvdA, PVV en BBB.
VVD, NSC, BBB en CDA willen opnieuw een tweestatusstelsel invoeren, waarbij onderscheid wordt gemaakt tussen mensen die worden vervolgd om hun politieke opvattingen, geloof of seksuele geaardheid en mensen die voor oorlog of geweld vluchten. De eerste groep mag altijd asiel aanvragen. De tweede groep wordt tijdelijk opgevangen en moet terug zodra het in het herkomstland veilig is.
Nederland werkte tot de eeuwwisseling met twee categorieën vluchtelingen. Een van de veel genoemde bezwaren tegen een tweestatusstelsel is dat oorlogsvluchtelingen naar de rechter zullen stappen om een andere status te krijgen, waarmee ze langer recht op verblijf krijgen.
Maximumaantal
NSC en BBB willen een maximumaantal migranten opnemen. NSC heeft het over een richtgetal van jaarlijks 50.000 mensen. Het gaat hierbij om alle migranten, dus ook om kenniswerkers, arbeids- en studiemigranten. BBB wil maximaal 15.000 asielzoekers per jaar opnemen. De VVD noemt geen concreet aantal, maar wil de instroom "fors verlagen". De PVV wil een asielstop.
Die aantallen zijn niet reëel. In 2022 kwamen er 46.460 asielzoekers en nareizigers naar Nederland en het migratiesaldo bedroeg vorig jaar ruim 220.000 mensen.
Eerlijker systeem
GroenLinks-PvdA, D66, PvdD, ChristenUnie en Volt willen hier allemaal niets van weten. "We kunnen de opvang van vluchtelingen aan, als we het systeem eerlijker maken en de problemen oplossen die draagvlak ondermijnen", zegt GL-PvdA. Overlastgevende asielzoekers moeten wel hard worden aangepakt en het terugkeerbeleid voor uitgeprocedeerde asielzoekers moet strenger. "Om draagvlak te behouden voor de opvang van vluchtelingen, is het van belang dat mensen die geen recht hebben om hier te blijven snel terugkeren naar het land van herkomst", vindt GL-PvdA.
De partijen op links willen in Europees verband grip op migratie krijgen. VVD, NSC, BBB en PVV hebben daar weinig vertrouwen meer in. VVD en PVV overwegen een opt-out van EU-regelgeving op asiel en migratie. NSC sluit die stap niet uit.
Gevoelige maatregel
Een opt-out, zeker op migratie, ligt in de EU uiterst gevoelig en is lastig te regelen. Het vergt onder meer aanpassing van Europese verdragen. Als een van de lidstaten tegen uitzondering van de asielafspraken voor Nederland is, heeft Nederland het nakijken en blijft het aan de Europese asielregels gehouden.
Gezinshereniging is voor alle partijen een heikel punt. Op dit onderdeel van het asielbeleid is het kabinet-Rutte IV gevallen. NSC, VVD en CDA willen die gezinshereniging beperken tot het kerngezin: een echtgenoot(note) en minderjarige kinderen. Deze partijen willen een einde aan het 'nareizen op nareizen', dat inhoudt dat meer famillieleden naar Nederland komen.
GL-PvdA, D66 en CU willen niet tornen aan de huidige Europese richtlijnen voor gezinshereniging. Die gaat uit van het kerngezin, maar geeft lidstaten de mogelijkheid dat kerngezin te verruimen met ook meerderjarige ongehuwde kinderen.
Meer uit Politiek
DEN HAAG (ANP) - Het demissionaire kabinet zet "alles op alles" om komende winter alsnog financiële ondersteuning te kunnen geven aan huishoudens die moeite hebben de energierekening te betalen. Dat heeft minister-president Dick Schoof toegezegd in het debat over de miljoenennota. Een groot deel van de Tweede Kamer drong daar op aan.
4 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Partijleider Esther Ouwehand van de Partij voor de Dieren is door Tweede Kamervoorzitter Martin Bosma weggestuurd tijdens de tweede termijn van het debat over de miljoenennota. Zij droeg een blouse in de kleuren van de Palestijnse vlag, en overtrad daarmee volgens Bosma de ongeschreven regel dat Kamerleden zich neutraal horen te kleden.
6 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Het demissionaire kabinet blijft bij het standpunt dat zieke of gewonde kinderen uit Gaza beter in de regio kunnen worden geholpen dan in Nederland. Hulp in de regio is het meest effectief, aldus minister-president Dick Schoof. "We willen zo goed mogelijk helpen iets aan dat leed te doen."
8 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Frans Timmermans is "diep geschokt" omdat het kabinet de conclusie van een VN-commissie niet volgt dat Israël zich in de Gazastrook schuldig maakt aan genocide. "Hoe diep zijn wij gezonken als land waar het internationaal recht voorop stond?", vroeg de leider van GroenLinks-PvdA aan premier Dick Schoof tijdens de Algemene Politieke Beschouwingen.
9 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Asielminister Mona Keijzer (BBB) doet een beroep op zelfredzame Oekraïners om hun opvang zelf te regelen, bevestigt haar woordvoerder na berichtgeving van NOS. Daarmee hoopt de demissionaire bewindsvrouw ruimte te maken voor Oekraïners die door een tekort aan opvangplekken nergens terecht kunnen.
9 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Demissionair minister-president Dick Schoof had PVV-leider Geert Wilders terecht moeten wijzen toen die in het debat over de miljoenennota onder meer de in de Grondwet verankerde vrijheid van godsdienst ter discussie stelde. Partijleiders Frans Timmermans (GroenLinks-PvdA) en Rob Jetten (D66) misten "normerend optreden" van de partijloze premier.
11 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Minister Mona Keijzer (Asiel, BBB) gaat in gesprek met COA-baas Milo Schoenmaker over het aantal asielzoekers in het aanmeldcentrum in Ter Apel. Dat was afgelopen nacht voor de vierde keer in korte tijd boven de grens van 2000 uitgestegen, waardoor de boete die de asielopvangorganisatie moet betalen, is opgelopen naar 200.000 euro. "Ik vind echt dat we alles uit de kast moeten halen om te zorgen dat het én onder de 2000 blijft én dat we Ter Apel ontlasten van de overlastgevers."
12 uur geleden