Nederland helpt Amerikanen bij reis naar maan: dit is eredivisie
LEIDEN (ANP) - Over een paar jaar moeten weer mensen op de maan rondlopen. Als eerste stap willen de Verenigde Staten maandag beginnen aan de generale repetitie: de missie Artemis I. Een ruimtevaartuig moet in zes weken tijd naar de maan vliegen, eromheen draaien en terugkeren naar de aarde. Aan boord zitten nog geen mensen en er komt nog geen maanlanding.
De vlucht krijgt hulp uit Nederland, want de zonnepanelen komen uit Leiden. Die zorgen voor de stroomvoorziening aan boord. Ze zijn ontwikkeld en gebouwd door Airbus Nederland, dat vroeger Dutch Space heette en daarvoor Fokker Ruimtevaart. De panelen maken deel uit van de Europese 'motorkap' achter het Amerikaanse vooronder waar de astronauten later zitten.
Het vaartuig heet de Orion. Bij de lancering maandag zit hij boven in de 100 meter hoge raket SLS. Die moet opstijgen vanaf Kennedy Space Center, de historische ruimtebasis bij Cape Canaveral in Florida. Het zogenoemde lanceervenster, de tijd waarin de raket kan beginnen aan de vlucht, gaat maandag om 14.33 uur Nederlandse tijd open en sluit twee uur later. Als het dan niet lukt om te vertrekken, zijn er herkansingen op 2 en 5 september.
Geschiedenis
Neil Armstrong en Buzz Aldrin zetten in juli 1969 als eerste mensen ooit voet op de maan. Gene Cernan was in december 1972 de twaalfde en laatste Amerikaan op de maan. Ongeveer twintig jaar geleden besloot het Witte Huis dat het tijd was om die tijden te laten herleven. Met vallen en opstaan werden een nieuwe raket en een nieuw vaartuig gebouwd. De Verenigde Staten krijgen daarbij hulp van Europa en Canada.
Rob van Hassel, die bij Airbus de ontwikkeling van de Nederlandse zonnepanelen leidde, was ten tijde van de maanlandingen een kind, en zoals zo veel leeftijdsgenootjes zat hij toen geboeid voor de tv. Dat hij nu zelf betrokken is bij de terugkeer, maakt de cirkel rond. "Toen ik een jaar of zeven was en in Deurne woonde, haalden mijn ouders mij uit bed voor de eerste maanlanding. Ik zag dat en zei: dat wil ik later doen. Mijn ouders dachten dat ik astronaut wilde worden. Nee, ik wilde raketten bouwen. Ik kon mijn ogen niet van de maanlander en het gouden folie afhouden. Dat mensen straks mede dankzij onze zonnepanelen terug naar de maan gaan, daar kan ik me nu nog geen voorstelling van maken."
Van Hassel is naar eigen zeggen niet zenuwachtig, maar wel een beetje gespannen voor de maanmissie. "Het is ongeveer de 150e lancering van een sonde waar onze zonnepanelen op zitten. Maar dat dit de opmaat is naar nieuwe reizen van mensen naar de maan, dat maakt het anders dan normaal. Alles is complexer dan we gewend zijn. Dat wij hier aan mee mogen doen is superleuk, het geeft cachet, het is de eredivisie van de ruimtevaart."
Meer uit Binnenland
NOORDWIJK (ANP) - De Koninklijke Nederlandse Redding Maatschappij (KNRM) heeft tijdens haar jaarlijkse benefietgala in Noordwijk 1.848.000 euro opgehaald. Dat is ruim 30.000 euro meer dan vorig jaar en daarmee een nieuw recordbedrag. Het was de negentiende keer dat het benefietgala werd georganiseerd. Er schoven 650 gasten aan.
29 minuten geleden
Het televisieprogramma Even tot hier heeft naast de Amerikaanse militaire begraafplaats Margraten de twee panelen teruggeplaatst die eerder deze maand door de Amerikaanse beheerder werden verwijderd. De panelen belichten de rol van 'zwarte bevrijders' in de Tweede Wereldoorlog. Ook maakten presentatoren Niels van der Laan en Jeroen Woe zaterdag aan het einde van hun uitzending bekend dat zij rondom de teruggeplaatste panelen ook een aanvullende "tentoonstelling" laten bouwen.
31 minuten geleden
DEN HAAG (ANP) - Het vliegverkeer van en naar Eindhoven is zaterdagavond stilgelegd, nadat bij het vliegveld meerdere drones waren gesignaleerd. Het vliegveld van Eindhoven is niet alleen een luchthaven, maar op het terrein zit ook een luchtmachtbasis. Daarom is zowel het civiele als het militaire vliegverkeer opgeschort, laat demissionair minister Ruben Brekelmans (Defensie) weten.
4 uur geleden
JOHANNESBURG (ANP) - Demissionair premier Dick Schoof heeft zorgen over de beperkingen van het Oekraïense leger die in het zogenoemde 28-puntenplan staan, want "als het gaat over de veiligheid van Oekraïne, gaat het immers ook om de veiligheid van Europa." Dat zegt hij tegen het ANP nadat hij heeft gebeld met Oekraïense president Volodymyr Zelensky. Schoof wil "elk initiatief dat vrede dichterbij kan brengen serieus nemen."
10 uur geleden
DEURNE (ANP) - Frank van Pamelen heeft zaterdag bij de prominenten Het Groot Dictee der Nederlandse Taal gewonnen. De schrijver, dichter, cabaretier en columnist deed het met slechts vijf fouten beter dan de andere bekende deelnemers, onder wie cabaretier Katinka Polderman en zangeres Leoni Jansen.
10 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Tientallen jongeren demonstreren zaterdagmiddag op de Koekamp in Den Haag omdat zij als volwaardige slachtoffers van het toeslagenschandaal erkend willen worden, met dezelfde rechten als hun ouders. Dat meldt een woordvoerder van het Onafhankelijk Jongerenpanel Toeslagen (OJPT). Zij legt uit dat de jongeren eerder te horen kregen dat er geen politiek draagvlak is voor hun eisen en "daarom creëren we dat draagvlak zelf".
10 uur geleden
DE BILT (ANP) - In de noordelijke provincies Friesland, Groningen en Drenthe geldt vanaf zondagmiddag 16.00 uur code geel omdat het glad kan worden door sneeuw, meldt het KNMI zaterdag. De weerswaarschuwing is tot 21.00 uur van kracht.
11 uur geleden