NAVO wil zich wapenen tegen dreiging autoritair China en Rusland
BRUSSEL (ANP) - De NAVO heeft te stellen met "systeemrivaliteit" van assertieve en autoritaire mogendheden als China en Rusland. Dat raakt ook de veiligheid van het bondgenootschap, hebben de leiders van de NAVO-landen maandag vastgesteld.
China's ambities en gedrag vormen "systemische uitdagingen" voor de wereldorde van onderlinge afspraken en regels, constateren premier Mark Rutte en zijn 29 collega's. Maar ook voor terreinen die "relevant zijn voor de veiligheid van de alliantie".
De leiders kwamen maandag voor het eerst in anderhalf jaar bijeen op het NAVO-hoofdkwartier. Voor de Amerikaanse president Joe Biden was het zijn debuut in Brussel. Daar sprak hij, na de jaren van onzekerheid onder zijn voorganger Donald Trump, zijn "krachtige toewijding" aan de NAVO uit, zei NAVO-chef Jens Stoltenberg na afloop. De bondgenoten hebben hun "eenheid, solidariteit en saamhorigheid herbevestigd en openen een nieuw hoofdstuk in de trans-Atlantische betrekkingen", stellen ze in de slotverklaring.
Onderlinge onmin
De dertig bondgenoten hebben ook afgesproken meer met elkaar te overleggen en af te stemmen. Ze willen voorkomen dat ze elkaar verrassen, zoals Europese bondgenoten de VS onder Trump keer op keer verweten. Het nauwere overleg moet ook helpen onderlinge onmin, bijvoorbeeld tussen Turkije en een reeks andere lidstaten, te sussen. Of in ieder geval niet uit de hand te laten lopen. Dat ze op deze NAVO-top veel meer afspraken hebben gemaakt dan bij de edities van de afgelopen jaren, geldt als een eerste blijk daarvan.
Biden verzekerde de NAVO-bondgenoten dat ze op de VS kunnen rekenen, maar verwacht ook wat terug. Vrije democratische landen moeten zich verweren tegen opkomende autoritaire staten, vindt hij. Zeker tegen China, dat hij als geduchte concurrent ziet. Maar veel Europese lidstaten koesteren de handel met China en willen het land niet als tegenstander, laat staan vijand aanmerken.
Systeemrivaal
Om zich tegen de opkomst van deze "systeemrivaal" te wapenen, hoeft de NAVO haar werkveld niet plotseling te verleggen naar Oost-Azië, zegt Stoltenberg. "China komt naar ons toe." De alliantie, die van origine Europa en Noord-Amerika beschermt tegen vooral oervijand Rusland, zou zich volgens de Noorse secretaris-generaal het best kunnen verdedigen door de eigen veerkracht op te vijzelen. Bovendien komen de aanvallers van de toekomst niet met tanks over de Lüneburger heide, maar via een internetkabel of uit de ruimte.
Sommige lidstaten hadden graag gezien dat de NAVO ernaar zou streven om in 2050 'klimaatneutraal' te worden. Daarover werden de bondgenoten het nog niet eens. Stoltenberg gaat een "realistisch" klimaatdoel voorstellen, hebben ze afgesproken.
Meer uit Buitenland
NEW YORK (ANP/RTR) - Een federale rechter in New York heeft geoordeeld dat de regering van president Donald Trump geen Amerikaanse buitenlandse belangen kan aanvoeren om de aanhouding van Columbia University-student en pro-Palestijnse activist Mahmoud Khalil te rechtvaardigen. Het gerechtelijke bevel tot Khalils vrijlating treedt vrijdag in werking.
2 uur geleden
ODESA (ANP/DPA) - Rusland koestert bredere territoriale ambities in Europa dan het publiekelijk toegeeft, zei de Oekraïense president Volodymyr Zelensky woensdag tijdens een regionale top in Odesa. "Russische oorlogsplannen richten zich op deze regio, Odesa, en daarna op de grenzen met Moldavië en Roemenië", verklaarde Zelensky tegenover leiders uit Zuidoost-Europa.
4 uur geleden
JERUZALEM (ANP/RTR) - Het Israëlische leger en de binnenlandse veiligheidsdienst Shin Bet hebben in Gaza de lichamen van twee gijzelaars geborgen. Dat heeft premier Benjamin Netanyahu woensdag bekendgemaakt.
5 uur geleden
WARSCHAU (ANP/RTR/AFP) - Polen overweegt binnen enkele weken controles in te voeren aan de grens met Duitsland om te voorkomen dat migranten worden teruggestuurd. Dat zei premier Donald Tusk woensdag.
5 uur geleden
BAGDAD (ANP/RTR) - De Amerikaanse ambassade in Irak bereidt een gedeeltelijke evacuatie van personeel voor vanwege verhoogde veiligheidsrisico's, meldden woensdag een Iraakse veiligheidsfunctionaris en een Amerikaanse bron. Ook krijgen familieleden van militair personeel op locaties elders in het Midden-Oosten toestemming om vrijwillig te vertrekken.
6 uur geleden
NEW YORK (ANP/RTR) - Voormalig filmproducent Harvey Weinstein is woensdag door een jury schuldig bevonden aan seksueel misbruik. Het gaat om een zaak die opnieuw behandeld moest worden nadat zijn veroordeling uit 2020 vorig jaar was teruggedraaid.
7 uur geleden
LOS ANGELES (ANP) - Brian Wilson, een van de oprichters van de Amerikaanse band The Beach Boys, is op 82-jarige leeftijd overleden. Dat heeft zijn familie gemeld in een bericht op Instagram. "Met groot verdriet moeten we meedelen dat onze geliefde vader Brian Wilson is overleden. We hebben er geen woorden voor."
8 uur geleden