NAVO wil zich wapenen tegen dreiging autoritair China en Rusland
BRUSSEL (ANP) - De NAVO heeft te stellen met "systeemrivaliteit" van assertieve en autoritaire mogendheden als China en Rusland. Dat raakt ook de veiligheid van het bondgenootschap, hebben de leiders van de NAVO-landen maandag vastgesteld.
China's ambities en gedrag vormen "systemische uitdagingen" voor de wereldorde van onderlinge afspraken en regels, constateren premier Mark Rutte en zijn 29 collega's. Maar ook voor terreinen die "relevant zijn voor de veiligheid van de alliantie".
De leiders kwamen maandag voor het eerst in anderhalf jaar bijeen op het NAVO-hoofdkwartier. Voor de Amerikaanse president Joe Biden was het zijn debuut in Brussel. Daar sprak hij, na de jaren van onzekerheid onder zijn voorganger Donald Trump, zijn "krachtige toewijding" aan de NAVO uit, zei NAVO-chef Jens Stoltenberg na afloop. De bondgenoten hebben hun "eenheid, solidariteit en saamhorigheid herbevestigd en openen een nieuw hoofdstuk in de trans-Atlantische betrekkingen", stellen ze in de slotverklaring.
Onderlinge onmin
De dertig bondgenoten hebben ook afgesproken meer met elkaar te overleggen en af te stemmen. Ze willen voorkomen dat ze elkaar verrassen, zoals Europese bondgenoten de VS onder Trump keer op keer verweten. Het nauwere overleg moet ook helpen onderlinge onmin, bijvoorbeeld tussen Turkije en een reeks andere lidstaten, te sussen. Of in ieder geval niet uit de hand te laten lopen. Dat ze op deze NAVO-top veel meer afspraken hebben gemaakt dan bij de edities van de afgelopen jaren, geldt als een eerste blijk daarvan.
Biden verzekerde de NAVO-bondgenoten dat ze op de VS kunnen rekenen, maar verwacht ook wat terug. Vrije democratische landen moeten zich verweren tegen opkomende autoritaire staten, vindt hij. Zeker tegen China, dat hij als geduchte concurrent ziet. Maar veel Europese lidstaten koesteren de handel met China en willen het land niet als tegenstander, laat staan vijand aanmerken.
Systeemrivaal
Om zich tegen de opkomst van deze "systeemrivaal" te wapenen, hoeft de NAVO haar werkveld niet plotseling te verleggen naar Oost-Azië, zegt Stoltenberg. "China komt naar ons toe." De alliantie, die van origine Europa en Noord-Amerika beschermt tegen vooral oervijand Rusland, zou zich volgens de Noorse secretaris-generaal het best kunnen verdedigen door de eigen veerkracht op te vijzelen. Bovendien komen de aanvallers van de toekomst niet met tanks over de Lüneburger heide, maar via een internetkabel of uit de ruimte.
Sommige lidstaten hadden graag gezien dat de NAVO ernaar zou streven om in 2050 'klimaatneutraal' te worden. Daarover werden de bondgenoten het nog niet eens. Stoltenberg gaat een "realistisch" klimaatdoel voorstellen, hebben ze afgesproken.
Meer uit Buitenland
STOCKHOLM (ANP) - De Zweedse zanger Eric Saade heeft tijdens de openingsact van de eerste halve finale van het Eurovisie Songfestival zijn steun betuigd aan Gaza. Tijdens zijn optreden droeg hij een Palestijns sjaaltje om zijn pols.
42 minuten geleden
BERLIJN (ANP/DPA) - De politie heeft een einde gemaakt aan een pro-Palestijns studentenprotest bij de Vrije Universiteit van Berlijn. Ongeveer 150 activisten hadden dinsdagochtend met tenten de binnenplaats van de universiteit bezet uit solidariteit met de Palestijnen in de Gazastrook.
4 uur geleden
JERUZALEM (ANP/RTR) - De Israëlische premier Benjamin Netanyahu zegt dat het laatste voorstel voor een bestand in de Gazastrook niet voldoet aan de eisen van Israël. Hamas liet maandag weten akkoord te zijn met de voorwaarden voor een staakt-het-vuren, maar Israël is nog niet zover.
4 uur geleden
NEW YORK (ANP/AFP/RTR) - Voormalig pornoster Stormy Daniels is als getuige verschenen in een spraakmakend proces tegen de Amerikaanse ex-president Donald Trump. Hij wordt ervan beschuldigd een betaling van 130.000 dollar aan Daniels te hebben verdoezeld. Met het zwijggeld in 2016 wilde toenmalig presidentskandidaat Trump voorkomen dat Daniels uit de school zou klappen over hun seksuele affaire in 2006.
5 uur geleden
RAFAH (ANP/RTR) - Hamas meldt dat een gijzelaar is omgekomen door een Israëlische luchtaanval op Rafah. Het zou gaan om een 70-jarige Israëlische vrouw.
6 uur geleden
NEW YORK (ANP/AFP) - De topman van de Verenigde Naties, António Guterres, wil dat Israël elke escalatie stopt. De oproep volgt op een Israëlische operatie met tanks bij de stad Rafah in de zuidelijke Gazastrook. Hij wil ook dat Israël de grensovergangen naar Gaza onmiddellijk heropent, zodat er weer de noodzakelijke hulp kan worden verleend.
6 uur geleden
GENÈVE (ANP) - Experts van de Verenigde Naties hekelen dat een veroordeling van de voormalige filmproducent Harvey Weinstein is teruggedraaid. Het rechtelijke besluit gaat gepaard met een "verontrustende boodschap" aan vrouwen die seksueel zijn misbruikt.
6 uur geleden