NAVO-leiders eens over nieuwe norm voor veel hoger defensiebudget
DEN HAAG (ANP) - De NAVO-landen gaan 5 procent van hun economie steken in defensie en aanverwante zaken, hebben hun leiders op de top in Den Haag afgesproken. Ook onwillige landen als Spanje stemden in met de nieuwe afspraak, al legt dat land die wel wat anders uit.
De nieuwe 'NAVO-norm' is bedoeld om Europa te herbewapenen na decennialang achteroverleunen. Maar die komt vooral voort uit een eis van de Verenigde Staten. De VS verleggen hun aandacht naar China en Europa moet zijn eigen verdediging bekostigen, stelt president Donald Trump, die er het cijfer van 5 procent aan verbond.
NAVO-topman Mark Rutte kneedde die torenhoge eis om naar een haalbaarder voorstel. Dat schrijft 3,5 procent van het bruto binnenlands product voor defensie voor, plus 1,5 procent voor ondersteunende zaken. Tot nu toe was het de bedoeling om 2 procent van het bbp aan defensie te besteden.
Nieuwe norm
De lidstaten hebben tot 2035 de tijd om de nieuwe norm te halen. Dat is later dan Rutte aanvankelijk had voorgesteld, maar dat uitstel is een geste naar landen die moeite hadden met het plan. In 2029 moet het percentage worden geëvalueerd en zou het dus mogelijk verhoogd of verlaagd kunnen worden.
Spanje beweert dat de toezegging niet voor dat land geldt. Maar volgens de NAVO worden er geen uitzonderingen gemaakt. Spanje zal er wel achter komen dat het echt niet met minder kan, is voorlopig de bezweringsformule.
Maatstaven
Voor de 3,5 procent aan 'harde' defensie-uitgaven zijn vanouds duidelijke maatstaven, waardoor NAVO-landen daarmee niet kunnen marchanderen. Onder de 1,5 procent vallen onder meer investeringen in infrastructuur, maatschappelijke weerbaarheid en de defensie-industrie, staat in de slotverklaring van de top.
De lidstaten leggen de NAVO elk jaar een plan voor met een "geloofwaardige, geleidelijke weg naar het doel", hebben ze afgesproken. Maar consequenties bij getreuzel zijn er niet, omdat de alliantie de soevereine landen nergens toe kan dwingen. Wel kan ze "blamen en shamen", wanprestaties uitmeten in de hoop op verbetering, zoals nu feitelijk al jaarlijks gebeurt.
Meer uit Buitenland
NAIROBI (ANP/RTR) - Bij antiregeringsprotesten in Kenia zijn zeker acht doden gevallen. Ongeveer vierhonderd mensen raakten gewond, zei een Keniaanse mensenrechtenorganisatie.
10 minuten geleden
DEN HAAG (ANP) - Mark Rutte vindt dat hij verkeerd is begrepen toen hij de Amerikaanse president Donald Trump 'daddy' noemde. De houding van Europese landen deed Rutte vooral denken aan kinderen die bang zijn dat 'papa' het gezin verlaat. Ook gebruikte hij de term toen Trump Israël en Iran met vechtende kinderen vergeleek. "En dan moet papa soms even stevige taal gebruiken", refereerde Rutte aan Trumps harde woorden tegen beide landen.
58 minuten geleden
MOSKOU (ANP/AFP) - Vladimir Poetin zal niet naar Brazilië reizen voor de BRICS-top die daar begin juli wordt gehouden vanwege het internationaal arrestatiebevel dat tegen hem is uitgevaardigd. De Russische president woont de top bij per videoverbinding, maakte het Kremlin bekend.
3 uur geleden
TEHERAN (ANP/DPA) - Iran heeft woedend gereageerd op de lofzang van NAVO-baas Mark Rutte op de Amerikaanse president Donald Trump voor diens aanvallen op Iraanse nucleaire installaties.
3 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - De Verenigde Staten zullen Spanje handelssancties opleggen omdat het land weigert mee te doen aan de NAVO-afspraak om 5 procent van de economie in defensie te steken, zegt president Donald Trump. "Het enige land dat niet betaalt", klaagde Trump na afloop van de NAVO-top. "Ik vind het verschrikkelijk."
3 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - De Amerikaanse president Donald Trump is tevreden dat "de meeste" NAVO-landen hebben ingestemd met de veel hogere defensiebudgetten die hij eiste. Maar hij erkent dat niet alle 32 landen 5 procent van hun economie in defensie en ondersteunende zaken willen steken. Spanje beweert dat de afspraak niet voor dat land geldt. Trump noemde Spanje niet in zijn terugblik na de NAVO-top.
3 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Volgens de Amerikaanse president Donald Trump zijn "enorme dingen" bereikt op de NAVO-top, die volgens hem "zeer productief" was. Op de top in Den Haag werd afgesproken dat alle lidstaten ernaar toewerken dat zij 5 procent van hun totale economie gaan uitgeven aan defensie en gerelateerde zaken.
4 uur geleden