NAVO-leiders eens over nieuwe norm voor veel hoger defensiebudget
DEN HAAG (ANP) - De NAVO-landen gaan 5 procent van hun economie steken in defensie en aanverwante zaken, hebben hun leiders op de top in Den Haag afgesproken. Ook onwillige landen als Spanje stemden in met de nieuwe afspraak, al legt dat land die wel wat anders uit.
De nieuwe 'NAVO-norm' is bedoeld om Europa te herbewapenen na decennialang achteroverleunen. Maar die komt vooral voort uit een eis van de Verenigde Staten. De VS verleggen hun aandacht naar China en Europa moet zijn eigen verdediging bekostigen, stelt president Donald Trump, die er het cijfer van 5 procent aan verbond.
NAVO-topman Mark Rutte kneedde die torenhoge eis om naar een haalbaarder voorstel. Dat schrijft 3,5 procent van het bruto binnenlands product voor defensie voor, plus 1,5 procent voor ondersteunende zaken. Tot nu toe was het de bedoeling om 2 procent van het bbp aan defensie te besteden.
Nieuwe norm
De lidstaten hebben tot 2035 de tijd om de nieuwe norm te halen. Dat is later dan Rutte aanvankelijk had voorgesteld, maar dat uitstel is een geste naar landen die moeite hadden met het plan. In 2029 moet het percentage worden geëvalueerd en zou het dus mogelijk verhoogd of verlaagd kunnen worden.
Spanje beweert dat de toezegging niet voor dat land geldt. Maar volgens de NAVO worden er geen uitzonderingen gemaakt. Spanje zal er wel achter komen dat het echt niet met minder kan, is voorlopig de bezweringsformule.
Maatstaven
Voor de 3,5 procent aan 'harde' defensie-uitgaven zijn vanouds duidelijke maatstaven, waardoor NAVO-landen daarmee niet kunnen marchanderen. Onder de 1,5 procent vallen onder meer investeringen in infrastructuur, maatschappelijke weerbaarheid en de defensie-industrie, staat in de slotverklaring van de top.
De lidstaten leggen de NAVO elk jaar een plan voor met een "geloofwaardige, geleidelijke weg naar het doel", hebben ze afgesproken. Maar consequenties bij getreuzel zijn er niet, omdat de alliantie de soevereine landen nergens toe kan dwingen. Wel kan ze "blamen en shamen", wanprestaties uitmeten in de hoop op verbetering, zoals nu feitelijk al jaarlijks gebeurt.
Meer uit Buitenland
CAÏRO/GIZEH (ANP/AFP/DPA/BELGA) - Met een grote ceremonie heeft Egypte eindelijk het Grote Egyptische Museum (GEM) bij Caïro volledig geopend. President Abdel Fattah al-Sisi sprak van een "nieuw hoofdstuk in de geschiedenis". Het museum over de Egyptische oudheid stond eerder in het hart van Caïro.
14 minuten geleden
NAIROBI (ANP/AFP) - Minstens 21 mensen zijn omgekomen en meer dan dertig mensen zijn nog vermist na een door hevige regenval veroorzaakte aardverschuiving in West-Kenia. Dat meldt de Keniaanse minister van Binnenlandse Zaken op X.
15 minuten geleden
MALÉ (ANP/DPA/AFP) - De Malediven kennen sinds zaterdag een rookverbod voor de jongste generatie in het land. Voor iedereen die is geboren in 2007 of later is het verboden tabaksproducten te kopen of te gebruiken. Het verbod blijft hun hele leven gelden. Daarmee zijn de Malediven het eerste land ter wereld dat zo'n generationeel rookverbod kent.
1 uur geleden
HERAKLION (ANP/AFP) - Bij een schietpartij op het Griekse eiland Kreta zijn twee mensen omgekomen en meerdere gewonden gevallen, melden Griekse staatsmedia. Het incident houdt vermoedelijk verband met een familievete.
2 uur geleden
GAZA-STAD (ANP) - Israëlische aanvallen en vernielingen in Gaza gaan door, ondanks het begin oktober tussen Israël en Hamas overeengekomen staakt-het-vuren. Dat meldt Al Jazeera op basis van ooggetuigen.
2 uur geleden
PEER (ANP/BELGA) - In de buurt van de militaire vliegbasis van Kleine-Brogel in het Belgisch-Limburgse Peer zijn in de nacht van vrijdag op zaterdag rond middernacht "meerdere drones" gespot. Dat schrijft de Belgische minister van Defensie Theo Francken op X. Het is onduidelijk van welke partij de drones zijn en waarom deze daar vlogen.
3 uur geleden
PARIJS (ANP/AFP) - Een 38-jarige vrouw die deze week met vier anderen werd gearresteerd voor de juwelenroof in het Louvre is zaterdag aangeklaagd. Zij wordt verdacht van medeplichtigheid aan georganiseerde diefstal en criminele samenzwering met het oog op het plegen van een misdrijf.
4 uur geleden