NAVO-leiders eens over nieuwe norm voor veel hoger defensiebudget
DEN HAAG (ANP) - De NAVO-landen gaan 5 procent van hun economie steken in defensie en aanverwante zaken, hebben hun leiders op de top in Den Haag afgesproken. Ook onwillige landen als Spanje stemden in met de nieuwe afspraak, al legt dat land die wel wat anders uit.
De nieuwe 'NAVO-norm' is bedoeld om Europa te herbewapenen na decennialang achteroverleunen. Maar die komt vooral voort uit een eis van de Verenigde Staten. De VS verleggen hun aandacht naar China en Europa moet zijn eigen verdediging bekostigen, stelt president Donald Trump, die er het cijfer van 5 procent aan verbond.
NAVO-topman Mark Rutte kneedde die torenhoge eis om naar een haalbaarder voorstel. Dat schrijft 3,5 procent van het bruto binnenlands product voor defensie voor, plus 1,5 procent voor ondersteunende zaken. Tot nu toe was het de bedoeling om 2 procent van het bbp aan defensie te besteden.
Nieuwe norm
De lidstaten hebben tot 2035 de tijd om de nieuwe norm te halen. Dat is later dan Rutte aanvankelijk had voorgesteld, maar dat uitstel is een geste naar landen die moeite hadden met het plan. In 2029 moet het percentage worden geëvalueerd en zou het dus mogelijk verhoogd of verlaagd kunnen worden.
Spanje beweert dat de toezegging niet voor dat land geldt. Maar volgens de NAVO worden er geen uitzonderingen gemaakt. Spanje zal er wel achter komen dat het echt niet met minder kan, is voorlopig de bezweringsformule.
Maatstaven
Voor de 3,5 procent aan 'harde' defensie-uitgaven zijn vanouds duidelijke maatstaven, waardoor NAVO-landen daarmee niet kunnen marchanderen. Onder de 1,5 procent vallen onder meer investeringen in infrastructuur, maatschappelijke weerbaarheid en de defensie-industrie, staat in de slotverklaring van de top.
De lidstaten leggen de NAVO elk jaar een plan voor met een "geloofwaardige, geleidelijke weg naar het doel", hebben ze afgesproken. Maar consequenties bij getreuzel zijn er niet, omdat de alliantie de soevereine landen nergens toe kan dwingen. Wel kan ze "blamen en shamen", wanprestaties uitmeten in de hoop op verbetering, zoals nu feitelijk al jaarlijks gebeurt.
Meer uit Buitenland
MIAMI (ANP/AFP) - De Russische gezant Kirill Dmitriev is onderweg naar het Amerikaanse Miami om deel te nemen aan gesprekken over het beëindigen van de oorlog in Oekraïne, meldt hij op X.
15 minuten geleden
WASHINGTON (ANP/RTR) - Zowel Democratische als Republikeinse politici zijn kritisch nadat de Amerikaanse overheid slechts een deel van de Epstein-documenten heeft vrijgegeven. Tot nu toe zijn rond de 300.000 pagina's openbaar gemaakt. Het Congres gaf vorige maand opdracht alle documenten vrij te geven, met 19 december als deadline.
40 minuten geleden
DAMASCUS (ANP/AFP) - Bij grootschalige Amerikaanse luchtaanvallen op terreurgroep Islamitische Staat (IS) in Syrië zijn zeker vijf doden gevallen, meldt het Syrisch Observatorium voor de Mensenrechten. De Verenigde Staten voerden de aanvallen vrijdag uit als vergelding, nadat drie Amerikanen om het leven kwamen bij een aanslag in de Syrische stad Palmyra vorige week.
1 uur geleden
WASHINGTON (ANP/RTR) - De Amerikaanse president Donald Trump heeft luitenant-generaal Francis L. Donovan benoemd tot commandant van de Amerikaanse strijdkrachten voor Latijns-Amerika (Southcom). Hij wordt onder andere verantwoordelijk voor de troepenopbouw in het Caribisch gebied bij Venezuela, na kritiek op de vorige commandant.
1 uur geleden
SYDNEY (ANP/RTR) - De Australische premier Anthony Albanese noemt de Joodse gemeenschap van het land "volledig onbreekbaar". Hij woonde vrijdagavond een herdenkingsdienst bij in een synagoge in Sydney voor de slachtoffers van een schietpartij tijdens een chanoekaviering aan zee. Albanese zei in een toespraak dat de bijeenkomst in de synagoge "een avond van eenheid, veerkracht, trots, geloof en liefde" was.
2 uur geleden
WASHINGTON (ANP/AFP) - Een flink deel van de honderdduizenden pagina's uit het dossier rond zedendelinquent Jeffrey Epstein die het Amerikaanse ministerie van Justitie vrijdag heeft vrijgegeven, is zwartgelakt. Dat leidt tot kritiek en nieuwe twijfels over de transparantie van het onderzoek naar de overleden zakenman.
3 uur geleden
WASHINGTON (ANP/RTR) - In de honderdduizenden stukken die het Amerikaanse ministerie van Justitie vrijdag heeft vrijgegeven over de overleden zedendelinquent Jeffrey Epstein wordt nauwelijks verwezen naar president Donald Trump. Oud-president Bill Clinton komt er veelvuldig in voor.
9 uur geleden