NAVO-leiders bijeen over nieuw gevaar en nieuwe leden
MADRID (ANP) - De leiders van de NAVO-landen komen bijeen om de uit een winterslaap ontwaakte militaire alliantie nieuwe richting te geven. Op hun top in Madrid denken ze na over hoe ze nieuw gevaar van oude vijand Rusland en van het opkomende China kunnen pareren en bepalen ze de koers van de NAVO voor de komende jaren. Maar het machtsvertoon mist een uitroepteken als het blijft mislukken om Zweden en Finland als nieuwe leden te verwelkomen.
De top in Madrid had eigenlijk over China moeten gaan, vinden de Verenigde Staten, de grote steunpilaar van het bondgenootschap. Maar door de Russische oorlog tegen Oekraïne gaat veel aandacht toch naar Rusland. Dat land is de belangrijkste en bovendien een rechtstreekse bedreiging voor de NAVO, zullen premier Rutte, de Amerikaanse president Biden en hun 28 collega-leiders vaststellen.
Dat was een paar jaar geleden nog anders. De taakomschrijving van de NAVO noemt Rusland zelfs een "partner". Hoog tijd om dat twaalf jaar oude "strategische concept" bij de tijd te brengen, vindt de alliantie.
De nieuwe dreiging uit Moskou vraagt ook om een forse versterking van de NAVO-landen die Rusland als buur hebben of dat vrezen te worden. De NAVO wil haar zogeheten snellereactiemacht ongeveer verachtvoudigen. Maar troepen permanent aan de oostflank legeren, zoals de Baltische landen willen, dat zit er vermoedelijk niet in. Die kunnen beter elders klaarstaan, zodat de alliantie flexibeler blijft, denken veel lidstaten. Al is het wel handig om bijvoorbeeld de tanks en het geschut voor deze oproeptroepen vast in het oosten klaar te zetten.
De harde taal die de NAVO voor Rusland kiest, hoeft China nog niet te vrezen. Maar de opkomende wereldmacht wordt wel voor het eerst genoemd in de strategie van het vanouds toch uitdrukkelijk Noord-Atlantische bondgenootschap. Zij het niet als dreiging, zoals de VS graag zouden zien, maar vermoedelijk als "uitdaging". Dat voor het eerst ook de leiders van Zuid-Korea, Japan, Australië en Nieuw-Zeeland bij de top aanschuiven moet de boodschap aan Beijing kracht bijzetten.
Dat alles dreigt echter overschaduwd te worden door de onverwacht moeizame toetreding van Zweden en Finland, vrezen NAVO-bronnen. De NAVO had gehoopt de eindelijk warmgelopen aspiranten in Madrid te kunnen onthalen als nieuwe leden. Maar zij had buiten lidstaat Turkije gerekend. Dat land dwarsboomt hun toetreding, onder meer omdat vooral Zweden de Koerden en andere tegenstanders van Ankara te veel ruimte zou gunnen. Zolang dat duurt, zitten de twee aspirant-leden in een hachelijke positie en bladdert de eensgezindheid van de NAVO af.
Mogelijk komt pas een doorbraak in zicht als de Amerikanen tussenbeide komen, denken ingewijden. Maar het is maar de vraag of dat er al in Madrid in zit.
Meer uit Buitenland
WASHINGTON (ANP/AFP) - De inzet van duizenden troepen van de Nationale Garde door president Donald Trump in Washington DC is onwettig, oordeelde een federale rechter donderdag. Rechter Jia Cobb beval een einde te maken aan de inzet, maar schortte haar bevel 21 dagen op om de regering de tijd te geven in beroep te gaan.
3 uur geleden
MOSKOU (ANP/RTR) - Het Russische leger zegt dat het de Oekraïense stad Koepjansk opnieuw heeft veroverd. Legerleider Valeri Gerasimov zei dat tegen president Poetin, toen hij een bezoek bracht aan een commandopost. Oekraïne ontkent dat Rusland de strategisch belangrijke stad in beslag heeft genomen.
3 uur geleden
BELÉM (ANP/RTR) - Na de brand op de locatie van de klimaattop COP30 in de Braziliaanse stad Belém zijn dertien mensen behandeld omdat ze rook hebben ingeademd. Ze werden ter plekke behandeld, meldt de organisatie in een verklaring. De brand was binnen zes minuten onder controle. De brandweer denkt dat de brand is ontstaan door een elektrisch apparaat, waarschijnlijk een magnetron.
3 uur geleden
BUENOS AIRES/JOHANNESBURG (ANP/DPA/AFP/RTR) - De Argentijnse president Javier Milei gaat volgens Argentijnse media ook niet naar de topconferentie van de G20, komend weekend in Zuid-Afrika. Eerder werd al bekend dat de staatshoofden van China, Rusland en de VS ook niet komen.
6 uur geleden
BERLIJN (ANP) - Duitse jongeren die willen ontkomen aan de nieuwe militaire dienst, kunnen te rade bij de radicaal-linkse partij Die Linke. Die werkt aan een gids met tips om afgekeurd te worden. Stoned bij de keuring verschijnen bijvoorbeeld, zegt partijleider Jan van Aken.
6 uur geleden
BRUSSEL (ANP) - De EU-ministers van Buitenlandse Zaken hebben donderdag "standvastig en kalm" gereageerd op het gelekte vredesplan voor Oekraïne, dat zonder medeweten van de EU is opgesteld door de VS en Rusland. Dat zei EU-buitenlandchef Kaja Kallas na afloop van de vergadering met de ministers in Brussel.
6 uur geleden
BRUSSEL (ANP) - De Europese Unie (EU) veroordeelt in de "krachtigste bewoordingen de ernstige en voortdurende wreedheden" die de paramilitaire beweging Rapid Support Forces (RSF) in Soedan begaat. Alle 27 lidstaten roepen de partijen op de onderhandelingen over een staakt-het-vuren te hervatten.
6 uur geleden