NAVO-leiders bijeen over nieuw gevaar en nieuwe leden
MADRID (ANP) - De leiders van de NAVO-landen komen bijeen om de uit een winterslaap ontwaakte militaire alliantie nieuwe richting te geven. Op hun top in Madrid denken ze na over hoe ze nieuw gevaar van oude vijand Rusland en van het opkomende China kunnen pareren en bepalen ze de koers van de NAVO voor de komende jaren. Maar het machtsvertoon mist een uitroepteken als het blijft mislukken om Zweden en Finland als nieuwe leden te verwelkomen.
De top in Madrid had eigenlijk over China moeten gaan, vinden de Verenigde Staten, de grote steunpilaar van het bondgenootschap. Maar door de Russische oorlog tegen Oekraïne gaat veel aandacht toch naar Rusland. Dat land is de belangrijkste en bovendien een rechtstreekse bedreiging voor de NAVO, zullen premier Rutte, de Amerikaanse president Biden en hun 28 collega-leiders vaststellen.
Dat was een paar jaar geleden nog anders. De taakomschrijving van de NAVO noemt Rusland zelfs een "partner". Hoog tijd om dat twaalf jaar oude "strategische concept" bij de tijd te brengen, vindt de alliantie.
De nieuwe dreiging uit Moskou vraagt ook om een forse versterking van de NAVO-landen die Rusland als buur hebben of dat vrezen te worden. De NAVO wil haar zogeheten snellereactiemacht ongeveer verachtvoudigen. Maar troepen permanent aan de oostflank legeren, zoals de Baltische landen willen, dat zit er vermoedelijk niet in. Die kunnen beter elders klaarstaan, zodat de alliantie flexibeler blijft, denken veel lidstaten. Al is het wel handig om bijvoorbeeld de tanks en het geschut voor deze oproeptroepen vast in het oosten klaar te zetten.
De harde taal die de NAVO voor Rusland kiest, hoeft China nog niet te vrezen. Maar de opkomende wereldmacht wordt wel voor het eerst genoemd in de strategie van het vanouds toch uitdrukkelijk Noord-Atlantische bondgenootschap. Zij het niet als dreiging, zoals de VS graag zouden zien, maar vermoedelijk als "uitdaging". Dat voor het eerst ook de leiders van Zuid-Korea, Japan, Australië en Nieuw-Zeeland bij de top aanschuiven moet de boodschap aan Beijing kracht bijzetten.
Dat alles dreigt echter overschaduwd te worden door de onverwacht moeizame toetreding van Zweden en Finland, vrezen NAVO-bronnen. De NAVO had gehoopt de eindelijk warmgelopen aspiranten in Madrid te kunnen onthalen als nieuwe leden. Maar zij had buiten lidstaat Turkije gerekend. Dat land dwarsboomt hun toetreding, onder meer omdat vooral Zweden de Koerden en andere tegenstanders van Ankara te veel ruimte zou gunnen. Zolang dat duurt, zitten de twee aspirant-leden in een hachelijke positie en bladdert de eensgezindheid van de NAVO af.
Mogelijk komt pas een doorbraak in zicht als de Amerikanen tussenbeide komen, denken ingewijden. Maar het is maar de vraag of dat er al in Madrid in zit.
Meer uit Buitenland
WASHINGTON (ANP) - De Amerikaanse president Donald Trump heeft vrijdagavond tijdens een viering van Onafhankelijkheidsdag zijn omvangrijke uitgavenwet bekrachtigd, heeft het Witte Huis bekendgemaakt. De wet, bekend als One Big Beautiful Bill, was eerder al door de Senaat en het Huis van Afgevaardigden aangenomen.
2 uur geleden
AUSTIN (ANP/RTR) - Bij overstromingen in de Amerikaanse staat Texas zijn zeker dertien mensen om het leven gekomen, melden lokale autoriteiten. Er zijn ook mensen vermist, onder wie kinderen die op kamp waren.
4 uur geleden
GAZA-STAD (ANP/RTR/AFP) - Hamas zegt klaar te zijn om "onmiddellijk" onderhandelingen te starten over een voorstel voor een staakt-het-vuren met Israël in Gaza. Eerder vrijdag had de beweging overleg gevoerd met andere Palestijnse facties over het door Qatarese en Egyptische bemiddelaars opgestelde voorstel.
5 uur geleden
BELGRADO (ANP/RTR) - De Servische politie is begonnen harder op te treden bij de al ruim acht maanden aanhoudende protesten tegen de Servische president Aleksandar Vucic. Demonstranten die bijvoorbeeld wegen blokkeren, worden opgepakt.
6 uur geleden
TEHERAN (ANP/AFP) - De atoominspecteurs van het internationale agentschap IAEA hebben Iran verlaten, ondanks een eerdere oproep van het agentschap om "het onmisbare toezicht te hervatten". Dat is een gevolg van het besluit van Teheran van woensdag om de samenwerking met het agentschap op te zeggen.
12 uur geleden
MOSKOU (ANP/AFP) - Rusland en Oekraïne hebben opnieuw gevangenen uitgewisseld. De uitruil maakt deel uit van de afspraken die de landen met elkaar maakten tijdens onderhandelingen in Istanbul, begin vorige maand.
13 uur geleden
ROME (ANP) - Het aantal gewonden bij het geëxplodeerde tankstation in Rome is opgelopen naar 45. Twee van hen verkeren in kritieke toestand. Volgens de president van de regio Lazio waar Rome onder valt, is de situatie nu onder controle.
14 uur geleden