NAVO-leiders bijeen over nieuw gevaar en nieuwe leden
MADRID (ANP) - De leiders van de NAVO-landen komen bijeen om de uit een winterslaap ontwaakte militaire alliantie nieuwe richting te geven. Op hun top in Madrid denken ze na over hoe ze nieuw gevaar van oude vijand Rusland en van het opkomende China kunnen pareren en bepalen ze de koers van de NAVO voor de komende jaren. Maar het machtsvertoon mist een uitroepteken als het blijft mislukken om Zweden en Finland als nieuwe leden te verwelkomen.
De top in Madrid had eigenlijk over China moeten gaan, vinden de Verenigde Staten, de grote steunpilaar van het bondgenootschap. Maar door de Russische oorlog tegen Oekraïne gaat veel aandacht toch naar Rusland. Dat land is de belangrijkste en bovendien een rechtstreekse bedreiging voor de NAVO, zullen premier Rutte, de Amerikaanse president Biden en hun 28 collega-leiders vaststellen.
Dat was een paar jaar geleden nog anders. De taakomschrijving van de NAVO noemt Rusland zelfs een "partner". Hoog tijd om dat twaalf jaar oude "strategische concept" bij de tijd te brengen, vindt de alliantie.
De nieuwe dreiging uit Moskou vraagt ook om een forse versterking van de NAVO-landen die Rusland als buur hebben of dat vrezen te worden. De NAVO wil haar zogeheten snellereactiemacht ongeveer verachtvoudigen. Maar troepen permanent aan de oostflank legeren, zoals de Baltische landen willen, dat zit er vermoedelijk niet in. Die kunnen beter elders klaarstaan, zodat de alliantie flexibeler blijft, denken veel lidstaten. Al is het wel handig om bijvoorbeeld de tanks en het geschut voor deze oproeptroepen vast in het oosten klaar te zetten.
De harde taal die de NAVO voor Rusland kiest, hoeft China nog niet te vrezen. Maar de opkomende wereldmacht wordt wel voor het eerst genoemd in de strategie van het vanouds toch uitdrukkelijk Noord-Atlantische bondgenootschap. Zij het niet als dreiging, zoals de VS graag zouden zien, maar vermoedelijk als "uitdaging". Dat voor het eerst ook de leiders van Zuid-Korea, Japan, Australië en Nieuw-Zeeland bij de top aanschuiven moet de boodschap aan Beijing kracht bijzetten.
Dat alles dreigt echter overschaduwd te worden door de onverwacht moeizame toetreding van Zweden en Finland, vrezen NAVO-bronnen. De NAVO had gehoopt de eindelijk warmgelopen aspiranten in Madrid te kunnen onthalen als nieuwe leden. Maar zij had buiten lidstaat Turkije gerekend. Dat land dwarsboomt hun toetreding, onder meer omdat vooral Zweden de Koerden en andere tegenstanders van Ankara te veel ruimte zou gunnen. Zolang dat duurt, zitten de twee aspirant-leden in een hachelijke positie en bladdert de eensgezindheid van de NAVO af.
Mogelijk komt pas een doorbraak in zicht als de Amerikanen tussenbeide komen, denken ingewijden. Maar het is maar de vraag of dat er al in Madrid in zit.
Meer uit Buitenland
WASHINGTON (ANP/AFP/RTR) - De Amerikaanse president Donald Trump heeft de zware pijnstiller fentanyl, die verslavend is en ook als drug wordt gebruikt, bestempeld als massavernietigingswapen. "Want dat is het ook", zei Trump tijdens een evenement in het Witte Huis.
2 uur geleden
BERLIJN (ANP) - Europese leiders willen Oekraïne na het einde van de oorlog tegen Rusland beschermen met een troepenmacht die ook in het land zelf kan opereren. De "multinationale troepenmacht" is een van de "robuuste" veiligheidsgaranties die Oekraïne zou krijgen, stellen premier Dick Schoof en zijn belangrijkste Europese collega's na overleg in Berlijn.
2 uur geleden
WASHINGTON (ANP) - De Amerikaanse president Donald Trump denkt dat een vredesdeal tussen Oekraïne en Rusland "dichterbij is dan ooit". Zijn opmerking volgt na contact met de Oekraïense president Volodymyr Zelensky en andere Europese leiders.
2 uur geleden
BERLIJN (ANP) - Oekraïne kan alleen grondgebied opgeven als het verzekerd is van bescherming én van de instemming van het Oekraïense volk, vinden zijn Europese bondgenoten. Zo'n offer is aan Oekraïne zelf, onderstrepen de in Berlijn samengekomen leiders van de belangrijkste Europese landen, maar wel tegen voorwaarden.
3 uur geleden
ANKARA (ANP/AFP) - Turkije heeft maandag een drone neergeschoten die boven de Zwarte Zee vloog en het Turkse luchtruim naderde. Dat meldt het ministerie van Defensie na een reeks veiligheidsincidenten op de Zwarte Zee in verband met de oorlog tussen Rusland en Oekraïne.
3 uur geleden
LONDEN (ANP) - Het Verenigd Koninkrijk heeft de Chinese ambassadeur in het land ontboden vanwege het proces tegen Jimmy Lai in Hongkong. De Brit is maandag schuldig bevonden aan het overtreden van een omstreden veiligheidswet.
4 uur geleden
KYIV (ANP/AFP/RTR) - Oekraïense onderwaterdrones hebben met succes een Russische duikboot aangevallen, meldt de Oekraïense binnenlandse veiligheidsdienst (SBOe). Dat is voor het eerst in de oorlog met Rusland. De duikboot lag op het moment van de aanval aangemeerd in de Zwarte Zeehaven van de Russische plaats Novorossiejsk. Volgens de Russen was de aanval op de marinebasis een mislukking.
4 uur geleden