NAVO-leiders bijeen over nieuw gevaar en nieuwe leden
MADRID (ANP) - De leiders van de NAVO-landen komen bijeen om de uit een winterslaap ontwaakte militaire alliantie nieuwe richting te geven. Op hun top in Madrid denken ze na over hoe ze nieuw gevaar van oude vijand Rusland en van het opkomende China kunnen pareren en bepalen ze de koers van de NAVO voor de komende jaren. Maar het machtsvertoon mist een uitroepteken als het blijft mislukken om Zweden en Finland als nieuwe leden te verwelkomen.
De top in Madrid had eigenlijk over China moeten gaan, vinden de Verenigde Staten, de grote steunpilaar van het bondgenootschap. Maar door de Russische oorlog tegen Oekraïne gaat veel aandacht toch naar Rusland. Dat land is de belangrijkste en bovendien een rechtstreekse bedreiging voor de NAVO, zullen premier Rutte, de Amerikaanse president Biden en hun 28 collega-leiders vaststellen.
Dat was een paar jaar geleden nog anders. De taakomschrijving van de NAVO noemt Rusland zelfs een "partner". Hoog tijd om dat twaalf jaar oude "strategische concept" bij de tijd te brengen, vindt de alliantie.
De nieuwe dreiging uit Moskou vraagt ook om een forse versterking van de NAVO-landen die Rusland als buur hebben of dat vrezen te worden. De NAVO wil haar zogeheten snellereactiemacht ongeveer verachtvoudigen. Maar troepen permanent aan de oostflank legeren, zoals de Baltische landen willen, dat zit er vermoedelijk niet in. Die kunnen beter elders klaarstaan, zodat de alliantie flexibeler blijft, denken veel lidstaten. Al is het wel handig om bijvoorbeeld de tanks en het geschut voor deze oproeptroepen vast in het oosten klaar te zetten.
De harde taal die de NAVO voor Rusland kiest, hoeft China nog niet te vrezen. Maar de opkomende wereldmacht wordt wel voor het eerst genoemd in de strategie van het vanouds toch uitdrukkelijk Noord-Atlantische bondgenootschap. Zij het niet als dreiging, zoals de VS graag zouden zien, maar vermoedelijk als "uitdaging". Dat voor het eerst ook de leiders van Zuid-Korea, Japan, Australië en Nieuw-Zeeland bij de top aanschuiven moet de boodschap aan Beijing kracht bijzetten.
Dat alles dreigt echter overschaduwd te worden door de onverwacht moeizame toetreding van Zweden en Finland, vrezen NAVO-bronnen. De NAVO had gehoopt de eindelijk warmgelopen aspiranten in Madrid te kunnen onthalen als nieuwe leden. Maar zij had buiten lidstaat Turkije gerekend. Dat land dwarsboomt hun toetreding, onder meer omdat vooral Zweden de Koerden en andere tegenstanders van Ankara te veel ruimte zou gunnen. Zolang dat duurt, zitten de twee aspirant-leden in een hachelijke positie en bladdert de eensgezindheid van de NAVO af.
Mogelijk komt pas een doorbraak in zicht als de Amerikanen tussenbeide komen, denken ingewijden. Maar het is maar de vraag of dat er al in Madrid in zit.
Meer uit Buitenland
MIAMI (ANP/RTR) - De Amerikaanse speciaal gezant Steve Witkoff praat vrijdag verder over het vredesplan voor Gaza met vertegenwoordigers van Egypte, Turkije en Qatar, meldt het Witte Huis. Volgens nieuwssite Axios zijn de landen ontevreden over de manier waarop zowel Israël als Hamas zich aan het bestaande akkoord houdt.
1 uur geleden
BRUSSEL (ANP) - De Oekraïense president Volodymyr Zelensky wil het streven om lid te worden van de NAVO niet uit de Oekraïense grondwet halen. Dat heeft hij gezegd op een persconferentie in Brussel. Als de grondwet moet worden aangepast, is dat aan het Oekraïense volk om daarover te beslissen "en niemand anders".
2 uur geleden
BRUSSEL (ANP/BELGA) - De protestmars met duizenden boeren naar de Europese wijk in Brussel is eerder beëindigd dan gepland. De manifestatie werd rond 13.45 uur ontbonden. Het is nog onduidelijk waarom de mars niet verderging.
3 uur geleden
BRUSSEL (ANP) - De Oekraïense president Volodymyr Zelensky begrijpt de risico's van België als de Russische bevroren tegoeden worden gebruikt voor een lening aan zijn land. "Maar we zijn in oorlog en ik denk dat we grotere risico's lopen", zei Zelensky tijdens een persconferentie in Brussel. Voor het begin van de EU-top heeft hij met de Belgische premier Bart De Wever gesproken.
3 uur geleden
BRUSSEL (ANP/BELGA) - Duizenden boeren zijn begonnen met een mars naar de Europese wijk van Brussel, waar op dit moment een EU-top bezig is. Het is daar al de hele ochtend onrustig, maar de officiële protestmars is nu pas van start gegaan.
4 uur geleden
MANNHEIM (ANP/DPA) - De man die in maart op een menigte inreed in Mannheim, heeft een levenslange gevangenisstraf gekregen. Hij doodde tijdens Rosenmontag, een Duitse carnavalstraditie, twee mensen. Veertien personen raakten gewond.
4 uur geleden
BRUSSEL (ANP) - Frankrijk is nog niet klaar voor de handelsdeal met Zuid-Amerikaanse landen, laat president Emmanuel Macron voorafgaand aan de EU-top weten. "Ik wil onze protesterende boeren zeggen dat het standpunt van Frankrijk vanaf het begin duidelijk is geweest: wij vinden de voorwaarden onvoldoende en vinden dat deze overeenkomst niet kan worden ondertekend", zei hij.
4 uur geleden