NAVO-leiders bijeen over nieuw gevaar en nieuwe leden
MADRID (ANP) - De leiders van de NAVO-landen komen bijeen om de uit een winterslaap ontwaakte militaire alliantie nieuwe richting te geven. Op hun top in Madrid denken ze na over hoe ze nieuw gevaar van oude vijand Rusland en van het opkomende China kunnen pareren en bepalen ze de koers van de NAVO voor de komende jaren. Maar het machtsvertoon mist een uitroepteken als het blijft mislukken om Zweden en Finland als nieuwe leden te verwelkomen.
De top in Madrid had eigenlijk over China moeten gaan, vinden de Verenigde Staten, de grote steunpilaar van het bondgenootschap. Maar door de Russische oorlog tegen Oekraïne gaat veel aandacht toch naar Rusland. Dat land is de belangrijkste en bovendien een rechtstreekse bedreiging voor de NAVO, zullen premier Rutte, de Amerikaanse president Biden en hun 28 collega-leiders vaststellen.
Dat was een paar jaar geleden nog anders. De taakomschrijving van de NAVO noemt Rusland zelfs een "partner". Hoog tijd om dat twaalf jaar oude "strategische concept" bij de tijd te brengen, vindt de alliantie.
De nieuwe dreiging uit Moskou vraagt ook om een forse versterking van de NAVO-landen die Rusland als buur hebben of dat vrezen te worden. De NAVO wil haar zogeheten snellereactiemacht ongeveer verachtvoudigen. Maar troepen permanent aan de oostflank legeren, zoals de Baltische landen willen, dat zit er vermoedelijk niet in. Die kunnen beter elders klaarstaan, zodat de alliantie flexibeler blijft, denken veel lidstaten. Al is het wel handig om bijvoorbeeld de tanks en het geschut voor deze oproeptroepen vast in het oosten klaar te zetten.
De harde taal die de NAVO voor Rusland kiest, hoeft China nog niet te vrezen. Maar de opkomende wereldmacht wordt wel voor het eerst genoemd in de strategie van het vanouds toch uitdrukkelijk Noord-Atlantische bondgenootschap. Zij het niet als dreiging, zoals de VS graag zouden zien, maar vermoedelijk als "uitdaging". Dat voor het eerst ook de leiders van Zuid-Korea, Japan, Australië en Nieuw-Zeeland bij de top aanschuiven moet de boodschap aan Beijing kracht bijzetten.
Dat alles dreigt echter overschaduwd te worden door de onverwacht moeizame toetreding van Zweden en Finland, vrezen NAVO-bronnen. De NAVO had gehoopt de eindelijk warmgelopen aspiranten in Madrid te kunnen onthalen als nieuwe leden. Maar zij had buiten lidstaat Turkije gerekend. Dat land dwarsboomt hun toetreding, onder meer omdat vooral Zweden de Koerden en andere tegenstanders van Ankara te veel ruimte zou gunnen. Zolang dat duurt, zitten de twee aspirant-leden in een hachelijke positie en bladdert de eensgezindheid van de NAVO af.
Mogelijk komt pas een doorbraak in zicht als de Amerikanen tussenbeide komen, denken ingewijden. Maar het is maar de vraag of dat er al in Madrid in zit.
Meer uit Buitenland
WASHINGTON (ANP) - Een comité van het Amerikaanse parlement dat onderzoek doet naar de veroordeelde zedendelinquent Jeffrey Epstein, heeft gevraagd of Andrew Mountbatten Windsor zich wil laten verhoren. Dat schrijft de Britse krant The Guardian. Andrew, de broer van koning Charles, raakte door het schandaal zijn prinsentitel kwijt.
51 minuten geleden
BELÉM (ANP) - De Britse prins William heeft wereldleiders opgeroepen "de generatie te zijn die het tij keert" in de klimaatcrisis. "Onze kinderen en kleinkinderen kijken en hopen mee", zei de troonopvolger van Charles donderdag tijdens de officieuze opening van de klimaattop COP30 in het Braziliaanse Belém.
1 uur geleden
KYIV (ANP/RTR) - In Oekraïne is voor het eerst een Russische soldaat veroordeeld voor de moord op een krijgsgevangene. De 27-jarige Dmitri Koerasjov heeft een levenslange gevangenisstraf gekregen.
3 uur geleden
KHARTOEM (ANP/RTR/AFP) - Rebellen in het Afrikaanse Soedan zeggen dat ze hebben ingestemd met een bestand dat humanitaire hulp mogelijk moet maken. De paramilitaire Rapid Support Forces (RSF) vechten al ruim twee jaar een oorlog uit met het leger.
3 uur geleden
BEIROET (ANP/AFP) - Het Israëlische leger zegt te zijn begonnen aan een reeks luchtaanvallen op Hezbollah in het zuiden van Libanon. Israël had de beschietingen eerder op de dag al aangekondigd en burgers opgeroepen het gebied te verlaten.
3 uur geleden
BELÉM (ANP) - De Braziliaanse president Luiz Inácio Lula da Silva heeft de officieuze opening van de VN-klimaattop in zijn land aangegrepen voor een tirade tegen desinformatie over het klimaat. "Extremisten verspreiden nepnieuws voor hun eigen electorale gewin", zei hij in Belém tegen zijn toehoorders, zonder namen te noemen.
3 uur geleden
BELÉM (ANP) - VN-chef António Guterres heeft regeringsleiders in het Braziliaanse Belém ervan langs gegeven, omdat ze er niet in slagen de opwarming van de aarde onder de 1,5 graad te houden. "Dat is moreel falen en dodelijke nalatigheid", zei hij vanaf het podium op de top voor tientallen regeringsleiders. Die bijeenkomst gaat vooraf aan de VN-klimaattop, die maandag begint.
3 uur geleden