NAVO-landen stevenen af op meer tijd voor verhogen defensiebudget
BRUSSEL (ANP) - De NAVO-landen krijgen vermoedelijk wat langer de tijd voor de forse verhoging van hun defensiebudgetten die ze onder meer op aandringen van de Verenigde Staten willen afspreken. De onderhandelaars mikken erop dat de lidstaten over tien jaar 5 procent van hun economie aan defensie en ondersteunende zaken moeten besteden, zeggen NAVO-bronnen. Secretaris-generaal Mark Rutte had voorgesteld dat doel al in 2032 te halen.
Met het respijt hoopt de NAVO landen als Italië en het Verenigd Koninkrijk tegemoet te komen. Die waarschuwden dat ze de nieuwe 'NAVO-norm' anders onmogelijk kunnen halen. Voor de belangrijkste dwarsligger, Spanje, lijkt de geste volgens diplomaten echter geen oplossing. Dat land ziet de verhoging überhaupt niet zitten. Met de oude afspraak om 2 procent van het bruto binnenlands product (bbp) aan defensie te besteden, kan Spanje naar eigen zeggen de militairen en het materieel die het bondgenootschap van het land vraagt prima betalen.
De NAVO-landen zijn, minder dan vijf dagen voor de leiders in Den Haag bijeenkomen, nog druk aan het onderhandelen. De nieuwe norm voor hun defensie-uitgaven is de belangrijkste afspraak die op de top moet worden gemaakt. De Amerikaanse president Donald Trump heeft 5 procent als eis gesteld en meermaals gedreigd weigerachtige bondgenoten niet te hulp te schieten, zoals NAVO-leden elkaar wel hebben beloofd. Die gelofte is de grondslag van de alliantie.
Cyberbeveiliging en infrastructuur
Rutte had voorgesteld binnen zeven jaar 3,5 procent van het bbp in defensie te steken, plus 1,5 procent in ondersteunende zaken als cyberbeveiliging en infrastructuur. Een tijdsbestek van tien jaar zou maar nare herinneringen oproepen aan de oude afspraak van 2 procent. Daarmee treuzelden veel NAVO-landen eindeloos. Toen de afgesproken termijn vorig jaar afliep voldeed een kwart er nog niet aan.
Oost- en Noord-Europese NAVO-landen als de Baltische staten, Finland en Polen drongen juist aan op haast. Rusland (her)bewapent zich snel en treft al voorbereidingen om hen te kunnen bedreigen, waarschuwen ze. "In 2032? Dat is ná de oorlog", stelde de Litouwse defensieminister onlangs scherp. Die dreiging wordt in Zuid- en sommige West-Europese landen minder gevoeld.
Meer uit Buitenland
JERUZALEM (ANP/AFP) - De Israëlische legerleider Eyal Zamir zei vrijdag dat zijn land zich moet voorbereiden op een langdurige oorlog met Iran.
1 uur geleden
BRUGGE (ANP) - De Spaanse koning Felipe heeft gewaarschuwd dat het versterken van de Europese defensie een "reële en dreigende noodzaak" is. Dat zei de Spaanse vorst in een toespraak bij het Europacollege in Brugge. Het Spaanse kabinet verzet zich binnen de NAVO juist tegen hogere defensiebudgetten. Daarmee dreigt het de komende NAVO-top in Den Haag te verstoren.
2 uur geleden
BOEKAREST (ANP/RTR/AFP) - De Roemeense president Nicusor Dan heeft de liberale politicus Ilie Bolojan benoemd als nieuwe premier. Zijn benoeming volgt op wekenlange onderhandelingen gericht op het vormen van een nieuwe regering na maanden van politieke onrust.
2 uur geleden
TEHERAN (ANP/AFP) - Vele duizenden Iraniërs hebben op deze vrijdagse gebedsdag in meerdere steden betoogd tegen Israël. De staatstelevisie toonde beelden van betogers die ook hun steun betuigden aan de regering en de geestelijken. Ook nieuwszender Al-Jazeera meldt massale betogingen voor vergelding en tegen de Israëlische aanvallen. Mensen gingen de straat op in Teheran, en onder meer in Isfahan, Mashad, Qom en Tabriz.
2 uur geleden
LONDEN (ANP/RTR) - Het Britse Lagerhuis heeft vrijdag ingestemd met een wetsvoorstel om euthanasie in sommige gevallen te legaliseren. 314 parlementsleden stemden voor het wetsvoorstel, 291 stemden tegen. Als de wet wordt doorgevoerd gaat het om de grootste sociale wetswijziging in het Verenigd Koninkrijk in tientallen jaren.
2 uur geleden
SINT-PETERSBURG (ANP/RTR) - De Russische president Vladimir Poetin zegt dat hij niet uit is op de volledige overgave van Oekraïne. Hij zou de soevereiniteit van het buurland niet ontkennen, maar alleen willen dat de regering in Kyiv "de realiteit op de grond erkent".
2 uur geleden
LUXEMBURG (ANP) - De EU-lidstaten zijn op zoek naar meer geld voor militaire steun aan Oekraïne, waarbij naar andere mogelijkheden wordt gekeken om geld vrij te spelen. De financiële steun die Oekraïne sinds de Russische agressieoorlog krijgt, komt tot nu toe onder andere uit de rente op bevroren Russische tegoeden. De EU-ministers van Financiën brengen nu andere mogelijkheden in kaart, zei Eurocommissaris Valdis Dombrovskis (Economie) vrijdag na afloop van een vergadering met de ministers.
4 uur geleden