Lange formaties kunnen stikstofplannen provincies vertragen
DEN HAAG (ANP) - Een van de belangrijkste taken na de verkiezingen voor de nieuwe provinciale colleges is het inleveren van stikstofplannen in Den Haag. Daarin zetten zij uiteen hoe zij de stikstofuitstoot in hun provincie willen verminderen, zodat de natuur kan herstellen. De deadline daarvoor is 1 juli, maar het is de vraag of alle plannen op tijd klaar zijn. Ook op provinciaal niveau zal het formeren van een nieuw bestuur waarschijnlijk lang gaan duren. Het vormen van colleges zal niet alleen door de versplintering, maar juist ook door de tegenstellingen op het stikstofdossier lastig zijn.
Nederlanders gaan op 15 maart naar de stembus voor de Provinciale Statenverkiezingen. Daarna vormen de partijen, op basis van de verkiezingsuitslag, colleges van Gedeputeerde Staten, het dagelijkse bestuur van de provincie. Na de verkiezingen in 2019 duurde het gemiddeld ongeveer twaalf weken voordat de nieuwe colleges werden gepresenteerd. Dit terwijl de stikstofplannen iets meer dan vijftien weken na de verkiezingen op het ministerie van Landbouw moeten liggen.
Het wordt alleen maar lastiger om colleges te vormen door het grote aantal partijen, verwacht Harmen Binnema, universitair docent bestuur en beleid aan de Universiteit Utrecht. Dat zou betekenen dat de provincies nog maar enkele weken over zouden hebben voor hun stikstofplannen, of pas een nieuw college hebben na de deadline van het ministerie.
Stikstofbeleid
"Je hebt het al snel over twee, drie partijen erbij per provincie. En de grote partijen worden steeds kleiner", zegt Binnema, tevens oud-senator namens GroenLinks. Volgens hem zullen in sommige provincies coalities van tot wel zeven partijen nodig zijn om tot een meerderheid te komen. Aan de aanstaande verkiezingen doen maar liefst 227 partijen mee, veel meer dan de 176 fracties die nu al in de versplinterde twaalf Provinciale Staten zitten. Twee nieuwe partijen die meedoen, BBB en JA21, zien niets in het stikstofbeleid. Voor de meeste linkse partijen is de stikstofaanpak juist een kernthema.
Hoe ver de 'gebiedsprogramma's' zijn en in hoeverre de verkiezingen van invloed zijn op de plannen, verschilt sterk per provincie. In een recent debat wees stikstofminister Christianne van der Wal erop dat de provincies een "wettelijke opdracht" hebben om de plannen op tijd in te leveren. "De provincies die ik nu spreek, snappen dat en gaan dat doen voor 1 juli."
Binnema zelf verwacht wel dat er soepel zal worden omgegaan met die datum. "Van bestuurlijke deadlines is altijd af te wijken." Wel kan een deadline die boven de markt hangt het formatieproces ook frustreren. Partijen hebben bovendien in de campagne onderlinge verschillen juist uitvergroot, zo ook de standpunten in het stikstofdossier.
Meer uit Politiek
DEN HAAG (ANP) - D66-verkenner Wouter Koolmees heeft "rechtse partijen buitenspel gezet" in de formatie, door te adviseren dat D66 en het CDA eerst alleen met elkaar verder gaan praten. Dat vindt JA21-leider Joost Eerdmans. Hij vraagt zich hardop af of de rechtse kiezer zich serieus genomen voelt door deze keuze van Koolmees.
7 minuten geleden
DEN HAAG (ANP) - CDA-leider Henri Bontenbal waakt ervoor de komende weken te veel onderwerpen op de agenda van de kabinetsformatie te zetten. Hij wil de lijst "behapbaar houden", zei hij tijdens een Kamerdebat over de uitslag van de Tweede Kamerverkiezingen van twee weken geleden.
46 minuten geleden
DEN HAAG (ANP) - Dilan Yesilgöz verbaast zich over de tussenstap waarin in eerste instantie alleen D66 en het CDA met elkaar onderhandelen over een coalitieakkoord. De VVD-leider vertelde tijdens het debat over de verkiezingsuitslag dat dit als oplossing wordt gezien wanneer "twee partijen moeten samenwerken maar inhoudelijk ver uit elkaar liggen", iets waar volgens de lijsttrekker momenteel "geen sprake van" is.
53 minuten geleden
DEN HAAG (ANP) - De kiezer "heeft duidelijk gekozen voor een mentaliteit van samenwerking", denkt partijleider Jesse Klaver (GroenLinks-PvdA). In het debat over de verkiezingsuitslag noemt hij het "een duidelijk signaal" dat middenpartijen als D66 en het CDA hebben gewonnen. "Het gaat om een mentaliteit: gericht op samenwerking en het niet uitvergroten van verschillen, zonder je eigen meningen en opvattingen tekort te doen."
56 minuten geleden
EINDHOVEN (ANP) - Het demissionaire kabinet maakt zich zorgen over de rol van kunstmatige intelligentie (AI) voor de nationale en internationale veiligheid. Het kabinet werkt daarom aan een internationale AI-strategie om het AI-beleid "toekomstbestendig" te maken, vertelde demissionair minister van Buitenlandse Zaken David van Weel donderdag tijdens een conferentie over AI in Eindhoven. Concreet betekent dit dat het kabinet via de EU, de NAVO en de Verenigde Naties wil pleiten voor "effectieve wet- en regelgeving rondom AI".
1 uur geleden
BRUSSEL (ANP) - Demissionair minister Eelco Heinen (Financiën) voelt niets voor de optie om als EU geld uit de kapitaalmarkt op te halen om Oekraïne financieel te steunen. Hij geeft de voorkeur aan het gebruik van de Russische bevroren tegoeden voor een lening aan Oekraïne of aan bilaterale leningen of giften via de nationale begrotingen aan Oekraïne. Dat zei hij voor het begin van de vergadering van EU-ministers van Financiën in Brussel.
1 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Voormalig CDA-leider Sybrand Buma wordt informateur naast Hans Wijers, die D66 zal voordragen. Dat bevestigen ingewijden na berichtgeving van RTL Nieuws en BNR. Buma is momenteel burgemeester van Leeuwarden. Hij zal de gesprekken met beide partijen gaan leiden de komende drie weken.
18 uur geleden