'Kwaliteit van kleine kieswijzers verschilt sterk'
DEN HAAG (ANP) - Kleine kieswijzers - gericht op één thema of doelgroep - kunnen behulpzaam zijn, maar de kwaliteit verschilt sterk, zegt politicoloog Martin Rosema van de Universiteit Twente. In aanloop naar de komende Tweede Kamerverkiezingen bekeek hij meer dan veertig grote en kleine stemhulpen.
Naast het Kieskompas en de StemWijzer zijn er online tientallen kleinere stemhulpen te vinden. Sommige van die kleine kieswijzers, zoals de Technologie Kieswijzer of de Cannabis Stemwijzer, zijn volgens Rosema heel eenzijdig. "Als je een bepaald onderwerp, zoals wiet, heel belangrijk vindt dan kan zo'n specifieke stemhulp nuttig zijn om erachter te komen welke partij op dat vlak het beste aansluit", zegt Rosema. "Maar bij verkiezingen gaat het over heel veel onderwerpen. Zo'n stemhulp geeft dan eigenlijk niet zoveel informatie."
Er zijn ook kleine kieswijzers die bedoeld zijn voor een specifieke doelgroep, zoals bijvoorbeeld jongeren, maar zich wel op meerdere onderwerpen richten. Maar ook bij die kleine stemhulpen ontbreekt het volgens Rosema vaak aan essentiële informatie, zoals uitleg over de uitslag. Het is namelijk nuttig om te weten waarom je bij een bepaalde partij uitkomt.
Weging thema's
"Bij het invullen van de antwoorden wordt een rekensom gemaakt", legt Rosema uit. "Als het grootste deel van jouw antwoorden aansluit bij een bepaalde partij, komt die als beste keuze naar voren. Zo kan het zijn dat je in een stemwijzer aangeeft voor een versoepeling van de abortuswet te zijn, maar dat je tóch uitkomt bij een christelijke partij. De makers van zo'n kieswijzer kunnen niet bepalen hoe zwaar het thema abortus voor jou weegt. Dan is het belangrijk dat inzichtelijk is hoe partijen over elke stelling denken en hoe een uitslag tot stand komt."
Tot slot maken natuurlijk ook de vraagstelling en de antwoordopties uit voor de kwaliteit van een stemhulp. Zo is het volgens Rosema helemaal niet beter als een kieswijzer veel antwoordopties per vraag aanbiedt. Ook hier speelt mee dat de uitslag gebaseerd is op een rekensom. Het kan zijn dat de kieswijzer punten toekent aan één bepaalde partij als je voor een van de antwoorden kiest. "Hoe sterker de antwoordopties op elkaar lijken, hoe groter de kans dat je ongewild partijen uitsluit die misschien best goed aansluiten bij jouw mening."
Rosema raadt mensen aan altijd meer dan één stemhulp in te vullen. Ook kan het nuttig zijn om bijvoorbeeld de Stemmentracker van ProDemos te gebruiken. Die legt de kiezer geen stellingen voor, maar moties en wetsvoorstellen uit de afgelopen kabinetsperiode. "Verkiezingen gaan namelijk niet alleen om plannen voor de toekomst. Partijen leggen ook verantwoording af voor het verleden."
Meer uit Binnenland
DE BILT (ANP) - In het midden, oosten en zuidoosten van het land kan het dinsdagavond, -nacht en woensdagochtend plaatselijk glad zijn, waarschuwt het KNMI. De gladheid ontstaat door bevriezing van natte weggedeelten of door lichte regen op een bevroren ondergrond, mogelijk zeer lokaal.
4 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Forum voor Democratie wil bij de gemeenteraadsverkiezingen in maart meedoen in minimaal honderd gemeenten. Op haar website meldt de partij dat de deelname in dit aantal gemeenten vaststaat en dat nog wordt onderzocht of het op meer plekken kan.
4 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Tijdens de jaarwisseling zal de luchtkwaliteit korte tijd slecht of mogelijk zeer slecht zijn, verwacht het RIVM. Dit geldt vooral voor plaatsen waar vuurwerk wordt afgestoken. Het gaat slechts matig waaien, waardoor er plaatselijk hoge concentraties fijnstof zijn.
11 uur geleden
WEESP (ANP) - De vuurwerkvondst in een huis in Weesp maandagavond betrof een lading van ruim 1100 kilo, meldt de politie. Er moesten moesten enkele tientallen woningen aan de Papelaan worden ontruimd nadat het zware vuurwerk werd gevonden.
11 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - De Unie van Waterschappen roept Nederlanders op het frituurvet dat in aanloop naar oud en nieuw wordt gebruikt om oliebollen te bakken niet door de gootsteen of het toilet te spoelen. Het vet stolt in het riool en zorgt geregeld voor verstoppingen, waarschuwt de koepelorganisatie. Dat en het zuiveren van het frituurvet uit het water kost de waterschappen jaarlijks miljoenen euro's.
12 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - De opsporingsdiensten hebben meer verboden vuurwerk in beslag genomen dan vorig jaar, blijkt uit de dinsdag bijgewerkte Vuurwerkbarometer van het Openbaar Ministerie. In de afgelopen week is 7433 kilo in beslag genomen. Daarmee staat de teller dit jaar op ruim 112.223 kilo, terwijl het jaar nog niet voorbij is.
12 uur geleden
UTRECHT (ANP) - TivoliVredenburg heeft in 2025 voor het eerst meer dan 1,5 miljoen bezoekers ontvangen, meldt het poppodium dinsdag. Bij de Utrechtse concertzaal vonden dit recordjaar ruim 2300 concerten en evenementen plaats en stonden zo'n 15.000 artiesten, musici en sprekers op de podia. TivoliVredenburg werd ooit ontworpen voor 600.000 gasten.
12 uur geleden