'Kwaliteit van kleine kieswijzers verschilt sterk'
DEN HAAG (ANP) - Kleine kieswijzers - gericht op één thema of doelgroep - kunnen behulpzaam zijn, maar de kwaliteit verschilt sterk, zegt politicoloog Martin Rosema van de Universiteit Twente. In aanloop naar de komende Tweede Kamerverkiezingen bekeek hij meer dan veertig grote en kleine stemhulpen.
Naast het Kieskompas en de StemWijzer zijn er online tientallen kleinere stemhulpen te vinden. Sommige van die kleine kieswijzers, zoals de Technologie Kieswijzer of de Cannabis Stemwijzer, zijn volgens Rosema heel eenzijdig. "Als je een bepaald onderwerp, zoals wiet, heel belangrijk vindt dan kan zo'n specifieke stemhulp nuttig zijn om erachter te komen welke partij op dat vlak het beste aansluit", zegt Rosema. "Maar bij verkiezingen gaat het over heel veel onderwerpen. Zo'n stemhulp geeft dan eigenlijk niet zoveel informatie."
Er zijn ook kleine kieswijzers die bedoeld zijn voor een specifieke doelgroep, zoals bijvoorbeeld jongeren, maar zich wel op meerdere onderwerpen richten. Maar ook bij die kleine stemhulpen ontbreekt het volgens Rosema vaak aan essentiële informatie, zoals uitleg over de uitslag. Het is namelijk nuttig om te weten waarom je bij een bepaalde partij uitkomt.
Weging thema's
"Bij het invullen van de antwoorden wordt een rekensom gemaakt", legt Rosema uit. "Als het grootste deel van jouw antwoorden aansluit bij een bepaalde partij, komt die als beste keuze naar voren. Zo kan het zijn dat je in een stemwijzer aangeeft voor een versoepeling van de abortuswet te zijn, maar dat je tóch uitkomt bij een christelijke partij. De makers van zo'n kieswijzer kunnen niet bepalen hoe zwaar het thema abortus voor jou weegt. Dan is het belangrijk dat inzichtelijk is hoe partijen over elke stelling denken en hoe een uitslag tot stand komt."
Tot slot maken natuurlijk ook de vraagstelling en de antwoordopties uit voor de kwaliteit van een stemhulp. Zo is het volgens Rosema helemaal niet beter als een kieswijzer veel antwoordopties per vraag aanbiedt. Ook hier speelt mee dat de uitslag gebaseerd is op een rekensom. Het kan zijn dat de kieswijzer punten toekent aan één bepaalde partij als je voor een van de antwoorden kiest. "Hoe sterker de antwoordopties op elkaar lijken, hoe groter de kans dat je ongewild partijen uitsluit die misschien best goed aansluiten bij jouw mening."
Rosema raadt mensen aan altijd meer dan één stemhulp in te vullen. Ook kan het nuttig zijn om bijvoorbeeld de Stemmentracker van ProDemos te gebruiken. Die legt de kiezer geen stellingen voor, maar moties en wetsvoorstellen uit de afgelopen kabinetsperiode. "Verkiezingen gaan namelijk niet alleen om plannen voor de toekomst. Partijen leggen ook verantwoording af voor het verleden."
Meer uit Binnenland
HILVERSUM (ANP) - Het NPO Radio 1-programma Spraakmakers laat luisteraars niet meer stemmen op stellingen waar in de uitzending over wordt gepraat. Dat heeft presentatrice Roos Abelman donderdag in het programma gezegd. De redactie is hiermee gestopt omdat de uitslag van deze stemming niet representatief was, maar wel soms in het publieke debat werd genoemd.
38 minuten geleden
UTRECHT (ANP) - Een instelling voor jongeren in Alphen aan den Rijn zorgt niet goed genoeg voor de kinderen. De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) eist daarom dat iHUB binnen drie maanden orde op zaken stelt. Een van de groepen binnen de locatie mag voorlopig geen nieuwe jongeren aannemen.
1 uur geleden
HILVERSUM (ANP) - De NPO wil stoppen met BVN, de publieke tv-zender voor Nederlanders in het buitenland. Dat heeft de NPO donderdag bekendgemaakt. Ook wil de NPO stoppen met NPO Campus Radio, de proeftuin voor nieuwe radiotalenten, en NPO Soul & Jazz. Ook NPO 2 Extra moet stoppen, als het aan de NPO ligt.
1 uur geleden
AMSTERDAM (ANP) - De eerste openbare zitting tegen de verdachte van de dood van de 17-jarige Lisa is op 25 november, meldt de rechtbank Amsterdam. De jonge vrouw werd in de nacht van 19 op 20 augustus omgebracht in Duivendrecht. Zij was op de fiets onderweg van Amsterdam naar huis in Abcoude.
3 uur geleden
AMSTERDAM (ANP) - Badr Hari krijgt 24 uur werkstraf voor mishandeling. Dat bevestigt het Openbaar Ministerie donderdag na berichtgeving door Het Parool. De vechtsporter zou volgens RTL Boulevard zijn ex-partner hebben mishandeld. Dat zou gebeurd zijn vorig jaar september en op 2 februari. Hari werd na de laatste keer opgepakt en zat drie dagen vast.
3 uur geleden
ZWOLLE (ANP) - De 24-jarige Firass T., een familielid van Marengo-hoofdverdachte Ridouan Taghi, die in juni in Zuid-Spanje is aangehouden op verdenking van omvangrijke drugssmokkel, is door de politie daar vrijgelaten. Dat meldde het Openbaar Ministerie donderdag na vragen van het ANP.
3 uur geleden
HAARLEM (ANP) - De rechtbank in Haarlem heeft de 57-jarige Marco S. donderdag tien jaar cel opgelegd voor het doden van zijn vriendin (60) in Heemskerk in december 2023. Het Openbaar Ministerie had ook tbs met dwangverpleging geëist. De rechtbank legt dit niet op, omdat niet is vastgesteld dat de stoornissen van de verdachte verband houden met zijn daad.
5 uur geleden