'Kwaliteit van kleine kieswijzers verschilt sterk'
DEN HAAG (ANP) - Kleine kieswijzers - gericht op één thema of doelgroep - kunnen behulpzaam zijn, maar de kwaliteit verschilt sterk, zegt politicoloog Martin Rosema van de Universiteit Twente. In aanloop naar de komende Tweede Kamerverkiezingen bekeek hij meer dan veertig grote en kleine stemhulpen.
Naast het Kieskompas en de StemWijzer zijn er online tientallen kleinere stemhulpen te vinden. Sommige van die kleine kieswijzers, zoals de Technologie Kieswijzer of de Cannabis Stemwijzer, zijn volgens Rosema heel eenzijdig. "Als je een bepaald onderwerp, zoals wiet, heel belangrijk vindt dan kan zo'n specifieke stemhulp nuttig zijn om erachter te komen welke partij op dat vlak het beste aansluit", zegt Rosema. "Maar bij verkiezingen gaat het over heel veel onderwerpen. Zo'n stemhulp geeft dan eigenlijk niet zoveel informatie."
Er zijn ook kleine kieswijzers die bedoeld zijn voor een specifieke doelgroep, zoals bijvoorbeeld jongeren, maar zich wel op meerdere onderwerpen richten. Maar ook bij die kleine stemhulpen ontbreekt het volgens Rosema vaak aan essentiële informatie, zoals uitleg over de uitslag. Het is namelijk nuttig om te weten waarom je bij een bepaalde partij uitkomt.
Weging thema's
"Bij het invullen van de antwoorden wordt een rekensom gemaakt", legt Rosema uit. "Als het grootste deel van jouw antwoorden aansluit bij een bepaalde partij, komt die als beste keuze naar voren. Zo kan het zijn dat je in een stemwijzer aangeeft voor een versoepeling van de abortuswet te zijn, maar dat je tóch uitkomt bij een christelijke partij. De makers van zo'n kieswijzer kunnen niet bepalen hoe zwaar het thema abortus voor jou weegt. Dan is het belangrijk dat inzichtelijk is hoe partijen over elke stelling denken en hoe een uitslag tot stand komt."
Tot slot maken natuurlijk ook de vraagstelling en de antwoordopties uit voor de kwaliteit van een stemhulp. Zo is het volgens Rosema helemaal niet beter als een kieswijzer veel antwoordopties per vraag aanbiedt. Ook hier speelt mee dat de uitslag gebaseerd is op een rekensom. Het kan zijn dat de kieswijzer punten toekent aan één bepaalde partij als je voor een van de antwoorden kiest. "Hoe sterker de antwoordopties op elkaar lijken, hoe groter de kans dat je ongewild partijen uitsluit die misschien best goed aansluiten bij jouw mening."
Rosema raadt mensen aan altijd meer dan één stemhulp in te vullen. Ook kan het nuttig zijn om bijvoorbeeld de Stemmentracker van ProDemos te gebruiken. Die legt de kiezer geen stellingen voor, maar moties en wetsvoorstellen uit de afgelopen kabinetsperiode. "Verkiezingen gaan namelijk niet alleen om plannen voor de toekomst. Partijen leggen ook verantwoording af voor het verleden."
Meer uit Binnenland
SCHIPHOL (ANP) - De 24-jarige Sman O., een van de hoofdverdachten van de driedubbele moord in het Brabantse Oosterhout, weigert vooralsnog een verklaring af te leggen. Dat bleek maandag tijdens de tweede inleidende zitting in de geruchtmakende zaak. O. is vermoedelijk de schutter geweest. Op 28 maart zou hij op klaarlichte dag twee mannen van 32 en een van 25 hebben doodgeschoten.
43 minuten geleden
DEN HAAG (ANP) - Voordat een enkelband als hoofdstraf opgelegd kan worden, moet het wetsvoorstel hierover nog op verschillende punten worden bijgesteld. De Raad van State (RvS) ziet in het voorstel een rechtvaardige en effectieve vorm van bestraffing, maar wijst onder meer op risico's voor de privacy.
1 uur geleden
AMSTERDAM (ANP) - Een paar honderd mensen hebben maandagochtend gebruikgemaakt van de mogelijkheid om de vorige week overleden Hans van Manen een laatste groet te brengen. Dat gebeurde in de Nationale Opera & Ballet in Amsterdam.
2 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - De Raad van State is zeer kritisch over een voorstel van demissionair landbouwminister Femke Wiersma (BBB) om de huidige norm voor stikstofneerslag in kwetsbare natuurgebieden te vervangen door een wettelijk doel om de uitstoot te verminderen. Het natuurherstel waartoe Nederland verplicht is, kan daardoor in gevaar komen, waarschuwt de belangrijkste adviseur van het kabinet op het gebied van wetgeving in een advies.
2 uur geleden
ANTWERPEN (ANP/BELGA) - Het Openbaar Ministerie in België eist 1,5 jaar cel, 4400 euro boete en drie maanden rijverbod voor de Nederlandse sterrenchef Nick Bril. De rechtszaak begon maandag in Antwerpen.
3 uur geleden
ANTWERPEN (ANP/BELGA) - De Nederlandse sterrenchef Nick Bril (41) en zijn advocaat zijn maandagochtend bij de rechtbank in Antwerpen aangekomen voor de behandeling van het zware ongeluk bij restaurant The Jane in januari 2024.
3 uur geleden
AMSTERDAM (ANP) - Natuurorganisaties Comité Schone Lucht en Biofuelwatch doen aangifte tegen energiebedrijf RWE om mogelijke fraude en valsheid in geschrifte. Ze wijzen op de miljoenen euro's aan subsidies die het bedrijf krijgt voor het importeren en verbranden van houtpellets in zijn energiecentrales. Dit moet aan Nederlandse duurzaamheidseisen voldoen, maar volgens de organisaties is dat niet het geval.
12 uur geleden