Kritiek Rekenkamer op beleid overheid in begindagen coronacrisis
DEN HAAG (ANP) - Het ministerie van Volksgezondheid heeft in de begindagen van de coronacrisis te weinig gedaan om de schijn van belangenverstrengeling te voorkomen, concludeert de Algemene Rekenkamer. Zo werd oud-DSM-topman Feike Sijbesma benoemd tot speciaal gezant, terwijl zijn broer een hoge functie bij vaccinontwikkelaar AstraZeneca had. "Het ministerie had bij het aantreden van Sijbesma geen gesprek met hem gevoerd over mogelijke belangenconflicten", aldus de controleurs.
De Rekenkamer deed onderzoek naar de manier waarop de eerste vaccins tegen corona in 2020 en 2021 zijn gekocht. Het virus werd eind februari 2020 voor het eerst vastgesteld in Nederland. Een maand later werd Sijbesma benoemd tot gezant. Aanvankelijk was het de bedoeling dat Sijbesma zich alleen met coronatests zou bezighouden. Toen hij dat zag, mailde Sijbesma naar het ministerie: "dan liever niets".
Uiteindelijk kreeg hij de opdracht contact te leggen met bedrijven die de overheid konden helpen bij het bestrijden van de coronacrisis. Dit waren fabrikanten van tests, maar ook farmaceuten die aan vaccins werkten. Hij werd "een oliemannetje" tussen overheid en bedrijven, maar het ministerie "moest Sijbesma erop wijzen dat beslissingen alleen op het departement genomen konden worden".
Kennis
Een paar maanden nadat Sijbesma aan de slag was gegaan, kwam de functie van zijn broer aan het licht. Duitsland had er vragen over gesteld na een overleg tussen Europese landen over samenwerking. "Een pijnlijk incident", noemt de Rekenkamer dit. De onderzoekers benadrukken wel dat er geen enkele aanwijzing is dat Sijbesma AstraZeneca heeft voorgetrokken. Integendeel, Sijbesma vond dat Duitsland zijn hoop te veel op AstraZeneca vestigde en te weinig oog had voor andere ontwikkelaars.
De Rekenkamer concludeert ook dat het ministerie te weinig wist over de manier waarop vaccins worden ontwikkeld, geproduceerd en geleverd. De kennis "was en bleef" onvoldoende. Bovendien werd het beleid beïnvloed door "vroege contacten met en wensen van" de Leidse farmaceut Janssen. Het kabinet zette zich in voor hun vaccin, "om epidemiologische én economische redenen".
Alles bij elkaar zegt de Rekenkamer wel dat de toenmalige coronaminister Hugo de Jonge het "redelijk tot goed" heeft gedaan. "De minister was niet voorbereid op een uitbraak van de omvang van Covid-19, maar wist in korte tijd een manier te vinden om de ontwikkeling van vaccins te stimuleren en werkende vaccins aan te schaffen. Die vaccins bleken de voornaamste uitweg uit de wereldwijde pandemie."
Meer uit Gezond
MENLO PARK (ANP/RTR) - Meta heeft intern onderzoek naar de mentale gezondheidseffecten van Facebook en Instagram gestopt, nadat het "causaal" bewijs vond dat het gebruik van de socialemediaplatforms een negatieve impact had. Dat blijkt uit niet-gecensureerde stukken in een collectieve rechtszaak die door Amerikaanse schooldistricten is aangespannen tegen Meta en andere socialmediaplatforms.
1 dag geleden
AMSTERDAM (ANP) - In Nederland hebben vorig jaar 444 mensen te horen gekregen dat ze hiv hebben opgelopen. Dat is het virus dat aids kan veroorzaken. Het aantal nieuwe diagnoses daalde jarenlang, bijna twintig jaar geleden waren er zo'n 1200 nieuwe gevallen, maar die afname is in de afgelopen jaren tot stilstand gekomen.
4 dagen geleden
DEN HAAG (ANP) - Het volgende kabinet moet meer aandacht besteden aan gezond leven. Dat willen bijna veertig organisaties. Ze roepen op om gezond eten en drinken beter beschikbaar en betaalbaarder te maken, en om meer te doen tegen reclame die op kinderen is gericht. Dat doen ze in een collectieve boodschap aan informateur Sybrand Buma.
5 dagen geleden
DEN HAAG (ANP) - Drie nieuwe geneesmiddelen, onder meer tegen een bepaald type borstkanker, worden voorlopig nog niet vergoed vanuit het basispakket van de zorgverzekering. Demissionair zorgminister Jan Anthonie Bruijn (VVD) heeft besloten de medicijnen nog in de zogeheten sluis te houden, omdat ze volgens het ministerie te duur zijn, meldt hij aan de Tweede Kamer. Er is volgens hem intensief maar vergeefs met de leveranciers onderhandeld over "een maatschappelijk aanvaardbare prijs".
1 week geleden
UTRECHT (ANP) - Bijna de helft van de mensen met een longziekte ervaart weleens stigmatisering door hun aandoening. Dit melden onderzoeksinstituut Nivel en het Longfonds na een eerste verkenning uitgevoerd binnen de Longmonitor 2025. Met name schaamte voor symptomen, fysieke beperkingen, hoesten en voor het gebruiken van de inhalator in het bijzijn van anderen komt naar voren. Ook het zich buitengesloten voelen, het gevoel dat anderen hen vermijden, of dat anderen zich niet op hun gemak lijken te voelen bij hen, speelt een rol.
1 week geleden
DEN HAAG (ANP) - Ook na het wijzigingsvoorstel om hulpverlening aan mensen in de illegaliteit uit te zonderen van strafbaarstelling, blijven hulpverleners mogelijk strafbaar. Dat zegt de Raad van State in een advies over het voorstel van asielminister David van Weel (VVD).
3 weken geleden
DEN BOSCH/UTRECHT (ANP) - De toezichthouders voor medicijnen krijgen de laatste jaren steeds minder meldingen van mogelijke bijwerkingen. Het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG) en bijwerkingencentrum Lareb maken zich daar zorgen over. Als er minder meldingen komen, wordt het moeilijker om de veiligheid van middelen in de gaten te houden, zeggen ze.
3 weken geleden