Krankzinnigen in Nederland niet bewust achtergesteld tijdens WOII
AMSTERDAM (ANP) - Psychiatrische patiënten zijn in Nederland tijdens de Tweede Wereldoorlog niet systematisch verwaarloosd of bewust achtergesteld. Dat het sterftecijfer in psychiatrische en andere instellingen tijdens de oorlog zo hoog was, is vooral te wijten aan slechte leefomstandigheden, oorlogsgeweld zoals bombardementen en aan een hogere instroom van patiënten voor wie in de oorlogsjaren nergens anders plaats was. Dat concluderen onderzoekers Eveline Buchheim en Ralf Futselaar van het NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies dinsdag.
Buchheim en Futselaar hebben de omstandigheden in gestichten in de oorlog onderzocht. Het rapport verschijnt dinsdag, net als hun boek Uit zorg verdreven. Het Nederlandse Krankzinnigenwezen tijdens de Tweede Wereldoorlog, waarin onder meer brieven en dagboeken zijn opgenomen.
Het hoge sterftecijfer onder krankzinnigen, zoals psychiatrische patiënten destijds werden genoemd, was wel bekend. In krankzinnigengestichten zaten in de oorlog ook mensen met andere dan psychiatrische beperkingen en ouderen met dementie. Tot nu toe was niet bekend, aldus de onderzoekers, of dergelijke patiënten in Nederland net als in nazi-Duitsland verwaarloosd en zelfs vermoord werden omdat ze als onvolwaardig werden beschouwd. Het NIOD-onderzoek heeft daarvoor geen aanwijzingen gevonden. "De Duitse minachting voor patiënten, en het beleid dat daaruit voortvloeide, is niet naar Nederland geëxporteerd", aldus de onderzoekers.
Dat er veel patiënten om het leven zijn gekomen in de oorlog, klopt wel. Maar dat kwam vooral omdat de verpleging "ondanks grote inspanningen" de patiënten niet kon beschermen tegen de gevolgen van de oorlog in Nederland. Daarnaast moesten instellingen steeds meer patiënten opnemen. Om ruimte te maken werden jonge en relatief gezonde patiënten ontslagen. Dat dreef het sterftecijfer tegen het einde van de bezetting flink op.
De bevindingen van de onderzoekers gelden overigens niet voor Joodse patiënten in instellingen. In de oorlog werd enige tijd gedacht dat Joden veilig zouden zijn in een inrichting, maar ze zijn bijna allemaal opgepakt, afgevoerd en vermoord in concentratiekampen. Zo woonden vrijwel alle Joodse psychiatrische patiënten in Het Apeldoornsche Bosch, het enige gesticht in Nederland van Joodse signatuur. Zowel de bewoners als het personeel zijn op 21 januari 1943 gedeporteerd. Niemand van de bijna 1300 mensen keerde terug.
Meer uit Binnenland
DEN HAAG (ANP) - "Het is heel erg druk op de wegen", meldt de ANWB. Volgens de verkeersdienst staat er vrijdagmiddag ruim 800 kilometer file.
21 minuten geleden
DEN HAAG (ANP) - Nog zo'n zestig Nederlandse deelnemers aan de Global March to Gaza zijn op dit moment in Caïro. Ook zijn er nog Nederlanders met het vliegtuig onderweg naar de Egyptische hoofdstad, zegt een woordvoerder van de mars.
1 uur geleden
SCHIPHOL (ANP) - De eerste transportvliegtuigen van de Amerikaanse luchtmacht hebben vrijdag spullen naar Schiphol gebracht voor de komende NAVO-top. Over de precieze lading van de Boeing C-17 Globemasters is niets bekend. De organisator van de top zegt van niets te weten, net als het ministerie van Defensie. Schiphol wil er niets over zeggen, ook niet over maatregelen om de militaire toestellen te beveiligen.
1 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - De kloof tussen vrouwen en mannen in Nederland wordt groter. Daardoor is Nederland gekelderd op een wereldwijde emancipatieranglijst van het World Economic Forum. Nederland staat nu 43e, 15 plaatsen lager dan vorig jaar. Op de lijst staan 148 landen.
2 uur geleden
DE BILT (ANP) - In De Bilt is een temperatuur van boven de 30 graden gemeten, wat betekent dat vrijdag de eerste officiële tropische dag van het jaar is. Op het hoofdweerstation werd het vrijdag 30,1 graden, meldt Weeronline. Ook elders in het land is het tropisch warm.
3 uur geleden
UTRECHT (ANP) - De NS verwacht dat de dienstregeling in het gebied waarin vrijdag niet wordt gestaakt de rest van de dag zeer verstoord zal zijn. "We rijden wel overal in het gebied waar niet wordt gestaakt, maar niet in de frequentie die mensen gewend zijn en er vallen meer treinen uit dan mensen normaliter gewend zijn", zegt een NS-woordvoerder.
3 uur geleden
AMSTERDAM (ANP) - De Iraanse gemeenschap in Nederland is geschokt door de aanval van Israël op Iran. "Dat de aanval zo groot en zo snel zou komen, hadden we niet verwacht. Het kwam als een shock", zegt Pejman Akbarzadeh, voorzitter van het Persian Dutch Network. Er is angst voor verdere escalatie in de regio.
3 uur geleden