Knot: afkoeling economie hard nodig om inflatie omlaag te krijgen
DEN HAAG (ANP) - De afkoeling van de economie die zich aftekende in het derde kwartaal van dit jaar, is "absoluut nodig" om de sterke prijsstijgingen van de afgelopen maanden onder controle te krijgen. Dat zegt president Klaas Knot van De Nederlandsche Bank (DNB) in een gesprek met de Tweede Kamer.
Het CBS meldde vorige week dat de economie in het derde kwartaal licht is gekrompen. Nog een kwartaal van achteruitgang en Nederland is volgens de gangbare definitie in een recessie beland. Veel economen gaan er evenwel van uit dat die niet al te diep en van korte duur zal zijn. Ook volgens Knot is er nog altijd sprake van oververhitting, waarbij de vraag naar goederen en diensten groter is dan het aanbod.
Knot noemt het "verre van zeker dat een milde recessie alleen voldoende zal zijn om de hoge inflatie te beteugelen". Hij wijst erop dat niet meer alleen voedsel en energie in rap tempo duurder worden, met name onder invloed van de oorlog in Oekraïne, maar dat ook de prijzen van industriële goederen en diensten inmiddels sterk stijgen. "En dat is echt zorgwekkend."
Hoge overheidsuitgaven
De hoge overheidsuitgaven aan onder meer energiesteun voor burgers en bedrijven helpen daarbij niet, sterke loonstijgingen om de gestegen kosten voor levensonderhoud op de vangen al evenmin. Knot waarschuwt dat "elke factor die de vraag nog eens verder gaat aanjagen, vooral tot meer inflatie leidt".
De ECB heeft met een reeks renteverhogingen geprobeerd de inflatie te beteugelen. Het belangrijkste rentetarief is sinds afgelopen zomer in drie reuzenstappen van 0 naar 2 procent gegaan. En daar zal het volgens Knot niet eindigen. "Ook de komende maanden zullen we het beleid verder moeten gaan verkrappen de rente verder moeten gaan verhogen."
Knot wijst er in dat verband op dat in de markt nu verwacht wordt dat de beleidsrente zal pieken op 3 procent in de eerste helft van 2023. Kenners denken dat mogelijk later dat jaar alweer een daling te zien zal zijn, maar "dat moet ik nog zien", zegt Knot.
Oplopende rentes
Bij de sterk oplopende rentes zijn de relatief hoge schulden van Nederlandse huishoudens, met name woninghypotheken, "een kwetsbaarheid", waarschuwt Knot nog maar eens. De uitgangspositie is wel beter dan toen in 2008 de kredietcrisis losbarstte. Dat komt mede doordat de regels voor de maximale hypotheek ten opzichte van de woningwaarde sindsdien flink zijn aangescherpt.
Ook voor de overheidsfinanciën, die door de hoge uitgaven tijdens de coronapandemie flink uit het lood zijn geslagen, heeft de stijgende rente gevolgen. Minister Sigrid Kaag (Financiën) voorspelde eerder deze week dat de rentelasten met miljarden euro's per jaar gaan oplopen. "Het is van belang dat de begrotingsdiscipline terugkeert", zegt Knot daarover.
Meer uit Financieel
ATHENE (ANP) - Defensieconcern Theon International, beursgenoteerd in Amsterdam, profiteert flink van de politieke onrust en torenhoge defensiebudgetten in Europa. De in Athene gevestigde fabrikant van nachtkijkers en warmtebeeldsystemen voor de defensiesector ontving in de eerste negen maanden van het jaar voor 232,7 miljoen euro aan nieuwe orders. Dat is bijna een verdubbeling vergeleken met dezelfde periode vorig jaar.
2 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - De Amerikaanse farmaceut Eli Lilly wil in Nederland onder meer een nieuwe afslankpil gaan produceren, waarvoor het volgend jaar in zowel Europa als de Verenigde Staten toestemming hoopt te krijgen om die op de markt te brengen. Het bedrijf kondigde maandag aan voor 3 miljard dollar (2,6 miljard euro) een fabriek te bouwen in de gemeente Katwijk, vlakbij Leiden.
3 uur geleden
AMSTERDAM (ANP) - De Amsterdamse effectenbeurs zag maandag bij het slot de eerder opgelopen winsten verdwijnen, deels door koersverliezen op Wall Street. ABN AMRO (plus 1 procent) eindigde bovenaan bij de hoofdfondsen in Amsterdam. De bank schrapt tientallen banen in zijn duurzaamheidsteam. Bijna zeventig van de vierhonderd duurzaamheidsexperts moeten vertrekken omdat de bank "efficiënter" wil werken.
4 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - De Nederlandse overheid ontvangt de Amerikaanse farmaceut Eli Lilly "met open armen". Dat zei demissionair minister Jan Anthonie Bruijn (Volksgezondheid) in het Haagse cultuurgebouw Amare, waar Lilly aankondigde een fabriek van 3 miljard dollar (omgerekend 2,6 miljard euro) te willen bouwen in Katwijk voor de productie van medicijnen. Minister Vincent Karremans (Economische Zaken) noemde het "een van de grootste buitenlandse investeringen van de afgelopen jaren".
4 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - De terugleverkosten voor te veel opgewekte stroom via zonnepanelen zijn mogelijk tegen de regels. Claimorganisatie Claimer.nl is daar zelfs van overtuigd en is een massaclaim gestart tegen de energiemaatschappijen. Jurist Roelof de Nekker van de organisatie won al drie individuele zaken op dit gebied en vraagt consumenten zich nu te melden voor een gezamenlijke zaak.
4 uur geleden
SEATTLE (ANP) - Amazon en OpenAI hebben een zevenjarige overeenkomst gesloten ter waarde van 38 miljard dollar, omgerekend 33 miljard euro. De bedrijven hebben afgesproken dat de eigenaar van ChatGPT rekenkracht van Amazon Web Services (AWS) kan gebruiken. Daarmee krijgt OpenAI toegang tot honderdduizenden geavanceerde Nvidia-processors om de populaire chatbot verder te ontwikkelen.
5 uur geleden
MAINZ (ANP/DPA) - Het Duitse biotechnologieconcern BioNTech heeft in de eerste negen maanden van dit jaar honderden miljoenen verlies geleden door een ingestorte vraag naar coronaboosters, zijn enige commerciële product. Het nettoverlies kwam uit op 831,1 miljoen euro, vergeleken met een verlies van bijna 925 miljoen euro in dezelfde periode een jaar eerder, maakte het concern bekend.
6 uur geleden