KNAW: geschiedenis monumenten te onbekend
AMSTERDAM (ANP) - Bestuurders, ambtenaren en het grote publiek weten te weinig van de figuren die een standbeeld hebben, aldus de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW) op basis van eigen onderzoek. Ook hebben genoemde groepen "gebrekkige kennis" over de veranderingen die zich in de loop der tijd voordeden in de kijk op mensen en gebeurtenissen uit het verleden, stelt de Akademie vast in het rapport Wankele Sokkels.
En met name gemeentes hebben vaak ook nog eens onvoldoende zicht op monumenten en standbeelden binnen hun eigen grenzen. Ook op nationaal niveau is de registratie van dergelijk erfgoed niet goed genoeg op orde, zegt de Akademie. Door al deze oorzaken wordt veelal "ad hoc" gereageerd op discussies over de monumenten. Men is er niet goed op voorbereid.
De organisatie keek onder meer naar monumenten die, soms nogal verschillend, een verband hebben met ons koloniale verleden. Daaronder zijn dat in Hoorn van J.P. Coen (die hardhandig de Nederlandse belangen in Indië behartigde) en dat in Tilburg van Peerke Donders, de voor lepralijders zorgende missionaris die daar staat afgebeeld met een hulpeloos en nederig ogende donkere man aan zijn voeten.
'Uitwissen'
"Hou rekening met de geschiedenis van het monument zelf, waarom wie of wat wanneer is afgebeeld en hoe generaties daar vroeger over dachten", raadt de Akademie aan. Veel weerstand ontstaat uit gebrek aan communicatie en informatie", waarschuwt het geleerde gezelschap verder. "Het is de verantwoordelijkheid van bestuurders om gesprekken te voeren waarbij alle partijen (omwonenden, nabestaanden, actiegroepen) serieus betrokken worden."
Gemeenten moeten ook nagaan welke standbeelden en monumenten er zijn en welke mogelijk ontbreken. De Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed (RCE) kan meer ondersteuning bieden met een goed onderhouden landelijk monumentenregister, oordeelt de KNAW.
'Koloniaal perspectief'
Omstreden monumenten kunnen weliswaar worden voorzien van bordjes met nadere info over de afgebeelde figuur of gebeurtenis, maar dat werkt volgens de KNAW maar beperkt. "Verplaatsen van monumenten naar een museum is een mogelijkheid", overweegt de Akademie, maar een echt veelbelovende aanpak is volgens het gezelschap "conceptuele vernieuwing", waarbij het monument een nieuwe context krijgt met bijvoorbeeld een "tegenbeeld". Vernietiging "leidt tot uitwissen van een stuk geschiedenis".
De Nationaal Coördinator tegen Discriminatie en Racisme spreekt in een reactie van een "beperkt, achterhaald en eenzijdig koloniaal perspectief op ons verleden" in ons straatbeeld. Rabin Baldewsingh noemt het "nu zaak dat het kabinet maar zeker ook gemeente- en provinciebesturen de aanbevelingen uit het rapport ter harte nemen".
Meer uit Binnenland
DE BILT (ANP) - In het midden, oosten en zuidoosten van het land kan het dinsdagavond, -nacht en woensdagochtend plaatselijk glad zijn, waarschuwt het KNMI. De gladheid ontstaat door bevriezing van natte weggedeelten of door lichte regen op een bevroren ondergrond, mogelijk zeer lokaal.
1 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Forum voor Democratie wil bij de gemeenteraadsverkiezingen in maart meedoen in minimaal honderd gemeenten. Op haar website meldt de partij dat de deelname in dit aantal gemeenten vaststaat en dat nog wordt onderzocht of het op meer plekken kan.
1 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Tijdens de jaarwisseling zal de luchtkwaliteit korte tijd slecht of mogelijk zeer slecht zijn, verwacht het RIVM. Dit geldt vooral voor plaatsen waar vuurwerk wordt afgestoken. Het gaat slechts matig waaien, waardoor er plaatselijk hoge concentraties fijnstof zijn.
8 uur geleden
WEESP (ANP) - De vuurwerkvondst in een huis in Weesp maandagavond betrof een lading van ruim 1100 kilo, meldt de politie. Er moesten moesten enkele tientallen woningen aan de Papelaan worden ontruimd nadat het zware vuurwerk werd gevonden.
9 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - De Unie van Waterschappen roept Nederlanders op het frituurvet dat in aanloop naar oud en nieuw wordt gebruikt om oliebollen te bakken niet door de gootsteen of het toilet te spoelen. Het vet stolt in het riool en zorgt geregeld voor verstoppingen, waarschuwt de koepelorganisatie. Dat en het zuiveren van het frituurvet uit het water kost de waterschappen jaarlijks miljoenen euro's.
9 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - De opsporingsdiensten hebben meer verboden vuurwerk in beslag genomen dan vorig jaar, blijkt uit de dinsdag bijgewerkte Vuurwerkbarometer van het Openbaar Ministerie. In de afgelopen week is 7433 kilo in beslag genomen. Daarmee staat de teller dit jaar op ruim 112.223 kilo, terwijl het jaar nog niet voorbij is.
9 uur geleden
UTRECHT (ANP) - TivoliVredenburg heeft in 2025 voor het eerst meer dan 1,5 miljoen bezoekers ontvangen, meldt het poppodium dinsdag. Bij de Utrechtse concertzaal vonden dit recordjaar ruim 2300 concerten en evenementen plaats en stonden zo'n 15.000 artiesten, musici en sprekers op de podia. TivoliVredenburg werd ooit ontworpen voor 600.000 gasten.
9 uur geleden