KNAW: geschiedenis monumenten te onbekend
AMSTERDAM (ANP) - Bestuurders, ambtenaren en het grote publiek weten te weinig van de figuren die een standbeeld hebben, aldus de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW) op basis van eigen onderzoek. Ook hebben genoemde groepen "gebrekkige kennis" over de veranderingen die zich in de loop der tijd voordeden in de kijk op mensen en gebeurtenissen uit het verleden, stelt de Akademie vast in het rapport Wankele Sokkels.
En met name gemeentes hebben vaak ook nog eens onvoldoende zicht op monumenten en standbeelden binnen hun eigen grenzen. Ook op nationaal niveau is de registratie van dergelijk erfgoed niet goed genoeg op orde, zegt de Akademie. Door al deze oorzaken wordt veelal "ad hoc" gereageerd op discussies over de monumenten. Men is er niet goed op voorbereid.
De organisatie keek onder meer naar monumenten die, soms nogal verschillend, een verband hebben met ons koloniale verleden. Daaronder zijn dat in Hoorn van J.P. Coen (die hardhandig de Nederlandse belangen in Indië behartigde) en dat in Tilburg van Peerke Donders, de voor lepralijders zorgende missionaris die daar staat afgebeeld met een hulpeloos en nederig ogende donkere man aan zijn voeten.
'Uitwissen'
"Hou rekening met de geschiedenis van het monument zelf, waarom wie of wat wanneer is afgebeeld en hoe generaties daar vroeger over dachten", raadt de Akademie aan. Veel weerstand ontstaat uit gebrek aan communicatie en informatie", waarschuwt het geleerde gezelschap verder. "Het is de verantwoordelijkheid van bestuurders om gesprekken te voeren waarbij alle partijen (omwonenden, nabestaanden, actiegroepen) serieus betrokken worden."
Gemeenten moeten ook nagaan welke standbeelden en monumenten er zijn en welke mogelijk ontbreken. De Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed (RCE) kan meer ondersteuning bieden met een goed onderhouden landelijk monumentenregister, oordeelt de KNAW.
'Koloniaal perspectief'
Omstreden monumenten kunnen weliswaar worden voorzien van bordjes met nadere info over de afgebeelde figuur of gebeurtenis, maar dat werkt volgens de KNAW maar beperkt. "Verplaatsen van monumenten naar een museum is een mogelijkheid", overweegt de Akademie, maar een echt veelbelovende aanpak is volgens het gezelschap "conceptuele vernieuwing", waarbij het monument een nieuwe context krijgt met bijvoorbeeld een "tegenbeeld". Vernietiging "leidt tot uitwissen van een stuk geschiedenis".
De Nationaal Coördinator tegen Discriminatie en Racisme spreekt in een reactie van een "beperkt, achterhaald en eenzijdig koloniaal perspectief op ons verleden" in ons straatbeeld. Rabin Baldewsingh noemt het "nu zaak dat het kabinet maar zeker ook gemeente- en provinciebesturen de aanbevelingen uit het rapport ter harte nemen".
Meer uit Binnenland
DEN HAAG (ANP) - Het is "ontzettend bijzonder - en tegelijk bitterzoet - dat de veiligheid van meisjes en vrouwen in de troonrede wordt benoemd", zei campagneleider Danique de Jong van de inmiddels beëindigde crowdfundingactie 'Wij eisen de nacht op' dinsdag. Ze reageerde daarmee op de woorden van de koning, die in de rede had gezegd dat het onacceptabel is dat meisjes en vrouwen zich op straat onveilig voelen.
3 uur geleden
WASSENAAR (ANP) - Joke Bruijs is op 73-jarige leeftijd overleden. Dat heeft haar management dinsdag aan het ANP bevestigd. Het overlijden volgt niet lang na de dood van haar ex-man Gerard Cox, die eerder deze maand overleed. Ze heeft besloten haar lichaam ter beschikking van de wetenschap te stellen en er zal dus geen uitvaart zijn.
6 uur geleden
KYIV (ANP) - De Oekraïense president Volodymyr Zelensky heeft op X gereageerd op de troonrede. Hij dankte koning Willem-Alexander voor zijn "woorden van niet-aflatende steun".
6 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Het Museum Panorama Mesdag wordt een rijksmuseum. Het museum verkeert volgens het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) in "zwaar weer". Daarom wil het ministerie het museum bijstaan met 1,8 miljoen euro, staat dinsdag in de miljoenennota.
8 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - De begroting van het Koninklijk Huis groeit in 2026 tot boven de 60 miljoen euro. De uitgaven van het Rijk aan het Koningshuis stijgen met bijna 1,9 miljoen euro in 2026, blijkt dinsdag uit de miljoenennota. Dat is een stijging van ruim 3,2 procent ten opzichte van vorig jaar.
9 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Een 57-jarige conciërge van een basisschool in Zoetermeer wordt verdacht van het maken en in bezit hebben van kinderporno. De Zoetermeerder zou ook op de school waar hij werkte stiekem foto's en video's hebben gemaakt, die mogelijk kinderpornografisch zijn. In totaal zijn honderdduizenden afbeeldingen en video's in beslag genomen.
9 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Het Nederlandse klimaatdoel voor 2030 is nauwelijks nog haalbaar. Zelfs als alles meezit, is het "heel erg onwaarschijnlijk" dat de uitstoot van broeikasgassen genoeg daalt om te voldoen aan de Klimaatwet. Tot die conclusie komt het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) in een doorrekening van het klimaatbeleid. Het planbureau roept de politiek op te zorgen voor "zekerheid en stabiliteit".
10 uur geleden