KNAW: geschiedenis monumenten te onbekend
AMSTERDAM (ANP) - Bestuurders, ambtenaren en het grote publiek weten te weinig van de figuren die een standbeeld hebben, aldus de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW) op basis van eigen onderzoek. Ook hebben genoemde groepen "gebrekkige kennis" over de veranderingen die zich in de loop der tijd voordeden in de kijk op mensen en gebeurtenissen uit het verleden, stelt de Akademie vast in het rapport Wankele Sokkels.
En met name gemeentes hebben vaak ook nog eens onvoldoende zicht op monumenten en standbeelden binnen hun eigen grenzen. Ook op nationaal niveau is de registratie van dergelijk erfgoed niet goed genoeg op orde, zegt de Akademie. Door al deze oorzaken wordt veelal "ad hoc" gereageerd op discussies over de monumenten. Men is er niet goed op voorbereid.
De organisatie keek onder meer naar monumenten die, soms nogal verschillend, een verband hebben met ons koloniale verleden. Daaronder zijn dat in Hoorn van J.P. Coen (die hardhandig de Nederlandse belangen in Indië behartigde) en dat in Tilburg van Peerke Donders, de voor lepralijders zorgende missionaris die daar staat afgebeeld met een hulpeloos en nederig ogende donkere man aan zijn voeten.
'Uitwissen'
"Hou rekening met de geschiedenis van het monument zelf, waarom wie of wat wanneer is afgebeeld en hoe generaties daar vroeger over dachten", raadt de Akademie aan. Veel weerstand ontstaat uit gebrek aan communicatie en informatie", waarschuwt het geleerde gezelschap verder. "Het is de verantwoordelijkheid van bestuurders om gesprekken te voeren waarbij alle partijen (omwonenden, nabestaanden, actiegroepen) serieus betrokken worden."
Gemeenten moeten ook nagaan welke standbeelden en monumenten er zijn en welke mogelijk ontbreken. De Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed (RCE) kan meer ondersteuning bieden met een goed onderhouden landelijk monumentenregister, oordeelt de KNAW.
'Koloniaal perspectief'
Omstreden monumenten kunnen weliswaar worden voorzien van bordjes met nadere info over de afgebeelde figuur of gebeurtenis, maar dat werkt volgens de KNAW maar beperkt. "Verplaatsen van monumenten naar een museum is een mogelijkheid", overweegt de Akademie, maar een echt veelbelovende aanpak is volgens het gezelschap "conceptuele vernieuwing", waarbij het monument een nieuwe context krijgt met bijvoorbeeld een "tegenbeeld". Vernietiging "leidt tot uitwissen van een stuk geschiedenis".
De Nationaal Coördinator tegen Discriminatie en Racisme spreekt in een reactie van een "beperkt, achterhaald en eenzijdig koloniaal perspectief op ons verleden" in ons straatbeeld. Rabin Baldewsingh noemt het "nu zaak dat het kabinet maar zeker ook gemeente- en provinciebesturen de aanbevelingen uit het rapport ter harte nemen".
Meer uit Binnenland
LEIDEN (ANP) - Manosfeer is dit jaar het 'verschijnwoord' en graaiflatie het 'verdwijnwoord', volgens het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT). Dat instituut volgt continu hoe het Nederlands zich ontwikkelt, welke woorden winnen aan populariteit en welke stilaan verdwijnen.
3 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Vorig jaar liepen Nederlanders 5,6 miljoen sportblessures op, ongeveer 300.000 meer dan in het jaar daarvoor. Dat meldt VeiligheidNL, een kenniscentrum voor letselpreventie. Volgens het centrum is het 'blessurerisico' toch gedaald, omdat meer Nederlanders zijn gaan sporten.
7 uur geleden
HOUTEN (ANP) - 2025 was een uitzonderlijk droog jaar. Tot dusver viel er 672 millimeter regen, terwijl er gemiddeld 869 millimeter valt over een heel jaar. "De laatste keer dat een jaar zo droog verliep was in 2018 en het is pas de derde keer deze eeuw dat gemiddeld over het land minder dan 700 millimeter viel", meldt Weeronline.
7 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - De Haagse politiechef Karin Krukkert verwacht dat agenten van haar eenheid gewond zullen raken tijdens de komende jaarwisseling. Daarvoor waarschuwt ze op Omroep West. "Het is niet de vraag óf we gewonde collega's hebben aan het eind van de jaarwisseling. Maar, hoe treurig ook, dat het een gegeven is", aldus Krukkert.
8 uur geleden
HILVERSUM (ANP) - Oud-premier Jan Peter Balkenende en voormalig minister voor Vreemdelingenbeleid en Integratie Rita Verdonk wisten niet dat toenmalig VVD-voorzitter Bas Eenhoorn en partijleider Gerrit Zalm al jaren eerder op de hoogte waren van onwaarheden in de asielaanvraag van Ayaan Hirsi Ali. Dat blijkt uit het NTR-premiersportret 'De storm van Balkenende', een tweedelige documentaireserie die de NTR op 27 en 28 december uitzendt.
14 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Demissionair minister Mona Keijzer (Asiel en Migratie, BBB) heeft vrijdagmorgen busbedrijf Qbuzz ten onrechte aangewezen als verantwoordelijke voor de pendelbus van en naar het Groningse Ter Apel. Dat laat het ministerie van Asiel en Migratie weten na vragen van het ANP.
17 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - De speciale pendelbus die rijdt tussen station Emmen en het asielzoekerscentrum in Ter Apel is niet meer gratis. Dat schrijft demissionair minister Mona Keijzer (Asiel, BBB) vrijdag aan de Tweede Kamer. De kaartjesverkoop was gestopt vanwege overlast door wanbetalers.
17 uur geleden