Kiezen moet maar geen keuze is gratis, waarschuwt CPB
DEN HAAG (ANP) - Een in zichzelf gekeerd Nederland, dat inzet op zelfvoorziening en zich onaantrekkelijk maakt voor migranten, zal op termijn weinig economische groei kennen en sobere sociale voorzieningen. Vol inzetten op verduurzaming gaat eveneens ten koste van groei en maakt het leven bovendien duurder. Dat schrijft het Centraal Planbureau (CPB) in zijn nieuwste langetermijnverkenning voor de economie.
Het CPB zet daarin vier scenario's naast elkaar en brengt de gevolgen in kaart voor onder meer economische ontwikkeling, arbeidsmarkt, sociale zekerheid, zorg en ruimtegebruik. De hoofdboodschap van het planbureau is dat er "geen gratis keuzes" zijn, maar dat kiezen wel moet. "Hoe langer oplossingen vooruitgeschoven worden, hoe groter het risico op abrupte en dure aanpassingen."
Met deze publicatie, die donderdag is aangeboden aan minister-president Dick Schoof, "geeft het CPB aanzetten tot een debat over de toekomstige ontwikkeling van de economie en de maatschappij". Het rapport laat zien waar het toe kan leiden als de overheid een koers bepaalt en daaraan vasthoudt, maar ook "welke keerzijdes we dan voor lief moeten nemen".
Pensioenleeftijd
Radicaal kiezen voor materiële welvaart bijvoorbeeld, leidt tot de hoogste groei, maar ook tot meer ongelijkheid en vervuiling. In dat scenario staat economische vrijheid centraal. Klimaatdoelen worden niet gehaald, wat op termijn de economische groei juist kan bedreigen. Dit scenario gaat ook gepaard met een hoge migratie, waardoor de druk op de woningmarkt en leefomgeving toeneemt.
Het scenario waarin zelfvoorziening en gemeenschapsdenken voorop staan, zet juist een rem op de economische groei. Om minder afhankelijk te worden van het buitenland, wordt actieve industriepolitiek bedreven. Dat remt handel en innovatie af. De keerzijde van het scenario waarin solidariteit centraal staat, is dat de belastingen stijgen en de pensioenleeftijd sneller omhooggaat.
'Combinaties'
Het duurzaamheidsscenario is het enige waarin de klimaatdoelen worden gehaald, maar scoort eveneens laag op economische groei. De overheid treedt sterk sturend op door vervuilend gedrag te verbieden of te belasten. Dat kan leiden tot stijgende prijzen en beperking van de keuzevrijheid.
"De scenario's zijn geen voorspellingen", benadrukt CPB-directeur Pieter Hasekamp. Ook zijn er "combinaties denkbaar" tussen beleidsopties uit de verschillende scenario's. "Deze verkenning laat vooral zien dat aan alle keuzes consequenties vastzitten."
Meer uit Binnenland
LEEUWARDEN (ANP) - Bij een mogelijke steekpartij in Leeuwarden is een persoon zwaargewond geraakt. Volgens de politie is het nog zeer onduidelijk wat er is gebeurd. Op X meldt de politie dat een voertuig is aangehouden dat mogelijk betrokken zou kunnen zijn bij het incident. De drie inzittenden zijn aangehouden.
37 minuten geleden
BARNEVELD (ANP) - In het Gelderse dorp Terschuur (gemeente Barneveld) is vogelgriep vastgesteld op een bedrijf met leghennen. Alle 62.000 kippen op de boerderij worden gedood. Dat moet voorkomen dat het virus zich verder kan verspreiden.
2 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Het besluit van de Verenigde Naties om in te stemmen met een plan om een internationale troepenmacht naar de Gazastrook te sturen, is volgens demissionair minister David van Weel (Buitenlandse Zaken) "een belangrijke stap naar de volgende fases" in het vredesplan van de Amerikaanse president Donald Trump. Dat liet Van Weel maandagavond weten op X.
2 uur geleden
AMSTERDAM (ANP) - Het Nederlandse bouwbedrijf Strukton heeft een rol gespeeld bij de uitbuiting van arbeidsmigranten bij de bouw van een metro in Riyad, meldt Amnesty International in een rapport. Meer dan tien jaar lang werkten tienduizenden arbeidsmigranten onder slechte omstandigheden aan de metro, die volgens Amnesty International van belang is voor de voorbereidingen op het WK voetbal in 2034.
2 uur geleden
TILBURG (ANP) - De bewoners van negen appartementen in woonzorgcentrum Leyhoeve aan de Dokter Bloemenlaan in Tilburg kunnen nog niet naar huis. Door de brand van zaterdag zijn hun woningen nog onbewoonbaar. De meeste van de getroffen bewoners worden elders in het wooncomplex opgevangen.
5 uur geleden
GRONINGEN (ANP) - Het aantal meldingen van schade na de aardbeving in het Groningse Zeerijp is maandagmiddag opgelopen tot 1635, meldt het Instituut Mijnbouwschade Groningen (IMG). De beving in Zeerijp was een van de zwaarste ooit gemeten in het gaswinningsgebied.
9 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Tot en met oktober van dit jaar zijn er 10.631 incidenten met nepagenten geregistreerd, meldt de politie. In heel 2024 ging het om 8329 incidenten.
12 uur geleden