Kernwapens illegaal onder internationaal recht
GENÈVE (ANP) - Kernwapens zijn vanaf vrijdag illegaal. Dan wordt het internationale verdrag voor het verbod op kernwapens van kracht. De VS, Rusland, China en andere landen die nucleaire wapens bezitten hebben het VN-verdrag niet ondertekend, net zo min als Nederland.
Evengoed organiseren activisten in tal van landen activiteiten om het verbod te markeren, meldt de Internationale Campagne tot Afschaffing van Kernwapens (ICAN), die aan de wieg stond van het verdrag en daarvoor in 2017 de Nobelprijs voor de Vrede ontving.
In oktober kreeg het verdrag zijn vijftigste ondertekening. Daardoor treedt het negentig dagen later, vrijdag dus, in werking. De landen die het hebben bekrachtigd, hebben afgesproken onder andere het gebruik, de ontwikkeling en de opslag van kernwapens te verbieden.
Overwinning
Het Internationaal Comité van het Rode Kruis laat weten blij te zijn dat het verdrag nu van kracht is. Topman Peter Maurer spreekt in een verklaring over een "overwinning voor de mensheid". De internationale overeenkomst geeft volgens hem het "duidelijke signaal af dat nucleaire wapens onacceptabel zijn vanuit een moreel, humanitair en nu ook juridisch oogpunt".
"Het verdrag wordt van kracht op een moment dat de wereld ziet wat er gebeurt als een gezondheidsstelsel wordt overweldigd door de toestroom van patiënten", aldus het Rode Kruis. Na een nucleaire explosie zou ook sprake zijn van enorme vraag naar medische hulp. Daar kan volgens de hulporganisatie "geen enkel gezondheidsstelsel en geen enkele overheid of hulporganisatie" adequaat op reageren.
Volkel
Op vliegbasis Volkel in Noord-Brabant liggen Amerikaanse kernwapens opgeslagen, hoewel dat niet officieel wordt erkend. In oktober werd daar nog een nucleaire oefening gehouden in aanwezigheid van minister van Defensie Ank Bijleveld en NAVO-baas Jens Stoltenberg. De bekendmaking door de NAVO past in het streven van Nederland om meer transparant te zijn, meldde het ministerie van Defensie toen.
De wereld telt naar schatting 13.400 nucleaire kernkoppen. Naast Rusland, de VS en China, hebben ook Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk, Pakistan, India, Israël en Noord-Korea ze in bezit. Niet alleen in Nederland liggen er een aantal opgeslagen, ook in Duitsland, België, Italië en Turkije.
Het Non-proliferatieverdrag uit 1968 dat de verspreiding van kernwapens moet tegengaan is wel door bijna alle landen ondertekend en geratificeerd.
Meer uit Buitenland
MINSK (ANP/RTR) - De Belarussische oppositieleider Sergej Tichanovski is vrijgelaten. Dat meldden zijn vrouw Svetlana Tichanovskaja en mensenrechtenorganisatie Viasna zaterdag op X en op Telegram. Op beelden is te zien hoe Tichanovski onder applaus uit een busje stapt en zijn vrouw omhelst.
1 uur geleden
KYIV (ANP/DPA) - President Volodymyr Zelensky heeft Roeslan Kravtsjenko officieel aangesteld als de nieuwe hoofdaanklager van Oekraïne. Hij volgt Andri Kostin op, die opstapte na de vaststelling van dienstplichtfraude bij onder meer het Openbaar Ministerie. Verscheidene medewerkers werden aan een invaliditeitsverklaring geholpen waardoor ze het leger niet in hoefden. Volgens een onderzoek van de veiligheidsdienst gebeurde dat ook op grote schaal bij andere overheidsinstanties.
2 uur geleden
DAMASCUS (ANP/RTR) - De Syrische veiligheidsdienst heeft volgens het nationale persbureau SANA Wassim al-Assad gearresteerd, een neef van de voormalige machthebber Bashar al-Assad. De VS zetten hem in 2023 op de sanctielijst als leider van een paramilitaire groepering die het regime van zijn oom steunde, en wegens drugshandel.
3 uur geleden
TOKIO (ANP) - Japan en de Verenigde Staten zijn in aanloop naar de NAVO-top hard gebotst over de Amerikaanse eis dat Japan meer in defensie zou moeten steken. Japan heeft topoverleg met de VS afgezegd, meldt de Financial Times.
4 uur geleden
ISTANBUL (ANP/RTR/AFP) - De Turkse president Recep Tayyip Erdogan heeft gezegd dat de Israëlische aanvallen op Iran vlak voor een nieuwe nucleaire gespreksronde met de VS bedoeld waren om de onderhandelingen te saboteren. Het laat volgens hem zien dat de regering Netanyahu niet van plan is kwesties op te lossen door diplomatie.
6 uur geleden
ISLAMABAD (ANP/DPA) - De Pakistaanse regering draagt president Donald Trump voor als kandidaat voor de Nobelprijs voor de Vrede 2026. Pakistan zegt dit doen uit erkentelijkheid voor Trumps snelle "diplomatieke ingrijpen" tijdens de recente escalerende spanningen met het buurland India. Trump toonde volgens Islamabad toen strategisch inzicht en leiderschap en kwam met "een robuuste diplomatie".
6 uur geleden
MOSKOU (ANP/RTR) - De Russische president Vladimir Poetin heeft naar eigen zeggen herhaaldelijk aan Israël laten weten dat Iran helemaal geen nucleaire wapens wil maken. Er is volgens Poetin geen enkel bewijs dat Iran dat van plan zou zijn. Ook het Internationaal Atoomenergieagentschap van de Verenigde Naties heeft daar geen bewijzen voor gezien.
8 uur geleden