Kandidaat-Kamerleden trekken eindsprint in jacht op voorkeursstem
DEN HAAG (ANP) - Nu de eerste kiezers al naar het stembureau mogen, trekken partijen een eindsprint om de kiezer aan zich te binden. Overal zijn flyers en advertenties te zien, vaak met een grote foto van de lijsttrekker. Die partijleiders krijgen meestal veruit de meeste stemmen van de lijst, maar sommige kandidaten hopen juist stemmen te winnen voor zichzelf. Die voorkeursstemmen helpen niet alleen de partij, maar ook kandidaat-Kamerleden die laag op de lijst staan. Zo kunnen zij alsnog een Kamerzetel veroveren.
Bij eerdere verkiezingen kwamen zo onder anderen de huidige nummer twee van het CDA, Pieter Omtzigt, en de nieuwe PvdA-leider Lilianne Ploumen in de Kamer. Omtzigt richtte zich vooral op de regionale stem. Ploumen was voordien minister en genoot daarom populariteit.
Ook vrouwen komen soms in de Kamer door een voorkeursstem. Het initiatief Stem op een vrouw moedigt kiezers aan op een vrouw te stemmen die volgens de peilingen net te laag staat om in de Tweede Kamer te komen. Zo moeten er meer vrouwelijke vertegenwoordigers komen, ook om de Kamer een betere afspiegeling van de samenleving te laten zijn. Als iemand met voorkeursstemmen in de Kamer komt, gaat dat ten koste van iemand die eigenlijk hoger op de lijst stond.
Spandoeken in weilanden
Bij de vorige verkiezingen werd ook melkveehouder Maurits von Martels in de Kamer gestemd door voorkeursstemmen. Hij helpt op zijn beurt Jelle Beemsterboer, een wethouder in Schagen op nummer 28 van de lijst van het CDA. Beemsterboer vraagt met "de grootste voorkeurscampagne van het CDA" om stemmen van CDA'ers in West-Friesland, Alkmaar en de kop van Noord-Holland. Driehonderd spandoeken staan in weilanden en op andere plekken in de regio, met woningbouw als belangrijkste thema.
Het CDA moedigt het juist aan om op eigen titel campagne te voeren, zegt Beemsterboer. "Tijdens de selectieprocedure vroegen ze: hoe gaat je voorkeurscampagne eruit zien?"
Eigen kracht
Dat beaamt ook CDA-Kamerlid Chris van Dam. Hij baalde van zijn positie op de lijst, en liet zich nog lager zetten om op eigen kracht in de Kamer te komen. "In 2017 stond ik als nieuwkomer op nummer 12. Ik kon volledig meesurfen op de campagne van toenmalig lijsttrekker Sybrand Buma. Nu moet ik de stemmen zelf bij elkaar scharrelen. Dat geeft een volledig andere dynamiek." Van Dam was voor zijn politieke leven politieagent en officier van justitie. Hij hoopt op stemmen van agenten, maar ook van jagers en schutters waarvoor hij zich als Kamerlid inzet.
Ook bij linkse partijen als GroenLinks en D66 voeren kandidaten hun eigen campagne. Kamerlid Rens Raemakers van D66 bijvoorbeeld werd door de leden al op een hogere plek gezet, maar is op nummer 19 niet direct zeker van een zetel. Hij doet een beroep op onder meer Limburgse D66-stemmers. "Dat zijn er 70.000. Als een kwart van hen nou stemt op de enige Limburger in de top 40, dan kom ik er wel."
"Op Sigrid Kaag en Rob Jetten stemmen toch wel genoeg mensen", zegt Raemakers over de nummer een en twee van zijn partij. "Ik wil er zelf voor vechten."
Meer uit Politiek
DEN HAAG (ANP) - Staatssecretaris Marnix van Rij (Financiën) wil niet reageren op een belastingconstructie van kunstmestproducent OCI die de Nederlandse schatkist in drie jaar tijd zo'n 750 miljoen euro heeft gekost. Hij wijst op artikel 67 van de Algemene wet inzake rijksbelastingen, die hem verbiedt in te gaan op individuele belastingplichtigen.
13 minuten geleden
ZWOLLE (ANP) - Overijssel heeft het bemestingsverbod voor provinciale landbouwgronden nu al weer met een jaar verlengd. Ook in 2025 mogen boeren die grond van de provincie in erfpacht hebben daar geen mest op uitrijden. Het provinciebestuur creëert zo stikstofruimte, bedoeld om de zogeheten PAS-melders te helpen.
31 minuten geleden
DEN HAAG (ANP) - Huurders in een slecht geïsoleerde woning hebben recht op een 'tochtkorting' om de hogere energierekening te compenseren. De Tweede Kamer heeft donderdag een GroenLinks-PvdA-voorstel gesteund om dit wettelijk vast te leggen.
40 minuten geleden
DEN HAAG (ANP) - VVD-leider Dilan Yeşilgöz imiteert de "feitenvrije onderbuikpolitiek" van populistische partijen als de PVV, vindt de jongerenvereniging van de liberalen. De JOVD is "geschokt" door de manier waarop Yeşilgöz cijfers over het aantal nareizigers van vluchtelingen die volgen op andere nareizigers "verzonnen" heeft, verwijzend naar berichtgeving van dagblad Trouw. "Yeşilgöz moet met een eigen liberaal verhaal komen; niet het populistische trucje van Wilders over willen doen", vinden de jongeren.
1 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - De kabinetsplannen om dreigende mestoverschotten tegen te gaan, kunnen rekenen op steun van een meerderheid van de Tweede Kamer. In elk geval NSC, GroenLinks-PvdA, VVD, D66 en CDA maakten tot nu toe in een debat duidelijk achter de voorstellen te staan van demissionair landbouwminister Piet Adema.
1 uur geleden
ANKARA/BRUSSEL (ANP) - Turkije spreekt vrijdag hoogstwaarschijnlijk zijn steun uit voor de kandidatuur van demissionair premier Mark Rutte om de baas van de NAVO te worden. De Turkse president Recep Tayyip Erdogan neemt dat besluit na een bezoek van Rutte, zeggen bronnen dicht bij Erdogan tegen persbureau Bloomberg.
1 uur geleden
AMSTERDAM (ANP) - De overheid moet per direct zelf de uitstoot van schadelijke stoffen door grote industriële partijen zoals Tata Steel en Chemours gaan meten, vindt Greenpeace. Volgens de milieuorganisatie is de regering voor schattingen over de uitstoot grotendeels afhankelijk van data die dergelijke "grote vervuilers" zelf aanleveren. "Op die manier kun je nooit goed handhaven, want je weet niet wat er speelt", aldus Greenpeace.
2 uur geleden