Kandidaat-Kamerleden trekken eindsprint in jacht op voorkeursstem
DEN HAAG (ANP) - Nu de eerste kiezers al naar het stembureau mogen, trekken partijen een eindsprint om de kiezer aan zich te binden. Overal zijn flyers en advertenties te zien, vaak met een grote foto van de lijsttrekker. Die partijleiders krijgen meestal veruit de meeste stemmen van de lijst, maar sommige kandidaten hopen juist stemmen te winnen voor zichzelf. Die voorkeursstemmen helpen niet alleen de partij, maar ook kandidaat-Kamerleden die laag op de lijst staan. Zo kunnen zij alsnog een Kamerzetel veroveren.
Bij eerdere verkiezingen kwamen zo onder anderen de huidige nummer twee van het CDA, Pieter Omtzigt, en de nieuwe PvdA-leider Lilianne Ploumen in de Kamer. Omtzigt richtte zich vooral op de regionale stem. Ploumen was voordien minister en genoot daarom populariteit.
Ook vrouwen komen soms in de Kamer door een voorkeursstem. Het initiatief Stem op een vrouw moedigt kiezers aan op een vrouw te stemmen die volgens de peilingen net te laag staat om in de Tweede Kamer te komen. Zo moeten er meer vrouwelijke vertegenwoordigers komen, ook om de Kamer een betere afspiegeling van de samenleving te laten zijn. Als iemand met voorkeursstemmen in de Kamer komt, gaat dat ten koste van iemand die eigenlijk hoger op de lijst stond.
Spandoeken in weilanden
Bij de vorige verkiezingen werd ook melkveehouder Maurits von Martels in de Kamer gestemd door voorkeursstemmen. Hij helpt op zijn beurt Jelle Beemsterboer, een wethouder in Schagen op nummer 28 van de lijst van het CDA. Beemsterboer vraagt met "de grootste voorkeurscampagne van het CDA" om stemmen van CDA'ers in West-Friesland, Alkmaar en de kop van Noord-Holland. Driehonderd spandoeken staan in weilanden en op andere plekken in de regio, met woningbouw als belangrijkste thema.
Het CDA moedigt het juist aan om op eigen titel campagne te voeren, zegt Beemsterboer. "Tijdens de selectieprocedure vroegen ze: hoe gaat je voorkeurscampagne eruit zien?"
Eigen kracht
Dat beaamt ook CDA-Kamerlid Chris van Dam. Hij baalde van zijn positie op de lijst, en liet zich nog lager zetten om op eigen kracht in de Kamer te komen. "In 2017 stond ik als nieuwkomer op nummer 12. Ik kon volledig meesurfen op de campagne van toenmalig lijsttrekker Sybrand Buma. Nu moet ik de stemmen zelf bij elkaar scharrelen. Dat geeft een volledig andere dynamiek." Van Dam was voor zijn politieke leven politieagent en officier van justitie. Hij hoopt op stemmen van agenten, maar ook van jagers en schutters waarvoor hij zich als Kamerlid inzet.
Ook bij linkse partijen als GroenLinks en D66 voeren kandidaten hun eigen campagne. Kamerlid Rens Raemakers van D66 bijvoorbeeld werd door de leden al op een hogere plek gezet, maar is op nummer 19 niet direct zeker van een zetel. Hij doet een beroep op onder meer Limburgse D66-stemmers. "Dat zijn er 70.000. Als een kwart van hen nou stemt op de enige Limburger in de top 40, dan kom ik er wel."
"Op Sigrid Kaag en Rob Jetten stemmen toch wel genoeg mensen", zegt Raemakers over de nummer een en twee van zijn partij. "Ik wil er zelf voor vechten."
Meer uit Politiek
HAARLEM (ANP) - Noord-Holland verhoogt de provinciale motorrijtuigenbelasting volgend jaar met 4,7 procentpunt. Het dagelijks provinciebestuur heeft daartoe besloten om de inkomsten en (stijgende) uitgaven in evenwicht te brengen.
54 minuten geleden
DEN HAAG (ANP) - Economieminister Dirk Beljaarts heeft goede hoop dat alsnog geld kan worden vrijgemaakt voor een AI-faciliteit waar Nederlandse bedrijven en kennisinstellingen nieuwe toepassingen van kunstmatige intelligentie kunnen ontwikkelen en testen. In een Kamerdebat over het concurrentievermogen van Europa zei de PVV-bewindsman "dat de vooruitzichten gunstig zijn".
1 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Dat het Binnenhof aan renovatie toe is, vindt ook milieuorganisatie Mobilisation for the Environment. De organisatie is echter klaar met "geitenpaadjes" die de overheid volgens haar gebruikt om onder de eigen stikstofregels uit te komen. "Als het Rijk een loopje kan nemen met de wet, wordt van de rechtsstaat gevaarlijke satire gemaakt", stelde jurist Valentijn Wösten voor de rechtbank in Den Haag.
2 uur geleden
AMSTERDAM (ANP) - De Amsterdamse burgemeester Femke Halsema heeft in een toespraak in de gemeenteraad gezegd dat het kabinet Israël tot de orde moet roepen. "Het Nederlandse kabinet zegt een streep in het zand te trekken. Dat is enkel betekenisvol als het tot praktische daadkracht leidt: de Israëlische regering tot de orde wordt geroepen en vrede wordt afgedwongen."
2 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Voor het herstel van de watervoorziening in de verwoeste Gazastrook maakt minister Reinette Klever (Ontwikkelingshulp, PVV) 10 miljoen euro vrij. Dat maakte ze woensdag bekend in een debat in de Tweede Kamer. Ze noemde de situatie op dit moment in de Gazastrook "catastrofaal".
5 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Het kabinet ziet niets in een snelle verlichting van de sancties tegen Syrië. Maar Nederland staat in Europa "vrijwel alleen", zei minister Caspar Veldkamp (Buitenlandse Zaken, NSC) dinsdagavond in de Tweede Kamer. "De druk is aan het toenemen. Vooral van landen met handelsbelangen."
12 uur geleden
HAAG (ANP) - De VVD is in een debat dinsdag over de situatie in Gaza zwaar onder vuur komen te liggen. Volgens een flink deel van de oppositie staat de regeringspartij niet open voor extra druk op Israël. "Ik wil liever effectieve maatregelen", reageerde VVD'er Eric van der Burg.
22 uur geleden