Kabinet wil bedrijven die fossiele steun verliezen helpen
DEN HAAG (ANP) - Het kabinet erkent dat het tekenen van de verklaring over het stopzetten van steun aan fossiele brandstofprojecten "een verslechtering van de internationale concurrentiepositie" betekent voor Nederlandse bedrijven. Die profiteren nu nog volop van dit soort overheidshulp. Samen met belanghebbenden wil het kabinet gaan bekijken "wat haalbaar en nodig is voor een groene transitie", laat staatssecretaris Hans Vijlbrief de Tweede Kamer weten. Behoud van banen en kennis staat daarbij centraal.
Na aanvankelijke weigering tekende Nederland maandag alsnog de verklaring op de klimaattop in Glasgow. Daarin staat dat het eind volgend jaar afgelopen moet zijn met staatssteun voor nieuwe fossiele brandstofprojecten in andere landen. Dat vergt een hele omslag voor bijvoorbeeld de maritieme sector, die zeer actief is op dit terrein. Nederlandse bedrijven leggen bijvoorbeeld pijpleidingen voor olie en gas, installeren boorinstallaties en baggeren de bodem uit om winning en transport van fossiele brandstoffen mogelijk te maken.
De Nederlandse overheid helpt bedrijven hier onder meer bij met zogeheten exportkredietverzekeringen (ekv). Dat zijn verzekeringen voor grote projecten die niet op de normale manier te verzekeren zijn. Ruim een kwart (26 procent) van alle lopende verplichtingen die de staat op zich heeft genomen draagt het stempel 'fossiel'. Dat komt neer op bijna 5 miljard euro. Lopende projecten blijven buiten schot, maar ze maken wel de omvang van de overheidssteun duidelijk.
Orders verliezen
"Bedrijven kunnen op korte termijn orders verliezen aan concurrenten in andere landen die de verklaring vooralsnog niet hebben getekend en wel gebruik kunnen maken van de ekv", schrijft Vijlbrief. "Deze bedrijven moeten hun strategie hierop aanpassen bijvoorbeeld door te reorganiseren, meer risico te nemen of andere contracten af te sluiten met hun afnemers." Tegelijkertijd schept de overgang naar duurzame energie "nieuwe kansen voor bedrijven", aldus de staatssecretaris.
Tot nog toe hebben 26 landen en instellingen de verklaring ondertekend. Daaronder zijn de VS, het Verenigd Koninkrijk, Canada, Italië en Denemarken. Het kabinet hoopt dat veel landen nog zullen volgen, zodat een "eerlijk speelveld" ontstaat.
Vijlbrief gaat ook in op de "beperkte uitzonderingen" waar in de verklaring naar wordt verwezen. Zo gaat het in zijn volledigheid over steun aan "ongemitigeerde" projecten. Die woordkeuze laat ruimte voor projecten waarbij CO2 wordt afgevangen en opgeslagen, concludeert Vijlbrief. "Internationale overheidssteun voor fossiele projecten die hun emissies afvangen of compenseren zou dus mogelijk zijn." Verder mogen overheden activiteiten blijven verzekeren die alleen indirect te maken hebben met de fossiele energiesector, zoals het uitbaggeren van een haven waarin ook fossiele brandstoffen worden getransporteerd.
Meer uit Politiek
DEN HAAG (ANP) - D66, CDA en VVD omarmen het rapport waarin oud-ASML-topman Peter Wennink stelt dat moeilijke keuzes nodig zijn om de welvaart in Nederland te behouden. "Eigenlijk moet je dit rapport met beide handen aanpakken om ervoor te zorgen dat we ook over tien jaar hier genoeg verdienen om alle ambities van de overheid te betalen", stelde Rob Jetten van D66 voor het begin van onderhandelingen met CDA en VVD. CDA-leider Henri Bontenbal vindt dat het rapport goed aansluit bij het formatiestuk dat hij en Jetten hebben opgesteld.
1 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Het meningsverschil over mestregels tussen twee demissionaire BBB-ministers is vrijdag voor het begin van de ministerraad aan de oppervlakte gekomen tegenover de verzamelde pers. Femke Wiersma (Landbouw) is ervan overtuigd dat versoepelingen van mestregels op sommige plekken kunnen, terwijl Robert Tieman (Infrastructuur en Waterstaat) zijn oordeel laat afhangen van technische adviezen. Haagse bronnen spraken al van een hoogoplopend conflict.
1 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - D66-leider en beoogd premier Rob Jetten hoopt dat er "heel snel" een nieuw kabinet komt, zodat een einde komt aan het "desastreuze" mestbeleid van demissionair landbouwminister Femke Wiersma (BBB). "Het zou schandalig zijn als dit doorgaat, omdat het uiteindelijk boeren op nog grotere afstand zet en de komende jaren nog grotere maatregelen moeten worden genomen", aldus Jetten vrijdag voor aanvang van formatiegesprekken tussen D66, CDA en VVD.
1 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - De overstap naar één landelijke doorstroomtoets voor alle basisschoolleerlingen in plaats van zes verschillende, kan niet worden gemaakt voor het schooljaar 2029-2030. Dat herhaalde demissionair staatssecretaris Koen Becking (VVD) donderdagavond in een Kamerdebat. Becking zei "bereid" te zijn om te kijken of dit sneller kan, maar gaf aan niet te weten hoe.
13 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Het eerste gesprek tussen informateur Rianne Letschert en de leiders van D66, CDA en VVD donderdag had een "goede sfeer". Dat vertelden Rob Jetten (D66) en Letschert na afloop van het onderhoud. De bijeenkomst was vooral bedoeld om kennis te maken met de nieuwe informateur en een agenda voor de komende dagen vast te stellen.
15 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Oekraïne staat onder zware druk van de Verenigde Staten om tot een deal te komen met Rusland. De Amerikanen spraken daarover al met de Russen. Het is cruciaal dat er geen besluiten achter de rug om van Oekraïne worden genomen, laat demissionair premier Dick Schoof donderdag weten na een video-overleg met de Coalition of the Willing en president Volodymyr Zelensky van Oekraïne.
17 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Energieminister Sophie Hermans ziet nu geen mogelijkheden om de gaswinning in Warffum te beëindigen. Dat zegt ze in een debat over Groningen. Deze week sprak de Kamer opnieuw de wens uit om de gaswinning bij het Groningse dorp te stoppen; daar geeft de VVD-minister nu geen vervolg aan. "Dat kán ik niet uitvoeren, omdat ik daarmee buiten de wet ga," zegt Hermans.
17 uur geleden