Kabinet wil bedrijven die fossiele steun verliezen helpen
DEN HAAG (ANP) - Het kabinet erkent dat het tekenen van de verklaring over het stopzetten van steun aan fossiele brandstofprojecten "een verslechtering van de internationale concurrentiepositie" betekent voor Nederlandse bedrijven. Die profiteren nu nog volop van dit soort overheidshulp. Samen met belanghebbenden wil het kabinet gaan bekijken "wat haalbaar en nodig is voor een groene transitie", laat staatssecretaris Hans Vijlbrief de Tweede Kamer weten. Behoud van banen en kennis staat daarbij centraal.
Na aanvankelijke weigering tekende Nederland maandag alsnog de verklaring op de klimaattop in Glasgow. Daarin staat dat het eind volgend jaar afgelopen moet zijn met staatssteun voor nieuwe fossiele brandstofprojecten in andere landen. Dat vergt een hele omslag voor bijvoorbeeld de maritieme sector, die zeer actief is op dit terrein. Nederlandse bedrijven leggen bijvoorbeeld pijpleidingen voor olie en gas, installeren boorinstallaties en baggeren de bodem uit om winning en transport van fossiele brandstoffen mogelijk te maken.
De Nederlandse overheid helpt bedrijven hier onder meer bij met zogeheten exportkredietverzekeringen (ekv). Dat zijn verzekeringen voor grote projecten die niet op de normale manier te verzekeren zijn. Ruim een kwart (26 procent) van alle lopende verplichtingen die de staat op zich heeft genomen draagt het stempel 'fossiel'. Dat komt neer op bijna 5 miljard euro. Lopende projecten blijven buiten schot, maar ze maken wel de omvang van de overheidssteun duidelijk.
Orders verliezen
"Bedrijven kunnen op korte termijn orders verliezen aan concurrenten in andere landen die de verklaring vooralsnog niet hebben getekend en wel gebruik kunnen maken van de ekv", schrijft Vijlbrief. "Deze bedrijven moeten hun strategie hierop aanpassen bijvoorbeeld door te reorganiseren, meer risico te nemen of andere contracten af te sluiten met hun afnemers." Tegelijkertijd schept de overgang naar duurzame energie "nieuwe kansen voor bedrijven", aldus de staatssecretaris.
Tot nog toe hebben 26 landen en instellingen de verklaring ondertekend. Daaronder zijn de VS, het Verenigd Koninkrijk, Canada, Italië en Denemarken. Het kabinet hoopt dat veel landen nog zullen volgen, zodat een "eerlijk speelveld" ontstaat.
Vijlbrief gaat ook in op de "beperkte uitzonderingen" waar in de verklaring naar wordt verwezen. Zo gaat het in zijn volledigheid over steun aan "ongemitigeerde" projecten. Die woordkeuze laat ruimte voor projecten waarbij CO2 wordt afgevangen en opgeslagen, concludeert Vijlbrief. "Internationale overheidssteun voor fossiele projecten die hun emissies afvangen of compenseren zou dus mogelijk zijn." Verder mogen overheden activiteiten blijven verzekeren die alleen indirect te maken hebben met de fossiele energiesector, zoals het uitbaggeren van een haven waarin ook fossiele brandstoffen worden getransporteerd.
Meer uit Politiek
DEN HAAG (ANP) - De Tweede Kamer wil nog deze week in debat met de ministers Femke Wiersma (Landbouw, BBB), Robert Tieman (Infrastructuur, BBB) en staatssecretaris Thierry Aartsen (Milieu, VVD) over mestregels. Vorige week kwam naar buiten dat tussen deze drie demissionaire bewindspersonen een conflict is ontstaan over mestregels die vanaf 1 januari 2026 moeten ingaan. Of het plan nog voor de kerstvakantie in het kabinet wordt besproken, is onzeker.
32 minuten geleden
DEN HAAG (ANP) - Een meerderheid van de Tweede Kamer wil dat er in 2027 één landelijke doorstroomtoets komt voor basisschoolleerlingen. Dinsdagmiddag werd een motie van D66-Kamerlid Ilana Rooderkerk, die hierom vroeg, aangenomen. Tijdens een debat afgelopen donderdag zei demissionair staatssecretaris van Onderwijs Koen Becking (VVD) nog dat het niet mogelijk is om dit voor het schooljaar 2029-2030 voor elkaar te krijgen.
47 minuten geleden
DEN HAAG (ANP) - De Tweede Kamer wil dat er een transparantieverplichting komt over het privébezit van het koninklijk huis. De Kamer wil ook dat uitkeringsgerechtigde leden van het koninklijk huis evenveel belasting gaan betalen als alle andere Nederlanders. Daarvoor moet de grondwet worden aangepast.
1 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Een meerderheid van de Tweede Kamer heeft voor de initiatiefwet van D66 en VVD gestemd die embryokweek voor onderzoek mogelijk maakt. De initiatiefnemers hopen dat dit leidt tot medische doorbraken, waardoor ivf-behandelingen worden verbeterd en erfelijke ziektes vroegtijdig kunnen worden opgespoord. ChristenUnie en SGP pleitten voorafgaand aan de stemming nog vurig tegen het voorstel.
1 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - De Tweede Kamer heeft dinsdagmiddag kort stilgestaan bij de aanslag in de Australische stad Sydney. "Wij leven mee met allen die door deze laffe daad van antisemitisch geweld zijn geraakt", zei Kamervoorzitter Thom van Campen.
2 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - De financiële specialisten van D66, VVD en CDA zijn dinsdag aangeschoven bij het formatieoverleg. Dat gebeurde "om met elkaar te kijken naar de grote opgaven die er liggen als het gaat om het betalen van de rekening", zei D66-leider Rob Jetten. Welke onderwerpen op de agenda staan, wilde hij niet zeggen.
3 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - De oprichting van de commissie die de schadeclaims van Oekraïners gaat beoordelen is een "duidelijke boodschap" richting Rusland, zei demissionair premier Dick Schoof bij de conferentie hierover in Den Haag. "Dat nadat de vrede is bereikt, gerechtigheid zijn beloop moet krijgen."
5 uur geleden