Kabinet wil armsten steunen, ondanks 'krakende' staatskas
DEN HAAG (ANP) - Het huishoudboekje laat weinig ruimte voor extra uitgaven, maar het kabinet wil toch komen met een maatregelenpakket om te voorkomen dat de armste Nederlanders hun rekeningen niet kunnen betalen. Demissionair premier Mark Rutte zei vrijdag na de ministerraad de achteruitgang in koopkracht van de huishoudens met de laagste inkomens op zijn minst te willen beperken. De plaatjes zoals het Centraal Planbureau die schetst, zonder aanvullend beleid, wil Rutte niet laten uitkomen.
De minister-president wilde in zijn persconferentie niet loslaten hoe zo'n extra maatregelenpakket, dat mogelijk miljarden kost, moet worden betaald. Het CPB benadrukte niet alleen dat een miljoen mensen in de armoede dreigen te belanden als het kabinet niet ingrijpt, maar ook dat het begrotingstekort nu al toeneemt. Om te voorkomen dat het kabinet straks geen financiële buffer meer heeft, zou nieuw koopkrachtbeleid moeten worden betaald door op andere uitgaven te bezuinigen of door de lasten, bijvoorbeeld voor bedrijven, te verhogen.
Demissionair minister Sigrid Kaag van Financiën zei vrijdag dat het niet de bedoeling is dat het begrotingstekort verder oploopt door dure maatregelen. Het kabinet heeft alle grenzen al opgezocht, aldus de bewindsvrouw. Door de hoge rentes en de lage gasbaten kraakt de staatskas bovendien. Volgens Rutte zijn er veel "knoppen om aan te draaien", maar hij wil niet zeggen welke opties het kabinet heeft.
Crisisregelingen lopen af
Dat huishoudens met een kleine portemonnee hun koopkracht volgend jaar flink zien teruglopen als er geen extra maatregelen worden genomen, heeft er vooral mee te maken dat veel crisisregelingen vanaf 1 januari 2024 aflopen. Rutte wilde niet zeggen of deze regelingen simpelweg worden verlengd. Dit is "wel een heel breed pakket", zei hij er wel over. Er zijn veel opties om op andere manieren te zorgen dat mensen wat meer te besteden hebben.
Het CPB sloot zich deze week aan bij de door het kabinet in het leven geroepen Commissie Sociaal Minimum. Deze commissie, die zich over het bestaansminimum heeft gebogen, adviseerde eind juni dat de bijstand en het minimumloon omhoog moeten om ervoor te zorgen dat iedereen kan rondkomen. Daarvoor zou een pakket van zo'n 6 miljard euro nodig zijn. Het is maar de vraag of het kabinet zo veel geld kan vrijspelen. Staatssecretaris Marnix van Rij (Belastingen) vindt dat "wel heel fors", zei hij vrijdag.
Volgende week begint het kabinet met de onderhandelingen over de begroting van volgend jaar. Deze wordt op Prinsjesdag gepresenteerd. Omdat het kabinet is gevallen, zal de begroting buiten het koopkrachtpakket om weinig nieuwe plannen bevatten.
Meer uit Politiek
DEN HAAG (ANP) - De Eerste Kamer is belangrijk voor een nieuwe coalitie, schrijft verkenner Wouter Koolmees (D66) in zijn verslag. Hij ziet dat partijen "ambitieuze plannen" hebben waarvoor "grote wetswijzigingen" moeten worden gedaan. Bovendien maken beoogde investeringen, bijvoorbeeld in defensie, het nodig om te bezuinigen. Dat alles lukt volgens de verkenner alleen als in de Eerste Kamer meerderheden worden gevonden voor die plannen.
4 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Jesse Klaver noemt het advies van verkenner Wouter Koolmees om CDA en D66 het voortouw te laten nemen "verstandig". De fractieleider van GroenLinks-PvdA "vertrouwt erop dat het Jetten en Bontenbal lukt inhoudelijk een goede stap vooruit te zetten". Dat schrijft hij op X na het verschijnen van het verslag van de D66-verkenner.
5 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - VVD-leider Dilan Yeşilgöz "waakt voor tijdrovende tussenstappen" in de formatie, schrijft ze op X naar aanleiding van het verslag van verkenner Wouter Koolmees. Ze licht niet toe wat ze daarmee precies bedoelt. Koolmees heeft aanbevolen dat D66 en CDA drie weken met elkaar gaan onderhandelen over een eerste aanzet van een coalitieakkoord. De VVD had daar graag bij aangesloten, schrijft de verkenner in zijn verslag.
5 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - CDA-leider Henri Bontenbal staat naar eigen zeggen te "popelen" om met D66 "naar de inhoud te gaan". De reden waarom verkenner Wouter Koolmees (D66) aanbeveelt dat alleen deze twee partijen beginnen met onderhandelen voor een aanzet van een coalitieakkoord kan de christendemocraat "goed volgen".
6 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - D66-leider Rob Jetten gaat graag met het CDA aan de slag om te kijken "welke stappen we kunnen zetten" om een positieve agenda te maken. Maar hij ziet wel dat er "een risico" is in deze opzet, omdat niet duidelijk is of de voorstellen op een meerderheid kunnen gaan rekenen. Dat zei Jetten nadat D66-verkenner Wouter Koolmees dinsdagavond zijn advies had gepresenteerd.
6 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Verkenner Wouter Koolmees adviseert dat D66 en CDA drie weken gaan onderhandelen over een "positieve agenda". Daarna kunnen andere partijen een inschatting maken of zij voldoende aanknopingspunten zien om met deze twee partijen verder te praten over een mogelijke coalitie. De verkenner zei dinsdagavond bij de presentatie van zijn verslag dat hij blij is dat D66 en CDA hebben aangegeven bereid te zijn deze gesprekken aan te gaan.
7 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - De kabinetsformatie gaat waarschijnlijk voorlopig verder met alleen D66 en CDA aan tafel. De twee partijen moeten de komende drie weken samen proberen verder te komen met een aantal belangrijke onderwerpen. Welke andere partijen daar uiteindelijk bij aansluiten om tot de gewenste meerderheidscoalitie te komen, komt later pas aan de orde.
8 uur geleden