'Kabinet moet beter uitleggen wat minister valt aan te rekenen'
DEN HAAG (ANP) - De verhouding tussen regering en parlement is "verruwd" en "vertroebeld", vindt de Raad van State. Het kabinet moet duidelijker maken waar bewindslieden verantwoordelijk voor zijn en waarvoor niet. De Tweede Kamer moet op zijn beurt minder achter incidenten aanhollen. En ook respecteren dat een minister niet alles vermag.
De Raad van State maakt zich zorgen over de zogeheten ministeriële verantwoordelijkheid, de basisregel dat de Kamer een bewindspersoon ter verantwoording kan roepen voor alles wat zijn ambtenaren doen. De spelregels voor het kabinet, het parlement en de ambtenarij zijn vervaagd en niet langer voor iedereen hetzelfde, constateert een van de belangrijkste raadgevers van kabinet en Kamer.
De Raad van State adviseert doorgaans op verzoek, maar besloot dit probleem uit eigen beweging aan de orde te stellen. "De spelregel van de ministeriële verantwoordelijkheid is relevanter dan ooit en kan niet worden gemist of worden ingewisseld voor iets anders", zegt vice-president Thom de Graaf. Als de regel niet meer werkt, verliest het parlement (en daarmee de kiezer) zijn greep op wat de overheid doet.
Eindverantwoordelijk
Bewindslieden kunnen hun verantwoordelijkheid soms niet langer waarmaken, doordat ze taken en bevoegdheden uitbesteden. Ze noemen zich vervolgens wel eindverantwoordelijk voor 'het systeem' of 'de keten'. Maar dat wekt dan weer overspannen verwachtingen en is zo een recept voor teleurstellingen, waarschuwt de Raad van State.
Het kabinet moet volgens de Raad van State terughoudend zijn met het uitbesteden van taken. En het zou de Kamer beter moeten informeren, zodat die beter zijn controlerende werk kan doen.
Ambtenaren zouden ook wat vaker zelf met Kamerleden kunnen praten, suggereert de raad. Ga "ontspannen" om met de regel dat die dat aan hun minister moeten overlaten, is het advies. Tegelijkertijd moeten politici "zuinig" zijn op de ambtenaren die het beleid uitvoeren.
De verhouding tussen ambtenaren en bewindslieden ligt al enige tijd onder het vergrootglas. Zo nam premier Mark Rutte het in een kritische Kamer meermaals fel op voor de ambtenarij, bijvoorbeeld voor die van de Belastingdienst.
Meer uit Politiek
DEN HAAG (ANP) - De nieuwe informateur Rianne Letschert wil de komende weken opnieuw vertegenwoordigers van maatschappelijke organisaties en uitvoeringsinstanties uitnodigen. Ook verwacht zij alle fractievoorzitters in de Tweede Kamer te spreken. Zij heeft tot 30 januari de tijd om met D66, CDA en VVD de basis te leggen voor een regeerakkoord.
1 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Oud-informateur Sybrand Buma vindt de inhoudelijke verschillen tussen D66, CDA, VVD, GroenLinks-PvdA en JA21 "overbrugbaar". Dat was zijn conclusie na een gesprek dat hij vorige week had met de vijf partijleiders, toen de kabinetsformatie vast leek te lopen op onderlinge blokkades.
4 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Nederlandse baby's krijgen ook in de toekomst niet vlak na de geboorte een injectie met vitamine K. Demissionair staatssecretaris Judith Tielen, die over jeugd- en preventiebeleid gaat, heeft dat aan de Tweede Kamer laten weten. Ze legt daarmee een wetenschappelijk onderbouwd advies van de Gezondheidsraad naast zich neer. In een brief aan de Kamer legt Tielen uit dat ze niet anders kan, omdat verloskundigenorganisatie KNOV het voorstel niet ziet zitten.
4 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Volgens Henri Bontenbal is er "een andere politieke cultuur nodig", herhaalde hij nog eens in het debat over de formatie. "Daar moeten we allemaal aan werken, en dan geldt dat ook voor de VVD," zei de CDA-leider.
5 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Jesse Klaver van GroenLinks-PvdA verwacht dat het tot veel "onzekerheid" leidt als de gesprekken tussen D66, CDA en VVD in de volgende fase van de formatie uitmonden in een minderheidskabinet. "En voordat je het weet, krijgt de oppositie hier breed de schuld van deze onzekerheid. En die verantwoordelijkheid, die zullen we niet op ons nemen", waarschuwt de linkse partijleider bij het debat over het verslag van informateur Sybrand Buma.
5 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - De ChristenUnie en de SGP vroegen D66-leider Rob Jetten woensdag bij het debat over de formatie om "zelfbeheersing" met onderwijsvrijheid. Hierover is dinsdag opnieuw discussie ontstaan, nadat een Kamermeerderheid en ook D66 voor een motie van de VVD hadden gestemd, tot onvrede van de christelijke partijen. Hierin werd opgeroepen om het grondrecht om onderwijs te geven dat aansluit bij de eigen levensbeschouwing, nooit ten koste te laten gaan van de gelijke behandeling van leerlingen.
6 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - PVV-leider Geert Wilders bekritiseerde in het debat over de formatie de keuzes die D66 en CDA hebben gemaakt in hun formatiestuk. Wilders hekelt tegenover D66-leider Rob Jetten dat de partijen voorsorteren op bezuinigingen op de zorg en sociale zekerheid.
7 uur geleden