'Kabinet moet beter uitleggen wat minister valt aan te rekenen'
DEN HAAG (ANP) - De verhouding tussen regering en parlement is "verruwd" en "vertroebeld", vindt de Raad van State. Het kabinet moet duidelijker maken waar bewindslieden verantwoordelijk voor zijn en waarvoor niet. De Tweede Kamer moet op zijn beurt minder achter incidenten aanhollen. En ook respecteren dat een minister niet alles vermag.
De Raad van State maakt zich zorgen over de zogeheten ministeriële verantwoordelijkheid, de basisregel dat de Kamer een bewindspersoon ter verantwoording kan roepen voor alles wat zijn ambtenaren doen. De spelregels voor het kabinet, het parlement en de ambtenarij zijn vervaagd en niet langer voor iedereen hetzelfde, constateert een van de belangrijkste raadgevers van kabinet en Kamer.
De Raad van State adviseert doorgaans op verzoek, maar besloot dit probleem uit eigen beweging aan de orde te stellen. "De spelregel van de ministeriële verantwoordelijkheid is relevanter dan ooit en kan niet worden gemist of worden ingewisseld voor iets anders", zegt vice-president Thom de Graaf. Als de regel niet meer werkt, verliest het parlement (en daarmee de kiezer) zijn greep op wat de overheid doet.
Eindverantwoordelijk
Bewindslieden kunnen hun verantwoordelijkheid soms niet langer waarmaken, doordat ze taken en bevoegdheden uitbesteden. Ze noemen zich vervolgens wel eindverantwoordelijk voor 'het systeem' of 'de keten'. Maar dat wekt dan weer overspannen verwachtingen en is zo een recept voor teleurstellingen, waarschuwt de Raad van State.
Het kabinet moet volgens de Raad van State terughoudend zijn met het uitbesteden van taken. En het zou de Kamer beter moeten informeren, zodat die beter zijn controlerende werk kan doen.
Ambtenaren zouden ook wat vaker zelf met Kamerleden kunnen praten, suggereert de raad. Ga "ontspannen" om met de regel dat die dat aan hun minister moeten overlaten, is het advies. Tegelijkertijd moeten politici "zuinig" zijn op de ambtenaren die het beleid uitvoeren.
De verhouding tussen ambtenaren en bewindslieden ligt al enige tijd onder het vergrootglas. Zo nam premier Mark Rutte het in een kritische Kamer meermaals fel op voor de ambtenarij, bijvoorbeeld voor die van de Belastingdienst.
Meer uit Politiek
DEN HAAG (ANP) - De Eerste en Tweede Kamer krijgen een half jaar de tijd om het wetsvoorstel over het EU-migratiepact te behandelen, voordat dit op 12 juni 2026 in werking treedt. Demissionair asielminister David van Weel (VVD) meldde vrijdag dat het voorstel naar de Tweede Kamer wordt gestuurd en verzocht om de behandeling "prioriteit" te geven. Normaal gesproken duurt een wetsbehandeling veel langer.
22 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Demissionair minister Robert Tieman van Infrastructuur en Waterstaat bespreekt alternatieven voor de bezuiniging op infrastructuur die bij Prinsjesdag is doorgevoerd, zei hij vrijdag na de ministerraad. Hij wil met het ministerie van Financiën zoeken naar manieren om te voorkomen dat zijn ministerie "disproportioneel zwaar wordt geraakt".
23 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Staatssecretaris Thierry Aartsen (Openbaar Vervoer, VVD) denkt dat het "verstandig" is om meer geld te steken in het spoor, maar vindt het aan het volgende kabinet om daarover te besluiten. Donderdag meldde ProRail dat de spoorbeheerder de komende jaren steeds vaker alleen noodzakelijk onderhoud kan plegen. Maar voor klussen om het spoor 'toekomstklaar' te maken is geen budget.
23 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Een coalitie met D66, CDA, VVD en JA21 is momenteel het meest realistische scenario voor Henri Bontenbal. Dat zei de CDA-leider na besprekingen met D66, VVD en de nieuwe informateur Rianne Letschert. Hij benadrukte dat de gesprekken nog lopen, maar dat hij verwacht dat er eerst naar JA21 wordt gekeken en dus niet naar GroenLinks-PvdA.
1 dag geleden
DEN HAAG (ANP) - D66, CDA en VVD omarmen het rapport waarin oud-ASML-topman Peter Wennink stelt dat moeilijke keuzes nodig zijn om de welvaart in Nederland te behouden. "Eigenlijk moet je dit rapport met beide handen aanpakken om ervoor te zorgen dat we ook over tien jaar hier genoeg verdienen om alle ambities van de overheid te betalen", stelde Rob Jetten van D66 voor het begin van onderhandelingen met CDA en VVD. CDA-leider Henri Bontenbal vindt dat het rapport goed aansluit bij het formatiestuk dat hij en Jetten hebben opgesteld.
1 dag geleden
DEN HAAG (ANP) - Het meningsverschil over mestregels tussen twee demissionaire BBB-ministers is vrijdag voor het begin van de ministerraad aan de oppervlakte gekomen tegenover de verzamelde pers. Femke Wiersma (Landbouw) is ervan overtuigd dat versoepelingen van mestregels op sommige plekken kunnen, terwijl Robert Tieman (Infrastructuur en Waterstaat) zijn oordeel laat afhangen van technische adviezen. Haagse bronnen spraken al van een hoogoplopend conflict.
1 dag geleden
DEN HAAG (ANP) - D66-leider en beoogd premier Rob Jetten hoopt dat er "heel snel" een nieuw kabinet komt, zodat een einde komt aan het "desastreuze" mestbeleid van demissionair landbouwminister Femke Wiersma (BBB). "Het zou schandalig zijn als dit doorgaat, omdat het uiteindelijk boeren op nog grotere afstand zet en de komende jaren nog grotere maatregelen moeten worden genomen", aldus Jetten vrijdag voor aanvang van formatiegesprekken tussen D66, CDA en VVD.
1 dag geleden